အရင်းအမြစ်- Tricontinental
'သိပ္ပံပညာရှင်တွေ မှားနေတယ်' ဟု ဥရုဂွေးစာရေးဆရာ Eduardo Galeano က သူ၏မျက်နှာပေါ်တွင် နွေးထွေးသောအပြုံးဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။ ''လူသားတွေဟာ အက်တမ်တွေနဲ့ ဖန်ဆင်းတာ မဟုတ်ဘူး။ သူတို့က ဇာတ်လမ်းတွေနဲ့ ဖန်တီးထားတယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ သီချင်းဆို ၊ ပုံဆွဲချင်တာ ၊ ငါတို့ ဘဝ နဲ့ ငါတို့ ရဲ့ မျှော်လင့်ချက် တွေ အကြောင်း ၊ ငါတို့ ဘဝ ရဲ့ အံ့ဩစရာ တွေ အကြောင်း နဲ့ ငါတို့ အိပ်မက် မက်တဲ့ အံ့ဖွယ် တွေ အကြောင်း ၊ ဤအိမ်မက်များ—ဤအနုပညာ—သည် ကျွန်ုပ်တို့အား နေ့စဥ်ထမြောက်စေကာ ပြုံးကာ ကမ္ဘာသို့ရှေ့ဆက်သွားစေသည်။ ဘရာဇီးနိုင်ငံ၏ Jongo ထုံးတမ်းစဉ်လာများနှင့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများတွင် ထင်ရှားသည့်အတိုင်း ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်အနုပညာပုံစံများမှတစ်ဆင့် စိတ်ဝိညာဉ်ကို မြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်းရှာရန်မှာ အဆိုးဆုံးအခြေအနေတွင်ပင် လူသားများအတွက် အလွန်အဖြစ်များပါသည်။ ovi သီချင်းများ အိန္ဒိယရှိ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်သားများ၏ လယ်ကွင်းများနှင့် စက်ရုံများတွင် အလုပ်များ ငတ်မွတ်ခြင်းဘေးကို ဘေးဖယ်ထားပြီး ပူပြင်းသောနွေရာသီ၏ သဘာဝသီချင်းများဖြင့် တေးဆိုများ၊ သီခငျြးမြား အသက်ကြီးတဲ့အမျိုးသမီးတွေဆီက သူတို့သားငယ်လေးတွေရဲ့ အပူဒဏ်ကို ဘယ်လိုမှ မခံနိုင်ဘူး၊
နွေရာသီသီချင်းခုနစ်ပုဒ်၊ Kolavade ရွာ၊ Maharashtra၊ India၊ 2017။
ဒီသီချင်းတွေက နေ့စဉ်ဘဝရဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေပါ။
ပြီးမှ လှိုင်းထန်လာသည်။
ဆန်တီယာဂို (ချီလီ) သို့မဟုတ် ဘဂ္ဂဒက် (အီရတ်) သို့မဟုတ် ဒေလီ (အိန္ဒိယ) ၏လမ်းများတစ်လျှောက် လျှောက်သွားပါက၊ နံရံများနှင့် လမ်းများသည် ပန်းချီပြခန်းဖြစ်လာပြီး ဆန္ဒပြနေရာများသည် ဂီတခန်းမဖြစ်လာကာ စာကြည့်တိုက်များ ပေါ်လာသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ လမ်းမများပေါ်တွင် လေပွေကို သတ္တိရှိရှိဖြင့် ပြည်သူများ၏ လက်ထဲတွင် လက်ကမ်းစာစောင်များနှင့် လက်ကမ်းစာစောင်များကို ဆုပ်ကိုင်ထားသည်။ သဒ္ဒါနှင့် မီတာ၏ ကန့်သတ်ချက်များကို ဖယ်ပစ်သည်ဟူသော စကားစုအသစ်များကို ဖန်တီးထားသော ဘာသာစကားသည် ၎င်း၏ တင်းကျပ်သော အချိုးအစားမှ ကွဲထွက်သွားသည်ကို သင်တွေ့လိမ့်မည်။ ဒေလီရှိ Shaheen Bagh တွင် တစ်မိနစ်ခန့်ထိုင်ပါက၊ ယဉ်ကျေးမှုအသစ်၏ ကြည်လင်တောက်ပမှုသည် သင့်ကို ဆုပ်ကိုင်ထားပြီး သင့်ကို လှုံ့ဆော်ပေးကာ သင့်ဘဝ၏ ဖိစီးမှုနှင့် တင်းမာမှုများကို ပြန်လည်စဉ်းစားရန် တွန်းအားပေးမည်ဖြစ်သည်။ ကျယ်လောင်စွာ ကြွေးကြော်သော်လည်း၊ ၎င်းသည် ဆန္ဒပြပွဲ၏ ဘုန်းအာနုဘော်ဖြစ်သည်- မှတ်ချက်များ ကွဲလွဲနေပြီး သီချင်းစာသားများ မရင်းနှီးသည့်တိုင် ရဲဘော်များဖြစ်သွားသည့် သူစိမ်းများ၏ သံပြိုင်သီဆိုမည်ဖြစ်သည်။ အချို့သီချင်းများသည် ဗီယက်နမ်အတွက် Víctor Jara ၏ 1971 သီချင်းဟောင်းများ၊ အယ်လ်ဒီရီကို ဒီဗီဗရာအင်ပါ့ဇ် ('ငြိမ်းချမ်းစွာ နေထိုင်ခွင့်')၊ အခြားသီချင်းအသစ်များ၊ ရွတ်ဆိုမှုများသည် သီချင်းများဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ လက်ထဲတွင် မှတ်စုစာအုပ်များကိုင်ကာ စင်မြင့်ပေါ်သို့ ရှက်ရွံ့စွာ လာမည့် ကဗျာဆရာများကို ကြိုဆိုပြီး အလျင်အမြန် စိုက်ထူထားသော စပီကာများမှတဆင့် သူတို့၏ အစွမ်းထက်သော စကားလုံးများ တလိမ့်လိမ့်ကျနေသည်။ ဤကဗျာဆရာများသည် ၎င်းတို့၏ အလုပ်ကို အများသူငှာ ကြိုးစားကြမည်ဖြစ်ပြီး၊ ထို့နောက် ၎င်းတို့၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို ရှင်းလင်းရန် ဗီဒီယိုရိုက်ကူးသူများနှင့် တည်းဖြတ်သူများက ခေါ်ဆောင်သွားကာ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွင် ဗီဒီယိုအသစ်များ ပျံ့နှံ့နေပါသည်။
Aamir Aziz၊ Sab Yaad Rakha Jayega, 2019 ။
ဤကဗျာကို Aamir Aziz ရေးပြသည့်နေရာနှင့် မနီးမဝေးတွင် အိန္ဒိယအုံကြွမှု၏ဗဟိုချက်တစ်ခုဖြစ်သည့် Shaheen Bagh ဖြစ်သည်။ ဤတွင်၊ ဤဆန္ဒပြပွဲ၏ စစ်သုံ့ပန်းများဖြစ်ကြသော အမျိုးသမီးများ၏ ပန်းချီကားကို လူငယ် ပန်းချီဆရာများက ရေးဆွဲခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် အဖိနှိပ်ခံအသိုက်အဝန်းမှ ဆင်းသက်လာပြီး အိန္ဒိယ၏ 1950 ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေနှင့် ပါကစ္စတန်ကွန်မြူနစ် ကဗျာဆရာ Faiz Ahmed Faiz မှ စာကြောင်းတစ်ကြောင်းကို ကိုင်ဆောင်ကာ ၎င်းတို့သည် ပျော်ရွှင်လွတ်လပ်စွာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် နေကြသည်- 'ငါတို့ တွေ့မယ်။ သေချာတာပေါ့၊ ငါတို့လည်းတွေ့မှာပါ''
Aamir Aziz ၏ အရာအားလုံးကို အမှတ်ရနေလိမ့်မယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ဆိုင်ရာ လုပ်ရပ်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး လမ်းပေါ်မှ ခေါ်ဆိုမှုကို အာရုံမစိုက်သော အစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် ဆန္ဒပြပွဲမှ ထွက်ပေါ်လာသည်။
ငါတို့ကိုသတ်၊ ငါတို့တစ္ဆေတွေဖြစ်လာလိမ့်မယ်၊ ရေးပါ။
မင်းရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကို သက်သေအကြွင်းမဲ့၊
တရားရုံးမှာ မင်းဟာသတွေရေးတယ်။
နံရံတွေမှာ 'တရားမျှတမှု' ရေးမယ်။
နားပင်းသူများပင် ကြားနိုင်စေရန် ကျယ်လောင်စွာ ပြောပါမည်။
မျက်မမြင်တွေတောင် ဖတ်နိုင်လောက်အောင် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ရေးကြမယ်။
မင်းက 'ကြာနက်' လို့ရေးတယ်။
'နှင်းဆီနီ' လို့ရေးမယ်။
သင်သည် မြေကြီးပေါ်တွင် 'မတရားမှု' ရေးသည်။
ကောင်းကင်မှာ 'တော်လှန်ရေး' ရေးမယ်။
အရာအားလုံးကို သတိရနေလိမ့်မည်။
အားလုံးကို မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။
သို့ဖြစ်၍ ကျိန်ဆဲခြင်းကို ခံရလိမ့်မည်။
သင်တို့မျက်နှာသည် လိမ်းကျံခြင်းသို့ ရောက်လိမ့်မည်။
သင်၏အမည်များနှင့် သင့်မျက်နှာများကို အမှတ်ရလိမ့်မည်။
အရာအားလုံးကို သတိရနေလိမ့်မည်။
အားလုံးကို မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။
T. M. Krishna၊ Hum Dekhenge မှ, 2020 ။
အရှက်တရား၏ သံယောဇဉ်ကြိုးများကို ဖယ်ထားလိုက်သောအခါတွင် ဤလူ့ဝိညာဉ်သွန်းလောင်းခြင်းသည် ပုန်ကန်သည့်အချိန်၌ ဖြစ်ပျက်နေပါသည်။
စနစ်ဟောင်းကို ရှုံးနိမ့်ပြီး အသစ်မွေးဖွားရန် ရုန်းကန်နေရသည့် တော်လှန်ရေးကြီး ချက်ခြင်း အပြီးတွင် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းနှင့် စိတ်ခံစားမှု ပေါက်ကွဲထွက်ခြင်းတို့သည် ပို၍ သိသိသာသာ ကြီးမားပါသည်။ ၁၉၁၇ ခုနှစ်မှ ၁၉၁၈ ခုနှစ်သို့ ကူးပြောင်းသွားသောအခါ ဆိုဗီယက်သမ္မတနိုင်ငံသစ်တွင် ခံစားချက်ကြီးကြီးမားမားကို ဖမ်းဆုပ်ရန် ခဲယဉ်းပြီး ကဗျာဆရာများ၊ သရုပ်ဆောင်များ၊ စာရေးဆရာများ၊ ပန်းချီဆရာများ၊ ဒီဇိုင်နာများနှင့် ဒဿနိကဗေဒပညာရှင်များသည် ခေတ်ဟောင်းကို ဖယ်ခွာကာ ရွှံ့နွံထဲမှ ထုတ်ထုတ်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြပါသည်။ ခေတ်များ—ကမ္ဘာ့အသိအသစ်။ တိမ်တွေကွဲပြီး နေရောင်က ထွန်းလင်းနေသလိုပဲ၊ စစ်အတွင်းက စိတ်ဓာတ်ကျနေတဲ့ ပခုံးတွေနဲ့ စက်ရုံအလုပ်ချိန်က အခုမှ တက်လာနိုင်သလိုပဲ။ ဆိုဗီယက်သမ္မတနိုင်ငံသည် 1917 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် နိုင်ငံအတွင်း စာမတတ်ခြင်းနှင့် မောဟများအဆုံးသတ်ရန် ကျော်ကြားသောပညာရေးဆိုင်ရာ အမိန့်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ အခမဲ့ပညာရေးကို မဖြစ်မနေဆောင်ရွက်ရမည်ဟု အမိန့်ထုတ်ထားသည်။ အဓိကအချက်မှာ ရေးတတ်ဖတ်တတ်ရန် သင်ယူရန် သက်သက်မဟုတ်ပါ။ အနုပညာဖန်တီးရန်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းနှင့်ကောလိပ်တိုင်း၊ ဥပမာ၊ ဓာတ်ပုံအသင်းတစ်သင်းနှင့် ပန်းချီအသင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ကျောင်းသားများသည် ပြတိုက်များတွင် အတိတ်၏ ကြီးကျယ်သော အနုပညာလက်ရာများကို ကြည့်ရှုခဲ့ကြပြီး ပြခန်းများတွင် ဆိုဗီယက်အနုပညာရှင်များ၏ လက်ရာများကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ ပန်းချီဆရာနှင့် စင်မြင့်ဒီဇိုင်နာ ဗလာဒီမာတက်လင်သည် အနုပညာကို နိုင်ငံရေးနှင့် ကင်းကွာစေသည့် ငြင်းခုံမှုတစ်ခုလုံးကို ပယ်ချခဲ့သည်။ "အောက်တိုဘာ တော်လှန်ရေးကို လက်ခံမလား လက်မခံဘူးလား" ငါ့အတွက် ဒီလိုမေးခွန်းမျိုး မရှိဘူး။ ကျွန်ုပ်သည် တက်ကြွသော၊ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်မှု၊ လူမှုရေးနှင့် သင်ကြားပြသမှုဘဝသို့ ပေါင်းစည်းခဲ့သည်"
28 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ 2 ရက်နေ့မှ ဖေဖော်ဝါရီ 2020 ရက်နေ့အတွင်း၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ Tricontinental- လူမှုရေးသုတေသနအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ညီလာခံသည် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၊ Cuernavaca တွင် People's Struggles in Art and Culture အစည်းအဝေးတစ်ခုကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ကျူးဘားတော်လှန်ရေးနောက်ပိုင်း အိန္ဒိယရှိ လမ်းပြဇာတ်ရုံနှင့် ဂရပ်ဖစ်အနုပညာဆိုင်ရာ ကျယ်ပြန့်သောမေးခွန်းများအထိ ကျယ်ပြန့်သောမေးခွန်းများနှင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည့် စစ်သွေးကြွအနုပညာရှင် အများစုသည် နိုင်ငံဆယ့်ငါးနိုင်ငံမှ လာသူများဖြစ်သည်။
ဤဆွေးနွေးပွဲသည် အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး အနုပညာ အစဉ်အလာ နှစ်ခုလုံးနှင့် ကမ္ဘာတဝှမ်းတွင် ပျံ့နှံ့နေသော ခေတ်စား ရုန်းကန်မှုများမှ အရေးတကြီး အနုပညာ ဖန်တီးမှု အပေါ် အခြေခံ တည်ဆောက်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ Cuernavaca သည် 1911 ခုနှစ် မက္ကဆီကိုတော်လှန်ရေးကို ဦးဆောင်ခဲ့သော Emiliano Zapata ကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့သော Morelos တွင်ရှိပြီး မက္ကဆီကိုစီးတီးကို သိမ်းပိုက်ကာ သူ၏ကျေးလက်ဘဝသို့ ပြန်သွားခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ Tepoztlán ၏ရှေးဟောင်းပိရမစ်များ၏ပြည်ဖြစ်သည်။ ပြည်ပရောက် လက်တင်အမေရိကနှင့် မက္ကဆီကန်အနုပညာရှင်များကို ကြိုဆိုသည့် တစ်ချိန်က တက်ကြွသော ယဉ်ကျေးမှုစင်တာတစ်ခုဖြစ်သည့် ကွန်မြူနစ်ပန်းချီဆရာ David Alfaro Siqueiros (1896-1974)။ နိုင်ငံတကာ အနုပညာရှင်များနှင့် ဒီဇိုင်နာများ ကွန်ရက်ကို တည်ဆောက်ရန် အစည်းအဝေးသို့ လာရောက်ကြသူများကြားတွင် သူ၏ စွမ်းအင်များ ပေါ်လွင်လာခဲ့သည်။ ဤကွန်ရက်အကြောင်း ပိုမိုသိရှိလိုပါက ကျွန်ုပ်တို့၏ ဦးဆောင်ဒီဇိုင်နာ Tings Chak နှင့် ဆက်သွယ်ပါ။ [အီးမေးလ်ကိုကာကွယ်ထားသည်].
ဖေဖော်ဝါရီလ 21 ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာတဝှမ်းရှိ ထောင်ပေါင်းများစွာသော လူများသည် အများသူငှာ နေရာများတွင် စုဝေးကြမည်ဖြစ်သည်။ စာအုပ်နီနေ့သုံးခုမှ ထွက်ပေါ်လာသည်။ အရေးတကြီး:
- လက်ဝဲစာရေးဆရာများ၊ လက်ဝဲထုတ်ဝေသူများနှင့် လက်ဝဲစာအုပ်ဆိုင်များ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ဆန့်ကျင်ရန်။
- မာ့က်စ်ဝါဒအမြင်ကို မိုက်မဲမှုနှင့် ဆင်ခြင်တုံတရားမဲ့မှုတို့ကို ခုခံကာကွယ်ရန်။
- ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လက်ဝဲထုတ်ဝေသူများ၏ ကွန်ရက်တစ်ခုတည်ဆောက်ရန်။
ဒီစုဝေးပွဲမှာ ဂျပန်ကနေ ချီလီအထိ လူတွေက စာဖတ်ကြလိမ့်မယ်။ ကွန်မြူနစ်ကြေငြာချက် သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားများ။ ၁၈၄၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် မာ့က်စ်နှင့် အိန်ဂျယ်တို့သည် ဤမှတ်သားဖွယ်စာသားကို ပထမဆုံးထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ယခုအခါ ကမ္ဘာ့ဘာသာစကားအများစုတွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။
အိန္ဒိယရှိ တမီလ်နာဒူးတွင် လူတစ်သောင်းကျော်သည် တမီလ်ဘာသာပြန်အသစ်ဖြင့် စာသားကို ဖတ်ရှုကြမည်ဖြစ်ပြီး ထောင်နှင့်ချီသောလူများသည် တောင်အမေရိကတစ်လွှားတွင် ပေါ်တူဂီနှင့် စပိန်ဘာသာစကားဖြင့် ဖတ်ရှုကြမည်ဖြစ်သည်။ Johannesburg၊ The Commune တွင် Manifesto ကို Zulu နှင့် Sotho ဖြင့်ဖတ်ပါမည်။ မေလနေ့တွင် ဒေလီတွင် ၎င်းကို အာသံ၊ ဘင်္ဂလီ၊ ဂျာမန်၊ ဟိန္ဒီ၊ မာရသီ၊ မလေးလမ်၊ Odiya၊ Punjabi၊ Telugu နှင့် Urdu တို့ဖြင့် ဖတ်ရှုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ရဲစွမ်းသတ္တိရှိသော လုပ်ရပ်ဖြစ်ပြီး အများပြည်သူပိုင်နေရာသို့ လမ်းလျှောက်ထွက်ရန် တောင်းဆိုသည်။ ဤရုပ်ကလာပ်အချိန်များသည် ကောင်းကင်၌ တော်လှန်ရေးသားပိုင်ခွင့်၊
ZNetwork သည် ၎င်း၏စာဖတ်သူများ၏ ရက်ရောမှုဖြင့်သာ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ထားသည်။
လှူဒါန်းရန်