Mynd: Damian Lugowski/Shutterstock.com
Fjöldaútrýming vegna athafna manna
Samkvæmt nýlegri skýrslu Sameinuðu þjóðanna eru meira en milljón tegundir plantna og dýra í útrýmingarhættu vegna athafna manna. Tíðni útrýmingar í dag er allt að 1,000 sinnum hærri en venjulegt bakgrunnstíðni.
Þar sem losun gróðurhúsalofttegunda mannlegs samfélags ýtir jörðinni í átt að hörmulegum loftslagsbreytingum, mun útrýmingartíðni í lífríkinu vissulega verða hærri.
Er mönnum í útrýmingarhættu?
Hvað með okkar eigin tegund? Erum við of í útrýmingarhættu?
Það eru vissulega nokkrir ógnaðir hamfarir sem gætu dregið verulega úr mannfjölda heimsins. Í kjarnorkustríði, í kjölfarið með kjarnorkuvetri, gæti stór hluti jarðarbúa farist.
Við verðum líka að huga að hættunni á gífurlega stórfelldri hungursneyð, sem nær til milljarða fremur en milljóna manna. Slík hungursneyð gæti orðið um miðja núverandi öld, vegna fólksfjölgunar ásamt loftslagsbreytingum og endalokum jarðefnaeldsneytistímabilsins. Þegar jöklar bráðna í Himalajafjöllum, svipta Indland og Kína sumarvatnsbirgðum; þegar sjávarborð hækkar, drukknar frjósömum hrísgrjónaökrum Víetnam og Bangladess; þar sem þurrkar ógna framleiðni kornframleiðslusvæða í Norður-Ameríku; og þar sem endalok jarðefnaeldsneytistímabilsins hafa áhrif á nútíma hágæða landbúnað, er hætta á víðtækri hungursneyð. Það er hætta á að þeir 1.5 milljarðar manna sem eru vannærðir í dag muni ekki lifa af enn matarskortsríkari framtíð.
Að lokum, ef mannlegt samfélag tekst ekki að hefta losun gróðurhúsalofttegunda, mun stór hluti jarðar verða svo heitur að hún verður óbyggileg, ekki aðeins fyrir menn, heldur einnig fyrir plöntur og dýr lífríkisins. Þetta þýðir ekki endilega að tegundin okkar muni deyja út, þar sem enn verða svæði á jörðinni þar sem hægt er að lifa af. Hins vegar þýðir það að framtíðarfjöldi manna mun fækka mjög mikið nema forðast hörmulegar loftslagsbreytingar.
Tengsl milli hernaðarhyggju og loftslagsbreytinga
Í viðleitni okkar til að forðast skelfilegar loftslagsbreytingar ættum við að vera meðvituð um tengslin milli hlýnunar jarðar og hernaðarhyggju. Hernaðaraðgerðir nota gríðarlegt magn af jarðefnaeldsneyti.
Það er náið samband milli jarðolíu og stríðs. James A. Paul, framkvæmdastjóri Global Policy Forum, hefur lýst þessu sambandi mjög skýrt með eftirfarandi orðum: „Nútímahernaður veltur sérstaklega á olíu, því nánast öll vopnakerfi byggja á olíu-undirstaða eldsneyti – skriðdreka, vörubíla, brynvarða farartæki , sjálfknúnar stórskotalið, flugvélar og flotaskip. Af þessum sökum leitast ríkisstjórnir og almennir starfsmenn voldugra þjóða við að tryggja stöðugt framboð af olíu á stríðstímum, til að kynda undir olíuþungum hersveitum í fjarlægum aðgerðahúsum.
„Ríki eins og ríkisstjórnir eins og Bandaríkin og Bretland þurfa olíufélög til að tryggja eldsneyti fyrir hnattræna stríðsgetu sína, þannig þurfa olíufélögin ríkisstjórnir sínar til að tryggja yfirráð yfir alþjóðlegum olíusvæðum og flutningaleiðum. Það er því engin tilviljun að stærstu olíufélög heims eru staðsett í öflugustu löndum heims.
„Næstum öll olíuframleiðslulönd heimsins hafa orðið fyrir misnotkun, spilltum og ólýðræðislegum ríkisstjórnum og skorti á varanlegri þróun. Indónesía, Sádi-Arabía, Líbýa, Írak, Íran, Angóla, Kólumbía, Venesúela, Kúveit, Mexíkó, Alsír – þessir og margir aðrir olíuframleiðendur eiga sér dapurlegan árangur, sem felur í sér einræðisríki erlendis frá, blóðug valdarán gerð af erlendum leyniþjónustum, hervæðingu. stjórnvalda og óþolandi hægri þjóðernishyggju.“
Það eru líka önnur tengsl milli hernaðarhyggju og loftslagsbreytinga: Í dag, bæði í Bandaríkjunum og annars staðar í heiminum, er verið að skoða Green New Deal sem leið til að gera bráðnauðsynleg umskipti frá jarðefnaeldsneyti yfir í endurnýjanlega orku.
Hugmyndin um Green New Deal er innblásin af New Deal sem Franklin D. Roosevelt batt enda á kreppuna miklu á þriðja áratugnum. Eins og upprunalegi New Deal FDR, felur það í sér gríðarmikil ríkisútgjöld til að skapa samtímis störf og mjög nauðsynlega innviði. Í tilviki Green New Deal væri þetta innviði fyrir endurnýjanlega orku.
En er nóg af peningum fyrir Green New Deal? Til þess að losa nauðsynlega fjármuni þurfum við að beina þeirri miklu á af peningum sem nú er sóað – eða verra en sóað – í hernaðarhyggju, og nota það til að bjarga mannlegu samfélagi og lífríki frá skelfilegum loftslagsbreytingum. Hversu mikið fé er um að ræða? Samkvæmt alþjóðlegu friðarrannsóknastofnuninni í Stokkhólmi eyðir heimurinn um þessar mundir 1.8 billjónum dollara á hverju ári í vígbúnað. Óbeinn kostnaður við hernaðarhyggju er mun meiri.
Mannlegt fótspor er of stórt
Heildarvistspor mannkyns er hugtak sem notað er til að mæla samband þeirra auðlinda sem menn krefjast af umhverfi sínu, samanborið við getu náttúrunnar til að útvega þær auðlindir. Undanfarin ár hafa menn beðið jörðina um að sjá þeim fyrir miklu meira en jörðin getur endurnýjað. Sameiginlegt fótspor okkar á andliti náttúrunnar er orðið of stórt. Vegna hættu á umhverfishruni auk hættu á víðtækri hungursneyð, verðum við að koma á stöðugleika í heiminum og binda enda á óhóflega vöruneyslu.
Sósíalismi og vistfræði í Skandinavíu
Of mikil andstæða milli ríkra og fátækra er orðin bráð vandamál, bæði innan þjóða og milli þjóða. Það er sannanlega rétt að í jafnari samfélögum virka hagkerfi betur og fólk er hamingjusamara.
Í þessu samhengi er áhugavert að skoða Skandinavíuríkin þar sem andstæður ríkra og fátækra hafa minnkað mjög.
Danmörk er til dæmis með markaðshagkerfi, en hátt og stighækkandi skattahlutfall hefur í rauninni útrýmt fátækt innan lands, en jafnframt gert það erfitt fyrir hvern sem er að verða mjög ríkur.
Danir eru með mjög háa skatta en á móti þeim fá þegnar landsins mikla félagslega þjónustu, svo sem ókeypis heilbrigðisþjónustu. Ef þeir eiga rétt á háskólanámi er kennsla ókeypis og nemendur fá greiddar framfærslukostnað. Mæður, eða að öðrum kosti feður, geta tekið launað leyfi í allt að 52 vikur eftir fæðingu barns. Eftir það er alltaf til taks barnapössun svo mæður geti snúið aftur til starfa. Þegar barnið er orðið of gamalt fyrir barnavaktina eru dagheimili alltaf til staðar. Fyrir börn á skólaaldri eru í boði frístundaheimili þar sem börn geta stundað list- og verkgreinar eða annað undir eftirliti þar til foreldrarnir koma heim úr vinnu.
Danmörk er með framúrskarandi áætlun um rannsóknir og þróun á endurnýjanlegri orku. Dönsk vindorkuhönnun er fræg um allan heim og danskar vindmyllur eru fluttar út til margra landa. Danski tækniháskólinn hefur einnig afar öflugt rannsóknarverkefni sem tekur á hlévandamálinu. Eitt af áætlunum DTU fjallar um þróun og notkun efnarafala til orkugeymslu.
Í löndum sem eru undir stjórn fyrirtækja eins og Bandaríkjunum er orðið „sósíalismi“ andlaus; en þjóðir alls staðar í heiminum gætu notið góðs af skandinavísku fyrirmyndinni sósíalisma. Z
Ný bók sem hægt er að sækja ókeypis
Mig langar að tilkynna útgáfu nýrrar bókar, sem fjallar um tengsl mannlegs samfélags og lífríkis. Bókina má hlaða niður og dreifa ókeypis á eftirfarandi hlekk: http://www.fredsakademiet.dk/library/ecosoc. pdf
Aðrar bækur og greinar um alþjóðleg vandamál eru á þessum krækjum:
https://wsimag.com/authors/716-john-scales-avery