Leiðtogi og tákn palestínsku þjóðarinnar er dáinn. Brotthvarf hans frá stjórnmálavettvangi hefur víðtæk áhrif, sérstaklega fyrir samskipti Ísraela og Palestínumanna.
Opinber lína Ísraelsmanna undanfarin fjögur ár hefur verið sú að það sé enginn palestínskur félagi og að Yasser Arafat sé persona non grata. Arafat hefur verið kennt um að taka persónulega þátt í að skipuleggja og hvetja til hryðjuverkaárása. Hann hefur verið sakaður um að nota fjármuni sem Evrópusambandið hefur gefið til að fjármagna hryðjuverkastarfsemi og fyrir að koma á nánum tengslum við þessi „illskuöfl“ — Íran og Írak. Einnig hefur komið fram gagnrýni fyrir að hafa farið illa með og svíkja út opinberar auðlindir og að beita einræðislegum aðferðum til að stjórna palestínskri stjórn og öryggiskerfi.
Þó sumar þessara ásakana séu eflaust sannar, hefur þeim verið dreift aftur og aftur af ísraelskum stjórnvöldum og fjölmiðlum til að búa til goðsögn um „engan samstarfsaðila“. Þetta var hannað til að sannfæra heiminn um að Arafat væri hindrun í vegi friðar, aðalástæðan fyrir því að Oslóarferlið hrundi.
Hefði það ekki verið fyrir Arafat, var fullyrt að samningaviðræður hefðu verið teknar upp á ný, rjúfa hring ofbeldis og að lokum friður. Leiðtogar heimsins eins og Bush og Blair og margir aðrir sem móta almenningsálitið sungu allir úr sama sálmablaðinu og hjálpuðu til við að ýta undir þá hugmynd að Arafat væri helsta hindrunin í réttlátri sátt.
Eins og hver einasta pólitísk goðsögn hefur „enginn-félagi– verið notaður til að leyna frekar en að afhjúpa. Markmiðið var að hylja grundvallarvandamálin sem ýta undir átökin, þ.e. að Ísraelar hafa hernumið palestínskt land í 37 ár og að fjöldi landnema gyðinga tvöfaldaðist í raun á Óslóarferlinu - árin sem Ísrael var að því er virðist að búa sig undir að hverfa frá svæðunum.
Goðsögnin um „enginn samstarfsaðila“ var einnig notuð til að skerða grunnkröfur Palestínumanna, sem Arafat var fulltrúi fyrir: Full brotthvarf Ísraels að landamærunum 1967, stofnun palestínskrar höfuðborgar í Austur-Jerúsalem og viðurkenning á réttindum Palestínumanna. flóttamenn. Að lokum var reynt að eyða persónu Arafats, því hann var orðinn alþjóðlegt tákn andspyrnu, tákn um sjálfsákvörðunarbaráttu Palestínumanna. Og sem holdgervingur þessarar baráttu hafði honum tekist að sameina palestínskt samfélag – bæði útlægt og hertekið – og styrkja þannig þjóðerniskennd þjóðar sinnar.
Þessi öfluga goðsögn benti því til þess að stigmagnandi átök væru vegna fjarveru samstarfsaðila, frekar en óvilja Ísraels til að taka á kvörtunum og kröfum Palestínumanna.
Vandamál Ísraels er að dauði Arafats mun ekki leysa neitt. Ástæður átakanna munu vera viðvarandi. Sharon forsætisráðherra verður því að velja á milli tveggja gjörólíkra aðgerða. Hann getur ákveðið að taka á kröfum Palestínumanna, sem án efa myndi hafa í för með sér sársaukafullar málamiðlanir af hálfu Ísraels en gætu að lokum leitt til friðar á svæðinu. Að öðrum kosti getur hann mótað nýja goðsögn, sem myndi aftur beina sjónum almennings frá raunverulegum álitamálum og gera Ísraelum kleift að halda áfram eignarnámi palestínskt land og eyðileggja tilveruinnviði íbúanna. Þessi síðari kostur er sá sem Sharon mun líklegast faðma. Spurningin verður þá: Hvaða ný goðsögn verður til?
******************************
Neve Gordon kennir stjórnmál við Ben-Gurion háskólann í Ísrael og er ritstjóri From the Margins of Globalization: Critical Perspectives on Human Rights (Rowman og Littlefield september 2004). Hægt er að ná í hann kl [netvarið]
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja