Þann 28. janúar gaf ritnefnd COHA út a yfirlýsingu fordæma valdaránstilraunina í Venesúela sem Bandaríkjamenn studdu og styðja viðræður sem ríkisstjórnin Mexico og Sameinuðu þjóðirnar að leysa deiluna á friðsamlegan hátt. Síðan þá hefur stjórnarbreytingaátakið tapað verulega. Hin þvinguð tilraun til að lögmæta sjálfskipaðan „bráðabirgðaforseta“ Juan Guaidó, a áður óþekkt 35 ára landsþingsmaður í hægriflokknum Voluntad Popular hefur að mestu mistekist. Ríkisstjórn Nicolás Maduro forseta er áfram við völd og aðeins handfylli herforingja hefur horfið til hliðar Guaidó. Þrátt fyrir að margir bandamenn Bandaríkjanna á vesturhveli jarðar hafi Evrópa og víðar viðurkennt Guaidó formlega sem lögmætan forseta Venesúela, fjórar af fimm helstu BRICS-ríkjum sem eru að koma fram – Rússland, Kína, Indlandog Suður-Afríka – halda áfram að viðurkenna Maduro, ásamt 15 önnur Afríkulönd, sumar Caricom-þjóðirnar og traustir svæðisbundnir bandamenn Bólivía, Nicaraguaog Cuba.
Valdaránstilraun í molum
Til að verða vitni að vaxandi sprungum í stefnu valdaránarmanna þarf ekki annað en að fylgjast með æ örvæntingarfyllri uppátækjum Guaidós sjálfs. Á alþjóðlegum vettvangi hefur hann reynt það ákaft ná stjórn af eignum ríkisins í eigu erlendra aðila – hingað til, til lítils gagns. Á innlendum vettvangi, að hafa lofað sakaruppgjöf til meðlima hersins sem eru tilbúnir að hætta við hlið hans, hann er núna barátta að fá ráðstöfun til að standa við þetta loforð samþykkt af því stjórnarandstöðuþingi sem hann stýrir. Og í nýjasta ögrandi ráðstöfun, hann sl kallaði á stuðningsmenn að umkringja herstöðvar og „krafa um mannúðaraðstoð“. Afleiðingin er sú að herbúðir stjórnarandstöðunnar virðast vera að brotna enn frekar saman, þar sem nokkrir af helstu mönnum þeirra – þ.á.m. Claudio Fermín og Laidy Gómez – draga nú stefnu Guaidó í efa.
Sömu merki um örvæntingu eru farin að gera vart við sig í Washington. Embættismenn Trump stjórnarinnar hafa tekið að sér að gefa út sífellt árásargjarnari hótanir. John Bolton, þjóðaröryggisráðgjafi, birti til dæmis röð af ógnvekjandi tíst beint að liðsmönnum Venesúela hersins. Trump sjálfur hefur verið að taka valdaránshræðsluna til nýrra hæða fráleitar. Í ræðu í Miami - Mekka harðlínumanna frá Kúbu og Venesúela - sagði hann lofað Hlynntur andstöðu hryðjuverkamaður Oscar Peréz (sem ráðist Hæstiréttur og dómsmálaráðuneyti Venesúela með handsprengjur) og sagði að liðsmenn Venesúela hersins sem neita að fara til hliðar Guaidó hafi „öllu að tapa“. Yfirstjórn Venesúela svaraði strax að „herir bólívarísku þjóðarinnar munu aldrei taka við skipunum frá neinni erlendri ríkisstjórn eða vald, né vald sem kemur ekki frá fullvalda ákvörðun fólksins. Rétt áður en þessi grein fór í prentun bárust fregnir um að varaforseti Mike Pence muni gera það ferðast til Kólumbíu 25. febrúar til að halda ræðu þar sem hann mun krefjast þess að Maduro víki.
Vaxandi merki um þreytu stjórnarandstæðinga
Í ljósi þessarar augljósu pattstöðu eru vísbendingar um að harðlínufylking Guaidó sé reiðubúin að sætta sig við minna. Það hefur þegar lækkað væntingar sínar og skipti um fókus stefnu þess að kalla á meðlimi stjórnar Sameinaða sósíalistaflokksins í Venesúela (PSUV) að ganga í „breytingastjórn“. Edgar Zambrano, varaforseti landsþingsins sem stjórnarandstaðan og loka Guaidó bandamann, sagði í viðtali að slík umskipti þyrftu „mikið þjóðarsamkomulag milli stjórnmálaafla landsins“ sem felur í sér chavismo. Hann Fram:
Þú getur ekki horfið chavismo og þú getur ekki farið frá ofsóttum til ofsækjenda. Þetta er ekki pólitísk hefnd.
Það ber að fagna orðum hans. Þegar öllu er á botninn hvolft er einn helsti ótti stjórnvalda og stuðningsmanna hennar sá möguleiki á hefndaraðgerðum ef stjórnarandstaðan öðlist einkavald. Söguleg reynsla af ofbeldi hægrimanna hangir enn þungt yfir verkamannastétt Venesúela hverfi og fátækum sveitum. Á árinu 1989 caracazo, óeirðir gegn niðurskurðaráætlun nýfrjálshyggjunnar sem þáverandi nýkjörni forseti, Carlos Andrés Peréz, kom til framkvæmda banvænt afl af öryggissveitum ríkisstjórnar hans; nokkrar áætlanir tala látinna um allt að 3,000. Samt verður að mæta tillögunni um „umbreytingarstjórn“ sjálf með tortryggni. Slík stofnun ætti aðeins að koma á með samræðuferli milli tveggja aðila innan hinnar staðfestu stjórnskipunar. Aðeins með samkomulagi um sátt geta báðir aðilar tryggt að nauðsynleg ákvæði, svo sem öryggisábyrgð og aðferðir til að takast á við ágreining um lögmæti stofnana, séu lögfest og samið um það.
Eftirstandandi tvöfaldur val
Til að ryðja brautina fyrir viðræður verða Guaidó og fylgjendur hans að afneita ofbeldi alfarið og ótvírætt, hverfa frá hernaðarleiðinni, slíta tengslin við yfirráða sína í Washington og aðhyllast að fullu sáttamiðlun sem Mexíkó og aðrir hlutlausir aðilar deilunnar bjóða upp á. Umfram allt er kominn tími til að þeir viðurkenni að valdaránstilraun þeirra hafi mistekist og gangi í ríkisstjórnina Chavista stöð, hófsama stjórnarandstöðuna og reyndar mikill meirihluti þjóðarinnar í Venesúela að samþykkja viðræður sem eina lausnina til að komast yfir öngþveitið. Því miður er þó möguleikinn enn fyrir hendi að Guaidó og fylgjendur hans muni, í örvæntingu sinni, kjósa að auka forskotið frekar en að sætta sig við ósigur. Eins og staðan er hafa þeir beitt öllum verkfærum í verkfærakistunni til að breyta stjórninni fyrir utan hernaðaríhlutun Bandaríkjanna, sem engu að síður leifar „á borðinu,“ samkvæmt Trump forseta. Nú, þar sem allir aðrir valkostir hafa verið uppurnir, eru aðeins tveir kostir eftir: viðræður eða stríð.
Að velja hið síðarnefnda væri hörmulegt. Venesúela er um tvöfalt stærra en Írak landfræðilega séð og hefur nokkurn veginn jafnan íbúafjölda. En ólíkt hinni olíuríku þjóð hefur hún a stór og vel þjálfaður her sem er þungvopnuð með háþróuðum vopnum sem keyptir voru af Rússlandi og öðrum bandamönnum sem ekki eru vestrænir. Ennfremur, stuðningsmenn bólívarskra vígamanna og Collectivos, hvers aðild tölur í milljónum, myndi án efa hringsóla um vagnana til varnar heimalandinu og berjast á móti erlendri innrás. Ef „hernaðarkosturinn“ verður valinn, myndu Guaidó herbúðirnar og Trump-stjórnin, ásamt aðstoðarmönnum þeirra í almennum fjölmiðlum í eigu fyrirtækja, örugglega halda því fram að í þetta skiptið séu hlutirnir öðruvísi, að í þetta skiptið hafi þeir göfugar hvatir, að í þetta skiptið inngripið mun skila árangri. En eins og sagan hefur sýnt aftur og aftur, þá er þetta alltaf sama leikbókin, sömu tortryggnu sjálfsbjargarhvötin og sama illa stjórnaða hörmungin í blóðugum eftirmála stríðs. Eins og sagnfræðingurinn George Santayana sagði fræga: „Þeir sem ekki muna fortíðina eru dæmdir til að endurtaka hana.
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja