12 оны 2-р сарын 1999-нд Чавес Венесуэлийн ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон анхны тангараг өргөсний XNUMX жилийн ойн үеэр олон улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Венесуэл улс социалист социалист дарангуйлал болох төгсгөлийн эргэлтэнд баригдсан гэсэн сэтгэгдлийг амархан олж авах боломжтой. Унасан эдийн засаг, ерөнхийлөгчийн эрх мэдэл, гэмт хэрэг, авлига газар авсан, компаниудыг дур зоргоороо үндэсний болгож, хувийн хэвлэл мэдээлэл, сөрөг хүчний удирдагчдыг хавчиж хавчиж байгаа тухай уншдаг. Хэрэв энэ бүхэн үнэн бол Ерөнхийлөгч Чавес яагаад Венесуэлд өргөн хүрээний дэмжлэг хүлээсээр байгаа юм бэ? Сүүлийн үеийн сонгуулийн амжилтууд Чавесын хувьд харьцангуй бага байсан нь үнэн ч тэр болон түүний дэмжигчид тус улсын хүн амын тал орчим хувийг дэмжсэн хэвээр байна.[I]Хамгийн гол нь, Венесуэлчүүд улс төрийн тогтолцоо нь илүү ардчилсан, эдийн засаг нь бүс нутгийн бусад ихэнх орны улс төр, эдийн засгаас илүү сайн ажиллаж байна гэж олон нийтийн дунд явуулсан санал асуулгын дүн харуулж байна. Санал асуулга, сонгуулийн дүн худлаа гэсэн онолын магадлалыг орхиод Венесуэлд гэмт хэрэг, хэлмэгдүүлэлт, эдийн засаг нь дампуурсан мэт хар дарсан зүүд болж байхад Чавес болон түүний засгийн газар ийм их дэмжлэг хүлээсээр байгааг юу гэж тайлбарлах вэ?
Венесуэл бол бүтэлгүй зүүний туршилтаас хол байна гэж би баталж байна. Харин ч эсрэгээрээ байгаагийн бодит нотолгоо бий. Венесуэл улс Чавесыг ерөнхийлөгчөөр ажилласан сүүлийн 12 жилийн хугацаанд илүү тэгш эрхтэй, хүртээмжтэй, оролцоотой нийгмийг бий болгоход ихээхэн ахиц дэвшил гаргасан. Үнэн хэрэгтээ эдгээр дэвшил нь засгийн газрын үргэлжилсэн нэр хүндийг тайлбарлаж байна. Үүний зэрэгцээ Чавесын ерөнхийлөгчийн албан тушаалд байсаар ирсэн эсвэл зарим тохиолдолд шинээр гарч ирсэн томоохон дутагдал байдгийг хүлээн зөвшөөрөх ёстой. Энэ нь Чавесын засгийн газрын нэр хүнд 2006 онд Чавес дахин сонгогдсон (энэ оны арванхоёрдугаар сард сонгогчдын 62.8%-ийн санал авсан) яагаад оргилдоо хүрч, түүнээс хойш аажмаар буурч байгааг тайлбарлахад тусална.
12 жил албан тушаалдаа ажилласны дараах харьцангуй өндөр дэмжлэгийг тайлбарлахын тулд би эхлээд Чавесын засгийн газрын улс төр, эдийн засаг, нийгэм, олон улсын харилцааны салбарт гарсан хамгийн чухал ахиц дэвшлийн заримыг танилцуулах болно. Дараа нь би хамгийн чухал дутагдалтай талууд юу вэ, эдгээр дутагдлууд хэвээр байгааг ямар хүчин зүйл эсвэл саад тотгор тайлбарлаж болохыг авч үзэх болно. Энэ бол иж бүрэн жагсаалт биш, харин миний хамгийн чухал ахиц дэвшил, дутагдал, саад тотгорыг тоймлон харуулсан.
Урьдчилгаа
Улс төрийн хүрээнд
Сүүлийн 12 жилийн хугацаанд Венесуэлд болсон улс төрийн олон өөрчлөлт нь нийгмийн өмнө нь гадуурхагдсан салбаруудын улс төрийн оролцоог нэмэгдүүлэхтэй холбоотой юм. Энэ нь олон янзын бүс нутагт болсон. Тухайлбал, сонгуулийн насны санал өгөх насны хүн амын дунд 79 онд 1998 хувь байсан бол 92 онд 2010 хувь болж өссөн байна. Мөн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд сонгогчдын оролцоо 65.5 онд 1998 хувь байсан бол 74.6 онд 2006 хувь болж өссөн байна. 51-69 оны хооронд сонгуулийн насны хүн амын оролцоо 1998%-иас 2006% болж өссөн гэсэн үг.[Ii]Венесуэлчүүдийн ихэнх нь ядуу бөгөөд өмнө нь санал өгөхгүй байх хандлагатай байсан тул шинэ сонгогчдын дийлэнх нь ядуу амьдралтай хүмүүс байдаг. Сүүлийн хэдэн арван жилд хамгийн өндөр ирцтэй байсан АНУ-тай харьцуулбал сонгуулийн насны хүн амын дөнгөж 57.4 хувь нь 2008 онд санал өгсөн байна.[Iii]
Чавесын үед баталсан 1999 оны шинэ үндсэн хуулийн үр дүнд Венесуэль улс дэлхийн хамгийн луйваргүй сонгуулийн системийг цахим болон цаасан давхар саналын хуудастай болгосон нь Венесуэлийн ардчилсан итгэл үнэмшлийг улам бэхжүүлсэн явдал юм. дэлхийн өнцөг булан бүрээс сонгуулийн ажиглагчид магтсан.
Өмнө нь хасагдсан хүн амын салбарыг хамруулах үүднээс авч үзвэл 1999 оны Үндсэн хуулиар уугуул иргэд өөрсдийн хэл, соёл, газар нутгаа эзэмших зэрэг олон шинэ эрх, Үндэсний Ассемблэйд гурван баталгаатай төлөөлөгчтэй болж байна.
Мөн 1999 оны Үндсэн хуулийн бүх зүйлд эмэгтэйчүүдийг тодорхой тусгаж, тэтгэврийн тэтгэмжийг тооцохын тулд гэрийн ажлыг цалин хөлсний ажил гэж үзэх ёстой (гэхдээ энэ нь өнөөг хүртэл хэрэгжээгүй). Үүнээс гадна эмэгтэйчүүд болон уугуул иргэдэд зээл олгох, газрын шинэчлэл хийх, олон нийтийн боловсрол, ядуурлыг бууруулах зэрэг нийгмийн хөтөлбөрүүдэд хамрагдах эерэг үйл ажиллагааны боломжуудыг олгодог.
Улс төрийн үйл явцад илүү олон Венесуэлчүүд хамрагдаад зогсохгүй, өмнөхөөсөө илүү оролцох боломж бүрдэж байна. Сонгогдсон аливаа албан тушаалтныг эгүүлэн татахаар иргэдийн санал асуулга явуулах, хууль батлах, хуулийг хүчингүй болгох зэрэг олон хэлбэрээр оролцох боломжууд бий.
Оролцооны хамгийн чухал шинэ хэлбэр нь 2006 оноос хойш 30,000 гаруй нийтийн зөвлөл, олон арван олон нийтийн зөвлөлийн бөөгнөрөлийг бий болгосон иргэдийн хурлаар дамжуулан олон нийтийн өөрөө зохион байгуулалтад оршдог байж болох юм. 150-400 өрх нэгдэж, олон төрлийн орон нутгийг тохижуулах төсөл дээр ажиллахаар шийдвэрлэснээр олон нийтийн зөвлөл байгуулагдаж, үүндээ төрөөс их хэмжээний санхүүжилт авдаг.
Иргэний нийгмийн оролцооны өөр нэг хэлбэр нь төрийн гурван бие даасан салбар (шүүх, прокурор, сонгуулийн салбар) -д гишүүдийг нэр дэвшүүлэх явдал юм.
Хэвлэл мэдээллийн тухайд Венесуэлийн жирийн иргэд одоо орон даяар олон зуун шинэ, бие даасан олон нийтийн радио, телевиз байгуулахад оролцож байна. Өмнөх засгийн газрууд олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг хавчиж хавчиж байсан бол одоо төрийн байгууллагууд тэднийг байнгын санхүүжилтээр биш, харин сургалт, гарааны тоног төхөөрөмжөөр идэвхтэй дэмжиж байна.
Латин Америкийн бусад ардчилсан орнуудтай харьцуулах боломжийг олгодог Latinobarometro-гийн жил бүр явуулсан санал асуулгын дүнгээс үзэхэд илүү их оролцоо, илүү их оролцоог хослуулсан нь Венесуэлийн ардчилсан улс төрийн тогтолцоог илүү ихээр хүлээн зөвшөөрөхөд хүргэсэн. Өөрөөр хэлбэл, Латин Америкийн аль ч улсын иргэдээс илүү Венесуэлчууд ардчилалд итгэдэг. Венесуэлчүүдийн 61 хувь нь “Ардчилал нь бусад төрийн тогтолцооноос илүү” гэж хариулсан бол бүх Латин Америкийн дундаж үзүүлэлт XNUMX хувьтай байна.[Iv]Венесуэлийн 5 хувь нь ардчилалдаа сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлсэн нь бүс нутгийн дунджаас 44 пунктээр, 14 оныхоос 1998 пунктээр илүү буюу XNUMX% байна.[V]Түүнчлэн Латин Америкийн бусад улсаас илүү олон Венесуэлчууд улс төрийг сонирхдог (35%, бүс нутгийн дундаж нь 26%).[vi]Эцэст нь, үндсэн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг уншихад итгэж болохоос эсрэгээр Венесуэлийн ердөө 25% нь ерөнхийлөгчийг олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслийг хянадаг гэж хариулсан нь бүс нутгийн дундаж 4% -аас 29 пунктээр доогуур байна.[vii]
Эдийн засгийн салбарт
Чавесын засгийн газар сүүлийн 12 жилийн хугацаанд Венесуэлийн улс төрийн тогтолцоог ардчилалтай болгосон шиг; макро эдийн засгийн түвшинд ч, микро эдийн засгийн түвшинд ч эдийн засгийн системтэйгээ ижил зүйлийг хийсэн.
Макро эдийн засгийн түвшинд энэ нь эдийн засагт төрийн хяналтыг нэмэгдүүлж, Венесуэлд неолиберализмыг устгаснаар хүрсэн юм. Чавесын засгийн газар өмнө нь бараг бие даасан байсан үндэсний нефтийн үйлдвэрт төрийн хяналтыг эргүүлэн авчээ. Засгийн газар газрын тосны үйлдвэрийн хувийн туслан гүйцэтгэгчдийг үндэсний болгож, улсын газрын тосны компанид нэгтгэж, ажилчдад бүрэн тэтгэмж олгож, илүү сайн цалинтай болгосон. Түүнчлэн үндэстэн дамнасан газрын тосны компанийн үйл ажиллагааг хэсэгчлэн үндэсний болгож, газрын тос олборлох талбайн 40-өөс илүүгүй хувийг хянадаг. Дараа нь засгийн газар үндэстэн дамнасан газрын тосны компаниуд газрын тос олборлохдоо ашигтай хөнгөлөлт эдэлдэг "үйлчилгээний гэрээ"-ний практикийг устгасан. Магадгүй хамгийн чухал нь Засгийн газар газрын тосны олборлолтын нөөц ашигласны төлбөрийг 1% -иас доод тал нь 33% болгон нэмэгдүүлсэн.
Газрын тосны бус салбарт засгийн газар гангийн үйлдвэрлэл (Сидор), харилцаа холбоо (Cantv), цахилгаан түгээх (үйлдвэрлэл аль хэдийн төрийн мэдэлд байсан), цементийн үйлдвэрлэл (Cemex), банк (Банко) зэрэг гол (өмнө хувьчлагдсан) үйлдвэрүүдийг улсын болгосон. де Венесуэл), хүнсний хуваарилалт (Éxito).
Микро эдийн засгийн түвшинд ажлын байрны ардчиллыг дэмжих замаар ардчилал явагдсан. Засгийн газраас 100,000 гаруй мянган хоршоог бага хүүтэй зээлээр, үнэ төлбөргүй сургахад дэмжлэг үзүүлсэн. Энэ нь Чавесаас өмнөх үеийнхээс 100 дахин өссөн үзүүлэлт юм. Үйлдвэрүүд сул зогсолтгүй байсан тохиолдолд засгийн газар хуучин ажилчдад шилжүүлэн авахыг зөвшөөрсөн тул олон арван ажилчдын хамтран удирддаг үйлдвэрүүд бий болсон.
Ажлын байрны ардчилал нь хөдөө аж ахуйн салбарт хамгийн гүн гүнзгий нөлөө үзүүлж, хөдөөгийн газрын шинэчлэл нь Венесуэлийн сая гаруй иргэнд газар тариалангийн талбай төдийгүй сургалт, зээл, технологи, зах зээлд нэвтрэх боломжийг олгосон.
Чавесын засгийн газрын эдийн засгийн бодлогын үр дүн нь 50 оны эхээр өрхийн 49% байсан ядуурлын түвшин 1998 оны сүүлээр 24% болж 2009% буурсан байна.[viii]Үүний нэгэн адил нэн ядуурлын түвшин 21 онд нийт өрхийн 1998% байсан бол 6 оны сүүлчээр 2009% болж гуравны хоёроос илүү хувиар буурсан байна.[ix]Ядуурлын энэхүү бууралтын дийлэнх нь ядууст тустай нийгмийн бодлоготой холбоотой ч 14.5 оны эхээр 1999%-иас 7 оны сүүлчээр ойролцоогоор 2010%-иар буурсан ажилгүйдэл бараг тал хувиар буурсантай холбоотой. Неолиберал эдийн засгийн бодлого баримталдаг зарим улс орнууд ядуурлын төвшинг бууруулсан ч гол төлөв тэгш бус байдлыг сааруулдаг. Харин Венесуэлд "Жини коэффициент"-ээр хэмжигддэг тэгш бус байдал 0.49 онд 1998 байсан бол 0.39 онд 2010 болж буурчээ.[X]Латин Америкийн хамгийн доод түвшний нэг.
Энэ бүхэн нь хоёр жилийн хямрал (2009, 2010) байсан ч Венесуэлийн эдийн засагт ихэнх Латин Америкчуудаас илүү олон Венесуэлчууд сэтгэл хангалуун байгаа гэсэн үг юм. Өөрөөр хэлбэл, 2010 онд Венесуэлчүүдийн 38% нь эдийн засагтаа сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлсэн бол Латин Америкийн дундаж үзүүлэлт 30% байна.[xi]
Нийгмийн хүрээнд
Илүү их оролцоо, ядуу хүмүүсийн хэрэгцээнд засгийн газрын анхаарал хандуулж, улс орны баялгийг тэгш хуваарилах нь хүмүүсийн амьдралыг олон янзаар сайжруулахад хүргэсэн. Нийгмийн бодлогын хүрээнд эдгээр сайжруулалт нь "эрх зорилго" гэж нэрлэгддэг олон төрлийн нийгмийн шинэ хөтөлбөрүүдийн тусламжтайгаар хийгдсэн. Тухайлбал, боловсролын салбарт засгийн газар их дээд сургуулийн ирцийг бараг гурав дахин нэмэгдүүлж, 28 онд 1,000 оршин суугч тутамд 1999 байсан бол 78 онд 1,000 болж (2007 онд 657,000 их дээд сургуулийн оюутан байсан бол 1999 онд 2.1 сая болж);[Xii]бага боловсролын хамран сургах түвшин 50 онд 40.6% байсан бол 1999 онд 60.6% болж 2008%-иар өссөн;[Xiii]30 онд ДНБ-ий 4.87% байсан бол 1999 онд 6.34% болж боловсролын салбарт зарцуулсан ДНБ-ий эзлэх хувийг 2008%-иар нэмэгдүүлсэн.[XIV]
Эрүүл мэндийн салбарт гарсан ахиц дэвшилд: Баррио Адентро төлөөлөгчийн газраар дамжуулан бүх нийтийн эрүүл мэндийн хамрах хүрээ (ихэнх хороолол дахь олон нийтийн эмч нар); нялхсын эндэгдэл 19.0 онд 1,000 амьд төрөлтөд 1999 байсан бол 13.9 онд 1,000 болж буурсан; Венесуэлчуудын дундаж наслалт 2008 онд 1.5 байсан бол 72.4 онд 2000 болж 73.9 жилээр нэмэгджээ.[xv]
Тэтгэвэр, нийгмийн хамгааллын хувьд тэтгэвэрт гарсан хүмүүсийн нийгмийн хамгааллын хамрах хүрээ, тэтгэмжийн түвшин тогтмол нэмэгдэж байгаа нь нийгмийн хамгаалалд зориулсан нөөцийг 2.28 онд ДНБ-ий 1999% байсан бол 4.75 болгон хоёр дахин нэмэгдүүлэхэд хүргэсэн. 2008 онд %.[Xvi]Энэ нь хамрагдсан хүн амын хувьд 20.3 онд 60-аас дээш насныхны 2000% байсан бол 43.3 онд 2009% болж өссөн байна.[xvii]
Эдгээр бодлогын үр дүнд Венесуэлчүүд ерөнхий сайн сайхан байдал нь онцгой өндөр түвшинд хүрсэн гэж мэдээлж байна. Latinobarometro-ийн мэдээлснээр, Венесуэлчүүдийн 84% нь амьдралдаа сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлсэн нь Латин Америкт хоёрдугаарт ордог бөгөөд бүх Латин Америкийн дунджаас 71% -иас хавьгүй дээгүүр байна.[xviii]Түүнчлэн НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр нийгмийн янз бүрийн үзүүлэлтүүдийг хэмжихийг оролддог Венесуэлийн Хүний хөгжлийн индекс (HDI) нь 0.78 онд 1998 байсан бол 0.84 онд 2008 болж өссөн (энэ хугацаанд дэлхийн хүний хөгжлийн индекс бараг өөрчлөгдөөгүй).[xix]
Олон улсын харилцааны салбарт
Олон улсын харилцааны тухайд Чавесын засгийн газар хоёр үндсэн зорилтыг чухалчилсан. Нэгдүгээрт, одоогийнх шиг дэлхийн улс төрд ноёрхох супер гүрнүүд байхгүй "олон туйлт" ертөнцийг бий болгохыг зорьж байна. Ийм олон туйлттай ертөнц нь үндэсний болон бүс нутгийн ашиг сонирхлын тэнцвэртэй байдлыг хангаж, олон улсын харилцаанд илүү тэгш өрсөлдөөний талбарыг бий болгоно. Хоёрдугаарт, Чавесын засгийн газар бүс нутгийн Латин Америк, Карибын тэнгисийн интеграцид анхаарлаа хандуулсан. Бүс нутгийн интеграци нь олон туйлт ертөнцийг бий болгох хүчин чармайлтыг дэмжээд зогсохгүй, гуравдагч ертөнцийн орнууд бие биетэйгээ өрсөлдөхийн оронд хүчээ нэгтгэж, бүс нутгийн хэмжээнд интеграцчлах юм бол эдийн засаг, улс төрийн хөгжилд илүү их боломж бий болно гэдгийг хүлээн зөвшөөрөхөд суурилдаг. эсвэл тус тусад нь хойд орнуудын эсрэг. Чавес эдгээр гадаад бодлогын зорилтуудаа Афганистан, Ирак дахь дайн, Баруун эрэг, Газын зурвасыг Израилийн эзлэн түрэмгийлэхэд АНУ-ын дэмжлэг үзүүлэх, эсвэл АНУ-ын ноёрхлыг үе шат бүрт эсэргүүцэхийг оролддог антиимпериалист тогтолцоонд тууштай тусгасан. Дэлхийн банк, ОУВС-аар дамжуулан неолиберализмыг тулгах.
Бүс нутгийн интеграцчлал, олон туйлт ертөнцийг бий болгох чиглэлд чиглэсэн алхамууд хэд хэдэн фронтод урагшиллаа. Үүний нэг жишээ бол Өмнөд Америкийн бүх улс орнуудыг улс төр, эдийн засгийн шинэ төсөлд нэгтгэж, Өмнөд Америкийн мөнгөн тэмдэгтийг бий болгох зорилгоор Өмнөд Америкийн үндэстнүүдийн холбоог (UNASUR) байгуулсан явдал юм. Энэ нь Өмнөд Америкийн бүх үндэстний хамтарсан төсөл боловч Венесуэл улс түүнийг дэмжигч гол хүмүүсийн нэг байсаар ирсэн.
Венесуэл, Кубатай хамтран Венесуэл, Куба, Боливи, Эквадор, Никарагуа, Доминика, Сент-Винсент ба Гренадин, Антигуа, Барбуда улсууд харьяалагддаг Манай Америк тивийн Боливарын холбоо (ALBA) хэмээх өөр төрлийн интеграцийн төслийг эхлүүлсэн. . Энэхүү бүс нутгийн холбоо нь чөлөөт худалдааны оронд эв санааны нэгдэл, шударга солилцоонд суурилсан худалдааны харилцааны шинэ хэлбэрүүдийг бий болгож байна.
Үүнтэй төстэй, гэхдээ газрын тосны салбараар хязгаарлагдах төсөл бол ПетроКарибыг байгуулах явдал бөгөөд Венесуэл улс Карибын тэнгисийн орнуудад өгөөмөр санхүүжилтийн үнээр газрын тос, техникийн дэмжлэг үзүүлж, дэлхийн зах зээлийн үнийн өсөлт, бууралтад бага өртдөг. газрын тос, үндэстэн дамнасан нефтийн компаниудаас бага хамааралтай.
Түүнчлэн Чавесын засгийн газар эв санааны нэгдэлд суурилсан ард түмэн хоорондын дипломат харилцааг онцлон тэмдэглэж, "Гайхамшигт номлол" хөтөлбөр нь Америк тивийн бүх улс оронд (АНУ зэрэг) ядуу хүмүүст үнэ төлбөргүй нүдний мэс засал хийх боломжийг олгодог. Кубын эмч нар. Энэхүү ард түмэн хоорондын дипломат ажиллагааг дэмжиж буй өөр нэг төсөл бол Венесуэлийн АНУ-д төвтэй газрын тосны Citgo компаниар дамжуулан ядуу ард иргэд, ялангуяа АНУ-ын уугуул америкчуудад дулааны тосыг ихээхэн хөнгөлөлттэй үнээр олгодог АНУ-ын Халаалтын Газрын Хөтөлбөр юм.
Ерөнхийлөгч Чавес капитализмыг ялан дийлж, Венесуэльд "21-р зууны социализм"-ийг бий болгохыг илт зорьж байсан ч Венесуэл голдуу капиталист орон хэвээр байгаа хэдий ч тус улс улс төрийн оролцоо, оролцоог нэмэгдүүлэх замаар капитализмын сөрөг үр дагаврыг арилгах, бууруулахад чухал ахиц дэвшил гаргасан. Нийгмийн шударга ёс, эдийн засгийн ардчиллыг нэмэгдүүлэх, АНУ-ын ноёрхлын эсрэг Өмнөд-Өмнөдийн хамтын ажиллагаа, интеграцчиллыг онцолсон гадаад бодлогыг дэмжих замаар.
Хохирол
Өнгөрсөн 12 жилийн хугацаанд ийм маргаангүй ахиц дэвшил гарсан ч Чавесын засгийн газар Венесуэлчүүдэд тулгарч буй бүх асуудлыг шийдэж чадаагүй байна. Дахин хэлэхэд улс төр, эдийн засаг, нийгэм, олон улсын байдлыг авч үзвэл хамгийн чухал дутагдал нь дараахь зүйлийг агуулдаг.
Улс төрийн
Венесуэлд шүүхийн тогтолцоог шинэчлэхийн тулд янз бүрийн хүчин чармайлт гаргаж, Ерөнхий прокурорын газар, Ерөнхий хяналтын алба, Хүний эрхийн Омбудсменийг багтаасан бие даасан прокурорын салбарыг бий болгосон ч улстөржсөн байгууллага хэвээр байна. Энэхүү улстөржсөн шүүхийн тогтолцоо нь сөрөг хүчний хэвлэлийн төлөөлөгчдийг зарим эргэлзээтэй яллахад хүргэсэн. Гүйцэтгэх засаглалаас хараат бус, харин Чавесыг дэмжигч үзэл нь хүчтэй нөлөөлсөн энэхүү улстөржсөн шүүх засаглал нь Венесуэлийг хүний эрхийг зөрчиж байна гэсэн шүүмжлэлийг байнга дагуулж байна. Хэдийгээр сөрөг хүчин 2005 оны Үндэсний Ассамблейн сонгуулийг бойкотлоогүй бол шүүх эрх мэдлийн хүрээнд Чавесыг дэмжсэн энэхүү хандлага бараг тэр чигээрээ Чавесийг дэмжигч Дээд дээд удирдагчийг томилохоос урьдчилан сэргийлэх боломж байсан бол энэ нь бараг л тод харагдахгүй байх байсан. Шүүх.
Улс төрийн хүрээний бас нэг гол дутагдал нь сүүлийн хэдэн жилд хэт хүнд сурталтай, үр ашиггүй төрийн захиргааны байгууллага хэвээрээ байгаа явдал юм. Энэхүү үр ашиггүй байдал нь албан тушаалтнууд хээл хахуулийн төлөө хүнд суртлын асуудлыг шийдэхийг санал болгодог доод түвшний авлигын олон боломжийг бий болгодог. Үүнээс гадна хүнд суртал нь иргэдийн оролцоотой ардчиллыг бий болгох засгийн газрын хүчин чармайлтыг боомилдог (энэ талаар дараа нь).
Эдийн засгийн
Энд гол дутагдал нь харьцангуй саяхан гарсан бөгөөд засгийн газар бүс нутгийн бусад ихэнх орноос ялгаатай нь хоёр жилийн хямралаас зайлсхийж чадаагүй юм. Зарим шинжээчдийн үзэж байгаагаар 2009-2010 онд Венесуэлийн эдийн засгийн уналтаас зайлсхийх боломжтой байсан бөгөөд газрын тосны үнийн өсөлтийн үед (2004-2008) засгийн газар илүү их орлого хэмнэж, дэлхийн эдийн засгийн уналтад өртөх үед илүү их алдагдалтай зарлага гаргаж байсан.[xx]Засгийн газрын мөчлөг дагасан эдийн засгийн бодлогын үр дүнд Венесуэл 2010 онд эдийн засгийн уналтад орсон Латин Америкийн цөөхөн орнуудын нэг байв.
Эдийн засгийн салбарын урт хугацааны дутагдал нь Венесуэлийн засгийн газраас эдийн засгаа төрөлжүүлэх олон хүчин чармайлтыг үл харгалзан газрын тосны экспортоос хэт хараат хэвээр байгаа явдал юм. Одоогийн байдлаар Венесуэлийн экспортын орлогын 90 орчим хувийг газрын тос бүрдүүлж байгаа бөгөөд газрын тосны салбартай холбоотой ДНБ-ий эзлэх хувь Чавесыг ерөнхийлөгч байх хугацаанд өөрчлөгдөөгүй байна. Засгийн газар энэ хараат байдлаас гарч чадахгүй байгаагийн гол шалтгаан нь засгийн газар газрын тосны орлогоо хөрөнгө оруулах гэж оролдсон ч импортын бүтээгдэхүүн ерөнхийдөө хямд байдаг (ялангуяа Венесуэлийн тогтмол ханштай) учраас газрын тосны асар их орлого нь дотоодын үйлдвэрлэлийг боомилох хандлагатай байдагтай холбоотой юм. дотоодын газрын тосны бус үйлдвэрүүдэд .
Эдийн засгийн салбарын хамгийн үндэслэлгүй дутагдал нь Венесуэлийн татаастай бензин байж магадгүй юм. Венесуэл нь дэлхийн хамгийн их татаастай бензинтэй бөгөөд үүнийг бараг үнэ төлбөргүй болгож, нийслэл Каракасын хог хаягдал, бохирдол, их хэмжээний замын түгжрэлд хувь нэмэр оруулдаг. Венесуэлийн мужид олгох шатахууны татаасын зардлыг тооцоход хэцүү ч зарим хүмүүсийн үзэж байгаагаар жилд 6-10 тэрбум долларын өртөгтэй байгаа нь Венесуэлийн 50 оны улсын төсөвтэй харьцуулахад 2010 тэрбум ам.
Эцэст нь инфляцийг бууруулахын тулд импортыг зохиомлоор хямд, инфляцийг байж болох хэмжээнээс доогуур байлгахын тулд засгийн газар валютын ханшийг тогтоов. Гэсэн хэдий ч валютын ханш инфляцийг гүйцэхгүй (27 онд 2010% нь дэлхийн хамгийн өндөр үзүүлэлтүүдийн нэг байсан) валютыг хэт үнэлж, импортыг зохиомлоор хямд болгож, газрын тосны бус экспортыг үнэтэй болгодог. Эдгээрийг олон улсын зах зээлд борлуулах нь бараг боломжгүй юм.
Нийгмийн
Ихэнх жирийн Венесуэлчуудын тооцоогоор сүүлийн хэдэн жилд гэмт хэргийн гаралт нэмэгдэж, энэ нь Венесуэлчүүдэд тулгарч буй хамгийн ноцтой асуудал болоод байна. Жишээлбэл, Латинобарометро Венесуэлийн иргэдийн 64 хувь нь гэмт хэрэг бол тус улсын хамгийн ноцтой асуудал гэж мэдэгджээ. Энэ нь гэмт хэрэг нь тус улсын гол асуудал гэж үздэг хүмүүсийн хамгийн өндөр хувь бөгөөд Латин Америкийн дундаж 27% -аас хоёр дахин их байна.[xxi]Хачирхалтай нь, Венесуэлд гэмт хэргийн талаарх ойлголт маш өндөр байгаа ч гэмт хэргийн гаралт Латин Америкийн дунджаас доогуур байгаа бөгөөд Венесуэлчуудын дөнгөж 26% нь хохирогч болсон эсвэл гэр бүлийн гишүүн нь хохирогч болсон гэж мэдээлсэн байна. өмнөх 12 сар. Энэ нь Латин Америкийн дунджаас 5 пунктээр бага бөгөөд өвчлөл болон ойлголтын хоорондох хамгийн том зөрүү юм.[xxii]
Венесуэлийн хоёр дахь хамгийн чухал нийгмийн дутагдал бол орон сууцны хямрал юм. Венесуэлийн орон сууцны хомсдол хоёр дахин нэмэгдэж, сүүлийн 1 жилийн хугацаанд 2 саяас 12 сая байшин болсон байна. Чавесын засгийн газар цементийн үйлдвэрийг үндэсний болгох, хямд PVC хуванцар орон сууцны материал үйлдвэрлэх зэрэг олон нөөцийг энэ асуудалд зориулж байгаа ч төрийн орон сууцны салбар архаг үр ашиггүй байдлаасаа болж энэ асуудлыг шийдэж чадахгүй байна.
Олон улсын
Олон туйлт ертөнцийг бий болгох, АНУ-ын ноёрхлын эсрэг Өмнөд-Өмнөд хамтын ажиллагааг дэмжихийн тулд Чавесын засгийн газар дэлхийн олон тооны авторитар засгийн газруудтай маш ойр дотно харилцаатай байдаг. Энэ нь Венесуэлийн үндэсний ашиг сонирхолд нийцэж байвал ерөнхийдөө хууль ёсны юм. Гэсэн хэдий ч эдгээр улстай онцгой нягт харилцаа тогтоох явцад Чавес Иран, Беларусь, Хятад, Зимбабве, Сири болон бусад улс орнуудын авторитар эрх баригчдад хууль ёсны эрх, хувийн дэмжлэг үзүүлсэн. Ийм хүчтэй хувийн харилцаа нь хүний эрхийн талбарт Чавесын хувийн итгэл үнэмшилд нөлөөлөөд зогсохгүй эдгээр улс орнуудын хэлмэгдэгсдийн тэмцлийг улам хүндрүүлдэг.
Чавесын засгийн газрын ахиц дэвшил нь тоо хэмжээ, чанарын хувьд дутагдалтай талуудаас хамаагүй илүү ач холбогдолтой хэдий ч өнөөдөр Венесуэльд болж буй үйл явдлын талаар бүрэн ойлголттой болохын тулд дутагдалтай талуудыг мэдэж байх нь чухал юм. Эдгээр дутагдал байсаар байгаа шалтгаануудын дүн шинжилгээ нь энэхүү ойлголтыг улам гүнзгийрүүлнэ.
Саад тотгорууд/асуудлыг үргэлжлүүлэх шалтгаан
Боливарын хөдөлгөөнд дөрвөн гол саад тотгор байгаа нь дотоод шүүмжлэл, чиглэлийг засч залруулахад Засгийн газарт ихээхэн хүндрэл учруулдаг бололтой. Эхний саад тотгор бол Боливарын хувьсгал аль болох хол явж чадсан гол шалтгаан нь Ерөнхийлөгч Чавес өөрөө юм. Өөрөөр хэлбэл, Чавес Венесуэлийн хуваагдмал зүүнийг нэгтгэж, сэтгэл санаа нь унасан, эрхээ хасуулсан голдуу ядуу иргэдийг дайчлах чадварын ачаар Боливарын хувьсгал ихээхэн боломжтой байсан.
Гэсэн хэдий ч Чавесын асар их манлайлах чадвар нь хувьсгалыг үргэлжлүүлэн урагшлуулахын тулд хөдөлгөөний асар их хамааралтай байдлыг бий болгосон. Энэ хараат байдал нь эргээд хувьсгалыг дэмжигчдэд хувьсгалын талуудыг шүүмжлэхэд ихээхэн хүндрэл учруулдаг, учир нь бүх шүүмжлэл нь хувьсгалын хамааралтай нэг хүнд сөргөөр нөлөөлдөг. Тиймээс дотоод мэтгэлцээн эхлэхээс өмнө таслагдах хандлагатай байдаг. Товчхондоо, Боливарын хувьсгал нь нэг харизматик удирдагчаас хүчтэй хамааралтай учраас нэлээд хэврэг юм. Венесуэлийн Нэгдсэн Социалист Намыг (PSUV) байгуулснаар энэ сул талыг даван туулах ёстой байсан боловч институци хангалтгүй, алхам бүрдээ Чавесаас хамааралтай байдгаас өдийг хүртэл үүнийг хийж чадаагүй юм.
Хоёрдугаарт, Венесуэлд сүүлийн 12 жилийн хугацаанд маш гүнзгий өөрчлөлт гарсан ч үйлчлүүлэгчийн (Венесуэлд зарим нь үүнийг “овгийн чанартай” гэж нэрлэдэг) улс төрийн соёл нь тийм ч их өөрчлөгдөөгүй. Ийм улс төрийн соёлд хувь хүнд (Ерөнхийлөгч эсвэл дэд бүлэгт, “овог”, “овог” гэх мэт) үнэнч байх нь улс төрийн үзэл баримтлал, зарчмаас илүү чухал байдаг. Ийм үйлчлүүлэгчийн улс төрийн соёл нь бие биедээ үнэнч байх нэрийдлээр нэг гараараа нөгөө гараа угааж байхад авлига хээл хахуулийн хөрсийг бүрдүүлдэг. Ийм нөхцөлд шүүмжлэл нь эв нэгдэлд заналхийлээд зогсохгүй үнэнч бус байдлыг илтгэж, албан тушаал ахихгүй, бүр ажлаа алдахад хүргэдэг.
Гуравдугаарт, эв нэгдэл, үнэнч байдлын шаардлага нь Чавесын цэргийн удирдлагын хэв маягтай нийлдэг бөгөөд энэ нь маш шаталсан бөгөөд дээрээс доошоо байдаг. Чавесын оролцоотой нийгмийг Венесуэлд бий болгох хүсэл эрмэлзэл нь түүний ойр дотны хүрээлэл, төрийн удирдлагын хүрээнд дахин дахин нотлогдож байгаа ч дээдсийн шаталсан удирдлагын гүн гүнзгий соёл нь эцэстээ Венесуэлд олон нийтийн оролцоотой нийгмийг бий болгох хүчин чармайлттай зөрчилддөг. иргэдийн оролцоотой ардчилал. Чавес өөрөө болон түүний эргэн тойронд байгаа хүмүүс энэхүү удирдлагын арга барил нь илүү ардчилсан нийгмийг бий болгох засгийн газрын ерөнхий зорилготой нийцэхгүй гэдгийг ойлгоогүй бололтой. Үүний үр дүнд олон нийтийн зөвлөл, ажилчдын удирддаг ажлын байраар эрх мэдэл авсан орон нутаг дахь Чавесыг дэмжигчид сайд нарынхаа удирдамжийг Чавесаас авдаг төрийн албан хаагчидтай ширүүн зөрчилддөг. .
Дөрөвдүгээрт, PSUV намын хөтөлбөрийг боловсруулсан хэдий ч Боливарын хувьсгал яг хаашаа явахыг зорьж байгаа нь тодорхойгүй хэвээр байна. Энэ нь нийгмийг ардчилсан болгоход хэр зэрэг бэлэн байна вэ? Төрийн өмчит бүх үйлдвэр, тэр дундаа газрын тосны компани руу? Хувийн аж ахуйн нэгжүүд яах вэ? Энэ нь капиталист зах зээлийн талаар ямар зорилготой вэ? Улсын төвлөрсөн төлөвлөлтөөр зах зээлээ давах уу, ардчилсан төлөвлөлтөөр үү, социалист зах зээлийн эдийн засгийг хэрэгжүүлэх үү?
Ирээдүйн нарийвчилсан төлөвлөгөө байхгүй байгаа нь эерэг тал бий: Энэ нь мэтгэлцэх, хамтын шийдвэр гаргах орон зайг нээж өгдөг. Гэвч өмнө дурдсан саад бэрхшээлээс үүдэн дотоод мэтгэлцээний нөхцөл хязгаарлагдмал байхад чиг баримжаа алдагдуулах, оппортунизм давамгайлж, Засгийн газрын алдаа дутагдлыг арилгах боломжгүй болно.
Боливарын хувьсгал Чавесын лагерийн гаднаас ирж буй бусад саад бэрхшээлтэй тулгарч байна. Эдгээр саад тотгорууд нь өмнө нь засгийн газрыг эсэргүүцэхдээ үндсэн хууль бус арга хэрэглэхэд бэлэн байсан Венесуэлийн сөрөг хүчин, Чавесын засгийн газрыг үе үе унагаахын тулд улс төр, эдийн засгийн бүхий л хүч чадлаа ашигладаг супер гүрэн болох АНУ, мөн дэлхийн капиталист эдийн засаг нь одоо байгаа эдийн засгийн тогтолцоонд өөр хувилбар бий болгох бараг боломжгүй юм.
Харин Венесуэлчүүд засгийн газрын үйл ажиллагааг үнэлэхдээ гадны эдгээр саад бэрхшээлд өртөхгүй байх шиг байна. Харин 2006 онд улиран сонгогдсоноос хойш Чавес засгийн газрын дээр дурдсан дутагдал, түүнийг даван туулахад тулгарч буй дотоод саад бэрхшээлүүд нь засгийн газар болон Чавесыг дэмжих дэмжлэгийг сулруулж байна.
Хэрэв Боливар Хөдөлгөөн Чавесаас хэт хараат байдлаа (илүү үр дүнтэй нам, хөдөлгөөнийг зохион байгуулах замаар) даван туулах арга замыг олж чадвал үйлчлүүлэгчийн улс төрийн соёлын өв (илүү чадамжид суурилсан улс төрийн соёлыг хөгжүүлэх замаар), дээрээс доош чиглэсэн удирдлагын хэв маяг (төрийн захиргааны удирдлагын оролцоог нэмэгдүүлэх арга барилыг хэрэгжүүлснээр) тухайн хөдөлгөөн тухайн үеийн тулгамдсан асуудлуудыг хэлэлцэж, тулгамдаж буй асуудлуудыг тодорхойлж, шийдвэрлэх арга замыг эрэлхийлж, хүссэн газраа нэгдсэн алсын харааг бий болгоход илүү сайн байр суурьтай болно. 21-р зууны социализм руу чиглэн явна.
[I]2007 оны арванхоёрдугаар сард Чавес үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн санал асуулгад 49.3-50.7 хувиар ялагдсан юм. Дараа нь 2009 оны 54.9-р сард Чавес үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах санал асуулгад ялалт байгуулж, сонгуулийн албан тушаалын хоёр удаагийн хязгаарлалтыг 45.1 хувиас 2010 хувь хүртэл хассан. Мөн 46.7 онд Чавесын намууд ойролцоогоор 45.0% (Латин Америкийн парламентад) сөрөг хүчин 2.8% (мөн XNUMX% нь тухайн үеийн бие даасан PPT) санал авчээ.
[Ii]Санал өгөх насны хүн амын оролцооны хувь бол миний тооцоолол, Үндэсний сонгуулийн зөвлөлийн цахим хуудаснаас (www.cne.gob.ve) болон Үндэсний статистикийн хүрээлэн (www.ine.gov.ve).
[Iii]Эх сурвалж: http://en.wikipedia.org/wiki/United_States_presidential_selects дахь сонгогчдын_сонгогч
[Iv]Latinobarometro 2010, х. 26 (www.latinobarometro.org)
[V]Latinobarometro 2010, х. 47
[vi]Latinobarometro 2010, х. 60
[vii]Latinobarometro 2010, х. 34
[viii]Instituto Nacional de Estadisticas (INE) http://www.ine.gob.ve/pobreza/HogaresPobres_linea.asp
[ix]ibid.
[X]Министрио дель Подер Алдартай de Planificación y Finanzas (http://www.sisov.mpd.gob.ve/indicadores/IG0002400000000/)
[xi]Latinobarometro 2010, p.41
[Xii]Anuario Estadistico Integral, Nazirio del Poder Popular para las Relaciones Exteriores, p.180-181
[Xiii]Министрио дель Подер Алдартай de Planificación y Finanzas (http://www.sisov.mpd.gob.ve/indicadores/ED0106600000000/)
[XIV]Министрио дель Подер Алдартай de Planificación y Finanzas (http://www.sisov.mpd.gob.ve/indicadores/ED0401400000000/)
[xv]Министрио дель Подер Алдартай de Planificación y Finanzas (http://www.sisov.mpd.gob.ve/indicadores/SA0100100000000/)
[Xvi]Министрио дель Подер Алдартай de Planificación y Finanzas (http://www.sisov.mpd.gob.ve/indicadores/GA0500500000000/)
[xvii]Министрио дель Подер Алдартай de Planificación y Finanzas (http://www.sisov.mpd.gob.ve/indicadores/SS0100300000000/)
[xviii]Latinobarometro 2010, p.19
[xix]Anuario Estadistico Integral, Nazirio del Poder Popular para las Relaciones Exteriores, p.171
[xx]Харна уу: “Венесуэлийн эдийн засгийн шинэчлэл” Марк Вайсброт, Ребекка Рэй нар (CEPR)
[xxi]Latinobarometro 2010, х. 8.
[xxii]Latinobarometro 2010, х. 15