ការបញ្ឈប់ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ ស្ត្រីនៅក្នុងរដ្ឋ Oaxaca ម៉ិកស៊ិក បានជួយបិទរដ្ឋាភិបាល កាន់កាប់ស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍ និងក្រោកឈរឡើងចំពោះអំពើហិង្សារបស់ប៉ូលីស។
Patricia Jimenez Alvarado និយាយថា "អ្វីគ្រប់យ៉ាងគឺជាចលនា" ដោយសម្លឹងមកខ្ញុំនៅលើតុផ្ទះបាយរបស់នាង។ "អ្នកមិនមានជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនទៀតទេ" នាងអោនមុខចូលបាតដៃ ហើយយំ។
Jimenez នៅពាក់កណ្តាលអាយុសែសិបរបស់នាងគឺជាអ្នកប្រឹក្សានិក្ខេបបទនៅសាកលវិទ្យាល័យ Oaxaca State ដោយវិជ្ជាជីវៈ។ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលនៃ Oaxaca ចោទប្រកាន់នាងថាជា "ទ័ពព្រៃនៅទីក្រុង" ។ ផ្ទះនិងរថយន្តរបស់នាងទើបត្រូវបានគេលួចចូលឆែកឆេរ។ នាងតែងតែទទួលការគម្រាមកំហែងស្លាប់ដោយសារជាអក្សរនៅលើទូរស័ព្ទដៃរបស់នាង។ ដីកាត្រូវបានចេញសម្រាប់ការចាប់ខ្លួននាង។ ហើយជាលើកដំបូងក្នុងជីវិតរបស់កូននាង នាងបានខកខានថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ — ជាច្រើនខែមុននាងបានបញ្ជូនកូនរបស់នាងទៅរស់នៅជាមួយបងថ្លៃស្រីរបស់នាងដើម្បីរក្សាសុវត្ថិភាពពួកគេ។
Jimenez និយាយថា ការអង្គុយជាមួយខ្ញុំសម្រាប់ការសម្ភាសន៍នេះគឺជាពេលដំបូងនៃភាពស្ងប់ស្ងាត់ដែលនាងមានតាំងពីពាក់កណ្តាលខែមិថុនា។ នោះហើយជាពេលដែលនាង និងស្ត្រីរាប់ពាន់នាក់ផ្សេងទៀត ដែលភាគច្រើនមិនធ្លាប់ចូលរួមក្នុងការហែក្បួន ឬបាតុកម្មពីមុនមក បានរៀបចំការកាន់កាប់ស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍ និងវិទ្យុរបស់រដ្ឋ ហើយបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់ការប្រឆាំងរបស់ពួកគេចំពោះអំពើហិង្សារបស់រដ្ឋ។ សកម្មភាពរបស់ពួកគេបានធ្វើឱ្យស្ត្រីទាំងនេះក្លាយជាកន្លែងមួយក្នុងចំណោមសកម្មជនដែលចង់បានបំផុតរបស់ Oaxaca ដែលត្រូវបានស្វែងរកដោយក្រុមប៉ូលីស para-police ដែលបម្រើរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋ។
ឫសគល់នៃការតវ៉ា
នៅដើមដំបូង ការមិនស្តាប់បង្គាប់ស៊ីវិលនៅ Oaxaca មិនត្រូវបានរៀបចំជាចម្បងដោយស្ត្រី។ វាបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី 22 ខែឧសភា ជាកូដកម្មរបស់គ្រូបង្រៀន ដើម្បីទាមទារថវិកាអប់រំរបស់សហព័ន្ធ និងរដ្ឋខ្ពស់។ គ្រូបង្រៀនដែលធ្វើកូដកម្មបានបោះជំរុំតវ៉ានៅក្នុងទីក្រុង Oaxaca ដែលជាទីក្រុងតង់ដែលពេញទីប្រជុំជនទេសចរណ៍ និងលាតសន្ធឹងសម្រាប់បណ្តុំ កន្លែងស្នាក់នៅគ្រូបង្រៀនរាប់ម៉ឺននាក់មកពីទូទាំងរដ្ឋ។
ក្នុងឆ្នាំ 2004 Ulises Ruiz Ortiz នៃគណបក្សបដិវត្តន៍ស្ថាប័នបានស្បថចូលកាន់តំណែងជាអភិបាលក្រោមការចោទប្រកាន់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរអំពីការក្លែងបន្លំការបោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែជំនួសឱ្យការជួសជុលស្ពាន គាត់បានប្រកាសពីគោលនយោបាយមិនអត់ឱនចំពោះការតវ៉ា សូម្បីតែការផ្លាស់ទីស្នាក់ការរដ្ឋាភិបាលរបស់រដ្ឋទៅក្នុងបរិវេណដែលមានការយាមកាមជាច្រើនម៉ាយពីកណ្តាលទីក្រុង។
Ruiz បានបដិសេធមិនជួបជាមួយសហជីពគ្រូបង្រៀន ឬឆ្លើយការទាមទាររបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់មកនៅព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃទី 14 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 2006 គាត់បានបញ្ជូនប៉ូលីសកុបកម្មរបស់រដ្ឋដោយប្រើឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក និងឧទ្ធម្ភាគចក្រទៅវាយកម្ទេចជំរំគ្រូបង្រៀនដែលធ្វើកូដកម្មដោយហិង្សា បណ្តាលឲ្យបុរស ស្ត្រី និងកុមារជាច្រើននាក់រងរបួស។
ទីក្រុងបានផ្ទុះឡើង។ មនុស្សរាប់ពាន់នាក់ រួមទាំងលោក Jimenez បានធ្វើដំណើរតាមផ្លូវដើម្បីជួយគ្រូបង្រៀន ថែទាំអ្នករបួស និងផ្តល់អាហារ និងទឹកផងដែរ។ ប៉ុន្តែចំពោះការភ្ញាក់ផ្អើលរបស់អ្នករាល់គ្នា ពលរដ្ឋទាំងនេះបានដើរមួយជំហានទៀត—ពួកគេបានវាយសម្រុក ដណ្តើមយកទីប្រជុំជនវិញ និងបានបណ្ដេញប៉ូលិសចេញពីក្រុង។
ការបដិសេធដោយឯកឯងនៃអំពើហិង្សារបស់ប៉ូលិស រួមជាមួយនឹងការគាំទ្រគ្រូបង្រៀន បានបញ្ឆេះការបះបោរប្រឆាំងនឹងការមិនគោរពច្បាប់រយៈពេល ៥ ខែ។ វានឹងធ្វើឲ្យមនុស្សកន្លះលាននាក់នៅតាមដងផ្លូវក្នុងការហែក្បួន និងរាប់ម៉ឺននាក់នៅក្នុងជំរំតវ៉ាទូទាំងទីក្រុង Oaxaca ធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋខ្វិន ហើយបញ្ជូនអភិបាលខេត្តទៅលាក់ខ្លួន។
ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការអភិវឌ្ឍយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ការរៀបចំរយៈពេលវែង សហជីពគ្រូបង្រៀនបានហៅអង្គការជនជាតិដើមភាគតិច ក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស និងសហជីពមូលដ្ឋានមកប្រជុំ។ ក្រុមទាំងនេះរួមគ្នាបង្កើតសភាប្រជាប្រិយរបស់ប្រជាជន Oaxaca (APPO) ដែលពួកគេបានបើកឱ្យអ្នកទាំងអស់ដែលបានចុះហត្ថលេខាលើដើម្បីទាមទារឱ្យមានការបណ្តេញចេញឬលាលែងពីតំណែងរបស់ Ruiz សម្រាប់បញ្ជាឱ្យមានការវាយឆ្មក់របស់ប៉ូលីស។ ភាពជាអ្នកដឹកនាំបណ្ដោះអាសន្ននៃ APPO គឺជាបុរសស្ទើរតែទាំងស្រុង ដោយស្ត្រីត្រូវបានកាត់ចេញពីតួនាទីតិចជាង។
ទន្ទឹមនឹងនេះត្រលប់ទៅរតនាគារវិញ។
ដោយមិនខ្វល់ខ្វាយ ស្ត្រីបានបង្កើតក្រុមសង្កាត់ដើម្បីចូលរួមជាមួយ APPO និងបានចូលរួមក្នុងការពិភាក្សាក្នុងការរត់ប្រណាំងម៉ារ៉ាតុង ដែលបានដឹកនាំសកម្មភាពរបស់បាតុករ។ នៅពេលដែល APPO សម្រេចចិត្តចាប់ផ្តើមការវាយលុកលើការមិនគោរពច្បាប់នៅថ្ងៃទី 26 ខែកក្កដា - បង្កើតជំរុំជុំវិញស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិរបស់រដ្ឋ តុលាការ និងការិយាល័យអភិបាល ដើម្បីបិទសាខាទាំងបីរបស់រដ្ឋាភិបាល - ស្ត្រីជាច្រើនបានស្ម័គ្រចិត្តបោះជំរុំនៅខាងក្រៅរតនាគាររដ្ឋ។ ការកសាងកម្រិតទាបនៅក្នុងបញ្ជីអាទិភាពរបស់ APPO ។ នៅទីនោះ ក្នុងយប់ដំបូងនៅជំរំតវ៉ា ពួកគេបានបង្កើតគំនិតនៃការហែក្បួនសម្រាប់តែស្ត្រីនៅថ្ងៃទី 1 ខែសីហា។
ការហែក្បួនបានទាក់ទាញស្ត្រីចំនួន 5,000 នាក់ ដោយពួកគេទាំងអស់បានគប់លើផើង និងខ្ទះ ជាមួយនឹងឧបករណ៍បំពងសាច់ ចានគោម និងស្លាបព្រាស៊ុប។ សម្លេងទ្រលុកទ្រលុកទ្រលុកទ្រលន់ ធ្វើឱ្យនារីៗស្រែកហ៊ោកញ្ជ្រៀវ រហូតដល់ពេលទៅដល់គោលដៅ (ទីប្រជុំជនកាន់កាប់ដោយបាតុករ) ពួកគេក៏សម្រេចចិត្តបន្តទៅស្ថានីយទូរទស្សន៍រដ្ឋ គឺប៉ុស្តិ៍លេខ៩។ រាយការណ៍អំពីអំពើហិង្សារបស់ប៉ូលិសថ្ងៃទី ១៤ ខែមិថុនា ហើយក្រោយមកបានបង្ហាញក្រុមបាតុករថាជាការបំផ្លិចបំផ្លាញ និងអំពើឃោរឃៅ។ ដំបូងឡើយ ស្ត្រីទាំងនោះបានទាមទារតែមួយម៉ោងតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ដើម្បីប្រាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី ១៤ ខែមិថុនា ហើយហេតុអ្វីបានជាពួកគេចង់ឲ្យ Ruiz ចេញពីតំណែង។ ប៉ុន្តែ Mercedes Rojas Saldaña នាយកស្ថានីយ៍បានបដិសេធ។ ស្ត្រីទាំងនោះបានសុំពេលតិចជាងនេះ ប៉ុន្តែត្រូវបានគេស្តីបន្ទោសជាបន្តបន្ទាប់។ ទីបំផុតពួកគេបានដើរកាត់នាយក ដោយមានផើង និងឆ្នាំងនៅក្នុងដៃ ហើយបានកាន់កាប់ស្ថានីយ៍។
នៅពេលដែល Jimenez និងស្ត្រីផ្សេងទៀតប្រមូលផ្តុំបុគ្គលិករបស់ស្ថានីយ៍នោះ អតីតសិស្សជាច្រើនរបស់នាងបានស្គាល់នាង។ មានម្នាក់សួរថា៖ «លោកគ្រូអ្នកមកធ្វើអ្វីនៅទីនេះ?
នាងបាននិយាយថា៖ «មែនហើយការកាន់កាប់ស្ថានីយនេះ។ "គ្មានជំរើស។"
ម្នាក់ទៀតសួរថា៖ «លោកគ្រូ ហេតុអ្វីបានជាអ្នកអូសយើងចូលក្នុងភាពរញ៉េរញ៉ៃនេះ? តើអ្នកមិនមែនជាអ្នកសិក្សាមែនទេ?
"ហើយដូច្នេះ?" Jimenez បានឆ្លើយតប។ "ខ្ញុំក៏ជាមនុស្សម្នាក់ដែរ"
បុគ្គលិកបានយកស្ថានីយចេញពីអាកាស ខណៈស្ត្រីបានសម្រុកចូលការិយាល័យ។ ពេលនេះស្ត្រីទាំងនោះបានសម្រុកយកស្ថានីយនោះមកវិញមុនពេលប៉ូលិសមកយកស្ថានីយនោះមកវិញ។ Jimenez ខ្លួនឯងបានព្យាយាមរកវិធីដំណើរការកាមេរ៉ា។
ប៉ុន្តែប៉ូលីសមិនបានមកទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកស្រុករាប់ពាន់នាក់មកពីសង្កាត់ជុំវិញបានជន់លិចតាមដងផ្លូវ ដើម្បីយាមស្ថានីយ៍ ដោយបានយករថយន្តក្រុងក្នុងទីក្រុង និងចតពួកគេឆ្លងកាត់ផ្លូវ ដើម្បីបិទចរាចរណ៍ដែលជិតទាំងអស់។
អ្នកបច្ចេកទេសម្នាក់ដែលស្គាល់ Jimenez បានយល់ព្រមប្រាប់នាងពីកន្លែងដែលអង់តែននៅ និងរបៀបបញ្ជូនបន្តទៅទៀត ប្រសិនបើ Jimenez នឹងអនុញ្ញាតឱ្យនាងទៅ។ Jimenez បានប្រាប់នាងថា “ទីនេះគ្មានមិត្តភាព និងគ្មានឯកសិទ្ធិទេ។ នៅទីនេះយើងធ្វើការសម្រេចចិត្តជាសមូហភាព។ បន្ទាប់មក នាងបាននាំនិយោជិតទៅជួបជាមួយស្ត្រីផ្សេងទៀត ហើយបានចរចារដោះលែងបុគ្គលិកទាំងអស់ ដែលមិនមានគ្រោះថ្នាក់ក្នុងការចូលកាន់តំណែងនោះទេ ជាថ្នូរនឹងការជួយរបស់ពួកគេក្នុងការធ្វើឱ្យស្ថានីយ៍នេះដំណើរការឡើងវិញ។
ក្នុងរយៈពេលបីម៉ោង ជាលើកដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រម៉ិកស៊ិក ចលនាតវ៉ាបានកាន់កាប់ស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍រដ្ឋ ហើយបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់។ អ្នកមើលឃើញក្រុមស្ត្រីតឹងតែងដោយមិនមានការតុបតែងខ្លួន ឬអ្នកច្នៃម៉ូដសម្លៀកបំពាក់ ផើង និងខ្ទះនៅក្នុងដៃ ទាំងអស់ត្រូវប្រឈមមុខនឹងកាមេរ៉ា។ សាររបស់ពួកគេ៖ ប្រសិនបើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទទូចលើខ្យល់អាកាសនៃអំពើហឹង្សារបស់រដ្ឋពីព័ត៌មាន និងការបំភ្លៃការតវ៉ាសង្គមទៅជាចលនា "ទ័ពព្រៃតាមទីក្រុង" នោះប្រជាជននឹងយកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដើម្បីប្រាប់ពីរឿងរ៉ាវផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេអំពីការឈឺចាប់ ការបង្ក្រាបរបស់ប៉ូលីស និងរៀបចំការតវ៉ាសង្គម។ .
ការផ្លាស់ប្តូរទៅមុខ
ទន្ទឹមនឹងនេះ ចាប់ពីចុងខែសីហា ដល់ខែវិច្ឆិកា ជម្លោះកាន់តែកើនឡើង។ រដ្ឋាភិបាលបានវាយប្រហារប៉ុស្តិ៍លេខ ៩ ដោយបំផ្លាញអង់តែនរបស់ស្ថានីយ៍ និងធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបដិវត្តន៍របស់ស្ត្រីធ្លាក់ពីលើអាកាស។ មន្ត្រីប៉ូលិសស្លៀកពាក់ធម្មតា និងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធគណបក្ស PRI បានបើកការបាញ់ប្រហារលើក្រុមបាតុករជាទៀងទាត់ ហើយក្នុងរយៈពេល 9 ខែបានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ 3 នាក់ រួមទាំងអ្នកកាសែត Brad Will ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូវយ៉កផងដែរ។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានរៀបចំរបាំងពេលយប់រាប់ពាន់នៅទូទាំងទីក្រុងដើម្បីការពារការវាយប្រហារដោយប្រដាប់អាវុធ។ ពួកគេក៏បានដណ្តើមយកស្ថានីយ៍វិទ្យុឯកជន ដើម្បីបន្តផ្សព្វផ្សាយការបរិហារកេរ្តិ៍របស់ពួកគេអំពីអំពើហិង្សារបស់រដ្ឋ និងដើម្បីអំពាវនាវឱ្យមានការតវ៉ាបន្ថែមទៀតដើម្បីបណ្តេញអភិបាលខេត្ត។
កាលពីថ្ងៃទី 25 ខែវិច្ឆិកា ប៉ូលិសសហព័ន្ធបានបង្ក្រាបក្រុមបាតុករ បន្ទាប់ពីក្រុមតូចមួយបានចាប់ផ្តើមគប់ដុំថ្ម និងបាញ់គ្រាប់រ៉ុក្កែតដបដាក់ប៉ូលីស។ ប៉ូលីសបានឡោមព័ទ្ធ និងវាយអ្នកតវ៉ាជាង 140 នាក់ បន្ទាប់មកបានបញ្ជូនពួកគេទៅកាន់ពន្ធនាគារសហព័ន្ធនៅ Nayarit រដ្ឋចំនួន XNUMX នៅឆ្ងាយ។ ប៉ូលីសរដ្ឋ និងសហព័ន្ធបានល្បាតតាមដងផ្លូវដើម្បីចាប់អ្នករៀបចំ ហើយមនុស្សរាប់រយនាក់បានទៅក្រោមដី។ Jimenez បានកាត់សក់ពណ៌ត្នោតរបស់នាងឱ្យខ្លី លាបពណ៌វាជាពណ៌ខ្មៅ ហើយលួចចេញពីទីក្រុង។
ប៉ុន្តែពីរសប្តាហ៍ក្រោយមក លោកស្រីបានត្រឡប់ទៅចូលរួមជាមួយគណៈប្រតិភូនៃក្រុមអ្នកតវ៉ា APPO ដែលគ្រោងនឹងជួបពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ហើយបន្ទាប់មកដើម្បីធ្វើការដង្ហែក្បួនទាមទារឱ្យមានការដោះលែងអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី 25 ខែវិច្ឆិកា។ ក្នុងខែធ្នូ លោកស្រីបានជួយរៀបចំការដង្ហែរក្បួនដោយថាមពលខ្ពស់មួយទៀត។ ការប្រគុំតន្ត្រីក្រៅផ្ទះដោយឥតគិតថ្លៃដែលជាកន្លែងដែលតន្ត្រីករកើតនៅ Oaxaca Lila Downs បានចូលរួមក្នុងការច្រៀងចម្រៀងបុណ្យណូអែលដែលបានប្រើឡើងវិញដើម្បីបរិហារអំពើហឹង្សារបស់រដ្ឋ។
Jimenez បាននិយាយថា "យើងបានបង្ហាញថាការចូលរួមរបស់ស្ត្រីនៅក្នុងចលនាទាំងនេះគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ" ។
នៅថ្ងៃទី 8 ខែមករាខ្ញុំបានឃើញ Jimenez ម្តងទៀត។ នាងកំពុងធ្វើដំណើរទៅកិច្ចប្រជុំសភា APPO ។ “យើងត្រូវស៊ូទ្រាំ! យើងមិនអាចបោះបង់ចោលបានទេ!” នាងបាននិយាយថា សំឡេងរបស់នាងស្អកជាមួយនឹងជំងឺផ្តាសាយ។ “យើងអាចទៅមុខបានតែប៉ុណ្ណោះ។ គ្មានផ្លូវផ្សេងទៀតទេ»។
John Gibler គឺជា Global Exchange Human Rights Fellow និងជាអ្នកនិពន្ធដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសម៉ិកស៊ិក។
ZNetwork ត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិតែតាមរយៈការសប្បុរសរបស់អ្នកអានរបស់ខ្លួន។
បរិច្ចាគ