Fyrir nokkrum vikum afhenti Alþjóðaglæpalögreglustofnunin (Interpol) niðurstöður réttarrannsóknar á skjölum sem fundust á fartölvum sem að sögn var lagt hald á í áhlaupi á herbúðir uppreisnarmanna í byltingarher Kólumbíu (FARC) í Ekvador af stjórnvöldum í Kólumbíu þann 1. mars. Interpol sagði að skjölin sýndu engar vísbendingar um að átt hefði verið við en þau gætu ekki sannreynt innihald skjalanna, sem takmarkaði umfang rannsóknarinnar. Stjórnvöld í Kólumbíu undir forystu Alvaro Uribe forseta halda því fram að sönnunargögn hafi fundist á fartölvum sem tengja vinstri leiðtoga landsins. Venezuela og Colombia til uppreisnarmanna. Nokkrir alþjóðlegir eftirlitsmenn, þar á meðal Jose Miguel Insulza, framkvæmdastjóri OAS, telja fullyrðingarnar að mestu leyti tilbúnar. Þeir vara við því að ekki beri að taka niðurstöður skýrslu Interpol að nafnvirði, eins og kólumbísk stjórnvöld halda því fram að þeir ættu að gera. Ekvadorskir stjórnarerindrekar staðfestu það Colombia hafi ekki sannað að fartölvurnar hafi verið endurheimtar úr herbúðum uppreisnarmanna og þeir hafa ekki lýst aðferðum sínum við að ná í gögnin. Samt hafa fullyrðingar kólumbískra yfirvalda, ásamt ögrandi árásargirni þeirra á Ekvadorskri grund, vakið nokkra athygli á möguleikanum á óstöðugleika sem svæðið stendur frammi fyrir frá hægri öflum og ríkisstjórnum.
Sum af fyrstu viðbrögðum hægrimanna við uppgangi vinstri sinnaðra leiðtoga í Rómönsku Ameríku komu frá stjórnarandstöðunni í Venezuela til ríkisstjórnar Hugo Chávez. Forráðamenn olíumála í bensínríkinu tóku þátt í þriggja mánaða allsherjarverkfalli sem var á undan stuttu valdaráninu í apríl 2002, en eftir það var Chávez endurreistur í embætti með fjölda stórra mótmæla á götum úti. Eftir verkbann og uppsögn stjórnarandstöðunnar á 18,000 starfsmönnum í desember sama ár tók Chávez yfirráð yfir olíufélaginu og endurskipulagði það. Þar sem stjórnarandstaðan tókst ekki að víkja Chávez úr embætti með ólögmætum hætti reyndi stjórnarandstaðan að víkja Chávez úr embætti með löglegum hætti með endurköllunaratkvæðagreiðslu í ágúst 2004. En með mikilli þátttöku kjósenda var þessi afturkallatilraun einnig sigruð. Þar sem her Venesúela er tryggur Chávez og lagaleiðir einnig upprunnar, hefur stjórnarandstaðan snúið sér að diplómatískum og hernaðaraðgerðum, sem báðar voru bendlaðar við síðustu sókn Colombia.
Hægri stjórnarandstaðan í Venezuela hefur reynt að sýna Chávez sem einræðisherra, hryðjuverkamann og ábyrgan fyrir því að valda óstöðugleika á svæðinu. Íhaldssama ríkisstjórn Uribe hefur einnig áhyggjur af vaxandi einangrun sinni innan um vaxandi samstöðu vinstrimanna í Suður-Ameríka, hefur fest sig í sessi við þessar ásakanir og bendir til þess að sönnunargögnin frá fartölvum séu sönnun þess að Chávez hafi fjármagnað FARC uppreisnarmenn. Þeir fullyrða að minnst er á „hinna 300“ á einni fartölvunnar sönnun þess að stjórnvöld í Venesúela hafi ætlað að gefa FARC uppreisnarmönnum 300 milljónir dala. Í FARC skjölunum er vísað til manns sem heitir „Engil“ og kólumbískir embættismenn telja að þetta sé kóðanafn fyrir Chávez. Í bréfi að frumkvæði hóps sagnfræðinga kl Nýja Jórvík University, þeir halda því fram að það sé enginn grundvöllur fyrir þessum fullyrðingum, og í raun er notkun beggja nöfnanna „Engil“ og „Chávez“ stundum í sömu málsgrein í bága við þessa túlkun. Öll tengsl við leiðtoga Venesúela sem kunna að birtast í skránum eru mjög líklega tengd hlutverki Chávez sem sáttasemjara í gíslaviðræðum kólumbískra stjórnvalda og FARC, sem hófust haustið 2007.
Colombiatengsl við Washington leiddi Chávez til að kalla það "Ísrael Rómönsku Ameríku," og sagði að bæði löndin sýndu sig sem umsátur innan fjandsamlegs svæðis, og heimtuðu rétt til að sprengja nágranna sína samkvæmt fyrirmælum frá Washington. Þegar Colombia komust inn á yfirráðasvæði Ekvadors í leit að FARC 1. mars, sprengdu þeir búðir uppreisnarmanna, drápu um tuttugu manns, þar á meðal Raul Reyes leiðtoga FARC, og talið er að þeir hafi einnig lagt hald á fartölvurnar. Á eftir Colombiainnrás 1. mars, Ekvador og Venezuela báðir sendu lið til landamæra sinna. Ekvador slíta diplómatískum tengslum við Colombia og Chávez vísaði sendiherranum úr landi Colombia. Bandarísk blöð eins og Washington Post studdu Colombiainnrás í Ekvador, og ásamt New York Times greindi það frá niðurstöðum kólumbískra stjórnvalda um fartölvuskrárnar sem staðreynd. Þrátt fyrir að spennan hafi að lokum dreifst, er möguleikinn á frekari blossa enn til staðar, sérstaklega í ljósi Washington‘s leynilegur stuðningur við Colombia.
Önnur nýleg áskorun, að þessu sinni til ríkisstjórnar Evo Morales í Bólivía, hefur komið frá elítum í auðugu austurhluta svæðisins Santa Cruz. Fyrir um mánuði síðan héldu þeir þá fyrstu í röð þjóðaratkvæðagreiðslna til að krefjast svæðisbundinnar sjálfstjórnar, sem myndi veita þeim meiri stjórn á dreifingu lands og olíu- og gasforða landsins, sem safnast saman í austri. Á meðan stuðningsmenn Morales inn Santa Cruz sátu að mestu hjá í atkvæðagreiðslunni, lýstu andstæðingar hans yfir sigri, eftir herferð sem vakti upp svæðisbundin viðhorf og vakti vofa „hefnd frumbyggja“. Þjóðaratkvæðagreiðslan um sjálfstjórn hefur teflt ríku austurhlutanum upp við fátækara vesturhálendið, þar sem Morales hefur sterkan stuðning. Auðlindaríku austur láglendissvæðin Tarija, Beni og Pando ætla einnig að halda þjóðaratkvæðagreiðslur í þessum mánuði.
Með umbótum Morales er leitast við að dreifa auði jafnari á milli svæða, sem hefur leitt hann í átökum við stóra landeigendur og hagsmuni landbúnaðarviðskipta í Santa Cruz. Ríkisstjórn Morales hefur gert ráðstafanir til að takmarka útflutning á tilteknum matvælum til að mæta innlendum matvælaskorti og hefur það mætt mikilli mótspyrnu frá geirum landbúnaðarviðskipta. Stjórnarskrárumbæturnar, sem kosið verður um á næstu dögum, felur í sér að þjóðnýting olíu- og gasforða og takmarkar samþjöppun eignarhalds á landi. Einn stjórnarandstöðuflokkanna, Podemos, réð yfir þriðjungi atkvæða á stjórnlagaþingi og reyndu þeir að nota þetta vald til að koma í veg fyrir þessar tillögur. Eftir nokkrar tafir og flokksdeilur sannfærði Morales þingið loksins um að halda áfram og bera þjóðaratkvæðagreiðsluna undir þjóðaratkvæðagreiðslu. Það var á þessum tíma sem stjórnarandstaðan í Santa Cruz tilkynnti aðra aðferð sína við þjóðaratkvæðagreiðsluna, sem aðra leið til að koma í veg fyrir umbæturnar.
Sem lausn á kreppunni hefur Morales samþykkt að efna til þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórn hans innan níutíu daga. Atkvæðagreiðslan mun skera úr um hvort hann, varaforseti hans og níu bankastjórar eigi að sitja áfram. Þegar Morales vakti upphaflega þessa hugmynd um þjóðaratkvæðagreiðslu í desember hafnaði stjórnarandstaðan henni, en í ljósi þess að þeir unnu nýlegan sigur í atkvæðagreiðslunni um sjálfstjórn, finna sumir úrvalsgeirar fyrir því að þeir gætu sigrað Morales í slíkri þjóðaratkvæðagreiðslu.
Þar sem ekki er hægt að sigra Morales með kosningum eða stjórnlagaþingi, beinast viðleitni elítu nú að því að koma á óstöðugleika í landinu með aðskilnaði og ná yfirráðum yfir landi og náttúruauðlindum. Chávez og Correa hafa varað við því að stjórnarandstæðingar í öðrum löndum gætu fylgt þessari stefnu. Í nýlegri ræðu benti Chávez á væntanlegar svæðis- og sveitarstjórnarkosningar sem haldnar verða í Venesúela í nóvember, sem gætu fylgt svipaðri þróun. Correa talaði einnig um aðskilnaðarelítu sem hlúði að svipuðum sjálfstjórnarkröfum í Guayaquil og Guayas í Ekvador og Zulia í Venesúela, sem hittust árið 2006 til að stofna bandalag. Samt er ekki hægt að bera þessar hreyfingar saman við Bólivíumálið, þar sem landfræðileg skipting landsins er mun áberandi.
Svæðið í Rómönsku Ameríku stendur kannski ekki frammi fyrir sama áfanga kalda stríðsstjórnmálanna og á sjöunda til níunda áratugarins, með innrásum á vegum CIA, stuðningi Bandaríkjamanna og virkum óstöðugleikastríðum og „innilokun“. Sérstaklega í ljósi þess að bandarískir hernaðar- og efnahagsauðlindir hafa fest sig í sessi við hernám Íraks, eru færri úrræði tiltæk til að berjast á öðrum vígstöðvum. Kosningaleiðin sem vinstri stjórnir feta, sem enn hafa ekki framkvæmt neinar stórar eignanámsleiðir, hefur einnig veitt þeim aukið lögmæti á diplómatíska sviðinu. Hins vegar, eins og nýlegir atburðir sýna, eru ríkjandi stéttir á svæðinu enn sterkar og ógnir um óstöðugleika, hugsanlegt stríð og skautun eru alltaf við sjóndeildarhringinn.
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja