Fis-snin disgħin, Abdullah Öcalan – il-mexxej tal-Partit tal-Ħaddiema tal-Kurdistan (PKK) li issa jinsab il-ħabs – beda jitbiegħed mill-ideoloġiji Marxisti-Leninisti għal bidla soċjali, lejn direzzjoni politika ġdida. Din id-direzzjoni politika kienet infurmata ħafna mill-kunċett ta’ Murray Bookchin ta’ “konfederaliżmu demokratiku”, mibni fuq il-prinċipju ta’ awtonomija għal soċjetà demokratika, ekoloġika u liberata mill-ġeneri. Il-konfederaliżmu demokratiku jipprova jibni istituzzjonijiet soċjali orizzontali li jistgħu jinduċu rivoluzzjoni soċjali permanenti f'kull qasam tas-soċjetà.
Mill-2005, il-Kungress tas-Soċjetà Demokratika Kurda pprova jibni l-kapaċità għall-awtonomija demokratika fil-politika, il-ġustizzja, l-awtodifiża, il-kultura, is-soċjetà, l-ekonomija, l-ekoloġija u d-diplomazija. Għall-Kurdi, mifruxa mat-Turkija, is-Sirja, l-Iraq, l-Armenja u l-Iran, l-idea li l-istat-nazzjon jista’ jintrema ladarba l-istituzzjonijiet ta’ awto-organizzazzjoni u awtoġestjoni jkunu fis-seħħ f’kull livell tas-soċjetà, hija sinifikanti. F'xi oqsma, il-membri jew l-affiljati tal-Kungress tas-Soċjetà Demokratika ħadu s-setgħa statali lokali, iżda jżommu lilhom infushom responsabbli lejn il-kunsilli konfederati. Meta jieħdu l-poter tal-istat lokali, għandhom aċċess għall-fondi u bnew skejjel, refuġji, u servizzi oħra. Dan jgħodd għall-Kunsill tal-Belt ta' Amed, pereżempju, li jinsab fit-territorju Tork, iżda wkoll għall-irħula Wan, Gewer, Colemêrg, Dersim, u Sur.
Il-PKK hija organizzazzjoni anti-kapitalista, u l-kunsill esperimentaw bi prinċipji deskritti f'"Ekonomija Parteċipattiva" kif imressqa minn Michael Albert u Robin Hahnel. L-awtoġestjoni, is-sostenibbiltà, l-ekwità, is-solidarjetà, id-diversità u l-effiċjenza huma valuri li jgħarrfu l-ħidma tal-bini tal-kunsill f'ħafna rħula Kurdi liberati.
Tentattivi biex tiġi protetta d-diversità etnika u reliġjuża għal dawk li ma jidentifikawx bħala Kurdi Musulmani għaddejjin ukoll, Żoroastrijani, Armeni, Ażeri, u minoranzi oħra huma milqugħa u protetti fil-kunsilli.
Il-poplu tal-Kurdistan qed jesperimenta b’mudelli demokratiċi filwaqt li jiffaċċja repressjoni statali estensiva, inkluż bumbardament mill-istat Tork, kif ukoll inkursjonijiet vjolenti fit-territorju tiegħu mill-Istat Iżlamiku, li wrew li huma balwar effettiv kontrih (għas-skosper ta’ gvernijiet tal-Punent). Dan huwa l-kuntest li fih qed jorganizzaw għall-ħelsien.
Murray Bookchin kien awtur ta 'ħafna artikli u kotba dwar l-ekoloġija soċjali u li jistabbilixxi forom demokratiċi ta' awto-organizzazzjoni. Janet Biehl kienet is-sieħba ta' Bookchin għal ħafna snin, u reċentement ippubblikat bijografija ta' ħajtu "Ecology or Catastrophe: The Life of Murray Bookchin". Tkellimt ma' Janet fiż-żjara riċenti tagħha fir-Renju Unit.
Preeti Kaur: Kif taħseb li kien iħossu Murray Bookchin meta jkun jaf li l-ideat tiegħu kienu qed jiġu implimentati u esperimentati fil-Kurdistan illum?
Janet Biehl: Jien assolutament pożittiv li jkun ferħan bl-aspirazzjonijiet tagħhom u bl-impenn apparenti tagħhom għall-konfederaliżmu demokratiku. Naħseb li kien isib reżonanza bejn il-Gwerra Ċivili Spanjola tas-snin tletin, u r-Rivoluzzjoni tar-Rojava. L-azzjonijiet tar-rivoluzzjonarji sbieħ li ġġieldu fil-Gwerra Ċivili Spanjola huwa dak li żammu anarkista għal tant żmien, tant kien impressjonat bihom. Naħseb li r-rivoluzzjoni Spanjola kienet touchstone għalih f'ħajtu. Żgur li kien jara eki mal-moviment tal-libertà Spanjol, u ma’ dak li qed jiġri llum fir-Rojava u mal-moviment tal-libertà Kurd b’mod aktar wiesa’ wkoll.
Huwa umoristiku għax ġejt il-Kurdistan xi ftit drabi, dejjem f'delegazzjonijiet. Il-gvern lokali u n-nies politiċi dejjem jgħidulna x’inhu għaddej hemmhekk. Rajt assemblea u l-kunsill leġiżlattiv imma ma rajtx il-konfederaliżmu demokratiku fl-azzjoni biżżejjed biex inkun naf eżatt kemm iwettaq dak li kellu f’moħħu Bookchin. Fuq il-karta jagħmel, minn dak li jagħtu u jgħidulna, jagħmel.
Iżda, jien it-tip ta 'persuna li jħobb l-evidenza u jħobb il-fatti għalhekk jien ser inkun kawt u nikkwalifika hawn u ngħid; sa fejn naf jien, il-konfederaliżmu demokratiku f’partijiet tal-Kurdistan jidher li, għall-inqas, qed iqarreb dak li ried hu.
Naf ukoll li l-ideoloġija hija importanti ħafna, ħafna, ħafna. Tisma nies Kurdi jitkellmu dwarha, inti hawn l-istess ideat espressi minn ħafna nies differenti. Naħseb li l-impenn għal ideat bħall-immaniġġjar personali u l-parteċipazzjoni attiva huwa dak li hemm bżonn biex is-sistema tibqa' ħielsa u minn isfel għal fuq, u biex tgħin biex tibqa' ħajja.
Imma, nistaqsi wkoll, ma tantx nisma’ vuċijiet individwali. Nixtieq nisma' aktar vuċijiet individwali.
Jiena nfakkar ukoll dak li kien jgħid Bookchin dwar l-ideat tiegħu stess. Dejjem kien jikkwota lil Karl Marx jgħid “Jien mhux Marxist”. Għalhekk, irrid nikkwalifika u ngħid li Bookchin kien magħruf ukoll li jgħid “Jien m’iniex Bookchinite”, minħabba l-mod li bih l-ideoloġija tista’ tikkonkreta l-affarijiet kemm għall-aħjar kif ukoll għall-agħar.
Preeti Kaur: Xewqa li l-ideoloġija tipprovdi qafas għall-azzjoni, imma mbagħad tara l-ideoloġija kontinwament aġġornata fuq il-bażi tal-prattika tidher li toħroġ minn dak li qed tgħid.
Janet Biehl: Iva. L-ideoloġija hija meħtieġa ħafna, iżda tista' ssir problematika wkoll. Huwa xabla b'żewġ truf.
Preeti Kaur: Bookchin spiss qal "M'hemm l-ebda sostitut għall-kuxjenza." X'taħseb li hija r-relazzjoni bejn l-impenn li jesperimentaw bl-ideoloġija fil-prattika, u l-iżvilupp ta' proġett dejjiemi għal rivoluzzjoni matul il-ġenerazzjonijiet?
Janet Biehl: Il-Marxisti tawna l-idea li r-rivoluzzjoni kienet se tiġi kważi inevitabbilment bħala riżultat ta’ forzi storiċi; materjaliżmu storiku, materjaliżmu djalettiku. Ikun hemm kunflitt epiku bejn il-bourgeoisie u l-proletarjat. Għalhekk, kultant, fil-movimenti radikali Ewropej xi nies ħasbu li kulma kellhom jagħmlu kien joqogħdu lura u jistennewha, għax ir-rivoluzzjoni kienet isseħħ inevitabilment. U, ovvjament, mhux minnu.
Drajna wkoll għar-rivoluzzjonijiet teknoloġiċi li ma kinux jeħtieġu l-kuxjenza minn ħafna nies (apparti ftit f’Silicon valley). Madankollu, l-internet biddel assolutament il-mod li bih jgħixu ħafna nies madwar id-dinja. Allura, hawn, il-kuxjenza ma kinitx involuta.
Għalhekk, evolvew modi differenti ta’ kif wieħed iħares lejn il-bidla soċjali. Ħlief għal din il-bidla teknoloġika, il-kuxjenza hija essenzjali, hija indispensabbli; l-importanti kollha. Iżda, naħseb ukoll li hija msaħħa – u mhux imdgħajfa – meta tiġi sfidata minn ideat oħra. Naħseb li huwa importanti ħafna li ma taħsibx li l-ideoloġija tiegħek hija tant fraġli li trid tipproteġiha minn ideat ta’ barra li jistgħu jiġu u jinfettawha. Jekk l-ideoloġija tiegħek hija tajba, trid tidħol f'diskussjonijiet madwarha u tibżax billi tiċċensura ideat oħra. Jekk int f’Rojava u xi ħadd irid jippubblika ktieb li jgħid li l-kapitaliżmu huwa kbir, ħallih jippubblikah u mbagħad ikollu argument. Ejja jkollna d-diskussjoni.
Ladarba tipprova irażżan l-ideat, ikollok l-effett oppost. Meta kont fir-Rojava l-aħħar darba, ġejt murija ktieb tal-iskola għat-tfal. Kien juri lit-tfal; “dan hu pajjiżna, hawn ngħixu, irridu naqsmu, naqsmu kollox, ngħixu b’mod komunitarju, naħsbu li huwa importanti li n-nisa nivvalorizzaw, u nivvalorizzaw in-natura”, eċċ., inniżżlu fihom il-valuri meħtieġa. Wieħed miż-żgħażagħ (ukoll fid-delegazzjoni) bilqiegħda ħdejja, kien mill-Belarus, qal li trabba b’dawn it-tip ta’ kotba tal-iskola fl-Unjoni Sovjetika u għamlu lilu u lil sħabu f’ribelli bħal dawn. Dan jista' jiġri fir-Rojava. It-tfal li jikbru fuq dawn il-kotba jistgħu jikbru u jsiru l-akbar difensuri tal-kultura tal-konsumatur, sakemm l-argument ma jingħatax lilhom. Eventwalment, huma wkoll se jkollhom bżonn li tingħata l-vantaġġi u l-iżvantaġġi, u tifhem għaliex ekonomija morali hija tassew aħjar minn ekonomija tas-suq.
Preeti Kaur: Staqsejt jekk tistax titkellem dwar forom alternattivi ta’ ġustizzja li qed jiżviluppaw f’diversi partijiet tal-Kurdistan? Fil-ktieb tal-membri tat-TATORT (li nifhem li inti ttradujt mill-Ġermaniż għall-Ingliż) Awtonomija Demokratika fit-Tramuntana tal-Kurdistan: Il-Moviment tal-Kunsill, il-Ħelsien tal-Ġeneru u l-Ekoloġija – fil-Prattika; tentattivi biex tinbena ugwaljanza għan-nisa, kif ukoll mekkaniżmi ġodda ta' ġustizzja għal tilwim domestiku huma enfasizzati. Iżda l-ktieb jagħmilha ċara wkoll li hemm żvilupp mhux ugwali fil-ħolqien ta’ dawn il-mekkaniżmi ġodda ta’ ġustizzja, u fil-fermentazzjoni tal-importanza tal-ugwaljanza bejn is-sessi. Mill-ktieb jidher li, b’mod partikolari f’każijiet ta’ vjolenza domestika, f’xi komunitajiet hemm impenn reali lejn il-feminiżmu u l-ugwaljanza bejn is-sessi sabiex – permezz ta’ proċess deliberattiv – il-membri tal-komunità jkunu jistgħu jmexxu lil min wettaq il-vjolenza biex jifhem li l-vjolenza kontra binthom, martu, oħthom, eċċ., mhix ġustifikata, iżda f’komunitajiet oħra, għad hemm stennija li mara tibqa’ fi żwieġ vjolenti, minħabba s-sagruzza taż-żwieġ bħala istituzzjoni. X'taħseb li huma l-opportunitajiet u l-isfidi għal forom alternattivi ta' riżoluzzjoni tal-kunflitti, u għall-ġustizzja bejn is-sessi fir-reġjun ukoll?
Janet Biehl: Fir-Rojava jissejħu komunitajiet tal-Paċi u l-Ġustizzja u jippruvaw isolvu t-tilwim. Naħseb li huma brillanti, u kienu istituzzjonijiet bikrija li ġew iffurmati sabiex il-Kurdi ma jkollhomx għalfejn imorru l-qrati u l-istituzzjonijiet Torok, setgħu jsolvuhom bejniethom. Naħseb li hija idea brillanti.
U, iddeċidew bejniethom li l-vjolenza domestika u l-vjolenza patrijarkali hija tabù. L-iżvilupp huwa – ovvjament – mhux ugwali iżda ddeċidew li huwa kompletament mhux xieraq. Kien li l-mara kienet awtomatikament akkużata. Jekk tiġi stuprata, awtomatikament kienet akkużata bl-istupru, u minħabba l-mistħija, il-familja tagħha kellha toqtolha, jew ikollha toqtol lilha nnifisha.
Bħala riżultat ta’ dawn il-prinċipji ġodda ta’ ġustizzja, u impenji alternattivi ġodda għar-riżoluzzjoni tal-kunflitti, in-nisa u l-bniet mhumiex awtomatikament akkużati. Iddaħħal l-akkużat u jisimgħu liż-żewġ naħat. Hemm sanzjonijiet. Pereżempju, jekk raġel jinstab ħati fir-Rojava – ta’ vjolenza domestika – ma jistax joqgħod fuq l-ebda kumitat, jew jekk raġel ikollu nisa multipli – ma jistax joqgħod fuq kumitati; irid iħallas prezz għalih. Dak hu avvanz kbir u tant jolqot li qed iseħħ fl-aktar livell lokali b’riżultat ta’ din il-parti kbira tal-ideoloġija, u żgur li ċirkustanzi oħra wkoll.
Preeti Kaur: Grazzi ħafna talli tkellimt miegħi Janet.
Janet Biehl: Grazzi.
ZNetwork huwa ffinanzjat biss permezz tal-ġenerożità tal-qarrejja tiegħu.
Donate