სანამ კორპორაციული და პოლიტიკური ელიტა პრეზიდენტ ბუშის მიერ გასულ კვირას გამოქვეყნებულ „კორპორატიული ანგარიშვალდებულების“ წინადადებას ნაგავსაყრელზე გადაიტანს, ღირს ერთი ელემენტის ხაზგასმა: იდეა, რომ აღმასრულებელი დირექტორები ხელს აწერენ და პირადად ადასტურებენ ფინანსური ნომრების სიზუსტეს, რომელსაც მათი კომპანიები აქვეყნებენ.
აი, რა არის მნიშვნელოვანი ამ წინადადებაში: არავის სჯერა, რომ აღმასრულებელი დირექტორები რეალურად შექმნიან ნომრებს და თვალყურს ადევნებენ თითოეულ ფიგურას. უფრო მეტიც, მოლოდინი არის, რომ აღმასრულებელი დირექტორების პირადი პასუხისმგებლობის დაკისრება მათი განცხადებების ჭეშმარიტებაზე მისცემს მათ საჭირო სტიმულს სიზუსტის უზრუნველსაყოფად სისტემების დანერგვისთვის.
ეს რადიკალური კონცეფციაა.
არ ინერვიულო. ჩვენ არ დავკარგეთ პერსპექტივა. ჩვენ ნულოვანი მოლოდინი გვაქვს, რომ ბუშის ადმინისტრაცია დაინტერესებულია ამ კონცეფციის სერიოზულად გამოყენებაში.
აქ ჩვენი მიზანია ხაზი გავუსვა კონცეფციის ძალას.
ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც კორპორაციები იმდენად ძლიერია, არის ის, რომ ისინი წარმოადგენენ კომპაქტურად სტრუქტურირებულ ერთეულებს, რათა დაიცვან საკუთარი თავი და მათი უმაღლესი აღმასრულებლები პასუხისმგებლობისგან იმ ზიანისთვის, რომელიც შეიძლება მიაყენონ სხვებს. დიდი ზომის ერთ-ერთი პირობა ის არის, რომ - Enron-ის მასშტაბის დეგუსტაციის არარსებობის შემთხვევაში - ტოპ მენეჯმენტს ყოველთვის შეუძლია თქვას, რომ "მათ არ იცოდნენ" კორპორაციის მიერ ჩადენილი ბოროტმოქმედების შესახებ, სავარაუდოდ, ქვედა დონის ოფიციალური პირის დაკვეთით ან ზედამხედველობით.
ბუშის წინადადება, რომელიც სერიოზულად იქნა მიღებული, წყვეტს დამცავი ფენის საიზოლაციო ზედა აღმასრულებლებს.
ეს პასუხისმგებლობას აკისრებს აღმასრულებელ დირექტორს, რაც აქცევს აღმასრულებელი დირექტორის სამუშაოს ცოდნას. ბუშის წინადადებით, თუ აღმასრულებელი დირექტორი დაადასტურებს უხეშად არაზუსტი ფინანსური ანგარიშგების მართებულობას, მას მოეთხოვება პრემიების დაბრუნება და შეიძლება აეკრძალოს ოფიცრის ან დირექტორის თანამდებობა ნებისმიერი საჯარო ვაჭრობის კომპანიისთვის.
არ არსებობს მიზეზი, რომ აღმასრულებელ დირექტორებზე პირადი პასუხისმგებლობის ეს მინიჭება შემოიფარგლება ფინანსური გამჟღავნებით.
აღმასრულებელი დირექტორები პირადად პასუხისმგებელნი უნდა იყვნენ იმის უზრუნველსაყოფად, რომ მათი კორპორაცია შეასრულებს თავის კონკრეტულ სამართლებრივ მოვალეობებს და განსაკუთრებით მათ ვალდებულებას, დაიცვას კანონი.
ამ დროისთვის თავი დავანებოთ კორპორატიული აღმასრულებლების ვალდებულებების საკითხს აქციონერების წინაშე. „ბიზნესის განსჯის“ წესის თანახმად, აღმასრულებლები დიდწილად იმუნური არიან აქციონერების წინაშე პასუხისმგებლობისგან კეთილსინდისიერად განხორციელებული ნებისმიერი ქმედებისთვის. ბიზნესის განსჯის წესის საფუძვლად დევს მოსაზრება, რომ აღმასრულებლებს სჭირდებათ დისკრეცია, რათა გამოიყენონ თავიანთი საუკეთესო გადაწყვეტილება კორპორატიული გადაწყვეტილებების მისაღებად და რომ სასამართლოებმა არ უნდა გამოიცნონ ეს გადაწყვეტილებები უკანდახედვით. არსებობს პრობლემები ბიზნესის განსჯის წესთან დაკავშირებით, მაგრამ ცხადია, რომ აღმასრულებლებს სჭირდებათ გარკვეული დისკრეცია, როდესაც საქმე ეხება ბიზნესს.
მაგრამ ეს დისკრეცია არ შეიძლება მოიცავდეს ნორმატიულ კანონსა და მასთან დაკავშირებულ რეგულაციების დარღვევას. ეს წესები ზღუდავს დასაშვებ კორპორატიულ ქცევას. კორპორაციებს აქვთ კანონიერი მოვალეობა, პატივი სცენ შრომის ჯანმრთელობისა და უსაფრთხოების წესებს, გარემოსდაცვით კანონებს, მუშაკთა შრომით უფლებებს, მომხმარებელთა რეგულაციებს და სისხლის სამართლის კოდექსებს.
და ზუსტად ისე, როგორც პრეზიდენტმა ბუშმა მართალი შესთავაზა Tbat-ის აღმასრულებელ დირექტორებს აეღოთ პირადი პასუხისმგებლობა მათი კორპორაციების კანონიერი მოვალეობის გაცემის ზუსტი ფინანსური ანგარიშგების უზრუნველსაყოფად. კომპანიები ასრულებენ საკანონმდებლო მოვალეობებს, რომლებიც დაკავშირებულია მუშაკთა უსაფრთხოებასთან, მუშაკთა უფლებებთან, გარემოსთან, მომხმარებელთა დაცვასთან და დანაშაულებრივი ქმედებების თავიდან აცილებასთან.
აქ ლოგიკა იგივეა, რაც ბუშის წინადადებაში. მსხვილი კორპორაციების აღმასრულებელ დირექტორებს არ უნდა ველოდოთ, რომ იცოდნენ კორპორატიული სახელით განხორციელებული ყველა ქმედების დეტალები. მაგრამ პერსონალური პასუხისმგებლობის დაკისრებით - მნიშვნელოვანი ჯარიმებით კომპანიის შეუსრულებლობის შემთხვევაში - მათ შეიძლება მიეცეთ საჭირო სტიმული, რომ დანერგონ სისტემები, რათა უზრუნველყონ მათი კომპანია პატივს სცემს კანონს.
”ამერიკა იწყებს პასუხისმგებლობის ეპოქას,” - თქვა პრეზიდენტმა ბუშმა კორპორაციული პასუხისმგებლობის წინადადების გამოქვეყნებისას, ”კულტურა, რომელიც აღადგენს პირადი პასუხისმგებლობის გრძნობას, სადაც თითოეულ ჩვენგანს ესმის, რომ პასუხისმგებელი ვართ იმ გადაწყვეტილებებზე, რომლებსაც ცხოვრებაში ვიღებთ. და ეს ახალი კულტურა უნდა შეიცავდეს კორპორატიული პასუხისმგებლობის განახლებულ გრძნობას. თუ თქვენ ხელმძღვანელობთ კორპორაციას, თქვენ გაქვთ პასუხისმგებლობა ემსახუროთ თქვენს აქციონერებს, იყოთ გულწრფელი თქვენს თანამშრომლებთან. თქვენ გაქვთ პასუხისმგებლობა დაემორჩილოთ კანონს და თქვათ სიმართლე“.
ეს კარგი პრინციპებია. მოდით მივცეთ კბილები იმით, რომ აღმასრულებელ დირექტორებს პირადად დავაკისროთ პასუხისმგებლობა არა მხოლოდ მათი კორპორაციის ფინანსურ ანგარიშგებაზე, არამედ იმისთვის, რომ დარწმუნდნენ, რომ მათი კორპორაციები შეესაბამება კანონს.
რასელ მოხიბერი არის ვაშინგტონში დაფუძნებული Corporate Crime Reporter-ის რედაქტორი. რობერტ ვაისმანი არის ვაშინგტონში დაფუძნებული მრავალეროვნული მონიტორის რედაქტორი, http://www.essential.org/monitor.
ისინი არიან კორპორატიული მტაცებლების თანაავტორები: ნადირობა მეგამოგებაზე და თავდასხმა დემოკრატიაზე (მონრო, მეინი: Common Courage Press, 1999; http://www.corporatepredators.org)
ZNetwork ფინანსდება მხოლოდ მისი მკითხველების გულუხვობით.
შემოწირულობა