Олон талаараа Ерөнхийлөгч Барак Обамагийн нэг жил нь Жорж Бушийн жилтэй адил санагдаж байна. Дайн дажин хувирч, шоронгууд Кубаас Иллинойс руу нүүж, банкирууд баяжсан - 2009 онд дежа вугийн олон элемент бий. "Барак Обама Бушийн дэглэмийн дотоод, гадаад, эдийн засгийн бодлогыг үргэлжлүүлэхийг баттай тогтоосон."
Обама АНУ-ын ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон анхныхаа ой дөхөж байгаа энэ үед болж буй бүх жигшүүрт үйлдлүүдийг хянахад хэцүү байна. Нобелийн энх тайвны шагналтан дахин дайн зарлахтай адил эрүүл мэндийн салбарын жинхэнэ шинэчлэл тоосыг хаздаг. Копенгагены уур амьсгалын өөрчлөлтийн дээд хэмжээний уулзалт хүлэмжийн хийн үйлдвэрлэлээр дэлхийд тэргүүлэгч АНУ арга барилаа өөрчлөх амлалт өгөөгүй, уур амьсгалын өөрчлөлтөд нухацтай хандаж буй дэлхийн ядуу буурай орнуудад бараг ямар ч тусламж үзүүлэхгүй байснаар өндөрлөв.
Гуантанамогийн шоронд хоригдож буй зарим хоригдлыг Иллинойс муж дахь Америкийн нутаг дэвсгэрт шилжүүлнэ гэж засаг захиргаа мэдэгдсэн нь улам бүр жигшүүртэй шийдвэр, мэдэгдлүүдийн дунд алдагдсан юм. Энэ байгууламжийг хаах тухай Обамагийн сонгуулийн кампанит ажлын амлалт нь Обамагийнхныг амархан гайхшруулж, шүтээнийнхээ талаар илүү их хүсэл тэмүүлэлтэй болоход хангалттай байв. Обама Бушийг албан тушаалд очихоос өмнө Америкийн хуулийн системд ноёрхож байсан үндсэн хуулийн хамгаалалтыг хадгалах талаар огт юу ч хэлээгүй.
Жорж Буш ч ийм шийдвэр гаргасан бол хүмүүс чимээгүй байх байсан” гэж мэдэгджээ.
Буш ерөнхийлөгчид Америкийн иргэн, эс үл хамааран хэнийг ч дайсны байлдагч гэж нэрлэх эрхтэй гэж мэдэгдэв. Ийм хүмүүс тангарагтны шүүх хурлыг хүлээх эрхгүй, яллагчдыг байцаах, тэдний эсрэг нотлох баримт ашиглахыг харах эрхгүй. Тэд бас эрүүдэн шүүгдэхгүй гэж хүлээх эрхгүй байсан. Нэр дэвшигч Обама Гуантанамо дахь шоронг хаахаа амласан ч Бушийн сургаалын энэ хамгийн аймшигтай зүйлд хэрхэн хандах талаар юу ч хэлээгүй. Энэ нь түүний кампанит ажилд дэмжлэг үзүүлэхгүй байх олон шалтгаануудын нэг байв. Обамаг дэмжигчид өдгөө Бушийн үеийн хамгийн аймшигт үйл явдлуудад хамтран оролцож байна.
Хойд Гуантанамогийн тухай зарласан нь Жорж Буш ийм шийдвэр гаргасан бол дуугүй өнгөрөхгүй байсан ард түмэнд үл анзаарагдах аймшигт бодлого болсны бас нэг жишээ болов. Бушийн засаг захиргаа хэрвээ хоригдлууд АНУ-ын хилийн дотор хоригдож байгаа бол тэдний бодлогыг хүлээн зөвшөөрөх баталгаа гаргаж чадахгүй учраас Гуантанамог яг сонгосон. Шоронг АНУ-ын харьяалалд байлгах боловч түүний нутаг дэвсгэрт байлгахгүй байх нь энэ үйл явцын арын хаалганы хууль ёсны байдлыг хангах арга зам байв.
"Обама улс орноо хуулийн засаглалд эргүүлэн оруулахын тулд ямар ч хүчин чармайлт гаргахын тулд шүүхэд хандсан."
Обама одоо Бушийн гишгэхээс эмээж байсан газар явлаа. Тэрээр Бушийн сургаалыг хүлээн зөвшөөрч болохуйц гэж зарлаад зогсохгүй, терроризмын эсрэг дайнд хагарч бутрахаас өмнө байсан улс орныг хуулийн засаглалд эргүүлэхийн тулд ямар ч хүчин чармайлт гаргахын тулд шүүхэд хандсан.
Обамагийн засаг захиргаа Дээд шүүх доод шатны шүүхийн шийдвэрийг зөвшөөрөх ёстой гэж үзэж байгаа бөгөөд үүнд "... эрүүдэн шүүх нь дайсны сэжигтэй байлдагчдыг цэргийнхэн саатуулсны үр дагавар юм" гэж мэдэгджээ. Дээд шүүх уг шийдвэрийг хүчингүй болгож, Үндсэн хуулийн хуулийн профессор ерөнхийлөгч эрхийн хуулийн төслийг хүчингүй болгож чадсан.
Ерөнхийлөгч Барак Обама шүүхээс Бушийг дэмжсэн шийдвэрийг эсэргүүцэхийг хүсээд зогсохгүй давж заалдах шатны шүүхээс Жозе Падиллагийн Жон Юүгийн нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгохыг хүссэн байна. Ёо бол терроризмын эсрэг дайны хууль эрх зүйн шийдвэрийн хамгийн гол архитектор байсан бөгөөд Обамагийн хууль зүйн хэлтэс баривчлагдсан хүмүүсийг Америкийн хуулиар зохицуулсан хууль эрх зүйн хамгаалалтад хамрагдахгүйгээр тодорхойгүй хугацаагаар баривчлах эсвэл цэргийн шүүхээр шүүж болно гэж маргахдаа буруу зүйл хийгээгүй гэж тодорхойлсон. Профессор ерөнхийлөгчийн хэлснээр уг нэхэмжлэл нь "...зэвсэгт мөргөлдөөний үеэр дайсан гэж тодорхойлсон хүмүүсийг цэргийнхэн саатуулах, харьцах талаар бүрэн бөгөөд илэн далангүй зөвлөгөө өгөхөөс сэргийлэх эрсдэлтэй" гэжээ.
"Иллинойс мужийн ардчилсан намынхан энэ санааг хайрлаж, шинэ шоронгийн төлөө шаргуу лобби хийсэн."
Иллинойс мужийн Томсон дахь бараг хоосон шоронг Гуантанамогийн хоригдлуудыг байрлуулах газраар сонгосон байна. Бүгд найрамдахчууд аюулгүй байдлын заналхийллийн талаар шуугиан дэгдээж, шуугиан дэгдээж байгаа боловч хоригдлууд ямар байранд хоригдож байгаа талаар хэзээ ч эргэлздэггүй. Иллинойс мужийн ардчилсан намынхан энэ санааг маш их хайрлаж, шинэ шоронгийн төлөө шаргуу лоббидсон. Амбан захирагч Пэт Куинн хэлэхдээ: "Энэ бол ажилгүйдлийг эрс бууруулж, олон мянган сайн цалинтай ажлын байр бий болгож, Иллинойс мужийн доод хэсэгт эдийн засгийн шинэ амьдралаар амьсгалах боломж юм."
Иллинойс мужийн ардчилсан сенатор Ричард Дурбин ч мөн өөрийн мужид байгууламж нээхийг дэмжиж байна. 2005 онд Дурбин Гуантанамо дахь байцаалтын тактикийг нацист дэглэм ба Зөвлөлтийн Гулагуудад хэрэглэж байсан тактиктай харьцуулжээ. Дараа нь тэрээр сенатын танхимд нулимс дуслуулан уучлалт гуйхаас өөр аргагүй болсон ч эхний удаад түүний зөв байсан. Дурбин үнэнийг хэлснийхээ төлөө шийтгэгдсэн бөгөөд үүний үр дүнд тэрээр одоо Америкийн шоронгийн аж үйлдвэрийн цогцолборыг гадаадын хоригдлуудыг залгих хэргийг гаргаж байна.
Б.Обама албан тушаалдаа нэг жил хүрэхгүй хугацаанд Бушийн дэглэмийг үргэлжлүүлэх дотоод, гадаад, эдийн засгийн бодлогыг баттай тогтоож чадсан. Гуантанамо харагдахгүй байхад Иллинойс АНУ-ын яг голд оршдог. Одоо бидний хэн нь ч засгийн газрынхаа гэм нүглийг цагаатгаж чадахгүй. Обама болон түүний дэмжигчид бид бүгдийг хамсаатнууд болгосон. Гуантанамогийн гэмт хэрэг одоо Нобелийн Энх тайвны шагналт болон Америкийн иргэн бүрт хамааралтай.
Маргарет Кимберлигийн Freedom Rider булан долоо хоног бүр BAR-д гардаг. Хатагтай Кимберли Нью-Йорк хотод амьдардаг бөгөөд Margaret.Kimberley(at)BlackAgandaReport.com цахим шуудангаар холбогдож болно.
ZNetwork нь зөвхөн уншигчдынхаа өгөөмөр сэтгэлээр санхүүждэг.
Хандивлах