На 9 јуни, Ана Миријан Ромеро, 29-годишна домородна Ленка и мајка на пет деца од департманот Ла Паз, Хондурас, беше препознаена од европската организација за човекови права Front Line Defenders на церемонија во Даблин, Ирска. Ромеро ја доби годишната награда на организацијата за бранители на човекови права за нејзината работа во борбата за признавање на домородните земји и против корпоративното уништување на животната средина во Хондурас.
„Нашата борба ќе продолжи“, рече Ромеро во интервју за Skype од Даблин. „Со оваа награда, тоа е нешто што ни дава повеќе сила и нешто што ја зајакнува нашата борба; ни дава повеќе вредност да продолжиме“.
Ромеро неуморно работеше како член на домородните движења на Ленка во Ла Паз (MILPAH) и на домородниот совет на Сан Исидро Лабрадор за да добие формално признавање на домородните земји во департманот Ла Паз. Овие организации исто така работеа на запирање на изградбата на Лос Енцинос хидроелектричен проект по должината на реката Чинакла, која е во сопственост на Хондурас Лос Енцинос С. de RL Company.
Во 2015 година, Ромеро и нејзината заедница успеаја успешно да ја запрат изградбата на хидроелектричната брана. Таа година, по речиси пет години организирање за признавање на нивните предци, заедницата го доби признанието од државата на нивната територија. Тие исто така успеаја успешно да ја запрат изградбата на браната. Од 2015 година, компанијата не се вратила да го изгради проектот.
„Ова е победа која секогаш ќе ја славам затоа што можевме да одржиме слободна река и онаа која не е контаминирана“, рече Ромеро. „Успеавме да го направиме ова. Овие земји и реки се во наши раце. Можеме да рибиме во реката без грижа“.
Заедниците се спротивставија на проектот поради загриженоста за негативните влијанија на браната за пристапот на заедницата до вода и до животната средина. Понатаму, проектот ќе ги измести локалните заедници на Ленча од нивните риболовни терени.
„Водата е извор на живот за нас како луѓе и за нас домородните Ленци“, рече Ромеро. „Без вода, не би биле луѓе“.
За време на нејзиниот говор за прифаќање, Ромеро ги повика глобалните поддржувачи на човековите права да ги заштитат домородните заедници кои се борат да ја бранат животната средина.
„Ние не се караме; ние браниме“, рече Ромеро во нејзиниот говор за прифаќање. „Ја браниме реката затоа што таа не одржува – нашата храна, нашата вода за пиење, нашите култури, нашите животни. За ова сме прогонувани и ни се закануваат, но тоа го правиме за иднината на нашите деца. Не знаеме што повеќе ќе ни се случи, но ние сме подготвени и подготвени да го одбраниме она што го имаме“.
Бранителите на човековите права, животната средина и домородните права се соочија со влошена ситуација во Хондурас во годините по државен удар поддржан од САД во 2009 година против Мануел Зелаја, демократски избраниот претседател на земјата. По државниот удар, Хондурас беше подложен на масовно одземање на земјиште од страна на државата и транснационалните компании за изградба на капиталистички развојни проекти.
„Најголемите влијанија се случија откако хидроелектричните компании почнаа да пристигнуваат и почнаа да ни ја земаат земјата“, рече Ромеро. „Значи, се организиравме да ги обновиме земјиштето и реката. Пред ова бевме помирни“.
Заедно со ова одземање на сопственоста дојде и масовна репресија врз активистите и бранителите на човековите права. Активистите се соочија со напади од полицијата, војската и паравоените сили.
Ромеро, нејзиниот сопруг Росалио Васкез Пинеда и нејзиното семејство се соочија со многу насилни заплашувања поради нејзиниот отпор. Овие постојани напади доаѓаат од четата, полицијата, војската и паравоените сили. Овие закани доведоа до тоа нејзините деца да бидат извлечени од училиште.
На 29 јануари 2016 година, домот на семејството на Ромеро беше изгорен до темел. А само еден месец пред доделувањето, таа и нејзиното семејство добија смртни закани во нивниот дом во општина Санта Елена, во департманот Ла Паз. Но, и покрај ова, Ромеро изјави дека ќе продолжи со борбата.
„Јас сум без страв бидејќи ако нешто ми се случи, меѓународните организации за човекови права се со нас“, рече таа.
Ситуацијата во Хондурас го привлече меѓународното внимание на 3 март 2016 година со атентатот во раните утрински часови на истакнатата еколошка активистка на Ленка, Берта Каркарес. Убиството на истакнатиот еколошки активист и добитник на еколошката награда Голдман за 2015 година испрати шокантни бранови низ Хондурас и во светот.
„Секогаш ќе ја паметам Берта“, рече Ромеро. „Таа влијаеше на многу од нашите организации и таа беше таа што не инспирираше да ја формираме нашата организација“.
Но, атентатот ги поттикна и еколошките активисти како Ромеро да ги зајакнат своите организации и да продолжат да работат за промени во Хондурас.
„Борбата во Хондурас треба да напредува повеќе и да напредува посилно“, рече Ромеро. „Ако не направиме ништо, тогаш тоа значи дека компаниите ќе ја земат реката и ќе ја заземат територијата на наследството на Хондурас. Хондурас ќе остане без едно живо дрво“.
Таа додава: „Мораме да продолжиме со борбата и да го добиеме признавањето на Конвенцијата 169 (на Меѓународната организација на трудот), бидејќи таа ни го дава она што владата не сака да го признае.
Останатите земји од Централна Америка гледаат слична влошена ситуација. Ова ги загрижи организациите за човекови права како што е Frontline Defenders.
„Генерално, видовме криза и зголемување на убиствата на бранителите на човековите права и дека има репресија врз оние кои се организираат против наметнувањето развојни проекти на нивните територии без консултации“, рече Иви Оливерира од Frontline Defenders. „Ситуацијата се влошува“.
Џеф Абот е независен новинар во моментов со седиште надвор од Гватемала. Тој ги покрива човековите права и социјалните моменти во Централна Америка и Мексико. Неговата работа се појави на VICE News, Truthout и Северноамериканскиот конгрес за Латинска Америка. Следете го на Твитер @palabrasdeabajo
ZNetwork се финансира исклучиво преку великодушноста на неговите читатели.
Донирајте