ZNetwork သည် ၎င်း၏စာဖတ်သူများ၏ ရက်ရောမှုဖြင့်သာ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ထားသည်။
လှူဒါန်းရန်
CounterPunchသြဂုတ် ၂၄-၂၆၊ ၂၀၁၂
လွန်ခဲ့သောဆယ်စုနှစ်တစ်ခုက၊ ဗြိတိန်အစိုးရ၏လေဘာပါတီဝန်ကြီးချုပ် Tony Blair သည် အီရတ်နိုင်ငံကိုကျူးကျော်ရန် သမ္မတ George W. Bush ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထောက်ခံရန် လန်ဒန်ရှိနိုင်ငံခြားရုံးရှေ့နေများက သတိပေးခဲ့သော်လည်း ထိုတိုက်ခိုက်မှုသည် နိုင်ငံတကာဥပဒေတွင် တရားဝင်အခြေခံမရှိဟု သတိပေးခဲ့သည်။ အစိုးရနှင့် ဗြိတိသျှ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ပြတ်သားစွာ သဘောထားကွဲလွဲမှုများကြားတွင်၊ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုသည် ၂၀၀၃ ခုနှစ် မတ်လတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အကျိုးဆက်များသည် ကြီးမားကျယ်ပြန့်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့သည် အိမ်တွင်းရှိ ဘလဲအစိုးရ၏ အာဏာကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ ထို့နောက် Limping သည် ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး နှိမ့်ချစွာ တောင်းပန်ခဲ့သည်။ စစ်ပွဲနှင့် စီးပွားရေးသည် ဗြိတိန်နိုင်ငံရေးတွင် တိုနီဘလဲ၏ ကျဆုံးမှုနှင့် သုံးနှစ်အကြာတွင် လေဘာပါတီ၏ ရှုံးနိမ့်မှုတွင် အဓိပ္ပါယ်မရှိသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သောရက်အနည်းငယ်က ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး William Hague သည် အီကွေဒေါသို့ပေးပို့သည့်စာတစ်စောင်ကို ကိုယ်တိုင်အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၎င်း၏အသေးစိတ်အချက်အလက်များအား လန်ဒန်ရှိ အီကွေဒေါသံရုံးကို ဝင်ရောက်စီးနင်းကာ WikiLeaks တည်ထောင်သူ ဂျူလီယန် အက်ဆန်းအား ဆွီဒင်သို့ လွှဲပြောင်းပေးရန် ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ပြည်နယ်အစိုးရရှေ့နေများက သူ့ကို လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုဆိုင်ရာ တိုင်တန်းချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းလိုသည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြသည်။ Hague ၏စာသည် "သူ၏ဌာနရှိရှေ့နေများ၏အုတ်မြစ်ကိုကြိုတင်မှာယူထားသော်လည်း" အီကွေဒေါသို့ပေးပို့ခဲ့သည်။
Independent သတင်းစာအား အမည်မဖော်လိုဘဲ ပြောဆိုရာတွင် ဗြိတိန်အကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦးက "ဤလုပ်ရပ်သည် နိုင်ငံရပ်ခြားရှိ ဗြိတိန်သံရုံးများကို လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်လာမည်ကို စိုးရိမ်ကြောင်း ဝန်ထမ်းများက ပြောကြားခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အဖွဲ့အစည်းတွင် အများစုသည် လက်နက်များကိုင်ဆောင်ထားသည်။ အမေရိကအပြင်ဘက်တွင်လည်း ဗြိတိန်သည် ၎င်း၏ရပ်တည်ချက်အတွက် စာနာမှုများစွာကို ရှာဖွေရန် ရုန်းကန်နေရသည်။ ဘောလုံးစကားဝိုင်းတွင်၊ ဝန်ကြီးချုပ်ဒေးဗစ်ကင်မရွန်း၏ဗဟိုတိုက်စစ်မှူးသည် အံ့မခန်းကိုယ်ပိုင်ဂိုးကို သွင်းယူနိုင်ခဲ့သည်။
လန်ဒန်ရှိ အီကွေဒေါသံရုံး၏ လသာဆောင်မှ ဂျူလီယန် အက်ဆန်းသည် WikiLeaks နှင့် ဂျာနယ်လစ်လွတ်လပ်ခွင့်တို့ကို အမေရိကန်၏ "စုန်းမလိုက်စားခြင်း" ကို တိုက်ခိုက်နေချိန်တွင် ဗြိတိန်သံတမန်ရေးရာဌာန၏ မန်ဒရင်းဟောင်းအချို့က William Hague ၏ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမှုအပေါ် ဆိုးရွားစွာ လွဲမှားစွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ အသက် ၄၀ အရွယ်ရှိ စစ်မှုထမ်းဟောင်း Oliver Miles က အီကွေဒေါထံ စာတစ်စောင်ကို “ဗြိတိသျှအစိုးရအား တရားမ၀င်တောင်းဆိုနေသည့် အနေအထားတွင် ရှိနေသောကြောင့်” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ မော်စကိုနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံတမန်ဟောင်း တိုနီဘရန်တန်က နိုင်ငံခြားရေးရုံးသည် “တရားဝင်နှင့် လက်တွေ့ကျသော အကြောင်းပြချက်များကြောင့် ၎င်းတို့ကိုယ်သူတို့ အနည်းငယ် လွန်ကဲသွားသည်” ဟု မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။ Uzbekistan နိုင်ငံဆိုင်ရာ သံတမန်ဟောင်း Craig Murray က “ပြည်တွင်းမှာ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ဥပဒေပြုပြီး နိုင်ငံတကာဥပဒေကနေ ဖယ်လို့မရဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။
ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် ပင်မရေစီးကြောင်း အသံလွှင့်မီဒီယာနဲ့ ပုံနှိပ်မီဒီယာတွေက ဒီကိစ္စတစ်ခုလုံးရဲ့ လည်ပတ်နေတဲ့ မှတ်ချက်တွေကို ဆက်လက်ဖော်ပြနေခဲ့ပါတယ်။ လွှမ်းခြုံမှုမှာ ယေဘူယျအားဖြင့် ရှုပ်ထွေးပြီး၊ ရွေးချယ်စရာ၊ ထပ်ခါတလဲလဲဖြစ်ပြီး မကြာခဏဆိုသလို အက်ဆန်းကို ရန်လိုပြီး သူ့ကို ခိုလှုံခွင့်ပေးရန် လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံငယ်လေး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ဘောဂဗေဒပညာရှင်က တစ်ဖက်တွင် သူ့ကိုယ်သူ ရပ်တည်ကာ ဗြိတိန်၏ “အသုံးမပြုဖူးသော 1987 ဥပဒေအား သံရုံးအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ရှိသည်ဟု စွပ်စွဲပြောဆိုခြင်း” ကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးရုံး၏စာနှင့် မကြုံစဖူးသော သွယ်ဝိုက်သောခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည့် လန်ဒန်အခြေစိုက် Bertha Foundation ၏တရားရေးဒါရိုက်တာ Jennifer Robinson ကို သတိပြုမိရန် လိုအပ်ပေလိမ့်မည်။ နိုင်ငံတကာ သံတမန်ရေးရာ ဆောင်ရွက်မှု။ ထို့ပြင် အရေးကြီးသည်မှာ ထင်ရှားသော အမေရိကန် အမျိုးသမီးရေးရာ စာရေးဆရာ Naomi Wolf မှ “ဆွီဒင်နိုင်ငံ၌ ပုပ်သိုးနေသော အခြေအနေ- အက်ဆန်းကို ဆန့်ကျင်သည့် ဖြစ်ရပ်ကြီး ၈ ခု” ဟူသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဆောင်းပါးတွင် ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ရှုရန် အရေးကြီးပါသည်။ သူမ၏ အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းအောက်တွင် ဆွီဒင်တရားစီရင်ရေးစနစ်တစ်ခုလုံးရှိသည်။
Assange နှင့် အခြားသူများ သည် ပေါက်ကြားသောတရားဝင်စာရွက်စာတမ်းများ ထုတ်ဝေမှုအတွက် သေဒဏ်ပေးခံရသည့်တိုင် တစ်သက်တာထောင်ဒဏ်ကျခံရနိုင်သည့် ဆွီဒင်မှ အမေရိကန်သို့ လွှဲအပ်မည်ကို အဘယ်ကြောင့် စိုးရိမ်နေရသနည်း။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၂၀၀၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ကုလသမဂ္ဂမှ ဆွီဒင်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု တားမြစ်ချက်ကို ချိုးဖောက်မှုဖြင့် အပြစ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဆွီဒင်အာဏာပိုင်များသည် အီဂျစ်ခိုလှုံခွင့်ရှာဖွေသူ မိုဟာမက် အယ်လ်ဇာရီနှင့် အာမက် အာဂျီဇာတို့ကို ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် CIA အရာရှိများထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ပြီး စတော့ဟုမ်းမှ ကိုင်ရိုသို့ ပြန်ဆိုရန် ၂၀၀၁ ခုနှစ်၊ နှစ်ယောက်စလုံး အီဂျစ်မှာ နှိပ်စက်ခံခဲ့ရတယ်။ ပြီးတော့ Seamus Milne က Guardian မှာ ရေးခဲ့သလိုပဲ၊ ဗာဂျီးနီးယား၊ အလက်ဇန္ဒြီးယားမှာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ဂျူရီလူကြီးက Assange ကို လျှို့ဝှက် စွဲချက်တင်တဲ့ သတင်းတွေကြောင့်ပါ။
ဥပဒေအရ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရသူ သို့မဟုတ် လူမျိုး၊ ဘာသာ၊ နိုင်ငံသား၊ အုပ်စုတစ်ခု၏ အဖွဲ့ဝင် သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးအမြင်ကြောင့် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရမည်ကို စိုးရိမ်သောသူတစ်ဦးသည် ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံနိုင်ကြောင်း ဥပဒေတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ရက်အနည်းငယ်အတွင်း၊ အမေရိကန်သည် "သံတမန်ခိုလှုံခွင့်" အယူအဆကို အသိအမှတ်မပြုကြောင်း အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့် နှင့် သံတမန်ရေး ခိုလှုံခွင့် အကြားတွင် ၀ါရှင်တန် ကြိုးပမ်းနေသည့် ခြားနားချက်မှာ အံသြစရာပင်။ Assange က သူ့ကို ခိုလှုံခွင့်ပေးတဲ့ တိုင်းတစ်ပါးရဲ့ ပိုင်နက်မှာ ရှိတယ်။ စံနမူနာအချို့ကို ကြည့်ကြပါစို့။
စတာလင်၏သမီး Svetlana သည် 1967 ခုနှစ်တွင် ဒေလီရှိ အမေရိကန်သံရုံးသို့ ဝင်ရောက်လာသောအခါတွင် ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံခဲ့သည်။ Aleksandr Solzhenitsyn သည် ခိုလှုံခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး ရုရှားသို့ မပြန်မီ အမေရိကန်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်ခဲ့သည်။ ချက်တင်းနစ်ကစားသမား Martina Navratilova သည် ၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် US တွင် ခိုလှုံခွင့်ရခဲ့သည်။ အတိုက်အခံများကို အမေရိကန်နှင့် အခြားနေရာများတွင် ခိုလှုံခွင့်ပေးခဲ့သည့် သာဓကများစွာရှိသည်။ အယူအဆသည် universal ဖြစ်ပြီး ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသည့် နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် မူတည်ပါသည်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် Assange အား ဆွီဒင်သို့ လွှဲအပ်ရန် “စည်းနှောင်မှု” ရှိကြောင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၏ အခိုင်အမာပြောဆိုချက်ကိုလည်း ဆန်းစစ်ထိုက်သည်။ 1998 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလကို ခဏလောက် ပြန်သွားကြည့်ရအောင်။ ချီလီရဲ့ စစ်အာဏာရှင်ဟောင်း Augusto Pinochet ဟာ ဆေးကုသမှုခံယူဖို့ လန်ဒန်ကို သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ယခု Assange ၏တရားရေးအဖွဲ့မှ စပိန်တရားသူကြီး Baltasar Garzon သည် ချီလီတွင် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုများကြောင့် Pinochet အား ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခဲ့သည်။ ပီနိုချေးသည် ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ဗြိတိန်တွင် အဖမ်းခံရပြီး စပိန်သို့ တရားခံလွှဲပြောင်းရေး ကြိုးပမ်းရာတွင် တရားစီရင်မှုတွင် တစ်နှစ်ကျော်ကြာ ချုပ်နှောင်ထားသည်။ ထို့နောက် ဗြိတိန်၏ အမြင့်ဆုံးတရားရုံးဖြစ်သည့် House of Lords မှ Pinochet ကို စပိန်တရားရေးအာဏာပိုင်များထံ အမှန်တကယ် လွှဲပြောင်းပေးနိုင်ကြောင်း စီရင်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကဲ့သို့သော ရာဇ၀တ်မှုများကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် အကာအကွယ်မပေးနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။
ဗြိတိသျှအစိုးရသည် Pinochet အား ကျန်းမာရေးကြောင့် 2000 ခုနှစ် မတ်လတွင် ချီလီသို့ ပြန်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ အဆိုပါဥပဒေသည် ရှင်းလင်းသော်လည်း ထိုအချိန်က ဗြိတိန်အလုပ်သမားအစိုးရအတွက် Pinochet ကို စပိန်သို့လွှဲအပ်ရန် “နှောင်ကြိုးမဲ့တာဝန်” မရှိပေ။ ပီနိုချေးလက်ထက်တွင် ချီလီသည် အာဂျင်တီးနားနှင့် ဖော့ကလန်စစ်ပွဲအတွင်း ဗြိတိန်ကို ကျောထောက်နောက်ခံပြုခဲ့သည်။ ထို့အပြင် သူနှင့် ဗြိတိန်၏ ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Margaret Thatcher တို့သည် တစ်ယောက်ကို တစ်ယောက် အထင်ကြီးလေးစားခဲ့ကြသည်။ စပိန်သို့ လွှဲအပ်ခံရမည့်အစား Pinochet သည် အိမ်သို့ပြန်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုရှိသည်။
တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် အစိုးရ၏တရားဝင်မှုဆိုင်ရာ အနှစ်သာရအကြောင်း ရေးသားရာတွင် သောမတ်ဟော့ဘ်စ်က သူ၏ဆယ့်ခုနစ်ရာစုလက်ရာ Leviathan က “ဥပဒေသည် အများသူငှာ ယုံကြည်ချက်ဖြစ်သည်” ဟု မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။
ဘာလဲ ၊
[အဆုံး]