Хулио Лопез, Лучано Арруга, Сильвиа Суппо – 1976-1983 оны цуст дарангуйллаас үлдсэн Аргентин улсын төрийн хэлмэгдүүлэлтийн хохирогчдын уйтгар гунигтай дуудлагыг саяхан гурван нэр дурдлаа. Эдгээр гурван нэр нь дарангуйллын үед үйлдэгдсэн гэмт хэргийн нийгмийн гутаан доромжлол нь Аргентин болон цэргийн харгис хэрцгий дарангуйллаас амьд үлдсэн бусад үндэстнүүдийг хэрхэн доромжилж, дарангуйлагчдын дүр төрхийг харуулсан гашуун сануулгыг үлдээжээ.
Аргентин улс саяхан Хулио Лопес алга болсны дөрвөн жилийн ойг тэмдэглэж, эрүүдэн шүүхээс амьд үлдсэн, хүний эрхийн төлөө тэмцэгчийг эсэн мэнд олохыг шаарджээ. Дөрвөн жилийн турш эрэл хайгуул хийж, жагсаж, ял шийтгэлгүй өнгөрсний эцэст шударга ёс, шийтгэлийн төлөө хашгирч, хүний эрхийг хамгаалдаг гэх хайхрамжгүй төрөөс ямар ч хариу олсонгүй. Идэвхтнүүд мөн 16 оны 2009-р сард хүчээр ор сураггүй алга болсон 2010 настай Лучано Арругагийн хаана байгаа тухай мэдээлэл, XNUMX онд хүний эрхийн төлөө тэмцэгч, эрүү шүүлтээс амьд гарсан Сильвиа Суппогийн амь насыг хөнөөсөн хэргийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаа, хүний эрхийн чухал шүүх хуралд мэдүүлэг өгөхийг шаарджээ.
Хулио Лопезгүй 4 жил
Хулио Лопез энэ хүн хоёр удаа алга болсон тул цол хүртжээ. Тэрээр хамгийн сүүлд дөрвөн жилийн өмнө 18 оны есдүгээр сарын 2006-нд төрөлх хот Ла Платадаа сураггүй болсон юм. Түүнийг гэмт хэрэгтэн, цагдаагийн дарга асан Мигель Этчеколац хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг, хоморголон устгасан хэргээр бүх насаар нь хорих ял сонссон тэр өдөр сураггүй болжээ. Хулио Лопез хэдэн цагийн өмнө хулгайлагдсан шүүх хурлын түүхэн мөчийг гэрчлэхийн тулд шүүхийн танхимд эзгүй байв.
Лопез нь 2006 онд болсон хүний эрхийн шүүх хурлын гол гэрч байсан бөгөөд Этчеколатц цэргийн дарангуйллын үед идэвхтнүүдийг хулгайлсан, тарчлаан зовоож, хөнөөсөн хэрэгт буруутай юм. Этчеколатз Буэнос-Айресаас 30 милийн зайд орших Ла Плата дахь далд хорих төвүүдийн сүлжээнд хүн хулгайлах, эрүүдэн шүүх ажиллагааг зохицуулдаг байв. Эдгээр эрүүдэн шүүх төвүүдийн нэгэнд Лопез 1976-1979 онд хоригдож байхдаа Этчеколацтай анх танилцжээ.
Хулио Лопез бол дарангуйлагчдын хүссэн газар бөгөөд сүүлийн 34 жилийн турш цэргийнхэн ялгүйд тооцогдох ангалын дунд. Хулио Лопез хэлмэгдэгсдийнхээ ялыг хэзээ ч сонсож чадаагүй. Гэмт этгээд Мигель Этчеколацийг бүх насаар нь хорих ял оноохын өмнөх өдөр түүнийг хулгайлж, Лопез ор сураггүй алга болжээ.
"Лопезыг албадан алга болсныг ялгүй гэж нэрлэдэг" гэж хүний эрхийн HIJOS байгууллага Лопез алга болсны дөрвөн жилийн ойд зориулж хийсэн хэвлэлийн мэдээнд бичжээ. Хүний эрхийг зөрчсөн тохиолдолд ял шийтгэлгүй үлдэх нь Аргентины хар бараан өв юм. 1999 онд Өршөөлийн хуулиар хүний эрхийн шүүх хурал хаагдсанаас хойш хүний эрхийн HIJOS бүлэглэл гудамжинд гарч, хуучин офицеруудын хороололд гарч, ийм хүчирхийлэл үйлдсэн хүний хажууд амьдарч байгаагаа олон нийтэд мэдээлсэн. хүн хулгайлах, хүчиндэх, эрүүдэн шүүх, албадан алга болгох гэх мэт. Лопез алга болсны дөрөв дэх жилийн ойн үеэр HIJOS армийг эрүүгийн хариуцлагаас хамгаалсан өршөөл гаргаснаас хойш арав гаруй жилийн турш цэргийнхэн хэвийн амьдралаар явсны үр дүнг засгийн газарт санууллаа. "Энэ бол ардчилалд оршин тогтнож байсан дарангуйллын үлдэгдлийн үр дагавар нь болсон явдлын ноцтой байдалд засгийн газар хариу үйлдэл үзүүлэхгүй байх явдал юм."
Шийтгэлгүй байдлын үр дүн
2003 онд цэргийн засгийн газрын гишүүдийг хүний эрхийг зөрчсөн хэргээр яллахаас хамгаалсан Өршөөлийн хуулийг хүчингүй болгосны дараа эрүүгийн шүүхүүдэд шударга ёс тогтоох боломжтой болсон. 80-аад онд Өршөөлийн хууль батлагдахад баривчлагдсан олон гишүүн суллагдсан. Энэхүү өршөөл нь Зэвсэгт хүчний хуучин гишүүдэд эрх мэдлээ хадгалах, хувийн хамгаалалтын фирмүүдэд шүүгч, удирдах албан тушаал хаших боломжийг олгосон юм. Этчеколац бол 80-аад онд хүчирхийлэл үйлдсэн, тухайлбал 91 эрүү шүүлт тулгасан хэргээр шүүгдэж, ял сонссон ч дараа нь суллагдсан ийм хэлмэгдэгчдийн нэг юм. Цагдаагийн экс дарга орон нутгийн цагдаа нартай зөвшилцөж, баруун, үндсэрхэг үзэлтэй бүлэглэлүүдийг байгуулжээ. "Хэлмэгдэгсэд шүүхийн танхимын сандал дээр сууж, шүүх болон Аргентины ард түмний өмнө хариулах цаг нь ирэхэд зүгээр зогсохгүй байхыг урьдчилан харж байсан" гэж HIJOS бүлэг хэлэв.
Хүний эрхийн CELS байгууллагын мэдээлснээр, дарангуйллын үед зэвсэгт хүчний болон аюулгүй байдлын хүчний 1,500 гаруй алба хаагч хүний эрхийг зөрчсөн хэргээр шалгагдаж байна. Гэтэл 81 хүн л ял аваад байна.
Энэ хооронд Хулио Лопес алга болсон хэргийн мөрдөн байцаалтын ажил мухардалд ороод байна. Засгийн газар Хулио Лопесыг албадан алга болсон хэрэг гэж үзэхийг 19 сар хүлээсэн. Эрх баригчид өдгөө 40 гаруй хэлмэгдэгч баривчлагдаж, бие биетэйгээ харилцах эрх чөлөөгөөр нэг дээвэр дор хоригдож байгаа Маркос Паз шорон руу болон түүнээс гарах харилцааг мөрдөн шалгах ажиллагааг хойшлуулсан байна.
Хулио Лопезийн төлөөх жагсаал дээр Адриана Калво "Энэ бол хариу үйлдэл үзүүлэхгүй байх, хамсаатнаар оролцох, нуун далдлах хоёрын нэгдэл" гэж хэлжээ. Хулио Лопес алга болсонтой холбоотой цагдаагийн мөрдөн байцаалтын явцад цагдан хоригдсоноос өөр хэн ч шалгагдаагүй байна.
Гэрчүүдийн аюулгүй байдал
"Лопез хэлмэгдүүлэлтийн аппаратыг татан буулгаагүй, шүүх хурал урагшлаагүй ч гэрчүүд болон мэдүүлэг өгсөн амьд үлдсэн хүмүүс аюулд орсныг сануулж байна" гэж үндэсний сонины Página/12-ийн сэтгүүлч Адриана Мейер хэлэв. Гэвч Засгийн газар, хэвлэл мэдээллийнхэн гэрчийн аюулгүй байдлын асуудлыг олны анхаарлын төвд орхисон.
Саяхан Аргентины дарангуйллын үед үйлдсэн гэмт хэргийн шүүх хурлын гол гэрч Сильвиа Суппогийн амийг хөнөөсөн нь хэргийн талаар олон нийтэд мэдүүлэг өгдөг гэрчүүдийн аюулгүй байдалд айдас төрүүлэв. Эрүү шүүлтийг даван туулсан Суппо гуравдугаар сарын 29-нд Санта Фе мужид байдаг гар урлалын дэлгүүртээ дээрмийн хэргээр хутгалуулж амиа алдсан юм. 2009 онд Суппо дарангуйллын үед хүчирхийлэл үйлдэж байсан шүүгчийн эсрэг хүний эрхийн шүүх хуралд мэдүүлэг өгчээ. Хүний эрхийн шүүх ажиллагаа ахихын хэрээр мэдүүлэг өгөх хүсэлтэй хүмүүст мессеж илгээхийн тулд Суппо амиа алдсан гэж хүний эрхийн бүлгүүд сэжиглэж байна.
Амьд үлдсэн хүмүүсийн хувьд гэрчүүдийн аюулгүй байдлыг хангах, шүүх хурал ахих, хэлмэгдэгсэд бүгдэд нь баталгаа өгөх арга зам бий. “Гэрчийг хамгаалах хөтөлбөр бол замбараагүй юм. Ла Плата дахь хүний эрхийн шүүх хурлын гэрчүүд ганцаарчилсан сүрдүүлэг хүлээн авсан.” гэж эрүү шүүлтээс амьд гарсан Карлос Зайдман хэлэв. “Гэрчүүдийг хамгаалах цорын ганц арга бол хэлмэгдэгсдийг бүгдийг нь шоронд хорих явдал гэж бид үзэж байна. Үүнийг гэрчлэх нь хоёр дахин чухал юм. Тэд 30,000 хамтрагчаа алга болгосноор эсвэл Лопезыг алга болгосноор тэмцлээ зогсоосонгүй."
Чимээгүй байх нь шийтгэлгүй байх явдал юм
Ардчилал цэцэглэн хөгжихийн тулд ял шийтгэлгүй байх явдлыг зогсоох ёстой. Аргентины засгийн газар хунтагийн жилүүдэд эрх зөрчигдсөн хэргээр хуучин цэрэг, цагдаа нарыг шүүх хүчин чармайлтыг дэмжих ажлыг тэргүүлж байсан ч шударга ёс удаашралтай байна. Хулио Лопезийн асуудал хэвлэл мэдээллийнхэн болон ерөнхийлөгчийн чимээгүй ангал руу оров.
Амьдралдаа хоёр ч удаа ор сураггүй алга болсон хүн ардчиллын анхны алга болсон хүн болохгүйн тулд Лопесын алга болсон хэргийг мөрдөн шалгах ажлыг эрчимжүүлэхийг Лопесын ар гэрийнхэн ерөнхийлөгчид хүссэн захидал илгээжээ.
Аргентин улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийн аппаратын хохирогчдын тоо олноор алга болж, олон мянган хохирогч хэвээр байгаа тул энэ хүсэлт хэтэрхий оройтсон байна. Хулио Лопез, Мигель Бру, Лучано Арруга нар бол ардчилалд алга болсон гурав. Ардчилал устахгүйн тулд төрийн хэлмэгдүүлэлт үгүй болох ёстой.
Хулио Лопез танилцууллаа!
Мари Тригона бол Аргентинд байрладаг бие даасан зохиолч, радио продюсер юм. Түүний блогоор дамжуулан түүнтэй холбогдох боломжтой www.mujereslibres.blogspot.com
Эх сурвалж: Урвуу ертөнц