Ftit ġimgħat, l-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Pulizija Kriminali (Interpol) tat ir-riżultati ta’ verifika forensika tal-fajls misjuba fuq laptops li allegatament inqabdu waqt rejd f’kampament tar-ribelli tal-Forzi Armati Rivoluzzjonarji tal-Kolombja (FARC) f’ Ekwador mill-gvern Kolumbjan fl-1 ta’ Marzu. L-Interpol qalet li d-dokumenti ma wrew l-ebda evidenza ta’ tbagħbis iżda ma setgħux jivverifikaw il-kontenut tal-fajls, u jillimitaw l-ambitu tal-investigazzjoni tagħhom. Il-gvern Kolumbjan immexxi mill-President Alvaro Uribe qed isostni li nstabet provi fuq il-laptops li jgħaqqdu l-mexxejja xellugin ta’ Venezwela u, Kolombja lir-ribelli. Diversi osservaturi internazzjonali, inkluż is-Segretarju Ġenerali tal-OAS Jose Miguel Insulza, jemmnu li t-talbiet huma fil-biċċa l-kbira fabbrikati. Iwissu li s-sejbiet tar-rapport tal-Interpol m’għandhomx jittieħdu fil-valur nominali, kif qed isostni l-gvern Kolumbjan li għandhom. Diplomatiċi Ekwadorjani attestaw dan Kolombja ma kienux ippruvaw li l-laptops ġew irkuprati mill-kamp tar-ribelli, u ma ddeskrivewx il-metodi tagħhom biex jirkupraw id-dejta. Madankollu, it-talbiet mill-awtoritajiet Kolombjani, flimkien mal-att provokattiv ta’ aggressjoni tagħha fuq art Ekwadorjana, wissew lil xi wħud dwar il-possibbiltà ta’ destabilizzazzjoni li r-reġjun jiffaċċja mill-forzi tal-lemin u l-gvernijiet.
Xi wħud mill-ewwel tweġibiet mil-lemin għaż-żieda tal-mexxejja tax-xellug fl-Amerika Latina ġew mill-oppożizzjoni fl- Venezwela lill-gvern ta’ Hugo Chávez. Eżekuttivi taż-żejt fil-petrostate pparteċipaw fi strajk ġenerali ta’ tliet xhur li kien qabel il-kolp ta’ stat qasir ta’ April 2002, u wara li Chávez reġa’ reġa’ reġa’ tressaq fil-kariga permezz ta’ sensiela ta’ dimostrazzjonijiet kbar fit-toroq. Wara lockout u tkeċċija ta’ 18,000 impjegat mill-oppożizzjoni f’Diċembru tal-istess sena, Chávez ħa l-kontroll tal-kumpanija taż-żejt u ristrutturaha. Naqset li tneħħi lil Chávez b'mod antikostituzzjonali, l-oppożizzjoni ppruvat tneħħi legalment lil Chávez mill-kariga permezz ta' referendum ta' recall f'Awwissu 2004. Iżda permezz ta' attendenza kbira ta' votanti, dan l-attentat ta' revoka ġie megħlub ukoll. Bl-armata Venezwelana leali lejn Chávez u t-toroq legali wkoll eżawriti, l-oppożizzjoni daret għal manuvri diplomatiċi u militari, li t-tnejn kienu implikati fl-aktar offensiva riċenti minn Kolombja.
L-oppożizzjoni tal-lemin fi Venezwela ipprova jpinġi lil Chávez bħala dittatur, terrorist, u responsabbli biex jiddestabilizza r-reġjun. Il-gvern konservattiv Uribe, imħasseb ukoll bl-iżolament dejjem jikber tiegħu fost kunsens dejjem jikber tax-xellug fi Amerika t'Isfel, qabad dawn l-akkużi, li jissuġġerixxi li l-evidenza minn laptops toffri prova li Chávez kien qed jiffinanzja lir-ribelli tal-FARC. Huma jallegaw li s-semma ta’ “it-300” fuq wieħed mill-laptops toffri prova li l-gvern tal-Venezwela kellu jagħti $300 miljun lir-ribelli tal-FARC. Fid-dokumenti tal-FARC hemm referenza għal persuna jisimha "Anġlu," u uffiċjali Kolombjani jemmnu li dan huwa isem ta' kodiċi għal Chávez. F’ittra mibdija minn grupp ta’ storiċi fi NY Università, huma jargumentaw li m'hemm l-ebda bażi għal dawn it-talbiet, u fil-fatt, l-użu taż-żewġ ismijiet "Anġlu" u "Chávez" xi drabi fl-istess paragrafu jfixkel din l-interpretazzjoni. Kwalunkwe relazzjoni mal-mexxej tal-Venezwela li tista’ tidher fil-fajls x’aktarx tkun konnessa mar-rwol ta’ Chávez bħala medjatur fin-negozjati dwar l-ostaġġi bejn il-gvern Kolumbjan u l-FARC, li bdew fil-ħarifa tal-2007.
Kolombjarabtiet ma’ Washington wassal lil Chávez biex isejjaħlu l-“Iżrael tal-Amerika Latina,” u qal li ż-żewġ pajjiżi wrew lilhom infushom bħala assedjati f’reġjun ostili, u sostnew id-dritt li jibbumbardjaw lill-ġirien tagħhom fuq ordnijiet minn Washington. Meta Kolombja daħlu fit-territorju Ekwadorjan fl-insegwiment tal-FARC fl-1 ta’ Marzu, ibbumbardjaw il-kamp tar-ribelli, qatlu madwar għoxrin persuna, inkluż il-mexxej tal-FARC Raul Reyes, u allegatament ħatfu wkoll il-laptops. Wara Kolombjal-inkursjoni tal-1 ta’ Marzu, Ekwador u, Venezwela it-tnejn bagħtu truppi lejn il-fruntieri tagħhom. Ekwador jinqata’ r-rabtiet diplomatiċi ma’ Kolombja u Chávez keċċa lill-ambaxxatur ta Kolombja. L-istampa Amerikana bħall-Washington Post appoġġjat Kolombja‘s inkursjoni fi Ekwador, u flimkien man-New York Times, irrapporta s-sejbiet tal-gvern Kolumbjan tal-fajls tal-laptop bħala fatt. Għalkemm it-tensjonijiet immedjati eventwalment ġew imxerrda l-potenzjal għal aktar flare-ups jibqa 'preżenti, speċjalment minħabba Washington‘s appoġġ moħbi ta’ Kolombja.
Sfida oħra reċenti, din id-darba lill-gvern ta’ Evo Morales fi Bolivja, ġie minn elites fir-reġjun għonja tal-Lvant ta Santa Cruz. Madwar xahar ilu, għamlu l-ewwel minn sensiela ta’ referendos biex jitolbu awtonomija reġjonali, li tagħtihom aktar kontroll fuq id-distribuzzjoni tal-art u r-riżervi taż-żejt u l-gass tal-pajjiż, ikkonċentrati fil-Lvant. Filwaqt li l-partitarji ta’ Morales fil Santa Cruz astjenew fil-biċċa l-kbira mill-vot, l-avversarji tiegħu ddikjaraw rebħa, wara kampanja li qajmet sentimenti reġjonalisti u qanqlet l-ispettru ta’ “vendetta indiġena”. Ir-referendum dwar l-awtonomija poġġa r-reġjun għani tal-Lvant mal-għoljiet ifqar tal-punent, fejn Morales għandu bażi ta 'appoġġ b'saħħitha. Ir-reġjuni ta’ Tarija tal-Lvant b’ħafna riżorsi baxxi, Beni u Pando qed jippjanaw ukoll li jagħmlu referendum dan ix-xahar.
Ir-riformi ta’ Morales ifittxu li jqassmu l-ġid b’mod aktar ugwali bejn ir-reġjuni, u dan ġabu f’kunflitt ma’ sidien kbar tal-art u interessi tan-negozju agrikolu f’ Santa Cruz. Il-gvern ta’ Morales għamel passi biex jirrestrinġi l-esportazzjoni ta’ ċertu ikel sabiex jindirizza n-nuqqas ta’ ikel domestiku, u dan iltaqa’ ma’ reżistenza qawwija minn setturi tan-negozju agrikolu. Ir-riforma kostituzzjonali, li se tiġi vvutata fil-jiem li ġejjin, tipproponi li jiġu nazzjonalizzati r-riżervi taż-żejt u tal-gass, u tillimita l-konċentrazzjoni tas-sjieda tal-art. Wieħed mill-partiti tal-oppożizzjoni, Podemos, kellu kontroll fuq terz tal-voti fl-assemblea kostitwenti, u ppruvaw jużaw din is-setgħa biex jimblukkaw dawn il-proposti. Wara sensiela ta’ dewmien u kunflitti partiġġjani, Morales fl-aħħar ikkonvinċa lill-Kungress biex ikompli u jpoġġi r-referendum għal vot nazzjonali. Kien f’dan iż-żmien li l-oppożizzjoni f’Santa Cruz ħabbret it-tattika alternattiva tagħha tar-referendum, bħala mod ieħor biex timblokka r-riformi.
Bħala soluzzjoni għall-kriżi, Morales qabel li jorganizza referendum dwar il-ħakma tiegħu fi żmien disgħin jum. Ir-referendum se jiddetermina jekk hu, il-viċi-president tiegħu, u disa’ gvernaturi għandhomx jibqgħu fil-kariga. Meta Morales inizjalment qajjem din l-idea ta’ referendum f’Diċembru, l-oppożizzjoni ċaħditha, madankollu, minħabba r-rebħa riċenti tagħhom fil-vot tal-awtonomija, xi setturi tal-elite qed iħossuhom imħeġġa li jistgħu jegħlbu lil Morales f’referendum bħal dan.
Mhux kapaċi jegħleb lil Morales permezz tal-elezzjonijiet jew tal-assemblea kostitwenti, l-isforzi tal-elite issa huma ffokati fuq id-destabilizzazzjoni tal-pajjiż permezz tas-seċessjoni u l-kisba tal-kontroll fuq l-art u r-riżorsi naturali. Chávez u Correa wissew li din l-istrateġija tista’ tiġi segwita minn gruppi tal-oppożizzjoni f’pajjiżi oħra. F'diskors riċenti, Chávez indika l-elezzjonijiet reġjonali u lokali li ġejjin li se jsiru fil-Venezwela f'Novembru, li jistgħu jsegwu xejra simili. Correa tkellem ukoll dwar l-elite separatisti li jrawmu pretensjonijiet ta’ awtonomija simili fi Guayaquil u Guayas fl-Ekwador u Zulia fil-Venezwela, li kienu ltaqgħu fl-2006 biex jiffurmaw konfederazzjoni. Madankollu, dawn il-movimenti ma jistgħux jitqabblu mal-każ tal-Bolivja, fejn id-diviżjonijiet ġeografiċi tal-pajjiż huma ħafna aktar immarkati.
Ir-reġjun tal-Amerika Latina jista 'ma jkunx qed jiffaċċja l-istess fażi ta' politika tal-gwerra bierda bħal fis-sittinijiet sat-tmeninijiet, b'invażjonijiet sponsorjati mis-CIA, kontras appoġġjati mill-Amerika, u gwerer attivi ta 'destabilizzazzjoni u "konteniment." Partikolarment minħabba r-riżorsi militari u ekonomiċi ta' l-Istati Uniti fl-okkupazzjoni ta' l-Iraq, hemm inqas riżorsi disponibbli għall-ġlied fuq fronti oħra. It-triq elettorali li qed isegwu l-gvernijiet tax-xellug, li s’issa għadhom ma wettqu l-ebda esproprjazzjoni kbira ta’ proprjetà, rebħithom ukoll leġittimità akbar fl-isfera diplomatika. Madankollu, kif juru l-avvenimenti reċenti, il-klassijiet dominanti fir-reġjun għadhom b'saħħithom u t-theddid ta 'destabilizzazzjoni, gwerra possibbli, u polarizzazzjoni, huma dejjem fuq l-orizzont.
ZNetwork huwa ffinanzjat biss permezz tal-ġenerożità tal-qarrejja tiegħu.
Donate