၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့မှစပြီး မြောက်အမေရိကတိုက်သား အများအပြားသည် စစ်မဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့ကိုယ်သူတို့ အကြမ်းဖက်ဝါဒရဲ့ သားကောင်တွေ ဒါမှမဟုတ် ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ သားကောင်တွေလို့ မြင်ကြတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်အစိုးရ၏ ချုံပုတ်ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများအပေါ် အစ္စရေး၏တိုက်ခိုက်မှုများသည် “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် တရားမျှတသည်ဟု ၎င်းတို့က ယူဆကြသည်။
ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလတုန်းက Brooklyn ကို ခရီးထွက်ခဲ့တယ်။ New York မှာ ကျွန်တော်နဲ့ စကားပြောဖူးသူတွေဟာ တခြား မြောက်အမေရိကားတွေထက် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးစင်တာ ပျက်ဆီးမှုဒဏ်ကို ပိုလို့တောင် တိုက်ရိုက် ထိခိုက်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ဖို့ ငြင်းခုံတဲ့အခါ တိုက်ခိုက်မှုတွေက သူတို့အပေါ် ဘယ်လိုခံစားရတယ်ဆိုတာ နားမလည်နိုင်ဘူးလို့ ရှင်းပြပါတယ်။ ချုံ၏ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမှုကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသော မိတ်ဆွေများက ယခု ၎င်း၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှု တောင်းဆိုမှုကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသော မိတ်ဆွေများသည် ယခုအခါ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရန် ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။
စစ်ပွဲကို ဆန့်ကျင်သူတွေက အထီးကျန်ဆန်တယ်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်၏ သူငယ်ချင်း နှစ်ယောက်သည် အောက်တိုဘာလတွင် Times Square ၌ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လူထုစည်းဝေးပွဲသို့ သွားခဲ့သည်။ လမ်းသွားလမ်းလာအများစုသည် ဆန္ဒဖော်ထုတ်မှုကို လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။ စုဝေးပွဲစီစဉ်သူများတွင် အသံစနစ်အသေးစားတစ်ခုပါရှိပြီး မကြာမီတွင် ၎င်းတို့ထဲမှတစ်ဦးမှ စတင်စကားပြောဆိုခဲ့သည်။ အနီးနားရှိ မီးသတ်ကားတစ်စီးမှ ရုတ်တရက် ဥဩမြည်သံကြောင့် သူ ရေနစ်သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ သူရပ်လိုက်၊ ဥသြသံတွေ ရပ်သွားပြီး သူထပ်ပြောတော့တယ်။ ထိုအခါ ဥဩသံများသည် တစ်ဖန်စတင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဟောပြောသူအား မကြားရအောင် တားဆီးရန်ဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားလာသည်။ ထို့နောက် မီးသတ်သမားများသည် ၎င်းတို့၏ အများသူငှာ လိပ်စာစနစ်ဖြင့် ဆန္ဒပြသူများအား “အရှုံးသမား”၊ “အာဖဂန်နစ္စတန်သို့ ပြန်သွားပါ” နှင့် “သစ္စာဖောက်များ” ဟူ၍ စတင်အော်ဟစ်ခဲ့သည်။ 9/11 ၏ သူရဲကောင်းဆန်သော သားကောင်များသည် အာဖဂန်ပြည်သူများ၏ ဗုံးခွဲမှုကို ကာကွယ်ခဲ့ကြသည်။
ဤအကြောက်တရားနှင့် ကလဲ့စားချေခြင်းဟူသော ဝေါဟာရကို ကျွန်ုပ်တို့ မည်သို့ရင်ဆိုင်ကြမည်နည်း။ “ကျွန်ုပ်တို့” နှင့် “သူတို့” ဟူ၍ ပိုင်းခြားထားသော လောကအမြင်ကို ကျွန်ုပ်တို့ မည်သို့စိန်ခေါ်သနည်း။ “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” ကို မျှတစေသည့် သားကောင်အဆင့်အတန်းကို ကျွန်ုပ်တို့ မည်သို့တည်ဆောက်မည်နည်း။ 9/11 သည် အမေရိကန်ရှိ အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်သည့် နောက်ဆုံး တိုက်ခိုက်မှု မဟုတ်တော့ဘဲ အမေရိကန် အစိုးရသည် ၎င်း၏ ရန်သူများထဲမှ တစ်ဦးကို ချေမှုန်းရန် ကြောက်ရွံ့မှု ကြောင့် အမေရိကန် အစိုးရသည် ၎င်း၏ နိုင်ငံသားများကို အခွင့်ကောင်း ယူကာ နောက်ဆုံး အကြိမ် မဟုတ်ပေ။ ဒါကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရားမျှတမှုအတွက် လှုပ်ရှားမှုကို ဆက်လက်တည်ဆောက်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ဒီမေးခွန်းတွေကို ဖြေရပါလိမ့်မယ်။
ပထမ၊ ဝမ်းနည်းပူဆွေးမှုကို အကြောင်းပြပြီး စစ်ပွဲကို တရားမျှတအောင် လုပ်တဲ့သူတွေဟာ အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ သားကောင်တွေ အများကြီးရှိတယ်ဆိုတာ သတိပေးသင့်တယ်။ ဒုတိယ၊ အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာဥပဒေမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မပြုသင့်ဟု ငြင်းခုံခြင်းဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်း၏ “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” တွင် ကန့်သတ်ချက်များထားရှိနိုင်သည်။ အကယ်၍ ပြဋ္ဌာန်းပါက နိုင်ငံတကာဥပဒေသည် အမေရိကန်၏ ရန်စမှုများကို စစ်ဆေးမှုအဖြစ် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ တတိယ၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် စစ်ပွဲ၏တရားမျှတမှုတွင် အကျုံးဝင်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လူမျိုးရေးခွဲခြားသော အယူအဆများကို ချေဖျက်နိုင်သည်။
သမိုင်းကို ရေးဆွဲခြင်းဖြင့် ဤနောက်ဆုံးအချက်ကို ကျွန်ုပ်တို့ လုပ်နိုင်သင့်သည်။ အမေရိကန် နိုင်ငံသားများအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများသည် အစစ်အမှန်နှင့် စိတ်ကူးယဉ်ပြီး ယခင်က အမေရိကန်စစ်ပွဲများစွာကို အကြောင်းပြရန် အသုံးပြုခဲ့သည်။ 1964 ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ကွန်ဂရက်မှ ထင်ရှားသော “တုံကင်ပင်လယ်ကွေ့ဆုံးဖြတ်ချက်” (အောက်လွှတ်တော်က 416 မှ 0 နှင့် အထက်လွှတ်တော် 88 မှ 2) ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး သမ္မတသည် အမေရိကန်၏ လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်မှုကို တွန်းလှန်ရန် လိုအပ်သော ဆောင်ရွက်မှုအားလုံးကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ နောက်ထပ် ရန်လိုမှုတွေ တားဆီးဖို့ပါ။” ယခုအခါ အရပ်သား ထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့သည့် အမှန်တကယ် တိုက်ခိုက်မှု အပြီးတွင် ခြုံအစိုးရသည် အလားတူ အာဏာများကို ရယူထားသည်။ ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲကဲ့သို့ ပြည်တွင်းပြည်ပ ရလဒ်များ ဆိုးရွားလာမည်ကို ကျွန်ုပ်တို့ ထောက်ပြသင့်သည်။
စက်တင်ဘာ 11 ရက်သည် မြောက်အမေရိကသားများအတွက် တစ်မူထူးခြားသောအခွင့်အရေးဖြစ်ပြီး ကျန်ကမ္ဘာ့ဂြိုဟ်များမှ မကြာခဏ ပြန်လည်ချိတ်ဆက်ရန်ဖြစ်သည်။ ငါတို့လည်း ဒုက္ခရောက်နေပြီ။ စက်တင်ဘာ 11 ရက်မှာ ကျွန်တော်တို့ ထိတ်လန့်သွားခဲ့ရင်၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ ထိတွေ့ကိုင်တွယ်လို့ မရနိုင်ဘူးလို့ ထင်တဲ့အတွက်ကြောင့်ပါ။ အခု ဒီဒဏ္ဍာရီဟာ ကွဲအက်သွားတော့ ကမ္ဘာတဝှမ်းက တခြားသူတွေ ခံစားရတဲ့ နာကျင်မှုကို နားလည်ဖို့ စတင်ကြိုးစားနိုင်ပါပြီ။ 9/11 တွင် မြောက်အမေရိကသားများ တွေ့ကြုံရသည့် ကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ရပ်သည် အမေရိကန်အစိုးရ၏ မူဝါဒများကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လူများစွာ နေ့စဉ်ကြုံတွေ့နေရသည့် အဖြစ်အပျက်ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ရေတပ်၏ Vieques ဗုံးကြဲခြင်း၊ Puerto Rico နှင့် အမေရိကန်လေတပ်မှ Maehyang-ri၊ တောင်ကိုရီးယားတို့ကို ဗုံးကြဲခြင်းနှင့် အီရတ်အပေါ် အမေရိကန်၏ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ (UNICEF ၏ အဆိုအရ ၁၉၉၁ ခုနှစ်ကတည်းက ကလေး ၅၀၀,၀၀၀ ကို သေဆုံးစေခဲ့သော) တို့ကို သတိရသင့်သည်။ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများအတွက် နေ့စဉ်အရှက်ရစေသော ဂါဇာကမ်းမြှောင်နှင့် အနောက်ဘက်ကမ်းနှင့် ဂါဇာကမ်းမြှောင်တို့ကို အစ္စရေးက သိမ်းပိုက်ထားခြင်းကို အမေရိကန်အခွန်ဒေါ်လာဖြင့် ထောက်ပံ့ထားကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ သတိရသင့်သည်။ အစ္စရေးသည် အမေရိကန်၏ နိုင်ငံခြားအကူအညီ အများဆုံးလက်ခံသူဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ၅ ဘီလီယံခန့် ရရှိနေသည်။ မကြာခဏဆိုသလို US ကလူတွေက ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ တခြားသူတွေကို မေ့သွားတတ်တယ်။ သူတို့၏ဒုက္ခကို ကျွန်ုပ်တို့နားလည်ပါက၊ ယင်းကို ဆက်လက်တည်မြဲရေးအတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏အခန်းကဏ္ဍကို ကျွန်ုပ်တို့ သည်းမခံနိုင်တော့ပါ။
World Trade Center တာဝါတိုင်များတွင် လူ ၃၀၀၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့သည်။ အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် အမေရိကန်စစ်ပွဲ ပထမ ရှစ်ပတ်ခွဲအတွင်း အရပ်သား ၃၇၆၇ ဦး သေဆုံးခဲ့သည် (နယူးဟမ်ရှိုင်းယား တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခတစ်ဦး၏ လေ့လာမှုအရ)။ ကန်ဒါဟာ၏ မြောက်ဘက် ၂၅ မိုင်အကွာရှိ Chowkar-Karez လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးရွာကို အောက်တိုဘာ ၂၃ ရက်က စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ လူ ၉၃ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ပြီး ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှ အရာရှိတစ်ဦးက “ကျွန်တော်တို့က သူတို့ကို သေစေချင်လို့ သေတာ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ (Toronto Globe & Mail၊ ၁၁/၃/၀၁)။ New Yorkers တွေလို အာဖဂန်လူမျိုးတွေရဲ့ဘဝက အရေးမကြီးဘူးလား။
ပါလက်စတိုင်းတွေဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒရဲ့ သားကောင်တွေ မဟုတ်ဘူးလား? 2002 ခုနှစ် မတ်လတွင် စတင်ခဲ့သော အစ္စရေးစစ်တပ်၏ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် အစိုးရနှင့် အစိုးရမဟုတ်သော ကျန်းမာရေး ဆေးခန်းပေါင်း 260 ကို ပိတ်ခဲ့ရပြီး ကျေးလက်ဒေသရှိ ပါလက်စတိုင်း 73% မှာ ဆေးကုသမှု မရှိဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ အစ္စရေးစစ်တပ်သည် ပါလက်စတိုင်းဆေးအဖွဲ့များ၊ လူနာတင်ယာဉ်များ၊ ဆေးရုံများနှင့် ဆေးခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့မှ ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့အထိ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုများကြားတွင် အစိုးရနှင့် အစိုးရမဟုတ်သော ကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆေးရုံများကို တိုက်ခိုက်ခြင်းအပါအဝင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများကို တိုက်ခိုက်မှု ၁၂၈ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အယ်လ်ဘီရမ်ရှိ လခြမ်းနှင့် Nablus ရှိ Al-Razy ဆေးရုံတို့၌ အစ္စရေးတင့်ကားတစ်စီးက အမြောက်ဖြင့် ပစ်သဖြင့် အမျိုးသမီး လူနာတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ သေဆုံးသူများအားလုံးကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” အတွက် အဓိကကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုကို ပျက်ပြားစေနိုင်သည်။ ထိုသားကောင်အခြေအနေသည် လက်တုံ့ပြန်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ကျွန်ုပ်တို့သည် အစ္စရေးစစ်တပ်၏ ထိုးစစ်ဆင်မှုသည် ဝါရှင်တန်၏အကူအညီမပါဘဲနှင့် အမေရိကန်အခွန်ဒေါ်လာပေးဆောင်သော လက်နက်များမပါဘဲ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း သဘောပေါက်သင့်သည်။ Apache နှင့် Cobra တိုက်ခိုက်ရေး ရဟတ်ယာဉ်များသည် ပါလက်စတိုင်းခေါင်းဆောင်များကို လုပ်ကြံရန် အသုံးပြုကြောင်း၊ သံချပ်ကာ ယာဉ်မောင်းများနှင့် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ နေအိမ်များနှင့် စိုက်ပျိုးမြေများကို ဖျက်ဆီးရန် အသုံးပြုသည့် သံချပ်ကာ ဘူဒိုဇာများနှင့် ဝေဟင်မှ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည်များကို မြောက်အမေရိကမှ လူများက မသိကြသော်လည်း၊ ပါလက်စတိုင်းများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် ပခုံးဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ သံချပ်ကာ ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်သည့် လောင်ချာများနှင့် ပါလက်စတိုင်းများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် ဗုံးများကို အမေရိကန်က ထောက်ပံ့ပေးထားသည်။
အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးတို့သည် နိုင်ငံတကာဥပဒေမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မပြုသင့်ပေ။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နီကာရာဂွာကို တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ ၎င်း၏ဆိပ်ကမ်းများကို တူးဖော်ခြင်းနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်များကို စည်းရုံးခြင်းနှင့် ငွေကြေးထောက်ပံ့ခြင်းတို့အတွက် အမေရိကန်ကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချသောအခါ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ ယင်းကိစ္စတွင်၊ တရားရုံးက ၎င်းသည် "နီကာရာဂွာ၏ အိမ်နီးချင်းများကို ခုခံကာကွယ်ခြင်း" နှင့် အမေရိကန်အား အကြမ်းဖက်ဝါဒဖြင့် အပြစ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု တရားရုံးက ပယ်ချခဲ့သည်။ World Trade Center တွင် အလုပ်လုပ်သော ကော်ပိုရိတ်အမှုဆောင်များ၊ အတွင်းရေးမှူးများနှင့် ဘတ်စ်ဘွိုင်များ သေဆုံးမှုသည် ကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ခဲ့လျှင် နီကာရာဂွါကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၊ လယ်သမားများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အသတ်ခံရသော ကလေးငယ်များ သေဆုံးမှုများလည်း ရှိသည်။ အကယ်၍ အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေကို လိုက်နာရန် အတင်းအကြပ် ခိုင်းစေပါက၊ နီကာရာဂွါလူမျိုးများ ရာနှင့်ချီသော နာကျင်မှုဝေဒနာကို တားဆီးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
ပါလက်စတိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အမေရိကန်က ထောက်ခံသည်ဟု ဆိုသော်လည်း အမေရိကန်သည် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မရှိသော ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် သံတမန်ရေးရာ ကြိုးပမ်းမှုအားလုံးကို အမေရိကန်က ဆက်လက် ငြင်းဆိုထားသည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် မတ်လတွင် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံမှ နိုင်ငံတကာ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများကို ထောက်ခံသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ဗီတိုအာဏာသုံး၍ ဗီတိုအာဏာသုံးကာ ၉ မှ ၀ အထိ အတည်ပြုခဲ့သည်။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ Durban တွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု သည် အစ္စရေး၏ ပါလက်စတိုင်း လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများအပေါ် ဝေဖန်ရှုံ့ချခြင်း တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်သည် ဂျီနီဗာတွင် ပြုလုပ်သော နိုင်ငံတကာ အစည်းအဝေးများကို သပိတ်မှောက်ခဲ့ပြီး စတုတ္ထ ဂျီနီဗာ ကွန်ဗင်းရှင်းကို သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများနှင့် သက်ဆိုင်ကြောင်း ထပ်မံ အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်သည် Mitchell အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် အကြမ်းဖက်မှု လျှော့ချရေးကို ကြီးကြပ်ရန်အတွက် နိုင်ငံတကာ စောင့်ကြည့်လေ့လာသူများ၏ ခြေလှမ်းများဆီသို့ ဦးတည်သွားရန် တောင်းဆိုထားသော ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့သည်။
လက်ရှိတွင် ကိုဆိုဗိုနှင့် ရဝမ်ဒါတို့တွင် စစ်ရာဇ၀တ်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေသည့် နိုင်ငံတကာခုံရုံးနှစ်ခုရှိသည်။ အမြဲတမ်း လွတ်လပ်သော နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံး (ICC) တည်ထောင်ခြင်းကို ဆန့်ကျင်သည့် တစ်ခုတည်းသော အနောက်နိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအဖြစ် အမေရိကန်က ရပ်တည်နေသေးသည်။ "The American Servicemembers' Protection Act" (အောက်လွှတ်တော်မှ မေလ 10 ရက်၊ 2001၊ 282 မှ 137) တွင် ICC သဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားသောနိုင်ငံများနှင့် (နေတိုး၊ အစ္စရေးနှင့် အီဂျစ်တို့မှလွဲ၍) စစ်ဘက်အကူအညီဖြတ်တောက်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ပြီး US အား တားမြစ်ထားသည်။ ICC တရားစွဲခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မရပါက စစ်တပ်သည် ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု မစ်ရှင်များကို ထောက်ပံ့ခြင်း မပြုရ။ နိုင်ငံတကာအကြမ်းဖက်မှုကိစ္စရပ်တွင်ပင် ICC စစ်ဆေးရေးမှူးများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တားမြစ်မည်ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်သမ္မတအား "ဖမ်းဆီးထားသော အမေရိကန် သို့မဟုတ် မဟာမိတ်တပ်သားများ၏ ဆန္ဒအရ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကိုယ်စား သို့မဟုတ် ဆန့်ကျင်ဘက် သို့မဟုတ် အကျဉ်းချထားခြင်းမှ လွတ်မြောက်လာစေရန် လိုအပ်သည့် နည်းလမ်းအားလုံးနှင့် သင့်လျော်သော နည်းလမ်းများအားလုံးကို ပေးဆောင်စေမည်ဖြစ်သည်။ စစ်အင်အား အပါအဝင် တရားရုံး၏
တစ်နည်းဆိုရသော် အမေရိကန်စစ်သည်များအား အကြမ်းဖက်ဝါဒဖြင့် စွပ်စွဲခံရပါက၊ အမေရိကန်က ၎င်းတို့အား တရားစွဲရန် ခွင့်မပြုပေ။ အမေရိကန်သည် “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” ကို တိုက်ခိုက်နေသည်ဟု မည်သို့ပြောနိုင်သနည်း၊ အကြမ်းဖက်မှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်အတွက် နိုင်ငံတကာတရားရုံးမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ကို တောင်းဆိုနိုင်သေးသည်။
US မှာနေထိုင်တဲ့ သူတွေက US က နိုင်ငံတကာဥပဒေကို လိုက်နာဖို့ တောင်းဆိုပြီး အောင်မြင်တယ်ဆိုရင်၊ ကမ္ဘာပေါ်မှာ US ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ကန့်သတ်နိုင်ပါတယ်။ အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့ မအောင်မြင်ပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” အတွက် အခြားတရားမျှတမှုကို လျော့ပါးသွားစေနိုင်ပါသည်။
နောက်တစ်ခုက ကျနော်တို့လုပ်နိုင်တာက အမေရိကန်တွေကို စစ်ပွဲအတွက် စည်းရုံးဖို့ ကျား၊မ နဲ့ လူမျိုးကို ဘယ်လိုသုံးကြောင်း ဖော်ထုတ်ခြင်းဖြင့် လက်တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ချုံအစိုးရရဲ့ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုကို ဖြိုဖျက်ဖို့ပါပဲ။
ချုံပုတ်အစိုးရသည် ရန်သူကို လူဆိုးအဖြစ် ပုံဖော်ထားသည်။ ၎င်းတို့သည် အသုံးမကျသော၊ အခြေခံဝါဒီအစ္စလမ်ဘာသာနှင့် လိုဏ်ဂူများတွင် နေထိုင်သည့် ရှေးဦးအကြမ်းဖက်သမားများ၏ ပုံသေပုံစံများကို အားကိုးသည်။ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေကို ဗုံးကြဲပြီး ဖိနှိပ်မှုတွေကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ အမေရိကန်က သူတို့ရဲ့ ဖိနှိပ်သူတွေကို အာဏာရလာအောင် ကူညီပေးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကို ဖုံးကွယ်နေတယ်လို့ ကြွေးကြော်ခဲ့ကြပါတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့က ယဉ်ကျေးပြီး ယဉ်ကျေးတဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ပုံသေပုံစံတွေကို အားကိုးတယ်။
ဤဇာတ်လမ်းတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် လူဖြူအဖြစ် လူမျိုးရေးခွဲခြားပြီး ကျား၊ ဤပြောဆိုချက်များအားလုံးသည် ဝေဖန်မှုများကို ဖွင့်ဆိုထားပြီး၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် Bush ၏ “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” တရားဝင်မှုကို စိန်ခေါ်လိုပါက ဤလူမျိုးကြီးဝါဒနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ယူဆချက်များကို စိန်ခေါ်ရမည်ဖြစ်သည်။
အရင်ဆုံး ကျား၊မ နဲ့ ဆက်ဆံကြည့်ရအောင်။ Kathleen Parker မှ ၂၀၀၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့ထုတ် Chicago Tribune၊ Orlando Sentinel စသည်ဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့သော သူမ၏စုစည်းကော်လံတွင် ရေးသားခဲ့သည်-
“ကျားနဲ့မ ပတ်သက်ရင် ဘယ်သူကမှ နားမလည်တော့ဘူး။ အာဖဂန်နစ္စတန်ရဲ့ ဂြိုလ်သားရှုခင်းတွေထဲကို ပို့လိုက်တဲ့ ယောက်ျားတွေက ခက်ထန်ပြီး သန်မာပြီး ယုတ်မာဖို့ ဆုတောင်းနေရတယ်။ ခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရှုပ်ထွေးမှုတွေ မရှိပါဘူး။ ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ် နဲ့ သူ့ရဲ့ တိုက်ပွဲကို တတ်ကျွမ်းတဲ့ ဝန်ကြီးအဖွဲ့ကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်းနဲ့ သူတို့ တောင့်တင်းခိုင်မာပြီး အဓိပ္ပါယ်ရှိဖို့လည်း ဆုတောင်းပါတယ်။”
စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်က ဟောပြောပွဲ ရေဒီယို အစီအစဉ်တင်ဆက်သူ ဒေါက်တာ လော်ရာ ရှလက်ဆင်ဂါက စစ်တပ်တွင် အမျိုးသမီးများ ရှိနေခြင်းသည် မနေ့ က ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများအတွက် အပြစ်တင်ခြင်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။ သူမသည် ၎င်း၏ ရေဒီယိုရှိုးသို့ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော စစ်တပ်မှ ခေါ်ဆိုသူတစ်ဦးကို ပြောပြသည်-
“မင်းမိန်းမတွေဝတ်ပြီး အဆင့်အတန်းကို နှိမ့်ချမယ့်အစား ကျောရိုးနဲ့ နှုတ်ခမ်းနီတွေကို တန်းလျားမှာထားထားတာကြောင့် ကျောရိုးနဲ့ အံကြိတ်ဖို့ ဘယ်သူမှ အော်ဟစ်လို့မရပါဘူး။ နိုင်ငံရေးမှာ နိုင်ငံရေး မှန်ကန်မှု အရ စစ်တပ်က သူတို့ တုန်လှုပ်ချောက်ချားနေတဲ့ သူတွေကို တနည်းမဟုတ် တနည်း ကြည့်ဖူးတယ်…။ မင်းက ပက်လက်အပြည့်နဲ့ မဆက်ဆံနိုင်လို့ ငါကြောက်တယ်။"
အမျိုးသမီးများ အားနည်းပြီး အမျိုးသားများ သန်မာသည်ဟူသော ယူဆချက်ကို အမေရိကန် စစ်သားများက ကယ်တင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု Kathleen Parker မှ ကျားမ လိင်ကွဲပြားမှု ရှိသော အာဖဂန် အမျိုးသမီးများအား သရုပ်ဖော်ခြင်းဖြင့် ထပ်လောင်း ပြောဆိုသည်။ အာဖဂန်အမျိုးသမီးများကို သားကောင်များအဖြစ် ပုံဖော်ထားသည်။ ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် ၎င်းတို့၏ စိုးရိမ်မှုများကို အသံထွက်ရန်၊ မူဝါဒကို သတ်မှတ်ရန် သို့မဟုတ် အကြံဉာဏ်များ ပေးရန် မဟုတ်ပါ။ ၎င်းတို့၏တာဝန်မှာ အမေရိကန်စစ်ပွဲကို တရားဝင်ဖြစ်စေရန်နှင့် အမေရိကန်၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို မျှတစေရန်ဖြစ်သည်။ တတိယကမ္ဘာက ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အာဖဂန်အမျိုးသားတွေဟာ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ တတိယကမ္ဘာ့အမျိုးသမီးကို ကယ်တင်ဖို့အတွက် အာဏာကနေ ဖယ်ရှားပစ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုစံနှုန်းကို ဆောင်ကြဉ်းပေးသော အမေရိကန်အမျိုးသားများက ၎င်းကို ပြီးမြောက်စေမည်ဖြစ်သည်။
အာဖဂန်အမျိုးသမီးများသည် တာလီဘန်များကို တိုက်ခိုက်ရန် နှစ်ပေါင်းများစွာ အမေရိကန်၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုမရှိဘဲ ရုန်းကန်နေရပုံကို ထောက်ပြခြင်းဖြင့် ဤဒဏ္ဍာရီကို ကျွန်ုပ်တို့ ချေဖျက်နိုင်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ အမေရိကန်သည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် တာလီဘန်အစိုးရအား “မူးယစ်ဆေးဝါးစစ်ပွဲ” ကို တိုက်ဖျက်ရန် ဒေါ်လာ သန်း ၁၂၀ ပေးခဲ့ပြီး အမေရိကန်သည် ၎င်းတို့၏ အကြီးမားဆုံး ငွေကြေးပံ့ပိုးကူညီသူ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
တာလီဘန်တွေရဲ့ လက်အောက်က အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အဆင့်အတန်းအတွက် အမေရိကန်က ဘယ်လောက်အထိ တာဝန်ရှိပါသလဲ။ သမိုင်းကို လေ့လာကြည့်ရအောင်။ 1978 ခုနှစ်တွင် ပြည်သူ့ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (PDP) မှ ပုန်ကန်မှုဖြင့် ဘုရင်စနစ်ကို ဖြုတ်ချခဲ့ပြီး အစောပိုင်းငါးနှစ်ခန့်က အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။ PDP သည် တောင်သူလယ်သမားများ၏ ကြွေးမြီများကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ တောင်သူလယ်သမားများသည် အနာဂတ်သီးနှံများအတွက် ငွေချေးခိုင်းသည့်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည် (ထို့ကြောင့် ငွေချေးသူများထံ အမြဲတမ်းအကြွေးကျန်နေခဲ့သည်)။ ရာနှင့်ချီသော စာသင်ကျောင်းများနှင့် ဆေးပေးခန်းများကို ကျေးလက်ဒေသတွင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး များပြားလှသော မြေယာပြန်လည်ခွဲဝေပေးရေး အစီအစဉ်ကို ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်သည်။
PDP ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများသည် အမျိုးသမီးများကို စာဖတ်တတ်အောင် သင်ပေးခြင်းဖြင့် အမျိုးသမီးများကို ခွဲထုတ်ခြင်းကိုလည်း စိန်ခေါ်ပြီး ကလေးလက်ထပ်ခြင်းအား တားမြစ်ခြင်းနှင့် ၎င်းတို့၏သမီးများကို ငွေကြေး သို့မဟုတ် ကုန်ပစ္စည်းနှင့် လဲလှယ်သော ဖခင်များနှင့် လက်ထပ်ခြင်းဓလေ့ကို တားမြစ်ထားသည်။
တာလီဘန်များ အာဏာမသိမ်းမီက ကဘူးလ်ရှိ ဆရာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစိုးရဝန်ထမ်း ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သမားတော် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အမျိုးသမီးများဖြစ်သည်။ တာလီဘန်တို့က အမျိုးသမီးများ အိမ်ပြင်ထွက် အလုပ်လုပ်ခြင်းကို တားမြစ်ထားခြင်းဖြင့် ယင်းကို ပြောင်းပြန်လှန်ခဲ့ကြသည်။ ဝင်ငွေဆုံးရှုံးမှုသည် မိသားစုများစွာရှိ ကျန်းမာရေးနှင့် အာဟာရပမာဏအပေါ် တိုက်ရိုက် ဆိုးရွားစွာ သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ပိုဆိုးတာက ၁၉၉၇ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှာ အစိုးရက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့တယ်။
အမေရိကန်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ဘယ်လိုလဲ။ တာလီဘန်တွေရဲ့ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးကို စော်ကားတာကို အမေရိကန်က ဝေဖန်သလား။ တကယ်တော့ အမေရိကန်က တာလီဘန်တွေကို အာဏာရစေခဲ့တယ်။
၁၉၇၉ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် PDP သည် ဆိုဗီယက်ယူနီယံထံမှ စစ်ရေးအကူအညီမတောင်းမီ သုံးလအလိုတွင်၊ အမျိုးအစားခွဲထားသော နိုင်ငံခြားရေးဌာန အစီရင်ခံစာတွင် “DRA [အာဖဂန်ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ] ကို ဖြုတ်ချခြင်းသည် ကျန်ကမ္ဘာ့ အထူးသဖြင့် တတိယကမ္ဘာကို ပြသလိမ့်မည်၊ ဆိုဗီယက်တို့၏ သမိုင်းကြောင်း၏ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်အပေါ် မလွဲမသွေဖြစ်ခြင်းမှာ တိကျသည်မဟုတ်ပေ။... မည်သို့ပင် ဆုတ်ယုတ်မှုများပင် ဖြစ်စေကာမူ အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် အနာဂတ် လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ အတွက် ဆိုလိုခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်"
ကာတာအစိုးရသည် အာဖဂန်အစိုးရထံ ဆိုဗီယက်အကူအညီကို ဆိုဗီယက်ယူနီယံသို့ အမေရိကန် စပါးများ ပေးပို့ခြင်းကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် မော်စကိုတွင် ၁၉၈၀ ခုနှစ် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှ အမေရိကန်အသင်းကို ဖယ်ထုတ်ရန် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဒါဟာ PDP အောက်မှာ တိုးတက်လာတဲ့ အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခြေအနေကို ကန့်ကွက်ဖို့ မဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်တော့ ဆိုဗီယက်တွေ မရောက်လာခင်မှာ အမေရိကန်ဟာ အာဖဂန်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ဖို့ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီ 1980 တွင် Washington Post မှ "အမေရိကန် လျှို့ဝှက်အကူအညီ" (ဆိုဗီယက်တပ်များ ရောက်ရှိလာခြင်း) တွင် "ဆက်သွယ်ရေးကိရိယာများ" နှင့် "နည်းပညာဆိုင်ရာ အကြံဥာဏ်များ" ပါ၀င်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။
ထိုအကြံဉာဏ်သည် နီကာရာဂွာတွင် စီအိုင်အေက ပေးဆောင်နေသည့် ဆန့်ကျင်ဘက်များနှင့် ဆင်တူနေပုံရသည်။ အာဖဂန်နစ္စတန်ရှိ သူပုန်များကို အမေရိကန်က ကျောထောက်နောက်ခံပေးထားသည့် မူဂျာဟစ်ဒင် (သို့မဟုတ် “သန့်ရှင်းသောစစ်သည်များ”) သည်လည်း အစိုးရတည်ဆောက်ထားသော ကျောင်းများနှင့် ဆေးခန်းများကို ဖျက်ဆီးကာ စာတတ်မြောက်သည့် ဆရာများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ကားဗုံးများကို ပေါက်ကွဲခဲ့ပြီး ကဘူးလ်၏ လူနေရပ်ကွက်များသို့ ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်ခဲ့သည်။ တစ်နည်းဆိုရသော် သူတို့သည် အကြမ်းဖက်သမားများပင်။ ပြီးတော့ သူတို့ကို အမေရိကန်အခွန် ဒေါ်လာနဲ့ ထောက်ပံ့တယ်။ 1980 ခုနှစ်များအတွင်းတွင်၊ အမေရိကန်မှ ရန်ပုံငွေအများဆုံးရရှိသည့် လျှို့ဝှက်စစ်ဆင်ရေးဖြစ်လာခဲ့ရာ CIA သည် မူဂျာဟစ်ဒင်အား ထောက်ပံ့ရန်အတွက် တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဒေါ်လာ သန်း 600 တန်ကြေးရှိသော လက်နက်နှင့်ငွေများ ပေးပို့ခဲ့သည်။
နောက်ဆုံး ဆိုဗီယက်တပ်များ ကျဆုံးပြီးနောက် သုံးနှစ်အကြာ ၁၉၉၂ ခုနှစ် နွေဦးရာသီအထိ စစ်ပွဲသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အဆုံးတွင် အာဖဂန်လူမျိုး တစ်သန်းကျော် သေဆုံးကာ သုံးသန်းသည် မသန်မစွမ်းဖြစ်ခဲ့ကြပြီး လူဦးရေ ထက်ဝက်နီးပါးမှာ ဒုက္ခသည် ငါးသန်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” သည် အမျိုးသမီးများ၏အခွင့်အရေးအတွက် စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုဖြစ်စေသည်ဟု ချုံအစိုးရ၏ပြောဆိုချက်သည် အမေရိကန်၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု၏အဖြစ်မှန်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။
ခြုံအစိုးရ၏ မကြာသေးမီက အမျိုးသမီးများအခွင့်အရေးအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်မှုသည် အခေါင်းပေါက်ဖြစ်နေကြောင်း ထောက်ပြရန် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းမှာ အမျိုးသမီးဝါဒီစံနှုန်းများအပေါ် အခြေခံသည့် လှုပ်ရှားမှုကို ဆက်လက်တည်ဆောက်ရန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာရှင် Dr. Cynthia McEnloe က “အမျိုးသမီးတွေ ဘယ်မှာလဲ” လို့ အမြဲမေးဖို့လိုတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ စစ်အာဏာရှင်ဝါဒက တစ်ကမ္ဘာလုံးက အမျိုးသမီးတွေအပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုရှိလဲဆိုတာကို ကြည့်ဖို့ လိုပါတယ်။ ခြုံအစိုးရသည် အမျိုးသမီးများ၏အခွင့်အရေးကို အလေးထားပါက၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အိုကီနာဝါရှိ အမေရိကန်စစ်စခန်းများတွင် စစ်မှုထမ်းနေသည့် အမျိုးသမီးများနှင့် ပတ်သက်၍ မည်သို့ဆောင်ရွက်မည်နည်း။ အမေရိကန်စစ်တပ်မှာ အမှုထမ်းနေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကရော ဘယ်လိုလဲ။ အမေရိကန်ရေတပ်၏ Vieques၊ Puerto Rico ဗုံးကြဲမှုကြောင့် အန္တရာယ်ရှိနေသည့် အမျိုးသမီးများကော။ အမေရိကန်လေတပ်ရဲ့ ဗုံးကျဲမှုကြောင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ Maehyang-ri မှာ အန္တရာယ်ရှိနေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကော။
ကဲ လူမျိုးနဲ့ ဆက်ဆံကြရအောင်။ အကြမ်းဖက်ဝါဒ၏ အပြစ်ကင်းစင်သော သားကောင်အဖြစ် အမေရိကန်ကို ပုံဖော်ရာတွင် ခြုံအစိုးရသည် ရှည်လျားသော လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု၏ အစဉ်အလာကို ဆွဲထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ Malcolm X က "ကျွန်ုပ်တို့၏ လေ့လာမှုအားလုံးတွင်၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ သုတေသနပြုမှုကို ဆုချရန်အတွက် သမိုင်းသည် အကောင်းဆုံးအရည်အချင်းပြည့်မီသည်" ဟု တစ်ခါက ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်သမိုင်းကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ရိုင်းစိုင်းတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ခုခံကာကွယ်တဲ့ “ယဉ်ကျေးတဲ့ လူဖြူ” ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ စစ်ပွဲအတွက် အကြောင်းပြချက်အသစ် မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သိနိုင်ပါတယ်။ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ပါလက်စတိုင်းနှင့် အသားအရောင်ရှိသူများ၏ အသက်ထက် ဥရောပနှင့် ဥရောပအခြေချနေထိုင်သူများကို တန်ဖိုးထားသည့် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ကျွန်ုပ်တို့ ရင်ဆိုင်ရန် လိုအပ်သည်။
ဒါပေမယ့် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုအကြောင်း တစ်ခုခုတော့ မှတ်သားထားရအောင်။ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဟာ Cadillac နဲ့တူတယ်လို့ Malcolm က ပြောခဲ့ဖူးပါတယ်။ နှစ်တိုင်း မော်ဒယ်အသစ်ရှိတယ်။ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဟာ တက်ကြွတယ်၊ အငြိမ်မနေပါဘူး။ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု သည် အခြေအနေသစ်များနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေသည်။ အဲဒါကြောင့် အစွမ်းထက်မြက်ပြီး ခိုင်မြဲတယ်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုမတိုင်မှီတွင် အမေရိကန်စစ်တပ်အား တင်းကြပ်စွာခွဲခြားထားသည်။ ယခုအခါ အမေရိကန်စစ်တပ်သည် တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ ပေါင်းစည်းထားသော တပ်ဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Colin Powell နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး Dr. Condoleezza Rice တို့ကဲ့သို့ အာဖရိကန်အမေရိကန်လူမျိုးများသည် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆောင်များဖြစ်သည်။ သို့တိုင် ရှေ့တန်းတွင်ရှိသူများသည် အသားအရောင်မညီသူများဖြစ်သည်။ ရန်သူသည် ကိုယ်ကျင့်တရား ယုတ်ညံ့သည်ဟု ယူဆဆဲဖြစ်သည်။ US ၏သေဆုံးမှုများသည် လက်တုံ့ပြန်မှုတစ်ခုခုကို အကြောင်းပြပြီး US ၏တိုက်ခိုက်မှုတွင်သေဆုံးသွားသူများသည် "အာမခံပစ္စည်းပျက်စီးမှု" ဖြစ်သည်။ "ကျွန်ုပ်တို့" နှင့် "သူတို့" အကြား မျဉ်းပြောင်းသွားသော်လည်း ထိုနေရာတွင် ရှိနေသေးသည်။
အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ အဘူဆေယက်ဖ်ကို တိုက်ထုတ်ရာမှာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသားတွေကို ကူညီဖို့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံကို ကူညီဖို့ ရာနဲ့ချီတဲ့ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေ မကြာသေးမီက ရောက်ရှိလာတာဟာ ဖိလစ်ပိုင်သမိုင်းရဲ့ နောက်ထပ်ကာလတစ်ခုကို သတိရစေတယ်။ စပိန်ကိုလိုနီနယ်ချဲ့တွေကို တိုက်ထုတ်ရာမှာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသားတွေကို ကူညီဖို့ 20 ရာစုမနှောင်းမီမှာပဲ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေ ဖိလစ်ပိုင်ကို ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ သို့သော် စပိန်တို့ လက်နက်ချပြီးနောက် အမေရိကန်က မနီလာကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ မနီလာတွင် တပ်စွဲထားသော အမေရိကန်စစ်သားများကို ဖိလစ်ပိုင်တို့ ထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေအတွင်းသို့ စေလွှတ်ကာ ၎င်းတို့အား ပစ်ခတ်လိုက်သောအခါ သမ္မတ McKinley က “သောင်းကျန်းသူများ မနီလာကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်” ဟု သတင်းထောက်များအား ပြောကြားခဲ့သည်။ ဒါဟာ ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း လိမ်ညာမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေမယ့် စပိန်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသားတွေကို အမေရိကန် စစ်ပွဲမှာ တရားမျှတမှု ရှိစေခဲ့ပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်တို့သည် ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင် စပိန်ထံမှ လွတ်လပ်ရေးကြေညာခဲ့သော်လည်း အမေရိကန်ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရရှိရေးစစ်ပွဲသည် ၁၉၀၂ ခုနှစ်အထိ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲများနှင့် ပြည်တွင်းပုန်ကန်မှုများသည် နောက်ထပ်ဆယ်နှစ်ကြာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပိုင်-အမေရိကန်စစ်ပွဲတွင် အနည်းဆုံး ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသား ၆ သိန်းခန့် သေဆုံးခဲ့သည်။
ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်အား ၎င်း၏အရပ်ဘက်အခြေစိုက်စခန်းမှ ခွဲထုတ်ရန် ၎င်းတို့၏ သောင်းကျန်းမှုနှိမ်နင်းရေးအစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်အရပ်သားများကို “အကာအကွယ်ဇုန်များ” တွင် စုစည်းထားရန် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များက အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဤစခန်းများတွင် အခြေအနေဆိုးများကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသား ၁၁၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ထိုအချိန်တွင်၊ စစ်ပွဲကို အထက်လွှတ်တော်အမတ် Albert Beveridge က "ကျွန်ုပ်တို့၏လူမျိုး၊ ဘုရားသခင်လက်အောက်ရှိ ယုံကြည်သူဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာကြီး၏ယဉ်ကျေးမှု" အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်ပြည်ထဲရေး ၀န်ကြီး Dean C. Worcester (11,000-1901) က ၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် “အမေရိကန် သိမ်းပိုက်မှုမှ စတင်ခဲ့သော ယဉ်ကျေးမှုနှင့် တိုးတက်သော အုပ်ချုပ်မှုစနစ်သည် ကိုယ်လုံးတီး ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော တိရစ္ဆာန်များကို ပြုစုပျိုးထောင်ပြီး ပညာတတ်များ ဖြစ်လာစေသည်” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုအတောအတွင်း၊ အမေရိကန်စစ်သားများသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော "dagos"၊ "niggers" နှင့် "natives" ကို တိုက်ခိုက်ခြင်းအကြောင်း အိမ်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။
1899 ခုနှစ်တွင် Twentieth Kansas Volunteers မှ Colonel Funston က "ကောင်လေးတွေက ကျားယုန်တွေကို လိုက်ဖမ်းသလိုမျိုး ရန်သူကို လိုက်ရှာကြတယ်... တစ်ခုတော့ အန်ကယ်ဆမ်က ဆုံးမဖို့ ကြိမ်လုံးကောင်း၊ ခက်တယ်၊ ပေါတယ်၊ ကြိုတင်မှာကြားပြီး Injuns ကောင်းဖြစ်ပါစေလို့ ကတိပြုပြီး ကြိုတင်မှာထားတဲ့အချိန်အထိ ထားလိုက်ပါ။" ဖိလစ်ပိုင်-အမေရိကန်စစ်ပွဲ၏ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုသည် ယနေ့ခေတ်တွင် ထင်ရှားသင့်သည်။ သိမ်းပိုက်ခံထားရသော မနီလာကို ဖိလစ်ပိုင်က တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းအတွက် အမေရိကန်က စစ်ပွဲကို နှိုးဆော်ပြီး လိမ်ညာခဲ့သည်ဆိုသော အချက်ကို သမိုင်းကြောင်းအရ အတည်ပြုထားသည်။ စစ်ရေးအရ ပါဝင်ပတ်သက်မှုကို အကြောင်းပြရန် အမေရိကန်က တုံကင်ပင်လယ်ကွေ့တွင် “ဖြစ်ရပ်” ကို ဖန်တီးခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲနှင့် ပြိုင်တူများသည် ဗီယက်နမ်ကို “ဗျူဟာကျသော ကျေး ရွာများ” သို့ အတင်းအကျပ် ဖိအားပေးကာ တိုင်းရင်းသား အမျိုးသားရေးဝါဒီ ပျောက်ကျားတပ်နှင့် ကာလရှည်ကြာ စစ်တိုက်ခဲ့ကြသည်ကို မကြာခဏ ထောက်ပြထားသည်။
အမေရိကန်ဟာ ဖိလစ်ပိုင်မှာ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုကို တစ်ဖန်ပြန်စနေတာကြောင့် ဒီသမိုင်းကို အမှတ်ရနေအောင် လုပ်ထားသင့်ပါတယ်။ “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” ကဲ့သို့ပင်၊ စပိန်-အမေရိကန်စစ်ပွဲသည် အမေရိကန်သေဆုံးမှုကို လက်စားချေရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅၊ ၁၈၉၈ တွင် USS Maine သင်္ဘောပေါ်တွင် သင်္ဘောသား ၂၅၄ ဦးသည် ဟာဗားနားဆိပ်ကမ်းတွင် နစ်မြုပ်သွားသောအခါ သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ မိန်းကို နစ်မြုပ်စေသည့် ပေါက်ကွဲမှု၏ အကြောင်းရင်းကို အတိအကျ မဆုံးဖြတ်ရသေးသော်လည်း၊ ထိုအချိန်က ကျူးဘားကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် စပိန်ကို စစ်ကြေညာရန် အမေရိကန်က အဆိုပါ ဒေါသကို အခွင့်ကောင်းယူခဲ့သည်။ ရာနှင့်ချီသော အယ်ဒီတာ့အာဘော်များက အမေရိကန်၏ ဂုဏ်ကို လက်စားချေရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ "မိန်း မ ကို သတိရ ပါ !" တိုက်ပွဲငိုသံ ဖြစ်လာတယ်။ မကြာမီ အနောက်ဘက်ရှိ “အိန္ဒိယစစ်ပွဲများ” ကို တိုက်ခိုက်နေသည့် အမေရိကန်စစ်တပ်တပ်ဖွဲ့များသည် ကျူးဘားသို့ ဦးတည်သွားကာ အမေရိကန်ရေတပ်သင်္ဘောများသည် မနီလာသို့ ဦးတည်သွားကြသည်။
Alamo ကို မှတ်မိလား။ Alamo ၏တိုက်ပွဲကို John Wayne ၏ 1960 ရုပ်ရှင် “The Alamo” နှင့် San Antonio ရှိ “Alamo: The Price of Freedom” တွင် နေ့စဉ်ပြသသည့် Imax ပြဇာတ်ရုံတွင် အဆက်မပြတ် ပြန်လည်ပြသထားပါသည်။ ဒါပေမယ့် မက္ကဆီကို မြောက်ပိုင်းတစ်ဝက်ကို အမေရိကန်က သိမ်းယူတဲ့ ဇာတ်လမ်းမျိုးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ မက္ကဆီကိုစစ်တပ်ကို ခုခံကာကွယ်နေသည့် Alamo ၏ လူဖြူသူရဲကောင်းများအကြောင်းဖြစ်သည်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့တကယ် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တာက ကျွန်ပိုင်အခွင့်အရေးပါပဲ။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး တိုးပွားလာမှုကို တားဆီးရန်အတွက် မက္ကဆီကိုအစိုးရသည် ကျွန်ပြုခြင်းကို တားမြစ်ရန် ၁၈၂၉ ခုနှစ်တွင် လွတ်မြောက်ရေး ကြေငြာချက်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ မက္ကဆီကိုတွင် ကျွန်ပြုခြင်းသည် အဖြစ်များသည်။ ဤဥပဒေသည် မက္ကဆီကိုပြည်နယ် တက္ကဆက်တွင် အခြေချနေထိုင်သူ အမေရိကန်ကျွန် အရေအတွက် တိုးပွားလာစေရန် ရည်ရွယ်သည်။ တက္ကဆက် သူပုန်များသည် ကျွန်စနစ်အား ဆန့်ကျင်ခြင်းမပြုဘဲ 1829 မက္ကဆီကို ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြန်လည်ထူထောင်ရန်အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည်။
9/11 တွင် သေဆုံးခဲ့သော အာဖဂန်နစ္စတန် ဗုံးခွဲမှုနှင့် အစ္စရေးတွင် အသေခံဗုံးခွဲမှု ကျူးလွန်ခံရသူများကို အကြောင်းပြပြီး USS Maine သင်္ဘောပေါ်တွင် သေဆုံးသွားသူများနှင့် USS Maine သင်္ဘောပေါ်တွင် သေဆုံးသွားသူများကို အမေရိကန်၏ ရန်လိုမှုအတွက် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ပါလက်စတိုင်း။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို တည်ထောင်ခဲ့သော ဥရောပအခြေချနေထိုင်သူများသည် တရားမျှတမှုမရှိကြောင်း တရားမျှတမှုမရှိကြောင်း သက်သေပြရန် သားကောင်အဆင့်အတန်းကို အမြဲတမ်းတောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ မြောက်အမေရိက၏ဥရောပသိမ်းပိုက်မှုအတွင်း ဥရောပအခြေချနေထိုင်သူများအား တိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့် "၎င်းတို့၏" အမျိုးသမီးများကို ပြန်ပေးဆွဲသည့် "ရှေးဟောင်း" နှင့် "တောရိုင်း" အိန္ဒိယလူမျိုးများ၏ ဇာတ်လမ်းများ ရှိခဲ့သည်။
ဤဇာတ်လမ်းများသည် အခြေချနေထိုင်သူများ အိန္ဒိယပြည်ကို ခိုးယူနေသည်ဟူသော အဖြစ်မှန်ကို ဖုံးကွယ်ထားခဲ့သည်။ ပြန်ပေးဆွဲခံရသော အခြေချနေထိုင်သူ အမျိုးသမီးများ၏ “သုံ့ပန်းဇာတ်ကြောင်းများ” သည် ဥရောပအမျိုးသမီးအချို့ အိန္ဒိယလူမျိုးများနှင့် နေထိုင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟူသော အချက်ကို ဖုံးကွယ်ထားသည်။ ထင်ရှားသော ဥပမာမှာ Seneca နှင့် အတူနေထိုင်သော Mary Jemison ဖြစ်သည်။ Jamestown ကဲ့သို့သော အခြေချနေထိုင်သူများစွာတွင် အခြေချနေထိုင်သူများ ထွက်ပြေးရန်နှင့် အိန္ဒိယလူမျိုးများ ဝင်ရောက်ခြင်းမှ တားဆီးရန် သီးခြားဥပဒေများရှိသည်။ ဥရောပအခြေချနေထိုင်သူအား အောင်နိုင်မှုတစ်လျှောက်လုံးတွင် အောင်နိုင်သူများကို သားကောင်များအဖြစ် ပုံဖော်ရန်အတွက် ဒဏ္ဍာရီတစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ “တောရိုင်းအနောက်” ၏ အကျော်ကြားဆုံး လူသတ်ပွဲကား အဘယ်နည်း။ ဗိုလ်မှူးကြီး James Forsyth လက်အောက်ရှိ အမေရိကန်စစ်တပ်မှ Sioux အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေး ၃၀၀ ကျော် အသတ်ခံရသည့် ဒီဇင်ဘာ ၂၉၊ ၁၈၉၀ တွင် Wounded Knee ချောင်းတွင် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းကို အချို့က မှတ်မိကြပေမည်။ ယခု ကော်လိုရာဒိုရှိ Sand Creek ကမ်းနားရှိ အိန္ဒိယရွာတစ်ရွာကို ဗိုလ်မှူးကြီး John Chivington လက်အောက်ရှိ အမေရိကန်တပ်သား ဗိုလ်မှူးကြီး John Chivington နှင့် Cheyennes နှင့် Arapahos 29 ကျော်၊ အများစုသော အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အို အမျိုးသားများ အများဆုံး တိုက်ခိုက်ခံရသည့် နိုဝင်ဘာလ 1890၊ 300 ကို အချို့က မှတ်မိကြပေမည်။ ၊ အသတ်ခံရတယ်။ သို့သော် လူများစွာက “Custer ၏ နောက်ဆုံးရပ်တည်ချက်” ကို သတိရကြသည်။
ကျွန်ုပ်တို့မမှတ်မိသောအချက်မှာ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး George Custer သည် Southern Cheyenne ၏ Chief Black Kettle သတ်ဖြတ်မှုတွင် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး George Custer တွင် တာဝန်ရှိသည်ဟုဆိုသည်။ Cheyenne သည် 1851 ခုနှစ် Fort Laramie စာချုပ်အရ အနောက်ပိုင်း Kansas နှင့် အရှေ့ပိုင်း Colorado ရှိ နယ်မြေများကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် 1859 Pikes Peak ရွှေအပြေးအလွှားသည် Cheyenne ကုန်းပေါ်သို့ အခြေချသူများ၏ ကြီးမားသော ထိုးစစ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး တောင်ပိုင်း Cheyenne သည် နောက်ဆုံးတွင် သေးငယ်သော နယ်မြေနှစ်ခုသို့ အတင်းအဓမ္မ သိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရသည်။ အခု Oklahoma ၁၈၆၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် Custer မှ Seventh Cavalry မှ ဒေါသမထွက်ဘဲ Black Kettle သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပါသည်။ "Custer's Last Stand" သို့မဟုတ် Little Bighorn ၏တိုက်ပွဲ၊ 27 တွင် အခြေချနေထိုင်သူများ ဆက်လက်ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုကို အိန္ဒိယခုခံမှု၏ ရလဒ်ဖြစ်သည်။ Black Hills၊ Sioux နှင့် Cheyenne ၏မြင့်မြတ်သောနယ်မြေများ။ Buffalo Bill ၏ "Wild West Show" ၏အထွတ်အထိပ်အဖြစ် 1868 တွင်စတင်ခဲ့ပြီး၊ မွန်တာနာ၊ Hardin အနောက်ဘက် ခြောက်မိုင်အကွာတွင် ဇွန်လတိုင်းကျင်းပသည့် "Custer's Last Stand Reenactment" ဖြင့် ယနေ့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ ၎င်းသည် “ရဲရင့်သော လူဖြူသားကောင်” ၏ သင်္ကေတဖြစ်လာသည်။ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုစစ်ပွဲမှာ ဥရောပအခြေချနေထိုင်သူများ အမေရိကတိုက်ရှိ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင်ပြောပြသည့် ပုံပြင်တစ်ပုဒ်ဖြစ်သည်။ ယင်းဖြစ်စဉ်တွင် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု၏ သားကောင်များဖြစ်သော Native Americans များသည် ရန်လိုသူများ ဖြစ်လာကြသည်။ ကျူးလွန်သူနှင့် တရားခံကြား ဆက်ဆံရေးသည် ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားသည်။
ဒါဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို အမေရိကန် ဗုံးကြဲပြီး မကြာသေးမီက ပါလက်စတိုင်းတွေကို အစ္စရေးစစ်တပ်က ထိုးစစ်ဆင်တာနဲ့ ဆင်တူပါတယ်။ စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်မှာ သေဆုံးသွားသူတွေဟာ သားကောင်တွေမဟုတ်သလို အစ္စရေးမှာ အသေခံဗုံးခွဲမှုကြောင့် သေဆုံးသွားသူတွေဟာ သားကောင်တွေမဟုတ်ဘူးလို့ မဆိုလိုပါဘူး။ သူတို့ရဲ့သေဆုံးမှုက ဝမ်းနည်းစရာပါ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ သေဆုံးမှုကို အကြောင်းပြချက်နဲ့ များများစားစား သတ်ဖြတ်တာဟာ တရားမျှတမှု မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ထောက်ပြဖို့ လိုပါတယ်။ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတောင်ပိုင်းမှပြည်သူများအပေါ် ယေဘုယျအားဖြင့် ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးများအပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုများ ပါဝင်သော ကြီးမားသောအကြောင်းအရာကို ရှင်းပြရန် လိုအပ်ပါသည်။
အမေရိကန်နှင့်ဥရောပတို့မှ ပြောင်းရွှေ့အခြေချနေထိုင်ကြသော အစ္စရေးအခြေချနေထိုင်သူများသည် ပါလက်စတိုင်းမြေကို ခိုးယူနေကြသည်ကို မြောက်အမေရိကသားများစွာအတွက် ခက်ခဲပေမည်။ ရီပတ်ဘလီကန်ခေါင်းဆောင် Dick Armey (MSNBC ၏ “Hardball”၊ 5/2/02 တွင်ပြောသော၊ “ယခု လူဦးရေများသော အစ္စရေးအများစုကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိုပြည်သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို ၎င်းတို့၏နေအိမ်အဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။” သို့တိုင်၊ အမေရိကန်ရှိ အများအပြားကဲ့သို့ပင် ဥရောပနှင့် ဥရောပအမေရိကန် အခြေချနေထိုင်သူများ ဝင်ရောက်လာခြင်းက အစ္စရေး၏ သိမ်းပိုက်မှုအောက်တွင် နေထိုင်သည့် ပါလက်စတိုင်းများဖြစ်ကြောင်း သူနားမလည်ခဲ့ပေ။ နေ့စဉ်ဘ၀ကို ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ အရှက်ရစေသည့် နိုင်ငံခြားနှင့် ရန်လိုသော အစိုးရ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် နေထိုင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ “သာမန်” အခြေအနေများအောက်တွင်ပင် ပါလက်စတိုင်းသားများသည် ၎င်းတို့၏နေ့စဉ်ဘဝများကို လုပ်ကိုင်ရင်း အစ္စရေး၏ခွင့်ပြုချက်ကို ရယူရမည်ဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုးများဖြစ်ရုံမျှဖြင့် ဥရောပ သို့မဟုတ် မြောက်အမေရိကမှ အခြေချနေထိုင်သူများကို ၎င်းတို့ထံမှ အင်အားသုံး၍ သိမ်းယူနိုင်သည်။ 1948 ခုနှစ်တွင် နေရပ်မှ နှင်ထုတ်ခံရသော ပါလက်စတိုင်းများနှင့် ၎င်းတို့၏ အမျိုးအနွယ်များဖြစ်သည့် ကမ္ဘာတဝှမ်းတွင် နေထိုင်သော အကြမ်းဖျင်း ပါလက်စတိုင်း 4 သန်းခန့်သည် ၎င်းတို့၏ မွေးရပ်မြေသို့ ပြန်ခွင့်ကို ငြင်းပယ်ခံရသော်လည်း ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မည်သည့်နေရာမှ ဂျူးလူမျိုးတစ်ဦးသည် အစ္စရေးနိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် တောင်းခံနိုင်သည်။
ဥရောပအခြေချနေထိုင်သူများမှ အမေရိကန်အင်ဒီယာများထံမှ မြေခိုးယူမှုမှာ မှားယွင်းကြောင်း မြောက်အမေရိကသားများ နားလည်သင့်သည်။ အဲဒါကို ကောင်းကောင်း ထူထောင်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် မှတ်သားထားရမှာက အဲဒီတုန်းက ပါဝင်သူတွေကို တရားမျှတမှု ပေးခဲ့တယ်။ ဥရောပအခြေချနေထိုင်သူများသည် မိမိတို့ကိုယ်ကို “ယဉ်ကျေးမှု” ယူဆောင်လာပြီး “ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောတိုက်ခိုက်မှုများ” မှ မိမိတို့ကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ခြင်းအဖြစ် မြင်ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် "ကံကြမ္မာကိုထင်ရှားစေသည်" ၏လက်နက်များဖြစ်သည်။ ဤတရားမျှတမှုသည် သမိုင်း၏အလေးချိန်အောက်တွင် ပြိုလဲသွားခဲ့သည်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့၏လက်ရှိ “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” ၏ မျှတမှုမှာ တရားမ၀င်သောအချက်ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်၏ “အကြမ်းဖက်ဝါဒစစ်ပွဲ” သည် ၎င်း၏ယခင်အောင်ပွဲခံစစ်ပွဲများထက် တရားမျှတမှုမရှိပါ။ ဘရွတ်ကလင်မှ အစ္စရေးအခြေချနေထိုင်သူများသည် လန်ဒန်မှ Iroquois နယ်မြေများသို့ အခြေချနေထိုင်သူများထက် ပါလက်စတိုင်းပြည်အတွက် “သမိုင်းဝင်” သို့မဟုတ် “ဘုရားပေးထားသည့်” အခွင့်အရေး မရှိတော့ပါ။
ဧပြီလ 20 ရက်နေ့တွင် လူ 75,000 ချီတက်ခဲ့ကြပြီး 35,000 ဆန်ဖရန်စစ္စကိုတွင် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။ DC နှင့် မြောက်အမေရိကတစ်ဝှမ်းရှိ သေးငယ်သောပွဲတစ်ထောင်တွင် ဤတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ချုံအစိုးရ၏ အကြောက်တရား၊ လက်စားချေမှုနှင့် စစ်အာဏာရှင်ဝါဒသည် လူတိုင်းအပေါ် မအောင်မြင်ကြောင်း ဆက်လက်သရုပ်ပြကြသည်။ အမေရိကန်အကြမ်းဖက်မှု၏ သားကောင်များနှင့်အတူ ရပ်တည်လိုသော မြောက်အမေရိကသားများ လူထုလှုပ်ရှားမှုကို ဆက်လက်တည်ဆောက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်ပြီး အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးကို အာရုံစိုက်သည့် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု လိုအပ်ပါသည်။ သမိုင်းတွင် သြဇာအရှိဆုံး အင်ပါယာများထဲမှ တစ်ခုအား တရားမျှတမှုအတွက် ရပ်တည်ခဲ့သော တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို သမိုင်းက အသိအမှတ်ပြုမည်ဖြစ်သည်။
ဒါက လွယ်မှာမဟုတ်ဘူး။ အမေရိကန်အင်ပါယာ၏ ယဉ်ကျေးမှုပေါင်းစုံ မျက်နှာစာအသစ် (ထိပ်တန်းတွင် Powell နှင့် Rice မှ ကိုယ်စားပြုထားသော်လည်း) ဥရောပအမေရိကန်အများအပြားသည် “သူရဲကောင်းဆန်သော လူဖြူသားကောင်” ၏ ဒဏ္ဍာရီတွင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြုပ်နှံနေကြဆဲဖြစ်သည်။ ပြီးခဲ့သည့်ဆောင်းရာသီတွင် New York အိမ်ခြံမြေသူဌေးကြီး Bruce Ratner သည် 343/9 တွင် New York မီးသတ်ဌာနဌာနချုပ်အတွက် 11/26.6 တွင်သေဆုံးသွားသောမီးသတ်သမား 27 ကိုအောက်မေ့ဖွယ်အမှတ်တရအဖြစ်ပေးဆောင်ခဲ့သည်။ အဆိုပြုထားသည့် ကြေးရုပ်တုသည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးစင်တာ အပျက်အစီးများကြားတွင် အမေရိကန်အလံကို လွှင့်ထူထားသည့် မီးသတ်သမား သုံးဦး၏ ဓာတ်ပုံကို အခြေခံထားသည်။ သို့သော် ပန်းပုဆရာသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်တစ်ဦး၊ လက်တင်နိုတစ်ဉီးနှင့် ဥရောပအမေရိကန် မီးသတ်သမားတစ်ဦးတို့ စီစဉ်ခဲ့ကြောင်း မီးသတ်သမားများက တွေ့ရှိသောအခါ၊ ၎င်းတို့၏ အကြီးအကဲများသည် နိုင်ငံရေးမှန်ကန်မှုကို လျစ်လျူရှုပြီး “သမိုင်းဆိုင်ရာ တိကျမှုကို စွန့်လွှတ်ခြင်း” ဖြစ်သည်ဟု မီးသတ်သမားများက စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။ နှစ်ပေါင်းများစွာ ရုန်းကန်နေရသော်လည်း နယူးယောက်မီးသတ်ဌာနသည် လူဖြူလူဖြူများ၏ အရန်နေရာအဖြစ် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ 94.1% အာဖရိကန်အမေရိကန်နှင့် 1,000% Latino ရှိသောမြို့တစ်ခုတွင် ဌာနသည် လူဖြူ XNUMX ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည်။ ရုပ်တုကို ဆန့်ကျင်သူများသည် မီးသတ်သမား ၁၀၀၀ ကျော်ထံမှ လက်မှတ်များကို စုဆောင်းခဲ့ကြပြီး အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနား အစီအစဉ်များကို ရပ်တန့်ခဲ့သည်။
ဒီလိုသူရဲကောင်းတွေ မလိုအပ်ပါဘူး။ 9/11 အပြီးတွင် မြောက်အမေရိကသားများ ခံစားခဲ့ရသော ဝမ်းနည်းပူဆွေးမှုသည် လူဖြူ အုပ်စိုးမှုနှင့် ဘိုးဘေးတို့၏ အထိမ်းအမှတ် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် မဖြစ်လာကြောင်း သေချာရန် လိုအပ်ပါသည်။
ZNetwork သည် ၎င်း၏စာဖတ်သူများ၏ ရက်ရောမှုဖြင့်သာ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ထားသည်။
လှူဒါန်းရန်