Heimild: Red Pepper
Fyrir örfáum mánuðum síðan virtist sem ört vaxandi kransæðaveirukreppa markaði endalok gömlu efnahagsuppgjörs Bretlands. Stórfelld ríkisafskipti voru í gangi til að greiða laun og koma í veg fyrir uppsagnir, trúarjátningin um einkavæðingu virtist í hættu og búist var við frekari útgjöldum til innviða. Þrátt fyrir að Verkamannaflokkurinn hafi verið ósigur, bæði í desember síðastliðnum og aftur í byrjun apríl, virtist sem eftirlíking af dagskrá vinstrimanna væri í raun í kortunum.
Þó að sú niðurstaða virðist nú óljósari, lítur óbreytt ástand í hagstjórn út fyrir að vera óstöðugt. Íhaldsflokkurinn virðist vera að íhuga að hækka fjármagnstekjuskatt og stofna nýjan hálfþjóðerndan banka. Sumir Tories kalla jafnvel á fullkomið auðlegðarskattur og a Fjárfestingarbanki ríkisins. Aðeins 6 prósent almennings vilja snúa aftur til hagkerfisins fyrir heimsfaraldur.
Undanfarin fimm ár hefur Verkamannaflokkurinn barist fyrir raunverulegum valkostum. Hagkerfi sem ögrar forgangi einkagróða: innilega sanngjarnara, lýðræðislegra og jafnara. Að miklu leyti eru þættir þessarar framtíðarsýnar voru hrifnir af almenningi. Þar af leiðandi eru vinstriflokkar Verkamannaflokksins enn vel í stakk búnir til að móta samtalið um efnahagslega framtíð Bretlands.
Lýðræðislegt opinbert eignarhald
Kjarni nýfrjálshyggjunnar, ríkjandi áfanga kapítalismans, er fjármálavæðing. Til að taka það í sundur þarf að taka á og breyta hlutverki fjármálageirans á róttækan hátt, ekki síst í Bretlandi. Ef við viljum hagkerfi sem endurspeglar mismunandi forgangsröðun þá þurfum við að breyta hlutverki greinarinnar.
Á síðasta ári gerðu Christine Berry og Laurie Macfarlane lykilskýrslu fyrir Labour sem kallaði á a „vistkerfi opinberra banka“. Að þróa tillögur sínar frekar gæti verið lykilatriði til að byggja upp hagkerfi eftir kórónuveiru sem setur félagslegar þarfir fram yfir einkasöfnun.
Við eigum nú þegar 76 prósent í Royal Bank of Scotland og það ætti að fara upp í 100 prósent. Eins og John Marlow hefur gert hélt því fram, þetta gæti „þröngvað út“ einkageirann. Kosta Ríka Vinsæll Banco er eitt raunverulegt dæmi um opinberan banka sem sækist eftir almannaheill, frekar en að veita bara ódýrt lánsfé til að efla einkafyrirtæki og í raun niðurgreiða eigendur einkafjármagns – eins og raunin getur verið með suma ríkisfjárfestingarbanka. Mikilvægt er að opinberir bankar ættu að hlúa að öðrum módelum um eignarhald.
Sameign er lykilatriði og þegar mjög vinsæl krafa. Þrýstingur verður á Verkamannaflokkinn að falla til baka og skipta út stuðningi við þjóðnýtingu fyrir stuðning við samvinnu eða samfélagseign or félög til almannaheilla (líkan tiltölulega algengt í Bandaríkjunum). Vinstrimenn munu þurfa að vera á móti þessu og berjast fyrir alvöru – lýðræðislegt eignarhald almennings. Aðeins lýðræðislegt opinbert eignarhald getur tryggt hlut fyrir allt samfélagið í veitufyrirtækjum okkar og nauðsynlegri þjónustu, frekar en opinbert eftirlit. Aðeins lýðræðislegt opinbert eignarhald mun snúa við einkavæðingu, frekar en að breyta skilmálum hennar.
Keir Starmer, leiðtogi Verkamannaflokksins, lofaði því í byrjun mars að opinbert eignarhald á orku myndi birtast í stefnuskránni 2024. Í leiðtogakeppninni gerði hann einnig heitið að koma fjarskiptarisanum BT Openreach í opinbert eigu, stefnu sem gæti auðveldað hratt og ódýrt eða ókeypis breiðband. Vinstrimenn verða að draga Starmer til ábyrgðar á þessum skuldbindingum og verja þær fyrir óumflýjanlegri afturför – og við ættum ekki að hætta þar. Opinber byggingarfyrirtæki gætu hraðað framkvæmd húsnæðisáætlunar fjöldaráða. Eftir kransæðavírus ætti málið fyrir hjúkrunarheimili í opinberri eigu einnig að vera ljóst.
Aukin stéttarfélög og fjögurra daga vika
Þegar lokun lýkur er þörf á að endurreisa hagkerfið með því að vernda núverandi störf og búa til ný þar sem störf hafa tapast. En það sem við þurfum ekki er að snúa aftur til ofvinnu. Þetta land hefur einhvern lengsta vinnutíma í Evrópu. Fyrir Thatcherisma var Bretland á réttri leið með að ná árangri fjögurra daga vinnuvika árið 2040.
Stefnuskrá Verkamannaflokksins 2019 var tímamótaskjal: í fyrsta sinn í fjóra áratugi sem stór flokkur krafðist styttri vinnuviku. Tillagan var vinsæl, jafnvel þótt flokkurinn þyrfti að vinna miklu meira. Það væri algjört skynsamlegt að endurvekja eða endurstilla það loforð.
Áhersla á störf verður að fela í sér áherslu á stéttarfélög. Stundum, jafnvel vinstra megin, hefur vantað þennan fókus. Bretland hefur meðal harkalegustu hömlur verkalýðsfélaga í alheimsnorðri. Ef við ætlum að endurreisa völd verkalýðsstéttarinnar er grundvallaratriði að tryggja að verkamenn hafi úrræði til að skipuleggja sig. Uppreist verkalýðshreyfing mun fá tækifæri til að láta í sér heyra.
Alhliða auðlegðarskattar
Sérstakur auðlegðarskattur sem miðar að hreinum eignum skattgreiðenda, ekki bara tekjum þeirra af söluhagnaði eða arði, er mikilvægur fyrir mikla breytingu á dreifingu auðs og efnahagslegs valds. Auðlegðarskattar eru vinsæll – gera þá að þægilegri stefnu til að berjast fyrir og til að virkja stuðning á auðveldan hátt. Emmanuel Saez og Gabriel Zucman hafa þegar framleitt umfangsmikil vinna við eignarskatta og hvernig á að forðast gildrur fyrri endurtekningar. Þetta verk gæti komið að miklu gagni til vinstri, svo það er gott að sjá nokkur lofandi hávaði um skattlagningu auðlegðar frá nýjum skuggakanslara.
Ennfremur hefur Keval Bharadia gert skýrt og skýrt mál um alhliða skatt á fjármálastarfsemi til að stuðla að alþjóðlegu efnahagslegu réttlæti. Með því að stíga skref til að koma auði hinna ríku undir aukið eftirlit geta auðlegðarskattar einnig stuðlað að rýrnun hlutverk fjárfestinga auðmanna Breta leika í nýtingu hnattræna suðursins.
Mikil orka flæðir nú þegar í að knýja á um nýtt félagslegt og efnahagslegt uppgjör eftir heimsfaraldur. Íhaldsflokkur Boris Johnson mun ráða yfir næsta áfanga. Samt mun eintómt vægi almenningsálitsins, reiði kynslóðanna, þar sem horfur hafa verið skaðaðar af tveimur stórum efnahagskreppum á tólf árum, og árangur vinstri manna við að móta umræðuna um efnahagslífið að undanförnu ekki að neinu ráði. Við skulum vona að þeir geti talið nóg.
Adam Peggs er rithöfundur og aðgerðarsinni með aðsetur í Hackney, London.
ZNetwork er eingöngu fjármagnað með örlæti lesenda sinna.
Styrkja