"Na Lebanọn, anyị ji bọmbụ ụyọkọ kpuchie obodo niile, ihe anyị mere n'ebe ahụ dị nzuzu ma dị egwu," ka otu ọchịagha na ngalaba MLRS (Multiple Launch Rocket System) na-agba akaebe. N'ihota ọchịagha battalion ya, o kwuru na ndị IDF gbapụrụ ụfọdụ rọketi ụyọkọ 1,800 na Lebanon n'oge agha na ha nwere ihe karịrị bọmbụ ụyọkọ 1.2 nde. Ndị IDF jikwa ogbunigwe ụyọkọ nke mgbọ ogbunigwe 155 mm gbara, ya mere ọnụ ọgụgụ bọmbụ ụyọkọ agbagoro na Lebanọn kadị elu. N'otu oge ahụ, ndị agha nọ n'òtù ogbunigwe
gbara akaebe na ndị IDF ji phosphorous shells, nke ọtụtụ ndị ọkachamara kwuru na iwu mba ụwa machibidoro ya. Dị ka nkwupụta ahụ si kwuo, a gbapụrụ ihe ka ukwuu n'ime ngwá agha ndị a kpọtụrụ aha n'ime ụbọchị iri ikpeazụ nke agha ahụ.
Onye ọchịagha ahụ kwuputara na enwere nnukwu rọketi MLRS n'agbanyeghị na amaara na ha ezighi ezi - mgbagha rọketi ahụ site na ebumnuche ruru ihe dị ka mita 1,200 - yana na pasentị buru ibu anaghị agbawa wee ghọọ ogbunigwe. N'ihi eziokwu ndị a, ọtụtụ ndị ọkachamara na-ele mgboagha ụyọkọ anya dị ka a
Ngwa agha "enweghị nghọta" nke amachibidoro iji na gburugburu obodo. Pasent nke duds dị n'etiti rọketi ndị agha US gbara na Iraq ruru pasenti 30 na ndị otu na-ewepụ ogbunigwe nke United Nations na Lebanọn na-ekwu na pasenti nke duds n'ime rọketi ndị IDF gbara ruru ihe dị ka pasent 40. N'iburu n'uche ọnụ ọgụgụ ndị a, ọnụ ọgụgụ duds ndị rọketị ụyọkọ Israel hapụrụ na Lebanon nwere ike iru ọkara nde.
Dị ka ọchịagha si kwuo, iji kwụọ ụgwọ maka enweghị ike rọketi ahụ, iwu ahụ bụ ka ha na ha "iju mmiri" mpaghara ahụ. O kwuru, sị: "Anyị enweghị nhọrọ nke igbu ebe dịpụrụ adịpụ, ndị ọchịagha maara nke a nke ọma." O kwukwara na iji rọketi MLRS tụrụ ndị agha nchekwa ahụ n'anya, n'ihi na n'oge ọrụ agha ha na-eje ozi oge niile, a gwara ha na ndị a bụ "ngwa agha ụbọchị ikpe" nke IDF ma bu n'obi were agha zuru oke.
Onye ọchịagha ahụ kwukwara na ọ dịkarịa ala n'otu ikpe, a gwara ha ka ha gbaa ụyọkọ ụyọkọ roket n'akụkụ "n'azụ obodo" n'isi ụtụtụ: "Ha gwara anyị na oge a bụ oge dị mma n'ihi na ndị mmadụ na-esi na ụlọ alakụba na rọketi apụta. ga-egbochi ha.” N'ebe ndị ọzọ, ha gbara rọketi ndị na-erughị 15
kilomita, n'agbanyeghị na ntuziaka onye nrụpụta na-ekwu na ịgba egbe na nso a na-abawanye ọnụ ọgụgụ duds. Onye ọchịagha ahụ gara n'ihu kọwapụta na n'oge ọzụzụ IDF ọ na-esiri ike ịgbara rọketi ọ bụla dị ndụ, n'ihi ụjọ na ha ga-ahapụ duds n'azụ wee jupụta ogbunigwe ndị IDF na-agbapụ.
Mgbe a chụpụrụ ya n'ọrụ nchekwa ya, ọchịagha ahụ zigara Minista na-ahụ maka nchekwa Amir Peretz akwụkwọ ozi ma mee mkpesa na ọnụ ọgụgụ rọketị ụyọkọ a gbara na Lebanon, nke "ikekwe ndị ọchịagha chefuru ịkọ." O dere, sị: “N'ihe banyere duds, anyị enweghị ikike n'ebe onye ọ bụla merụrụ ahụ. N’oge na-adịghị anya, ha ga-agbawa n’aka ndị mmadụ.” Ọ nwetabeghị nzaghachi site n'aka minista nchekwa.
N'otu oge ahụ, ndị agha na-akọ na ha gbara bọmbụ phosphorous, bụ ndị IDF kwesịrị iji maka akara ma ọ bụ ịgbanye ọkụ na mpaghara, iji malite ọkụ na Lebanon. Onye ọchịagha ogbunigwe na-ekwu na ya hụrụ gwongworo nwere shells phosphorous ka ha na-aga batrị ogbunigwe na North.
Ihe ọkụkụ ozugbo sitere na shei phosphorous na-ebute oke ọkụ na ọnwụ na-egbu mgbu. N'ihe dị ka otu afọ gara aga, enwere mkpesa mba ụwa mgbe ndị ọrụ telivishọn gosipụtara foto ọjọọ nke ozu ndị Iraq gbara ọkụ nke bọmbụ phosphorous merụrụ ahụ n'oge mwakpo ndị America na obodo Fallujah.
Iwu mba ụwa machibidoro iji ngwá agha ndị na-akpata "oke mmebi na nhụjuanya na-adịghị mkpa," ọtụtụ ndị ọkachamara na-eche na phosphorous gụnyere n'ụdị a. International Red Cross kpebiri na iwu mba ụwa machiri iji phosphorous megide mmadụ. The American “Book of War,” e bipụtara na 1999,
bụ́ nke na-esetịpụ ụkpụrụ agha maka ndị agha America, na-ekwu, sị: “Iwu agha ala ahụ machibidoro iji phosphorous eme ihe megide ndị mmadụ.” Nkwekọrịta ahụ na machibido ma ọ bụ ịmachi ngwa ọgụ nwere ike ịgbanyụ machibido iji phosphorous megide ebumnuche ndị nkịtị yana megide ebumnuche ndị agha achọtara n'etiti nnukwu ndị obodo.
Ọnụ na-ekwuchitere IDF kwuru, sị: “Iwu mba ụwa enweghị mmachibido iwu zuru oke maka iji bọmbụ ụyọkọ. Nkwekọrịta Ngwá Agha Ọgbara anaghị ewepụta mmachibido iwu iji ngwa ọgụ na-akpasu iwe (ya bụ, phosphorous – M.R.), kama ọ na-enye naanị iwu maka ịhazi iji ngwa ọgụ a. Maka ebumnuche arụmọrụ enwere nghọta, IDF
agaghị ekwu maka nkọwa zuru ezu nke ngwa agha dị na ya. Ndị IDF na-eji naanị ụzọ na ngwa agha anabatara dịka iwu mba ụwa siri dị. Mmofra a wɔde wɔn ho hyehyɛ amammuisɛm mu, a wɔn a wotutu fam hwehwɛ tetefo nneɛma mu no, wɔde wɔn ho hyehyɛ amanyɔsɛm mu, a wɔn a wotutu fam hwehwɛ tetefo nneɛma mu no betumi ama wɔatumi atra ase daa.” Ụlọ ọrụ minista na-ahụ maka nchekwa kwuru na nzaghachi na ya enwetabeghị ajụjụ gbasara ịgba egbe rọketi.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye