მანძილი კაიროს ტაჰრირის მოედანსა და სტამბოლის ტაქსიმის მოედანს შორის წარმოუდგენლად დიდია. არ შეიძლება იყოს საკმარისი საგზაო რუკა, რომ გამოიყენოს პირველის პოპულარული გამოცდილება, რათა ახსნას გარემოებანი, რომლებიც იწვევს მეორეს. 

ბევრი ცდილობდა დაჟინებით მოეპოვებინა მსგავსება ამ ორს შორის, რადგან ამ დღეებში მოდურია ახალი ამბების ღირსი მოვლენების დაკავშირება, რაც არ უნდა განსხვავებული სამყარო იყოს, სხვა მოვლენებთან. პოპულარული აჯანყების შემდეგ, რომელმაც ეგვიპტე მოიცვა 2011 წლის დასაწყისში, მიჩნეული იყო მუდამ ინკლუზიური სათაურით „არაბული გაზაფხული“, ინტელექტუალურმა ჟონგლერებმა დაიწყეს „წყაროების“ გაჩენა მთელ რეგიონში და მის ფარგლებს გარეთ. ბოლო კვირებში, როდესაც აქციის მონაწილეები თურქეთის რამდენიმე ქალაქის ქუჩებში გამოვიდნენ, შედარება კიდევ ერთხელ მოჰყვა. 

თუმცა ინტელექტუალური ოპორტუნიზმი არ არის მკაფიო ფენომენი, არამედ პოლიტიკური ოპორტუნიზმის უფრო ფართო დასავლური კონცეფციის ანარეკლი. მას შემდეგ, რაც „არაბული გაზაფხული“ ერთგვარ შესაძლებლობად იქნა აღიარებული, აშშ-მ, ბრიტანეთმა და საფრანგეთმა სასწრაფოდ გამოიყენეს ის, ან ახლო აღმოსავლეთის რეგიონის პოლიტიკურად გადაფორმებისთვის, ან იმის უზრუნველსაყოფად, რომ რევოლუციური მხურვალების შედეგი მათთვის სასურველი იქნებოდა. 

მიუხედავად იმისა, რომ არაბი დიქტატორები ძირითადად მშვიდობიან მომიტინგეებს სასტიკად აყენებდნენ, ომები, ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით, არ განხორციელებულა მანამ, სანამ ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციის (ნატო) ქვეყნები არ დაიწყეს ჩარევა. ლიბიაში მათ აჯანყება შეზღუდული შეიარაღებული კომპონენტით წარმართეს სრულფასოვან ომამდე, რამაც გამოიწვია ათასობით ადამიანის სიკვდილი, დაჭრა და გაუჩინარება. ლიბიის ომმა შეცვალა ქვეყნის ნაწილის დემოგრაფიული ლანდშაფტი. ეთნიკური წმენდა მოხდა მთელი თემი. ბენღაზი, რომლის ბედი დიდი ბრიტანეთის პრემიერ მინისტრი დევიდ კამერონი ჩანდა, რომ განსაკუთრებით აწუხებდა, ახლა გატაცებულია მრავალი მილიციის მიერ, რომლებიც იბრძვიან გავლენისთვის. ქალაქში ბოლო შეტაკებების შემდეგ, ლიბიის არმიის დროებითმა მეთაურმა, სალემ კონიდიმ, 15 ივნისს სახელმწიფო ტელევიზიით გააფრთხილა "სისხლის აბანოების" შესახებ. მაგრამ ამჯერად ასეთი გაფრთხილება ნატოს რადარზე ძლივს დაფიქსირდა. 

მიუხედავად იმისა, რომ შერჩევითი „ჰუმანიტარული ინტერვენციები“ არის ცნობილი დასავლური პოლიტიკური სტილი, ბოლოდროინდელი პროტესტი თურქეთში ცხადყოფს, რომ დასავლური ქვეყნების მადა გამოიყენონ ნებისმიერი ქვეყნის უბედურება თავის სასარგებლოდ, დაუოკებელია. თუმცა, პირველ რიგში, თურქეთის მთავრობა საკუთარ თავს ადანაშაულებს ასეთი შესაძლებლობის მიწოდებაში. 

როდესაც ბოლო ორი წლის განმავლობაში მომხდარი ძალადობრივი აჯანყების შედეგად ახლო აღმოსავლეთის მაღალი ფსონების პოლიტიკურ თამაშს შეექმნა, თურქეთის პრემიერ-მინისტრმა ტაიპ ერდოღანმა, თავიდან ყოყმანით, მიიღო პოლიტიკური სტილი, რომელიც შეესაბამებოდა ნატოს, რომლის წევრიც თურქეთია. . თითქმის ათი წლის განმავლობაში, თურქეთი განსხვავებულ როლს ასრულებდა არაბულ და მუსულმანურ სამყაროში, არჩევანი, რომელიც აიძულა ევროკავშირის უარი თურქეთისთვის გაწევრიანებაზე. გერმანია და საფრანგეთი ხელმძღვანელობდნენ ჯვაროსნულ ლაშქრობას თურქეთის გადამწყვეტი ძალისხმევის წინააღმდეგ მზარდ კავშირში გაწევრიანების მიზნით. 

როგორც კი სისხლის ღვრამ მიაღწია სირიას, ეგრეთ წოდებულმა არაბულმა გაზაფხული საფრთხეს უქმნიდა თურქეთის სამხრეთ რეგიონებს და, ამრიგად, აიძულა თურქეთის პოლიტიკის ნაჩქარევი გადალაგება, უკან დასავლურ ბანაკში, რომელიც ამდენი ხნის განმავლობაში გამორიცხავდა თურქეთს. 

ეს იყო თავისებური პოზიცია, რომელშიც თურქეთი თავს იჩენდა, როგორც „გამოფხიზლებული“ არაბების ჩემპიონი, მაგრამ მოქმედებდა ნატოს ტრადიციული პარადიგმით, რომელიც თავად იყო დაფუძნებული ინტერვენციონისტულ დღის წესრიგში. თურქეთის პოლიტიკის შეუსაბამობა ზედმეტად საგრძნობი და მზარდია: როცა ისრაელმა მოაგვარა თავისი დავა ისრაელთან ცხრა თურქი აქტივისტის მკვლელობის გამო 2010 წლის მაისში ღაზასკენ მიმავალ გზაზე, ის მასპინძლობდა ჰამასის უმაღლეს ლიდერებს მაღალი დონის მოლაპარაკებებისთვის. ეს ხელს უწყობს სირიის ოპოზიციის მუშაობას, რომელიც მოქმედებს როგორც პოლიტიკურად, ასევე სამხედრო კუთხით თურქეთის ტერიტორიებიდან, ამასთან, აფრთხილებს თურქეთის დესტაბილიზაციის შეთქმულების შესახებ. ამავდროულად, იგი ნაკლებად აქცევს ყურადღებას ჩრდილოეთ ერაყის სუვერენიტეტს, რადგან წლების განმავლობაში დევნიდა საკუთარ შეიარაღებულ ოპოზიციას ომისგან განადგურებულ არაბულ ქვეყანაში. 

თურქეთის ქცევა იგნორირებული, გამართლებული ან სანქცირებული იყო დასავლური ძალების მიერ, სანამ ანკარა ამას აკეთებდა ნატოს არსებულ პოლიტიკასთან ერთად. თუმცა, ევროპული ქვეყნები განსაკუთრებით ბრალდებულები ხდებიან, თუ თურქეთი გადალახავს თავის საზღვრებს, როგორც ეს იყო თურქეთ-ისრაელის დავის დროს. და როგორც ჩანს, რაც არ უნდა ეცადონ თურქი ლიდერები შთაბეჭდილების მოხდენას, ისინი ყოველთვის ვერ შეასრულებენ ევროპის დემოკრატიის, ადამიანის უფლებების და სხვა სასარგებლო ცნებების შერჩევითი დეფინიციის შესრულებას. 

ნატოს თვალთმაქცობა საკუთარ წევრებს შორისაც კი ძალიან აშკარაა. შეადარეთ, მაგალითად, ევროპული რეაგირება პოლიციის დარბევაზე Occupy Wall Street (OWS) მოძრაობის საპროტესტო აქციებზე, რომელიც დაიწყო 17 წლის 2011 სექტემბერს და მომიტინგეების დაპატიმრების, ცემისა და დამცირების მასიურ კამპანიას. გაირკვა, რომ FBI და შიდა უსაფრთხოების დეპარტამენტი ერთობლივად აკვირდებოდნენ მოძრაობას ტერორისტული სამუშაო ჯგუფის მეშვეობით. ეს ნაომი ვოლფმა გასული წლის 29 დეკემბერს გაზეთ Guardian-ში გამოაქვეყნა. 

სად იყო აშშ-ს ევროპელი მოკავშირის აჟიოტაჟი ასეთი დაუსაბუთებელი პრაქტიკის გამო, მათ შორის აშშ-ს ეროვნული უსაფრთხოების სააგენტოს (NSA) უახლეს სკანდალზე, რომელიც მილიონობით ადამიანს ჯაშუშობდა სოციალურ მედიასა და ინტერნეტ ტექნოლოგიას ტერორისტების დაჭერის მცდელობის სახელით? ასეთი პრაქტიკა იმდენად რუტინული გახდა, რომ იშვიათად აიძულებს აღშფოთებას ან პასუხისმგებლობის სერიოზულ მოწოდებას, გარდა ისეთი უაზრო შეშფოთებისა, როგორიცაა Bloomberg Business Week-ის სათაურით: „NSA-სთვის ჯაშუშობა ცუდია აშშ-ს ბიზნესისთვის“. (18 ივნისი) 

მიუხედავად იმისა, რომ არაბული ქვეყნები ყველაზე მეტად დაზარალებული მხარეები არიან ომებისა და აჯანყებების გამო, რომლებმაც მოახდინეს რეგიონის დესტაბილიზაცია, გაანადგურეს სირია და საფრთხეს უქმნის მთელი თაობების მომავალს, ისინი, როგორც ჩანს, გულშემატკივრებად დგანან, როგორც დევიდ კამერონი, ფრანსუა ოლანდი საფრანგეთი და ბარაკ ობამა. სხვათა შორის, აჩვენეთ გზა, რომლითაც სირიის მომავალი განისაზღვრება მათი ინტერესებთან და, რა თქმა უნდა, ისრაელის „უსაფრთხოების“ ინტერესებთან შესაბამისობაში. 

მაგრამ ევროკავშირის ზოგიერთი ლიდერის პასუხი ბოლო კვირების განმავლობაში სტამბოლში, ანკარასა და იზმირში გამართულ ანტისამთავრობო საპროტესტო აქციებზე ყველაზე მეტად დამამშვიდებელი იყო. პრემიერ-მინისტრ თაიფ ერდოღანის საუკეთესო ძალისხმევაც კი უბრალოდ არ არის საკმარისი იმისათვის, რომ ევროპა თურქეთის უბედურებების კაპიტალიზაციაში აიცილოს. გერმანიის კანცლერმა ანგელა მერკელმა სწრაფად დაიკავა პოზიცია, რათა დაებლოკა „ნაბიჯები ანკარას ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებებში ახალი თავის გასახსნელად“, იტყობინება Reuters 20 ივნისს, სავარაუდოდ მისი შეშფოთების გამო თურქეთის პოლიციის დარბევის გამო დემონსტრანტების მიმართ. რა თქმა უნდა, კანცლერი ხშირად მიმტევებელია, როდესაც ისრაელის მხრიდან უკიდურესი ძალადობაა გამოყენებული პალესტინელების მიმართ, რადგან ასეთი არაგონივრული ნაბიჯებით ვერანაირი პოლიტიკური კაპიტალი ვერ მოიპოვება. 

იმავდროულად, დასავლური ძალები გააგრძელებენ ყველაზე საზიანო როლის შესრულებას ახლო აღმოსავლეთში, გამოიწვევენ და გამოიყენებენ შემდგომ ქაოსს სხვადასხვა რეგიონალური ძალების დახმარებით, ყველაზე თავხედური გზებით, რათა ემსახურონ მათ ინტერესებს. თურქეთი კი არ არის, მიუხედავად იმისა, რომ ნატოს პოლიტიკურ და სამხედრო მიზნებში შეუცვლელი აქტივი აქვს, არ არის დაუცველი. 

შესაძლოა, ევროპის ორმაგი სახე აიძულოს გადახედოს თურქეთის პოლიტიკურ წრეებს, როდესაც ისინი ითვლიან მომავალ ნაბიჯს. დაასრულებს თუ არა თურქეთი თავის როლს, როგორც ნატოს პოლიტიკის გამოსავალი ახლო აღმოსავლეთში? ეს ის საკითხია, რომელიც თურქეთმა უნდა მიმართოს მანამ, სანამ ისინიც გაუთავებელი არეულობა და დასავლეთის ჩარევით დატბორილი იქნებიან, რადგან შედეგები ყოველთვის სასიკვდილოა. ყოველთვის. 

რამზი ბარუდი (www.ramzybaroud.net) არის საერთაშორისო სინდიკირებული მიმომხილველი და PalestineChronicle.com-ის რედაქტორი. მისი ბოლო წიგნია: მამაჩემი იყო თავისუფლების მებრძოლი: ღაზას უთქმელი ამბავი (პლუტონის პრესა).

---