Tekau ma iwa tau ki muri, ko Mordechai Vanunu, he tohunga i te whare hanga patu karihi huna i Dimona i Iharaira, i mahi i tetahi mea e tika ana kia mahia e ia, he mea e mohio ana etahi atu ki nga mahi karihi a Iharaira me o raatau paanga mo te haumarutanga me te manapori o Iharaira, mo Ko te tikanga o te ao me mahi i mua, i muri mai ranei. I whakakitea e ia ki ona hoa tangata me nga pono o te ao mo enei mahi kua roa e hunahia ana, e whakakahoretia ana e tana kawanatanga.
Ko tana i whakaatu ehara i te mea he whenua patu karihi a Iharaira; neke atu i te tekau tau e mohiotia ana i runga i nga riihi panui whanui i te U.S. mo nga whakatau tata a Amerika mo tenei ahuatanga. Ko nga whakaahua me nga uiuinga a Vanunu me te London Sunday Times i whakaatu ko nga Amelika me era atu katoa i tino whakahawea ki te tere me te nui o te mahi huna a Iharaira me te kore i tirotirohia o nga taonga karihi me nga upoko pakanga, ina koa mai i te timatanga o te 70's. Ko nga whakatau tata hou i runga i ana whakakitenga i kii ai te mau patu a Iharaira i te tau 1986 ki te 200 nga upoko whawhai (kaore i te 20), ka waiho ko te tuatoru, te tuawha ranei o nga mana karihi nui rawa atu, i mua atu i a Peretana, i mua pea i a France. I muri i te tekau ma iwa nga tau o te mahi, ka mau tonu taua rarangi, me te mea tata ki te 400 nga patu a Iharaira.
Kare ainei nga tangata o Iharaira, nga tangata whenua o te manapori, me era atu iwi o te ao ki te mohio ki tenei? E ere anei i to ’na hi‘oraa no te parau mau, tei fifihia no ’na iho, ia haamauruuruhia e ia peehia? Mo te reanga, ko te kaiputaiao karihi a Joseph Rotblat, he kaiwhakarewa o te Pugwash Movement i whakawhiwhia ki a ia te Nobel Peace Prize, i tohe ko te maia e hiahiatia ana i roto i nga kirimana tirotiro me te whakatinana mo te whakakore i nga patu karihi ka taea me te okioki i tetahi waahanga i runga i te "hapori. manatoko”: te maia me te hinengaro o nga kaiputaiao, nga tohunga hangarau me nga apiha ka taea te whakaatu ki nga kaitirotiro i nga mahi e takahi ana i aua whakaaetanga. Ko te mea pouri, ko nga tau 35 kua hipa mai i te wa i whakamanahia ai te NPT kaore i kitea he maha nga tauira o taua kaupapa, i tua atu i a Mordechai Vanunu. Engari ko te uara pea o aua whakakitenga, na te tangata e pai ana, pera i a Vanunu, ki te whakararu i nga utu mo te tangata ake, kei te tino marama ake.
Whakaarohia, hei tauira, mena kei te mohio tetahi tangata Inia ki nga whakaritenga huna a Inia mo te whakamatautau karihi me te paanga kino ka pa ki runga i te haumarutanga o te rohe me te ao, na tenei matauranga i tino marama ki te iwi i te wa e puta ai te whakaaro o te ao ki te karo i taua kino. he he me te whakamatautau a Pakistan i tino whakapataritari. Ko te hua mo taua tangata he roa te whiunga ki te whare herehere, pera ano mo Vanunu; engari he pono ka tika te mahi pera ki te Nobel Peace Prize, na Rotblat – te whakamahi i tana mana hei Tohu Nobel – kua whakaingoatia a Mordechai Vanunu i nga wa katoa.
Inaianei, kotahi tau i muri mai i tana whiunga katoa mo te tekau ma waru tau - tata ki te tekau ma rua o ratou i noho mokemoke i roto i te rua-ki-toru mita te roa - kei raro a Vanunu i te whakawakanga, ka hoki ki te whare herehere mo te takahi i nga here o tana te herekore korero e tino takahi ana i ona tika tangata. Kei a ia, ka korero tonu ia mo te rohe karihi-kore i te Middle East me te whakakore i nga patu karihi i te ao, me te korero i nga mea e mohio ana ia e tautoko ana i enei whaainga. He mea poauau te pupuri, pera i ta te upoko o te punaha haumarutanga o Iharaira, ko te whakakitenga o etahi atu korero i akohia e ia mai i tana urunga ki Dimona tekau ma iwa tau ki muri ka taea te whakararu i te haumarutanga o te motu o Iharaira, i te mea karekau he tangata e mohio he aha te kino o Iharaira. te haumarutanga i roto i nga tau mai i ana whakakitenga mai i te tau 1986. Engari, ko te aukati i tana korero ki nga tangata ke, ki nga kairipoata o ke atu mo nga take, ki ona hoa tangata mo nga kaupapa karihi, he mea tino marama ki te whakaroa i tana whiu i roto i te whare herehere mo te korero pono kore. mo te wa mutunga kore.
Ko te karere aukati ki etahi atu Vanunus - kei roto ranei i a Iharaira, i etahi atu waahi ranei - kaore i tino marama ake. I roto i te ao e tino hiahiatia ana etahi atu Vanunus – i runga ake i nga mea katoa, i roto i toku ake whenua, i te United States, me etahi atu whenua patu karihi e takahi ana i o raatau herenga Tuhinga VI – he panui tenei me whakaae te toenga o te ao ka tukuna kia kaua e werohia? Mo te tino marama me te manatoko hapori a meake nei, me whakahē te ao mo te whakapae hou a Vanunu me te aukati i tana korero me tana haerenga.
Kua tae ki te wa mo nga toenga o te ao ki te whakauru atu ki a Mordechai Vanunu ki te tono kia whakaae a Iharaira ki tona mana hei whenua patu karihi me te nui me te tipu haere o nga taonga, me te tono kia kiia nga patu karihi KATOA - tae atu ki a Iharaira, Inia me Pakistan. , engari i runga ake i te katoa o te U.S me Russia â ka whiriwhiri i nga huarahi raima i runga i te tepu-waahi mo te ao, kua tirotirohia te whakakore i nga patu karihi.
Kei te kaha ahau ki te taapiri i tetahi tuhipoka whaiaro. I te timatanga o nga tau 1960, hei kaitohutohu mo te Pentagon mo te whakahaere karihi me te mana whakahaere me nga mahere whawhai karihi, i mohio ahau ko te ahuatanga hou [i roto i te putanga hou o Foreign Policy] a Robert S. McNamara o a tatou kaupapa here karihi o naianei he rite tonu. ka whai mana: "He moepuku, he ture, he hoia kore me te tino kino." I whakaatuhia tera i roto i nga tuhinga whakarōpūtanga i panuitia e au, i etahi e tuhi ana ahau.
Ka tino pouri ahau i te mea kaore au i whakaatu i aua tuhinga ki oku hoa Amerika me te ao i taua wa, ahakoa kua mau ahau ki te whare herehere mo tera, pera i a Mordechai Vanunu. Aita râ vau i farii i to ’na hi‘oraa no te itoito i te parau mau i taua taime ra no te faaara ia ’u i taua hopoia ra. Ko taku tumanako ka pehia e te iwi me nga kawanatanga te kawanatanga o Iharaira inaianei kia tukuna a Vanunu ki te korero puta noa i te ao hei poropiti mo te whakakore karihi.
Hei rehita poroteehi mo te whakapae a Vanunu, mo te tautoko ranei mo ia, ruruku ma: Frederick Heffermehl, [email tiakina] (Nōwei)
Ko Daniel Ellsberg, te apiha o te Tari Tiaki o Amerika i te tau 1971 i tuku i nga tuhinga whakarōpūtanga i kiia i muri mai ko nga Pepa Pentagon ki te New York Times, kua whakaputaina e ia ana maharatanga: Nga Mea ngaro: A Memoir of Vietnam and the Pentagon Papers.
Ko te putea a ZNetwork na te atawhai o ana kaipānui.
Donate