Meta nimxu ħdejn il-gwardjani tas-sigurtà u nidħlu fil-kompost taċ-Centre Culturel Français d'Alger fi rue Hassani Issad ma nistax ma nħossx li b'xi mod qed nittradi l-impenn tiegħi għad-dekolonizzazzjoni u ninjora dak li tiegħi. Solitarju Planet, l-awtoproklamata "l-uniku ktieb gwida bil-lingwa Ingliża għall-isbaħ nazzjon tas-Saħara," jiddeskrivi bħala ġenerazzjoni waħda ta' Alġerini "għadhom qed jistennew li jisimgħu apoloġija minn Franza għall-miljun Alġerin stmat li mietu matul il-Gwerra Alġerina tal-1954-62 ta' Indipendenza."
Anna et ses soeurs
As the son of a colonized people myself (Malta and Cyprus were the only two colonized European peoples in the Mediterranean), I couldn’t help thinking about colonization in Algeria, especially at a time when President Sarkozy, whose popularity is at an all-time low, was trying to sell his Union of the Mediterranean to those peoples who hadn’t voted for him. In a highly criticized speech at
F’Novembru ta’ dik l-istess sena, Thierry Fabre, intellettwali Franċiż ewlieni u espert fuq il-Mediterran, kiteb fi La pensée de midi (nru. 22) li l-qari ta’ Sarkozy ta’ Franza u l-passat kolonjali tal-Ewropa jqajjem ħafna problemi, "et apparaît comme susceptible d'alimenter le ressentiment u tissaħħaħ l-incompréhensions de la part de nos voisins du sud de la Méditerranée qui ont subi la conquête coloniale." Fabre irrikonoxxa, madankollu, li dan l-attentat ta’ riabilitazzjoni tal-passat kolonjali ilu snin twal u mhux ristrett għal Sarkozy, u li dawk li huma nostalġiċi tal-Alġerija Franċiża reċentement ippruvaw jimponu “viżjoni pożittiva” tal-istorja tal-kolonizzazzjoni permezz liġi.
Tixtieq jew le, Sarkozy, bil-kburija tiegħu għall-mod kif Franza "xerred iċ-ċiviltà" u x-xejra tiegħu li jimmina dik il-ħela bla tama ta' flus imsejjaħ kultura, jirrappreżenta l-istat Franċiż, għalhekk inħoss li dan, iċ-Centre culturel français f'Alġiers, huwa mhux proprju fejn għandu jkun xi ħadd li jopponi l-kolonjaliżmu jew neo-kolonjaliżmu. Imma jien xorta waħda nimxi, u nħossni milqugħa mill-ewwel. Samira Negrouche, il-kittieb francofona Alġerina li stidinna l-Alġerija, irranġat biex naraw prestazzjoni u xi ħaġa tgħidli li t-tħassir tiegħi huwa passat: kważi ħamsin sena wara t-tmiem tal-kolonizzazzjoni Franċiża fl-Afrika ta' Fuq, jiena konxju li stati indipendenti bħall-Alġerija (jew Malta, għal dik il-kwistjoni) għandhom jerfgħu r-responsabbiltajiet tagħhom u jibnu l-futur tagħhom. Ngħid lili nnifsi wkoll li m’għandix inżur pajjiż indipendenti b’moħħ iddominat minn kwistjonijiet kolonjali li ilhom li għaddew.
Qalulna naslu kmieni, għax is-sala tkun ippakkjata u m’hemmx ħlas għad-dħul. Il-poeta u akkademiku Alġerin Achour Fenni jordna l-kafè għall-grupp, u ngawdu l-post u l-kumpanija sas-7.30pm meta l-kittieb/direttur, Géraldine Bénichou (Théâtre du Grabuge), tintroduċi "Anna et ses soeurs." It is based on the writings of and interviews with immigrant women in
Il-prestazzjoni hija taħlita intelliġenti u ta’ spiss kommoventi ta’ vuċijiet ħajjin u rrekordjati, kanzunetti Berber u mużika fuq kitarra elettrika minn mużiċist fuq il-palk, Philippe Gordiani, li wkoll jirdoppja bħala uffiċjal tal-immigrazzjoni Franċiż, u stampi fuq skrin kbir li jiddominaw l-isfond u ħafna drabi nanu ż-żewġ atturi. Bénichou isejjaħ dan it-tip ta’ teatru "un théâtre de création documentaire."
Kunċettwalment il-biċċa sħiħa tiffoka fuq l-istejjer tal-ħajja ta’ numru ta’ immigranti Alġerini fi Franza, u dan il-kompitu huwa fdat prinċipalment f’idejn l-attriċi, Madeleine Assas, li tmexxina permezz tan-narrattivi u l-kwistjonijiet li jqajmu dwar il-Franċiż u l-Alġerin (inevitabilment plurali). ) identitajiet; dwar kif noħolqu lilna nfusna permezz tan-narrattiva; dwar id-dar u l-eżilju, u l-aċċettazzjoni jew iċ-ċaħda ta’ Franza, bħala pajjiż ospitanti bi storja u preżenti kumplessi, tal-Ieħor. F’termini ta’ narrattiva l-biċċa hija miżmuma flimkien min-nanna tal-kittieb, Lhudija, li tirrakkonta l-istorja tagħha b’passjoni u ironija. In-narrattiva tagħha tiġi kkomunikata lilna kemm permezz ta’ reġistrazzjonijiet ta’ intervisti li tat lill-kittieb, Géraldine Bénichou, kif ukoll mill-attur, Salah Gaoua, li tinterpreta n-nanna: dawn iż-żewġ vuċijiet tan-nanna ħafna drabi jinteraġixxu, jirrepetu bejniethom u jitkellmu ma’ xulxin. . Ħsibt li l-interpretazzjoni tal-attur, li wkoll jilgħab karattri oħra u jkanta mill-isbaħ kienet pjuttost memorabbli (il-kittieb u traduttur Amażigh Brahim Tazaghart, bilqiegħda ħdejja, ma setax ma jkantax miegħu).
Villa Susini – Frosti antikwati u aġġeġġi elettriċi moderni
On our way back from a rehearsal at Farid Benyaa’s art gallery on Wednesday, 26 March, 2008, we drive by Villa Susini, the notorious neo-Moresque villa where so many Algerian freedom fighters were tortured by the French colonisers. (Jean-Marie Le Pen was "an active performer in the torture chamber.") I ask Samira what the place is used for now and she tells me it’s closed. The Algerian government wanted to turn it into a museum but the
The Algerian poet Djamal Amrani, whose poetry featured prominently during our week in
Driving past Villa Susini reminds me of
Bħala parti mill-workshop tagħna, il-kittieba u t-tradutturi kollha fil-grupp tagħna ttraduċu din il-poeżija qawwija u b’ħafna saffi ta’ Djamal Amrani fil-lingwa tagħhom:
Ne plus emprisoner le corps de l'homme
Ne plus se sentir seul
dans le baillement de l'impuissance
Quel coursier chevauche
mes cavalcades d'étroites
hardiesses?
Quel angle de tir
ensoleille le mur d'en face?
Quelles bouffées de vie
harcèlent le fleuve d'absence?
LXXXIV fi La nuit du dedans (Alger: Edizzjonijiet Marsa, 2003)
Qatt aktar il-ġisem tal-bniedem priġunerija.
Huma Kienu Għamel Xejn Ħażin
Nhar il-Ġimgħa 30 ta’ Marzu sħabna Dalila, Ryad u Baya Gacemi, ġurnalist Alġerin freelance ewlieni li kkollaborat ma’ Ir-Repubblika, l-aġenzija tal-istampa Reuters u t-TV Ġermaniż ARD u huwa l-korrispondent Alġerin tal-ġurnal Franċiż ewlieni tal-ġimgħa Il Express, issuqna lejn Tipaza, belt immarkata mill-fdalijiet mill-isbaħ ta’ belt Rumana fuq ix-xtut tal-Baħar Mediterran.
Fit-triq lura lejn il-karozza (hija tip ta’ żjara tipika biex tikseb-hemm-immortalizza-x-xena-għaġġla sal-waqfa li jmiss, ħlief li nitkellmu dwar affarijiet li tistenna li l-kittieba jitkellmu dwarhom) , Baya tgħidli li meta kienet tikber f’Annaba (il-belt li l-Maltin kienu jsejħu Bona), il-ġirien tagħhom kienu kważi kollha emigranti Maltin, b’kunjomijiet bħal Micallef, Borg, Camilleri, Tabone, jew verżjonijiet tagħhom, li kienu jaħdmu bħala bdiewa. Fix-xogħol ewlieni tiegħu fuq L'Algérie des Algériens de la Préhistoire à 1954 (Pariġi: Paris-Méditerranée, 2003), Mahfoud Kaddache jinnota li f’nofs is-seklu 19 kien hemm 8758 immigrant Malti fl-Alġerija (p. 645). Charles Price estimates that in the late 1880s the number of Maltese living abroad, mainly in the Mediterranean, was roughly 50,000, that is 25% of the total Maltese population; the largest number, 15,000, were in
Some years ago, Baya Gacemi did a feature for the leading German TV station ARD about the Christian cemetery in the city of
Mhux 'il bogħod mill- lesti biex jilbsu, ninvadu l-Librairie de Beaux Arts fi rue Didouche Mourad. Nitlob għan-rumanz ta’ Claude Rizzo, Le Maltais de Bab-el-Khadra, a district in
Nafu li ħafna nies kolonizzati, inklużi l-Maltin u Ewropej oħra tan-Nofsinhar, adottaw il-fehma li l-kolonizzaturi kellhom minnhom biex jikkumbattu l-inferjorità mogħtija lilhom mis-“superjuri”. Dan kien ifisser kemm denigraw lilhom infushom kif ukoll jassoċjaw ruħhom mal-klassi dominanti li, f’ħafna każijiet, irrifjutat li tittrattahom bħala wieħed minnhom u ħafna drabi fl-aħħar mill-aħħar irrifjutathom. Charles-André Julien jikteb li l-Maltin ma kinux rispettati ħafna mill-kolonizzaturi Franċiżi: A commission of inquiry at the start of the French colonization of Algeria, issugeried that: "Les colons must be recrutés non seulement parmi les Français mais parmi les étrangers, notament les Alemands aux qualités solides, les Maltais et les Mahonnais [il-Minorkani], moins raccomandables, mais s'adaptant facilement au pays." Il-Maltin sabu ruħhom maqbuda fl-art ta’ ħadd bejn il-popolazzjoni Alġerina li titkellem bl-Għarbi u l-kolonisti Ewropej.
Nies ibridi li jisfidaw il-konfini
The French and other northern Europeans in
Walking through the streets of central
Dr Adrian Grima kien l-Alġerija f’Marzu 2008 ma’ seba’ kittieba minn ħames pajjiżi biex jieħdu sehem f’workshop ta’ traduzzjoni letterarja organizzata minn Literature Across Frontiers b’kooperazzjoni mal-assoċjazzjoni kulturali Alġerina Cadmos u bl-appoġġ tal-ISAT (Institut Superieur Arabe de Traduction) u ONDA (Office National des droits d'auteurs et droits voisins). LAF huwa appoġġjat mill-programm Kultura 2000 tal-Unjoni Ewropea. www.adriangrima.com
ZNetwork huwa ffinanzjat biss permezz tal-ġenerożità tal-qarrejja tiegħu.
Donate