Ndị na-esonụ bụ agbasawanye ụdị akụkọ biputere Ofesi nwaanyị na-elekwasị anya na Disemba 29, 2010
N'ọnwa Septemba a gara aga, odeakwụkwọ mba Amerịka bụ Clinton dọọrọ nkatọ maka ya atụnyere Mexico taa gaa "Colombia afọ iri abụọ gara aga" na-akpọ maka mgbalị siri ike iji luso ịzụ ahịa ọgwụ Mexico ọgụ. Ọtụtụ n'ime nkatọ ahụ jụrụ ma ntụnyere ahụ dabara adaba ma ọ bụ na nkwupụta ahụ ọ bụ mkparị na-enweghị isi megide ndị mmekọ US, gọọmentị Mexico nke Felipe Calderón. Mana akụkụ dị ịrịba ama nke okwu Clinton bụ otuto ọ na-anụ ọkụ n'obi maka Plan Colombia - nnukwu ngwugwu enyemaka ndị agha nke di ya malitere na 1999-na ya. siri ọnwụ na mkpa "ịchọpụta ihe nhata" maka mpaghara ndị ọzọ, karịsịa Mexico, Central America, na Caribbean [1].
Echiche ahụ na ekwesịrị iṅomi atụmatụ Colombia n'ebe ọ bụla bụ ihe na-awụ akpata oyi n'ahụ ndị maara ihe ndekọ ikike mmadụ nke Colombia, bụ nke kacha njọ na Latin America kemgbe afọ iri abụọ gara aga. Ché Guevara n'otu oge kpọrọ aha maka "abụọ, atọ, ọtụtụ Vietnam" iji kwatuo ọchịchị alaeze ukwu na ụwa nke atọ. Oku Clinton na-akpọ maka mmegharị nke ihe nlereanya Colombia n'ebe ndị ọzọ bụ ụzọ ụfọdụ enweghị obi ike, n'ihi na ya onwe ya na-akpọkwa maka ụdị mgbanwe mba ụwa - n'agbanyeghị na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụdị dị iche iche na-emegide. N'aka nke ọzọ, ndenye ọgwụ ahụ na-adịchaghị ihe ijuanya ma ọ bụrụ na etinyere ya n'ọnọdụ sara mbara nke amụma US maka Latin America na nso nso a.
Ihe Nlereanya Colombia: Maka onye ka ọ "rụ ọrụ"?
Na Septemba 8 yath kwuru Hillary Clinton kwa kwuru na "enwere nsogbu na enwere mmejọ" na Plan Colombia, "ma ọ rụrụ ọrụ." Dị ka ọ dị n'iwu ọ bụla, ọ dị mkpa ịjụ kedu, na onye, ka o si 'rụ ọrụ'? Ma ọ bụrụ na ihe nlereanya Colombia-na-ezo aka na amụma US n'ebe Colombia nọ n'ime iri afọ ole na ole gara aga-na-egosipụta ọhụụ ọchịchị Obama maka ndị fọdụrụ na Latin America, nghọta nke ihe nlereanya na-ebute ụzọ na nsonaazụ dị mkpa iji nyochaa atụmanya mpaghara sara mbara.
A malitere atụmatụ Colombia n'okpuru Bill Clinton na 1999, ụgwọ dị ka mmemme mgbochi ọgwụ ọjọọ. Kemgbe ahụ ihe izizi kwuru maka ihe karịrị ijeri $5 na enyemaka ndị agha US na ndị uwe ojii nyere Colombia bụ “agha megide ọgwụ.” Nsogbu mbụ na nke a ziri ezi bụ na ọ dịbeghị ihe ọ bụla mere a ga-eji kwere na mmemme ahụ sitere na ezi nchegbu maka ahụike ọha na eze nke ndị na-eme iwu US. Ihe iyi egwu dị egwu karịa ahụike ọha na-adị mana enweghị nchekasị. Ọrịa cancer, oke ibu, ọrịa obi, ọrịa shuga, na ọrịa ndị ọzọ nke ọ bụla na-egbu ọtụtụ mmadụ kwa afọ karịa cocaine ma ọ bụ heroine, a makwaara nke ọma na ejikọtara ya na ụtaba, mmepụta nri ụlọ ọrụ mmepụta ihe, mmetọ ụlọ ọrụ, na agbamume gọọmentị US nke ọtụtụ n'ime ha. omume ndị a site na enyemaka ego, nkwekọrịta azụmahịa mba ofesi, na ụkpụrụ lax. Baccotaba naanị na-egbu ọtụtụ mmadụ karịa ọgwụ ọjọọ, mmanya na-aba n'anya, ihe mberede ụgbọ ala, igbu ọchụ, na igbu onwe onye. Ihe na-adịbeghị anya ọmụmụ site n'akwụkwọ akụkọ ahụike The Lancet chọpụtara na mmanya na-egbu mmadụ karịa mgbawa na heroin [2]. N'ime ederede a, gọọmentị US amalitebeghị agha iwe ọkụ na ụtaba ma ọ bụ agha mmanya na-aba n'anya, juputara na ahịrị mkpọrọ amanyere iwu maka ndị nrụpụta, ndị ọrụ na ndị nkesa.
Nsogbu nke abụọ na nkwupụta ziri ezi nke "Agha na ọgwụ ọjọọ" bụ na ihe karịrị afọ iri nke Atụmatụ Colombia enwechaghị mmetụta na ọgwụ ọjọọ na-asọba na US. N'afọ 2007, onye na-ahụ maka akụ na ụba Colombia na onye na-akwado ikike mmadụ Héctor Mondragón kwuru na "[n] enweela ndị na-ere ọgwụ ọjọọ nwere ike dị ukwuu na Colombia" [3]. Mmepụta coca Colombia agbanweela—dịka ọmụmaatụ, na-arị elu 27 percent na 2007 na-ebelata site na 18 percent n'afọ ọzọ. N'agbanyeghị oke mgbasa ozi na nso nso a na mmepụta Colombian, n'agbanyeghị, na ọkwa mpaghara dị ntakịrị ka agbanweela, n'otu akụkụ n'ihi na oge nkwụsị nke mmepụta Colombia na-adaba na mmụba n'ebe ndị ọzọ na nke ọzọ, na-egosi (dị mfe ịhụ) "balloon. mmetụta." N'oge na-adịbeghị anya, ọtụtụ ndị na-emepụta ihe na ndị na-azụ ahịa esila Colombia kwaga Peru, na ruo n'ókè dị nta Bolivia, na-abawanye mmepụta coca na mba ndị ahụ. N'agbanyeghị nke ahụ, Colombia na-anọgide na-emepụta cocaine n'ụwa [4]. Onye bụbu onye isi ala Colombia César Gaviria, onye na-elekọta Kọmịshọna Latin America maka ọgwụ ọjọọ na ọchịchị onye kwuo uche ya. chịkọtara Kọmịshọn ahụ zuru oke na 2009 akụkọ site n'ikwu na "[w] na-ewere agha na ọgwụ ọjọọ dị ka ọdịda n'ihi na e nwebeghị ebumnobi ya ... Amụma ndị na-egbochi iwu na-adabere na mkpochapụ, nkwụsịtụ na mpụ arụpụtaghị ihe a tụrụ anya ya. Anyị nọ taa karịa mgbe ọ bụla ebumnobi nke ikpochapụ ọgwụ ọjọọ” [5]. Nkwubi okwu yiri nke a metụtara Mexico, nke n'afọ ndị 1990 nọchiri Florida na Caribbean dị ka ebe bụ isi na-ebufe ọgwụ ọjọọ n'ihi mkpọsa mgbochi ọgwụ n'ebe ndị ọzọ. Dị ka onye nyocha Laura Carlsen kwuru n'oge na-adịbeghị anya, ebe gọọmentị Mexico malitere mmemme mgbochi ọgwụ ọjọọ $1.4-ijeri $2008 na 30,000, “Ame ihe ike metụtara ọgwụ gbawara… na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ 2006 nwụrụ kemgbe mmalite nke agha ọgwụ na njedebe 2009. E boro ebubo imebi ikike mmadụ megide ndị agha agbagoro okpukpu isii site na [2010], na n'ime ọnwa gara aga [nke etiti afọ 6] ndị agha agbagbuola ọtụtụ ndị nkịtị" [XNUMX].
Ihe nke atọ na-egosi na "agha nke ọgwụ ọjọọ" nwere ike inwe ebumnobi ọzọ bụ na steeti Colombia nwere njikọ chiri anya na ndị mmadụ na ihe omume nke atụmatụ Colombia na-ekwu na ha na-ezubere iche, nke bụ eziokwu na US nchịkwa mmanye ọgwụ ọjọọ. mara tupu atụmatụ Colombia amalite [7]. United States na-etinye aka na mmekọrịta a, dịka ọmụmaatụ site na mmemme "mmepe ọzọ" nke USAID na mmanụ nkwụ Africa na ngwaahịa ugbo ndị ọzọ na-abụghị omenala. Onye omebe iwu Colombian Gustavo Petro ndetu na "Atụmatụ Colombia na-alụ ọgụ megide ọgwụ ike n'otu oge ahụ ọ na-enye ego iji kwado nkwụ, nke ndị mafias paramilitary na-eji ego eme ihe," ya mere US na-enye "ndị na-azụ ahịa ọgwụ ike" [8]. Ndị ọrụ aka nri na-aga n'ihu na-enwe mmekọrịta chiri anya, ma ọ bụrụ na iwu na-akwadoghị na teknụzụ, mmekọrịta ha na ndị agha Colombia, ndị ndị ọrụ ha nyeere ha aka. na-ezu ohi iri puku kwuru iri puku acres sitere n'ime ime obodo na ndị obere ihe n'afọ ndị na-adịbeghị anya. Ihe akaebe na-egosi na mmekọrịta yiri nke ahụ dị n'etiti ndị isi na ndị isi ọgwụ Peru na Mexico, ọ bụ ezie na nkọwa maka nke ikpeazụ bụ ntakịrị murkier [9].
Eziokwu ndị a banyere atụmatụ atụmatụ Colombia ụdị mmemme mgbochi ọgwụ - adịghị arụ ọrụ ha site n'echiche ahụike ọha na eze, oke mmebi iwu mmadụ na-eweta, na nrụrụ aka ha bụ isi - ndị ọkachamara ghọtara nke ọma ruo ọtụtụ afọ, na nsonaazụ ya dị mfe ịkọ ogologo oge. tupu Atụmatụ Colombia amalite. Okwu onye bụbu onye isi ala Gaviria gbasara atụmatụ atụmatụ Colombia ziri ezi, belụsọ na “nsonaazụ a tụrụ anya ya” abụghị mkpochapụ ọgwụ; Ndị ọkachamara nọọrọ onwe ha ebuola amụma “ọdịda” nke mmemme a nke ọma tupu na mmejuputa ya, na-adọ aka na ntị na militarization na saịtị nke mmepụta bụ ụzọ na-adịghị arụ ọrụ nke ukwuu nke ịlụ ọgụ megide ọgwụ ọjọọ na iji ya tụnyere mmemme ọgwụgwọ ọgwụ na mmepe akụ na ụba ọzọ. Nke ụlọ US "Agha na ọgwụ ọjọọ," nke gụnyere ịtụ ihe karịrị ọkara nde mmadụ mkpọrọ kwa afọ maka mmebi iwu metụtara ọgwụ, bụkwa ụzọ na-adịghị arụ ọrụ nke ọma (yana nke jọgburu onwe ya na nke ihu abụọ) nke ibelata iji ọgwụ eme ihe [10]. Nnukwu na ogologo nghọtahie dị n'etiti ihe ọmụma na amụma ndị ọkachamara na-ewelite ajụjụ ozugbo gbasara ezi ebumnobi nke "agha" na agha agha na-eso ya, nke a na-ekwu n'ụzọ zuru ezu n'okpuru.
Gịnị mezie nwere Atụmatụ Colombia mezuru? N'agbanyeghị mbelata nke ọkwa ime ihe ike n'ozuzu yana nchekwa ka mma maka ndị bi n'ime obodo mepere emepe, Colombia kemgbe 1999 abụrụla nke a ma ama karịa ka ọ bụbu maka mkpegbu ikpe na-ezighị ezi, nnukwu nchụpụ n'ime ime na izu ohi ala, yana njikọ chiri anya n'etiti ọnwụ ndị otu aka nri. squads na ọchịchị aka nri obodo. Ọtụtụ ime ihe ike na-achọ ndị ọrụ na ndị ogbenye, ọkachasị ndị na-eyi ikike nke ndị nwe ụlọ na ndị ọchụnta ego egwu egwu. Kemgbe 2005, 45 ndị ọrụ ugbo e gbuola n'ihi na ha chọrọ iweghachite ala e zuru [11]. Na 2009 Colombia ruru ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọkara nke igbu ọchụ niile nke ndị otu ndị ahịa n'ụwa, ma ọ dịla anya mara dị ka obodo kachasị dị ize ndụ n'ụwa maka ndị na-arụ ọrụ; omume a gara n'ihu n'okpuru onyeisi oche ọhụrụ, Juan Manuel Santos [12]. Mkpughe ọhụrụ nke mmejọ oke ruuru mmadụ dị egwu yana njikọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ndị ọrụ nchekwa na-apụta mgbe niile; n'ikpeazụ 2009, a uka ili A chọtara ihe karịrị ozu 2,000 na nso Bogotá. Ọ bụ ezie na ndị agha okpuru ọchịchị aka ekpe na Colombia emeela nnukwu mmebi iwu ndị ruuru mmadụ, ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke mmegbu bụ ndị gọọmentị na ndị ọrụ aka nri aka nri, bụ ndị na-enwe ọnọdụ nke "enweghị ntaramahụhụ zuru oke" dị ka ihe ruuru mmadụ nke UN si kwuo na March 2010. akụkọ [13].
Mgbago Colombia na ọkwa nke kọntinent kacha njọ na-emebi ikike mmadụ dabara na mmụba nke enyemaka ndị agha US na-enye mba ahụ. Kemgbe 1990 Colombia anatala enyemaka ndị agha na ndị uwe ojii US karịa mba ndị ọzọ niile dị na mbara ala. Plan Colombia na-ahụ maka ọtụtụ n'ime enyemaka a, na-agbakọta ihe karịrị ijeri $5 kemgbe 1999. Njikọ dị n'etiti enyemaka US na ndekọ oke oke ruru mmadụ nke Colombia abụghị ihe ndabara. Ọnwa Mbụ 2010 akụkọ Ụlọ ọrụ Centre for Global Development bipụtara chọpụtara na "njikọ dị n'etiti ndị agha na ndị agha iwu na-akwadoghị ... pụtara na enyemaka mba ọzọ na-enyere ndị otu iwu na-akwadoghị aka ịkwado ime ihe ike ndọrọ ndọrọ ọchịchị na imebi ụlọ ọrụ onye kwuo uche ya, dị ka ntinye aka na ntuli aka." Ọzọkwa, ndị edemede ahụ kwuru na "ụdị dị iche iche, nke asymmetric: mgbe enyemaka ndị agha US na-abawanye, mwakpo nke ndị agha, ndị a maara na ha na ndị agha na-arụkọ ọrụ, na-abawanyewanye na obodo ndị nwere ntọala [Colombian agha]" [14]. Ọzọ na-adịbeghị anya ọmụmụ, site na Fellowship of Reconciliation and US Office on Colombia, nyochaa ọnọdụ nke ogbugbu ndị agha Colombia nwetara enyemaka US n'ime afọ itoolu gara aga, na-achọpụta na "ebe ndị otu ndị agha Colombia nwetara mmụba kachasị ukwuu na enyemaka US kwuru na ọ na-abawanye ụbara ikpe. igbu mmadụ na nkezi.” Dị ka Paola Reyes akụkọ, "Mkpegbu ndị FOR / USOC tụlere na-abụkarị ikpe nke ndị agha gburu ndị nkịtị iji mee ka ọnụ ọgụgụ ndị agha guerrilla ndị ha chere na ha gburu n'omume" [15]. Ọmụmụ ihe ndị a kacha ọhụrụ na-akwado mmekọrịta dị ogologo n'etiti enyemaka ndị agha US na mmebi ikike mmadụ, ụkpụrụ nke pụtara ìhè karịsịa na mba ndị dị ka Colombia mana nke gbasaa n'ụwa nile [16]. (Ọ bụrụ na iwu US dị mkpa, Iwu Mbupụ Mbupụ Arms nke 1976 machibido inye ndị ọchịchị enyemaka ọ bụla ikpe maka mmegide ikike mmadụ kwụgidere.)
Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Washington na-abụ mgbe niile maara nke ndị otu ọnwụ Colombia na njikọ ha na ọnụ ọgụgụ gọọmentị, mana ihe ọmụma ahụ ebelatala mmasị ha nwere maka enyemaka ndị agha US na Colombia [17]. N'oge mgbasa ozi onye isi ala Obama kwupụtara nkatọ dị nro banyere ọnọdụ ikike mmadụ na Colombia, mana ọ kwadoro njikọ aka siri ike na Colombia n'ime afọ abụọ mbụ ya n'ọchịchị. Njikọ a gụnyere nkwekọrịta 2009 nke, ọ bụrụ na ọ merie ugbu a ihe mgbochi iwu n'ime Colombia, ga-enye United States ohere ịnweta ebe ndị agha asaa na mba ahụ. Ezubere nkwekọrịta a "ime ka Colombia bụrụ mpaghara mpaghara maka ọrụ Pentagon" dị ka "ndị isi ndị agha Colombia na ndị ọrụ nkịtị maara nke ọma na mkparịta ụka," Associated Press. kọrọ n'oge [18].Ihe n'ezieederede N'ime nkwekọrịta ahụ na-ekwe nkwa nkwado US-Colombian "iji lebara ihe iyi egwu na-eyi udo, nkwụsi ike, nnwere onwe na ọchịchị onye kwuo uche ya," asụsụ nke na-edoghị anya ozugbo na ọkpụkpụ maka ndị maara akụkọ ihe mere eme nke amụma US na mpaghara [19].
N'ime Colombia n'onwe ya, ndị mmeri buru ibu bụ ngalaba nke ndị na-ere ọgwụ ọjọọ, ndị ọrụ gọọmentị, ndị ọrụ aka nri, ndị nwe ụlọ na ndị ọkachamara azụmahịa. Ọtụtụ ndị Colombia ndị ọzọ emebeghị nke ọma, agbanyeghị. Dị ka ọnụ ọgụgụ UN si kwuo, "Colombia bụ otu n'ime mba 3 dị na Latin America ebe enweghị ahaghị nhata akụ na ụba mụbara n'etiti 2002 na 2008" (ndị ọzọ bụ Guatemala na Dominican Republic). Ntinye ego si mba ofesi amụbaala okpukpu atọ n'afọ ndị na-adịbeghị anya, na-atụnye ụtụ na nnukwu akụ na ụba, mana ịda ogbenye (pasent 43) na oke ịda ogbenye (pasent 23) agbanweela ntakịrị. N'ime ime obodo, pasent 0.4 nke ndị nwe ala nwere pasenti 61 nke ala [20]. Na mpaghara ebe mmegharị mmekọrịta ọha na eze siri ike na gọọmentị na-adabere n'aka ekpe agbaghawo ike ọdịnala nke gọọmentị US na ụlọ ọrụ mba dị iche iche, Colombia na-anọgide na-akwadosi ike nke ụdị US "ahia n'efu," ma ọ bụ neoliberalism, nke e ji n'ichepụta ọrụ. liberalization nke ahịa, na atumatu gọọmentị nke na-emekọ ihe ọnụ na ndị isi obodo iji gbochie ikike nke ndị ọrụ, ndị ọrụ ugbo, ndị pere mpe, na gburugburu ebe obibi. Ụlọ akụ ụwa na mba ụwa na nso nso a toro Mgbali nke Colombia n'ịkwado “ebe enyi na enyi azụmahịa,” na-akọwapụta ya, yana Mexico na Peru, dị ka mba atọ kachasị elu na Latin America n'ihe gbasara "dị mfe ịzụ ahịa" [21]. Na mberede, otu mba ndị a bụkwa ndị United States atọ kacha nso na mpaghara ahụ.
"Enweghị anyaụfụ" na ezi uche nke amụma US
Kemgbe 1990, na karịsịa kemgbe 2000 mgbe atụmatụ Colombia malitere, Colombia aghọwo isi okwu nke ike US na Latin America. Ka mmetụta US na-ebelata n'ofe mpaghara ahụ, Colombia abụrụla nke dị oke mkpa dị ka ihe ngosi maka amụma US. Ihe atọ dị mkpa dị na amụma ahụ bụ neoliberalism akụ na ụba, ọchịchị enyi na United States, na mmụba agha. Ọ bụrụ na ọdịda dị njọ site n'echiche nke ahụike ọha na eze, ikike mmadụ, na ọdịmma akụ na ụba, ihe ndị a na-emezu ihe mgbaru ọsọ bara uru dị iche iche. Mmasị US maka neoliberalism agha - ihe nlereanya nke ọchịchị Obama na-achọ ugbu a ịmụgharị na Mexico na Central America - n'ezie na-erube isi n'echiche ziri ezi.
Ọ bụrụ na "agha na ọgwụ ọjọọ" kacha mma bụ nkọwa ezughị ezu maka agha US nke Latin America, na nke kachasị njọ bụ ihe nrịbama, olee njedebe ọzọ ka agha ahụ na-eje ozi site n'echiche nke ndị otu mmasị US? Dị ka ihe ntinye n'ịza ajụjụ a, ọ gaghị enwe obi abụọ na US chọsiri ike "[m] na United States dị ka mmetụta ndị agha mba ọzọ kachasị na Latin America," dị ka isi akwụkwọ ntuziaka 1962 State Department gbara ume. 22]. Ịnọgide na-achị ndị agha na Latin America abụrụla ebumnuche etiti US ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu narị afọ, yana ọkachasị kemgbe Agha IIwa nke Abụọ. Nkwenye ọha na eze maka ịlụ agha n'oge Agha Nzuzo bụ ebubo ebubo iyi egwu nke Soviet "ntinye" nke Latin America [23]. Ma na nzuzo, ndị na-eme amụma maara ihe ewereghị iyi egwu ahụ n'ụzọ nkịtị. N’afọ 1958, akwụkwọ akụkọ National Intelligence Estimate kwuru na òtù ndị Kọmunist Latin America, ma e wezụga ndị ọrụ Soviet, “agaghị aghọ ọchịchị ọ bụla” n’ógbè ahụ. Ka o sina dị, ndị ọrụ US kwusiri ike mkpa ọ dị maka ịlụ agha, ọ bụghị ịgbachitere Soviet Union kama kama n'aha "nchekwa nke ime." Ndị iro ahụ nọ n’ime Latin America n’onwe ya, ọ bụghị n’òtù Soviet, ihe ize ndụ kasịnụ bụkwa ịhụ mba n’anya Latin America, ọ bụghị ọchịchị Kọmunist nke ndị Soviet. Mgbanwe nke Cuba na 1959, bụ́ nke ndị Kọmunist ha na Soviet jikọrọ aka na-ekere nanị akụkụ dị nnọọ nta, mere ka nke a pụta ìhè. Mmemme “nchekwa ime” nke United States na-akwado gụnyere nnukwu enyemaka ndị agha na ndị uwe ojii pụtara na kọntinent niile malite na Eisenhower wee na-agba ọsọ n'okpuru Kennedy [24].
Gịnị ka e mere iji chebe ihe omume ndị a? Akwụkwọ ozi nke Ngalaba Steeti na-enye azịza doro anya. Iji were otu ihe atụ, ndị isi na-echegbu onwe ha na mgbanwe mgbanwe Bolivian nke 1952 “nwere ike wepụta mmeghachi omume agbụ na Latin America” ma ọ bụrụ na e meghị ụzọ “kwesịrị ekwesị”. Mgbe e mesịrị, mgbe Mgbanwe Ọchịchị Cuba nke 1959 gasịrị, ndị na-eme atụmatụ United States ji oké olu kwuo na “ndị ogbenye na ndị ọ na-enweghị ka ọ hà ha, bụ́ ndị ihe atụ nke mgbanwe Cuba kpaliri, na-achọzi ohere maka ibi ndụ dị mma.” Nnupụisi na-aga nke ọma na Cuba emewo ka ọtụtụ ndị na-ekiri ihe kwenye "na steeti Latin America nwere ike ịbụ ndị isi nke ọdịnihu ha" kama ịdabere n'aka ndị nna ukwu si mba ọzọ. Na 1961, otu onye ndụmọdụ Kennedy kacha elu, bụ́ Arthur Schlesinger, kwupụtara nchegbu banyere “mgbasa nke echiche Castro nke iwere ihe n’aka mmadụ.” Kama ime onwe ha na US, ndị Latin America kwesịrị ikwe ka US duzie ha n'ụzọ bara uru maka "mgbanwe nke etiti," na-emegide "ndị ọrụ na ndị ọrụ ugbo" [25]. Ihe dị mkpa nke igbochi ịhụ mba n'anya na mmepe onwe ya, na ịta ndị nwere echiche efu dị otú ahụ ahụhụ, na-aga azụ azụ n'akụkọ ihe mere eme nke alaeze ukwu US; mkpa dị otú ahụ pụtara ìhè, dịka ọmụmaatụ, na akwụkwọ ozi nke ndị ọchịagha narị afọ nke iri na itoolu bụ ndị chọrọ ikpochapụ ụmụ amaala America niile jụrụ ka a kpọchie ya na ndoputa ụdị ogige ịta ahụhụ [26].
Nsogbu kasịnụ dị na nnupụisi a bụ ihe iyi egwu ọ na-etinye na njikwa ndị isi US na-achịkwa akụ na ụba sitere n'okike, ọrụ, na idobe usoro nrigbu nke azụmahịa. Ihe iyi egwu abụọ nke "ọnụọgụ na ịhụ mba n'anya," nke 1958 Intelligence Estimate dọrọ aka ná ntị banyere ya, sitere n'ọchịchọ nke ndị Latin America inwe ike ịchịkwa akụ na ụba mba ha. "Ndị Latin America," dị ka onye ndụmọdụ Ngalaba Ọchịchị Laurence Duggan si kwuo, 'enwela obi ike na ndị mbụ ga-erite uru na mmepe nke akụ obodo kwesịrị ịbụ ndị obodo ahụ. Mana nkwenye ahụ megidere ụfọdụ ọdịmma US. Dị ka onye nnọchiteanya US na Bolivia, Philip Bonsal, degaara onye isi ya akwụkwọ n'otu afọ ahụ, "Nsogbu a nke ịnọgide na-enwe ọnọdụ nke ụlọ ọrụ mmanụ ala America na Bolivia na n'akụkụ ndị ọzọ nke South America bụ, dịka ị maara nke ọma karịa m. otu n'ime ihe kacha mkpa anyị na-eche ihu." Nsogbu a, ka Bonsal kwuru, butere akụkụ dị ukwuu nke enweghị ntụkwasị obi nke ndị Latin America nke gọọmentị na ụlọ ọrụ si mba ọzọ: “Nke bụ eziokwu bụ na ọ bụwo nnukwu ọrụ imeri nkwenkwe nke ọtụtụ ndị ebe a na n'erigbu nke akụ mmanụ Bolivia. A ga-eleghara mmasị mba Bolivia anya ma ọ bụ, opekata mpe, tinye ya n'ọnọdụ dị n'okpuru." Nsogbu ndị yiri ya kpara ndị na-eme iwu US aka n'ebe ndị ọzọ, ọkachasị na mpaghara Middle East [27].
Ọtụtụ n'ime mkpa maka agha agha sitere n'eziokwu ndị a. Ihe a na-akpọ mmemme nchekwa ime malitere ịpụta, gụnyere n'ime Colombia, n'ihe dịka otu oge Ambassador Bonsal na-ede na 1958 [28]. George Kennan, onye na-edu ndú n'oge Agha Nzuzo, akọwapụtala nsogbu ahụ afọ iri gara aga:
[W] e nwere ihe dịka 50% nke akụnụba ụwa mana naanị 6.3% nke ndị bi na ya. Ọdịiche a dị oke n'etiti anyị na ndị Asia. N'ọnọdụ a, anyị enweghị ike ịghara ịbụ onye anyaụfụ na iwe. Ọrụ anyị n'ezie n'ime oge na-abịanụ bụ ịmepụta usoro mmekọrịta nke ga-enye anyị ohere ịnọgide na-enwe ọnọdụ nke enweghị ọdịiche na-enweghị ezigbo mmebi na nchekwa obodo anyị. [29]
Ka oge na-aga, ndị ọrụ US kwuru hoo haa mkpa ọ dị maka agha agha. Dị ka General Maxwell Taylor si kwuo, otu n'ime ndị isi kpara Agha Vietnam, "Dịka ndị isi ọgaranya' nwere 'ikike, anyị nwere ike ịtụ anya na anyị ga-alụ ọgụ maka ihe bara uru nke mba anyị megide anyaụfụ 'enweghị-enweghị' "Na dị ka Jimmy Carter's. Odeakwụkwọ na-ahụ maka nchekwa, Harold Brown, kọwara na 1980 ka ọ na-arụrịta ụka maka mmụba nke “ndị agha na-ebuga ngwa ngwa”: “Mgba aghara, iyi egwu nke ime ihe ike na iji ike eme ihe ka na-agbasa ebe niile. [Nsogbu ndị a] nwere ọtụtụ ihe dị iche iche na-akpata, [nke bụ ọdịda mba ndị bara ọgaranya] iji gboo mkpa ndị bụ isi nke ndị mmadụ na ibelata ọdịiche mgbawa n'etiti akụ na ụba na agụụ" [30].
Mkparịta ụka na nso nso a na mpaghara gọọmentị US nwere nkwughachi nke nkwupụta ndị a. Njikwa akụrụngwa Latin America, ọkachasị mmanụ, ka bụ ihe kacha mkpa taa. Na 2008 otu Council on Foreign Relation Task Force rụrụ ụka na "Latin America enwebeghị ihe gbasara United States." Otu n'ime ihe ole na ole kpatara ya, nke mbụ a kpọtụrụ aha bụ na "[t] mpaghara bụ onye kasị ibu mmanụ ala ọzọ na-ebuga United States" [31]. Nkwalite nke “ahia n'efu”—ghọtara n'echiche nka ya, dị ka amụma na-ebugharị akụ na ụba ọha n'aka ụlọ ọrụ nkeonwe, na-achụ ọdịmma mmadụ na gburugburu ebe obibi na usoro a — ka bụ isi na atụmatụ US. Ma mbọ a ga-emerịrị ihe mgbochi ndị a na-emebu, ya bụ nguzogide nke ndị bi na Latin America. A 2008 akụkọ site na US Director of National Intelligence (DNI) kwuru na iyi egwu nke "obere ìgwè nke populist ọchịchị" na-emesi ike ịhụ mba n'anya akụ na ụba na-efu nke ahịa dabeere n'ụzọ, si otú "na-emegide [na] kpọmkwem na atụmatụ US. ” N'ụzọ dị mwute, akụkọ ahụ kwuru, "ọhụụ a na-asọmpi" a na-ewu ewu na mpaghara ahụ, ebe "oke ịda ogbenye na enweghị oke ego na-akpata ga-aga n'ihu na-emepụta ndị na-ege ntị nwere ike ịnabata ozi populism radical." DNI nke 2010 akụkọ site na onye na-ahọpụta Obama na-ekwughachi nchegbu ndị a bụ isi: gọọmentị dị na Venezuela, Bolivia, na Ecuador "na-emegide atumatu na mmasị US na mpaghara" site n'ịkwalite "statist" uzo ozo maka "ahịa isi obodo." Na dị ka ndị ọzọ nyocha ntọala nwere na nso nso a kwuru, "enweghị ntụkwasị obi na ebumnobi Washington ka na-agba ọsọ miri emi na mpaghara" [32].
Hillary Clinton n'onwe ya abụrụla otu n'ime ndị ahụ kacha eziokwu olu na ọchịchị Obama gbasara ebumnobi US na Latin America. Nke a gara aga March ọ blasted Gọọmenti Venezuelan nke Hugo Chávez, na-achọ ka Venezuela "weghachi ihe onwunwe nkeonwe ma laghachi na akụnụba ahịa efu." Ọ kwadokwara mbelata mmachi na njem na Cuba ka ndị Cuban America wee bụrụ “ndị nnọchi anya… maka akụnụba ahịa efu.” Clinton akọwawo ọdịiche dị na "onye ọchịchị aka ike" nke Venezuelan na ndị ọchịchị mpaghara ndị ọzọ, na-ekwu na "[w] ọ ga-adị ka Venezuela na-eleba anya na ndịda ya ma na-ele Brazil anya ma na-ele Chile" [33].
Nkwalite nke usoro ndọrọ ndọrọ ọchịchị "na-agafeghị oke" na ọchịchị ndị dị ugbu a na Venezuela na Bolivia bụ ihe a na-elekwasị anya na amụma US n'afọ ndị na-adịbeghị anya. Dịka ọmụmaatụ, na Bolivia, ewepụrụ ụlọ ọrụ nnọchi anya US akwụkwọ ekpughere ọrụ USAID n'ịkwado ndị otu ndọrọndọrọ ọchịchị ego ka ha wee “jere dị ka ihe mgbakasị ahụ nye ndị na-akpa ike MAS [otu nke Onye isi ala Evo Morales] ma ọ bụ ndị ga-anọchi ya,” na “na-ewusi òtù dị iche iche ike iji na-emegide MAS.” Mkpughe ọhụrụ banyere oke enyemaka ego US nyere ndị otu mmegide na ụlọ ọrụ mgbasa ozi na Venezuela—ka ọ dị $ 40 kwa afọ—Emela ka atụmatụ a pụtakwuo ìhè. Ndị ọrụ Ngalaba Steeti nwekwara n'ihu ọha kwadoro Usoro nke ikewa "radical" site na "ndị na-adịghị mma" aka ekpe, iji guzobe "ndị ọchịchị dị ka ndị na-achị ugbu a na Venezuela na Bolivia bụ ndị na-agbaso iwu ndị na-adịghị ejere ndị obodo ha ma ọ bụ mpaghara." Nkwanye ọzọ nke atụmatụ a sitere na faịlụ diplomatic US wepụtara na nso nso a Wikileaks, ụfọdụ n'ime ha na-enye ihe akaebe nke mbọ US iji mebie ma ọ bụ kwatuo Hugo Chavez [34].
Okwu na akwụkwọ ndị a na-enye nkọwa zuru oke nke ihe ndị US kacha mkpa na Latin America: kwalite ọchịchị ndọrọ ndọrọ ọchịchị enyi na enyi na United States mgbe ị na-eduzi akụ na ụba Latin America n'ụzọ bụ isi nke neoliberal (ibelata ma ọ bụ iwepụ netwọk nchekwa ọha, na-eme ka iwu dị mfe na ụlọ ọrụ ndị mba ọzọ, na-ebute ụzọ akụrụngwa. mbupụ, ịkwatu ihe nchebe maka ụlọ ọrụ mba, wdg). Usoro nke neoliberalism na nkwalite ọchịchị onye kwuo uche ndị ahịa na-erube isi nwere njikọ chiri anya. Na okwu ndị ọzọ doro anya nke Clinton na ndị ọzọ, karịa okwu mkparịta ụka nke Obama n'onwe ya, yiri ka ọ na-egosipụta ezi uche dị n'azụ amụma nchịkwa ugbu a na mpaghara ahụ, nke na-aga n'ihu. ụgwọ ọrụ usoro dị ka ndị Colombia, Peru, na Mexico na-akwadoghị ndị na-etinye ego na ụlọ ọrụ maka ikike mmadụ ka ha na-achọ imebi ndị nọ na Venezuela, Bolivia, na ebe ndị ọzọ [35].
Ihe kpatara agha agha
Mana gịnị kpatara US ji tinye uche dị otú ahụ na re-agha Latin America n'ime afọ iri gara aga? Na mpụga Colombia, enweghị ihe iyi egwu agha kpọmkwem nye ọchịchị enyi US, dịka enwere mgbe ụfọdụ n'oge Agha Nzuzo mgbe enweghị afọ ojuju na-ewu ewu mepụtara ndị agha okpuru ọchịchị. Enweghị ike imezu ebumnuche US site n'ọchịchị akụ na ụba na ndọrọ ndọrọ ọchịchị naanị, dịka ha dị obere oge na Bolivia mgbe mba 1952 mgbanwe gachara [36]?
Ọ bụ ezie na a na-edekọ akụkọ agha na-aga n'ihu nke amụma mba ụwa nke US, mgbọrọgwụ ya chọrọ nkọwa doro anya karị (isiokwu nke m na-atụ anya ịgwọ n'ọdịnihu). N'oge ugbu a, Otú ọ dị, achọrọ m ịtụ aro nkenke ihe ise na-enye aka. Abụọ ndị mbụ na-egosipụta ihe David Harvey na-akpọ onye isi obodo na ókèala "echiche nke ike," ma ọ bụ US kwesịrị ịkwalite uru akụ na ụba na ịnọgide na-achịkwa geopolitical na Latin America; Ihe abụọ a nke mbụ nwere njikọ chiri anya na mkpa US ndị a tụlere n'elu [37]. Ihe atọ ndị fọdụrụ na-adaba na nke mbụ, mana na-egosipụtakwu ụdị akụ na ụba US, eziokwu nke ibelata mmetụta zuru ụwa ọnụ US, na omenala ndọrọ ndọrọ ọchịchị Washington.
- Na-egbochi nkwenye
- Na-edobe ọnụnọ US siri ike na mpaghara ahụ
- Mmetụta ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke ndị ọrụ nkwekọrịta agha na ndị na-emepụta ngwá agha
- Ike agha dị ka nke fọdụrụ n'ógbè nke US na-achị
- Omenala ndọrọ ndọrọ ọchịchị machista nke Washington
- Na-egbochi nkwenye. N'ime ọtụtụ mba, a na-aga n'ihu na-enwe ọtụtụ ihe iyi egwu "nchekwa ime" dị iche na ndị na-ere ọgwụ ọjọọ na ndị agha agha. Dị ka Edward Herman hụrụ n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ afọ 30 gara aga, isi mgbagha dị n'azụ mmekọrịta dị ogologo n'etiti enyemaka ndị agha US na mmebi ikike mmadụ bụ na nkwụsị nke ikike mmadụ na-achọ ịmepụta ọnọdụ dị mma maka azụmahịa. Ná mba ndị na-emepe emepe ebe ọrụ dị ọnụ ala na akụrụngwa bụ isi ihe na-adọrọ mmasị maka isi obodo mba ọzọ, ọchịchị ndị na-akwado ikike ndọrọ ndọrọ ọchịchị, mmekọrịta ọha na eze na nke akụ na ụba nye ndị ha niile agaghị enwe ihe ịga nke ọma n'ịrata ndị ọchụnta ego si mba ọzọ na imeri ezi uche nke ndị ahụ. Gọọmentị ụlọ ndị investors [38]. Eziokwu a apụtala nke ọma kamgbe Herman mere nlebanya ahụ na 1982, ebe ọ bụ na etinyere mgbanwe mgbanwe akụ na ụba neoliberal n'ọtụtụ ụwa na-emebi ọtụtụ ndị nkịtị. Amụma Neoliberal adịla anya enweghị mmasị n'etiti ndị Latin America, ma nyere aka kpalite mmalite nke mmegharị mmekọrịta ọha na eze Latin America dị ike n'ime iri afọ ndị na-adịbeghị anya; kemgbe 1990s, dị ka ndị na-eme atụmatụ US si kwara arịrị, mmegharị ndị a na oke enweghị mmasị na ọha mmadụ ha na-anọchi anya ha ewepụtala ihe dị ka ndị isi iri na abụọ na-adabere n'aka ekpe na-ekwe nkwa imebi akụ na ụba, ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ọchịchị mba ha na United States [39]. Ịme agha n'ụdị mmụba ndị agha na ndị uwe ojii bụ otu atụmatụ maka ịnwe ihe a. Ọ bụ ezie na ebumnuche nke "enyemaka" bụ ndị na-ere ọgwụ ọjọọ (na Colombia, ndị agha guerrillas), n'ọtụtụ mba ndị enyemaka enyekwara aka mee ka mmegide nke mmegharị ọha na eze na-adịghị eme ihe ike [40]. nkwupụta na Septemba 8 nke Clintonth kwuru, ndị editọ nke Mexico kwa ụbọchị Ndị Jornada rụtụ aka na otu uru nke "agha na ọgwụ ọjọọ" bụ na ọ dị mfe na-agbazinye onwe ya na "mmebi iwu nke mmegharị mmekọrịta ọha na eze na ndị na-eme ihe ike n'okpuru ebubo nke ịlụso ndị agha ọgwụ ọgụ" [41]. N'afọ ndị na-adịbeghị anya, ndị agha "nchekwa" na-akwado ma na-azụkarị ndị United States na-azụkarị ndị na-eme ngagharị iwe na Latin America, egbuola, tụọ ha mkpọrọ, ma kpagbuo ha. ndị otu, India, na ndị nkịtị, obodo na-eme mkpesa na ụlọ ọrụ mmepụta ihe na Amazon nke Peruvian, ndị na-eme ihe ike na ndị nta akụkọ na-esochi ọchịchị June 2009 na Honduras, na iche iche Ndị ngagharị iwe Mexico (nke kacha nso nso a ndị nkuzi, ndị na-egwuputa ihe, na ndị ọrụ eletrik, na mgbakwunye na nke Zapatistas). N'ụzọ sara mbara, militarization bụ ụzọ kacha mma isi na-emeso enweghị ntụkwasị obi - site na mkpesa ọha na eze gaa na mpụ n'okporo ámá, mmepụta ọgwụ na ime ihe ike - na neoliberalism na-ebu amụma na-akawanye njọ [42].
- Na-edobe ọnụnọ US siri ike na mpaghara ahụ. Mmasị nke ndị na-eme iwu US na-achị Latin America abụghị ihe sitere na ọdịmma ihe onwunwe naanị. Ọ bụ ezie na mmasị ndị ahụ na-ekere òkè bụ isi, a na-ahụta mpaghara ahụ ka ọ nwere nnukwu ihe ndọrọ ndọrọ ọchịchị mkpa, nke n'ụzọ dị ukwuu na-enweta site mmasị akụ na ụba ma ọ bụghị kpọmkwem otu ihe. Nchegbu US maka Latin America ejirila ogologo oge na-achọsi ike, dịka nraranye US kwụsiri ike na 1980s na-egbochi mkpali mgbanwe mgbanwe na mba atọ Central America bụ ndị nwere obere mkpa akụ na ụba ozugbo maka ndị isi azụmaahịa US. Ịnọgide na-achịkwa “obere mpaghara anyị dị ebe a”—n’akwụkwọ odeakwụkwọ mbụ nke Agha Henry Stimson—bụ n’ụzọ ụfọdụ, ihe mgbaru ọsọ n’onwe ya, ọ bụ ezie na nke a na-ewerekwa dị ka ihe dị mkpa n’ụzọ ọdịnala “iji nweta usoro na-aga nke ọma n’ebe ndị ọzọ n’ụwa. ,” dị ka Kansụl Nchebe Mba si kwuo na 1971 [43]. Ọgwụgwụ nke Agha Nzuzo na ntinye uche US na-abawanye na Middle East agbanwebeghị ihe a kacha mkpa - yabụ nkwusi ya na nso nso a site n'aka ndị isi nguzobe amụma mba ofesi na-eche na "Latin America enwebeghị ihe ọ bụla maka United States." N'ọnọdụ dị ugbu a, ọnụnọ ndị agha US ma ọ bụ US na-akwado siri ike dị oke mkpa dị ka oke ibu nye gọọmentị ndị ahụ na-adabere n'aka ekpe bụ ndị a na-ewere dị ka ihe na-eyi ọchịchị US egwu, ebe Venezuela nọ na ndepụta ahụ. Ebe ndị US dị na mba ndị dị ka Colombia, Honduras, El Salvador, na Panama, na nnukwu enyemaka agha na Colombia na Mexico, bụ nke e bu n'obi n'akụkụ dị ka nkwughachi nke ọchịchị US. Nke mbụ 2009 arịrịọ mmefu ego Pentagon na Congress kwuru maka mkpa ọ dị maka "ọrụ dị iche iche na South America dum," na akụkụ iji gbochie ọnụnọ nke "gọọmentị ndị na-emegide US" na "gbasawanye ikike agha" [44]. Ọ bụ ezie na e wepụrụ asụsụ ahụ na akwụkwọ ikpeazụ, ọ ga-abụ na ọ bụ ezigbo ihe ngosi nke echiche ọtụtụ ndị nọ na Washington. Ọ bụ ezie na mwakpo US kpọmkwem na Venezuela ma ọ bụ Bolivia yiri ka ọ gaghị ekwe omume n'ọdịnihu dị nso, enwere nkwekọrịta na mkpa ọ dị maka ọnụnọ ndị agha US siri ike na mpaghara ahụ, n'otu akụkụ dị ka ihe nchebe megide mgbasawanye nke " populism radical "
- The mmetụta ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke ndị ọrụ nkwekọrịta agha US na ndị na-emepụta ngwá agha. Militarization bụ enyemaka gọọmentị nye ụlọ ọrụ US. Ndị ọrụ US elelela enyemaka ndị agha na Latin America dị ka enyemaka dị mkpa maka ụlọ ọrụ ndị agha na ụlọ ọrụ opekata mpe kemgbe 1940, mgbe ha kwuru na enyemaka ndị agha “ga-enyekwara ụlọ ọrụ ụgbọ elu gbakwunyere ike,” na-ewu ụgbọ mmiri, na mpaghara ndị ọzọ. . Kemgbe ahụ, ụlọ ọrụ ngwá agha amụbaala nke ukwuu ma bụrụkwa nke kasị baa uru n'ụwa, ebe US na-ebupụ ngwá agha kachasị n'ụwa. Dịkwa ka ndị ọkachamara n'ihe banyere akụ na ụba ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị ka Seymour Melman na Ismael Hossein-Zadeh kwusiri ike, akụ na ụba ụlọ gbadoro ụkwụ na agha na ụlọ ọrụ ndị metụtara agha - yana ihe dị ka ọkara nke mmefu ego gọọmenti etiti kwa afọ na-aga na njedebe ndị a - na-akwalite mpaghara na lobbies nke na-achọsi ike. bụrụ otu n'ime ndị agha na-ekwu okwu na nke na-enyere aka na-ekwe nkwa ịdịgide nke usoro na-abara ha uru [45]. Ewezuga enyemaka ndị agha Pentagon na enyemaka ndị uwe ojii, na 2008 ụlọ ọrụ ngwa agha US na gọọmentị US rere ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ijeri $2. ogwe aka gaa Latin America, ihe karịrị pasenti 60 n'ime ha gara Mexico na Colombia. N'ihe banyere Plan Colombia, ndị na-eweta akụrụngwa agha na ụlọ ọrụ mmanụ A maara na ha na-agbasi mbọ ike maka ntinye ụgwọ ahụ, ma otu ụlọ ọrụ ndị ahụ dị ugbu a na-erite uru sitere na Plan Mexico (“Mérida Initiative”) [46].
- Ike agha dị ka nke fọdụrụ n'ógbè nke US na-achị. Dị ka akụ na ụba US adalatala n'ihe metụtara nke China, India, na East Asia, otu akụkụ nke United States na-enweghị mgbagha ka bụ ike agha ya. Dị ka onye ọ bụla na-eme egwuregwu n'asọmpi - sere nnukwu ụlọ egwuregwu basketball - ọ na-emekarị ka ọ dabere na ike ya, na-atụ anya iji nha ya na ike ya karịa ndị mmegide ya ngwa ngwa. Slam dunk mgbe ụfọdụ, ma ọ bụ ihe ngosi nke ike, bụ akụkụ ụfọdụ pụtara ichetara onye ọ bụla nwere “ụlọ ikpe,” ma ọ bụ ogige ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Maka gọọmentị US, ike ike nke ike agha na-aghọwanye ebe mbụ maka nsogbu na ebumnobi dị iche iche, ọbụlagodi mgbe ọ naghị arụpụta ihe. Ọchịchọ a nwekwara ike bụrụ otu ihe kpatara mmụba Obama na nso nso a nke agha US na Central Asia, n'agbanyeghị ike na-egosi ndị agha ahụ agaghị adị irè n'inyere United States aka ịkwado ọchịchị ndị ahịa kwụsiri ike na Afghanistan [47].
- Omenala ndọrọ ndọrọ ọchịchị chauvinistic Washington. Njikọ ike anụ ahụ na oke nwoke na-agbasa ebe niile, a na-etinyekarị ihe atụ a n'okwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị ama ama n'ịtụ aka na mba-steeti iji kwado amụma ike ike. N'ime afọ ndị mbụ nke "agha na ụjọ" na Afghanistan na Iraq, ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị US na ndị nkịta na-eguzosi ike n'ihe na ndị nta akụkọ US na-ekwupụtakarị ịdị mma US mgbe ha na-atụ ụfọdụ ndị isi Europe bụ ndị na-ala azụ ịkwado mbuso agha ahụ dị ka ndị na-adịghị ike na ndị na-adịghị ike [48] . Emere mmemme New York Times Onye ode akwụkwọ akụkọ Thomas Friedman gwara onye ọbịa TV na 2003 na mbuso agha US wakporo Iraq bụ ụzọ isi sị ndị Iraqis na ndị ọzọ megidere ike US "Suck na nke a." "Ezigbo ụmụ nwoke na-aga Tehran," ndị ọrụ US na Britain kwuru na mmalite nke agha, na-akwalite maka mbuso agha Iran na-esote [49]. N'ezie, ezigbo ndị ikom mgbe n'iji ike agha eme ihe: ma ọ bụ na Middle East, Colombia, Mexico, ma ọ bụ Hiroshima, ịdị njikere mmadụ igosipụta ike agha na nzaghachi maka "egwu" ọ bụla a ghọtara bụ ihe dị mkpa maka ịbụ nwoke na nkwanye ùgwù. N'ọtụtụ oge, machismo na-ejikọta ya na echiche ịkpa ókè agbụrụ siri ike nke ndị si mba ọzọ, bụ ndị bụ isi ebumnuche ndị agha US.
N'ọgwụgwụ nke iri na itoolu na mmalite narị afọ nke iri abụọ, US ndọrọ ndọrọ ọchịchị cartoons A na-akọwakarị ndị Latin America dị ka ndị na-akpa ike na ndị chọrọ nchebe US, ụlọ ọrụ ụlọ ọrụ taa na-emepụtaghachikwa ihe yiri ya. ihe na ọzọ aghụghọ ejiji. Machismo na nganga chauvinistic (nke a na-etinyekarị na ịkpa ókè agbụrụ) abụghị naanị usoro nkwuwa okwu maka ịgbachitere iwe iwe, n'agbanyeghị-ha gbanyere mkpọrọgwụ n'ime obi ọtụtụ ndị na-eme iwu US, ma na-enyere aka ịkpụzi amụma yana nkwupụta okwu. Machismo nwere ike na-enye aka karịsịa n'ịkọwa njikọ aka US dọpụtara na ebe dị ka Vietnam na Afghanistan, mpaghara ndị mkpa akụ na ụba US na US bụ nke abụọ. Onye enyemaka odeakwụkwọ nchekwa John McNaughton dere na ndetu 1965 na ka ọ dị ugbu a, ebumnuche US kachasị mkpa na Vietnam bụ "ịzere mmeri US na-emenye ihere," si otú ahụ gosi na ogbugbu nke ọtụtụ nde ndị aka ha dị ọcha [50]. N'otu aka ahụ, ọ dị ka ihe ezi uche dị na ya ikwubi na mmụba Obama na Afghanistan bụ akụkụ nke ọdịbendị Washington nke chauvinism, na karịsịa enweghị mmasị nke ndị Democrats ka a hụ ya dị ka "adịghị ike" (n'agbanyeghị na ọtụtụ ndị US na-emegide agha) [51] .
Mgbanwe Anyị nwere ike ikwere na: Ịgbasa Model
Nsonaazụ nke neoliberalism militarized abụghị arụmụka. Ọ bụ ezie na ndị na-eji ọgwụ ọjọọ, ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, na ndị na-erite uru ụlọ ọrụ ole na ole na-erite uru, ndị na-adịghị mkpa na-ata ahụhụ site n'ịba ụba nke ịda ogbenye, bụ nke na-eme ka ihe niile dị ngwa site na mkpesa ọha na eze ruo n'ịkwaga na mmepụta ọgwụ ọjọọ, mpụ n'okporo ámá, na ime ihe ike-nke a na-eji eme ihe iji kwadokwuo agha agha. . Usoro a, yana ndị niile meriri na ndị na-efunahụ ya, nwere ike ịdịgide na Colombia, Mexico, na ebe niile ka etinyere otu ihe nlereanya ahụ.
Nchịkwa Obama iwu egosila mmasị siri ike maka ihe atọ bụ isi nke ihe nlereanya ahụ - atumatu akụ na ụba neuroliberal, ndị isi ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-erube isi na United States, na agha-ma egosila ntakịrị ọchịchọ ịgbanwe amụma na ntụziaka na-aga n'ihu (ọbụlagodi n'usoro nke dị oke obi umeala. , mgbanwe mgbanwe atụ aro site na Council on Foreign Relations na 2008). Kemgbe Obama weghaara ọchịchị, Mexico achụpụla Colombia dị ka onye isi na-enweta enyemaka ndị agha na ndị uwe ojii US dịka akụkụ nke mbọ otu onye ọrụ US mere. akpọ "Na-akwado NAFTA." The incorporation nke Central America banye na US na-akwado "Security corridor" na-esi na ókèala US-Mexico gbadaa Colombia na-aga ngwa ngwa [52]. Ọ bụrụ na ọchịchị Obama ewetala "mgbanwe," ọ bụghị ụdị mgbanwe nke ọtụtụ ndị nkịtị ga-achọsi ike.
Ọtụtụ arụmụka dị ugbu a n'ime okirikiri na-aga n'ihu na-agbagharị gburugburu ajụjụ nke ma Obama ọ na-akwado n'onwe ya ịga n'ihu atumatu ndị bu ya ụzọ ka ọ bụ n'ezie onye na-aga n'ihu n'obi nke ejiri mmasị gbanyere mkpọrọgwụ ike. Echiche nke ikpeazụ a yiri ka ọ gaghị ekwe omume, n'ihi na ọ bụrụ na Obama nwere mmasị n'ezie na amụma mmadụ na nke na-erughị ala, ọ nwere ike ịmalite mgbanwe ụfọdụ dị mma site na, dịka ọmụmaatụ, ịkwụsị mmemme US "nkwalite ọchịchị onye kwuo uche" na mba ndị dị ka. Venezuela ma ọ bụ iweghachi mmasị azụmaahịa maka Bolivia nke ọ kagburu na 2009.
Mana mkpali ime Obama n'ọnọdụ ọ bụla dị obere karịa ihe mgbochi nhazi na ụlọ ọrụ maka mgbanwe mgbanwe. Ebumnuche na atụmatụ ndị bụ isi na-agabiga ahịrị pati na nsonaazụ ntuli aka. Ọbụlagodi na ọ ga-emebi ụfọdụ ọdịmma US ogologo oge, ịga n'ihu ịlụ ọgụ na-enye ọtụtụ uru dị mkpụmkpụ maka ụlọ ọrụ na ndị gọọmentị. N'iburu n'uche ụyọkọ ike dị ugbu a na United States na Latin America, nnukwu mwepu nke amụma ga-ebute oke nkwụsi ike, ma na-enye obere ụgwọ ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị.
Amụma ọ bụla bụ isi na-agbanwe na ntụzịaka na-aga n'ihu, ọ bụrụ na ha emee, ga-esite na nrụgide sitere na Latin America na/ma ọ bụ site na ndị agha na-abụghị ndị gọọmentị n'ime United States n'onwe ya.
Notes
* Daalụ Sue Dorfman, John Feffer, na Michael Schwartz maka nkọwa enyemaka na edemede mbụ nke edemede a.
[1] Carlos Chirinos, "Hillary Clinton: México se parece a 'Colombia de hace 20 años,'" BBC World, Septemba 8, 2010; "Clinton: Agha ọgwụ ọjọọ nke Mexico yiri ọgba aghara," Los Angeles Times, Septemba 8, 2010. Okwu a abụghị nke mbụ a na-eto atụmatụ Colombia nlereanya nke a ga-etinye n'ọrụ n'ebe ọzọ: lee Bill Weinberg, "Mee atụmatụ Colombia: Mbupụ Model," NACLA Report na Amerika 42, mba. 4 (2009), na Greg Grandin. "Latin America na-eme mkpọtụ," Nation (Januarị 21, 2010). Echiche ziri ezi nke Atụmatụ Colombia juru ebe niile n'etiti ndị amụma mba ofesi na United States: dịka ọmụmaatụ, Robert C. Bonner, "The New Cocaine Cowboys: Otu esi emeri Cartels Drug Mexico," Isi mba (July/August 2010).
[2] Na ụtaba hụ erslọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa, "Ọnwụ Ịṅụ sịga, Afọ nke ndụ nwere ike furu efu, na mfu nke nrụpụta-United States, 2000-2004," Ọrịa na Mkpụrụ Obi kwa izu 57, mba. 45 (2008): 1226-28, zoro aka na CDC website; na mmanya na-aba n'anya hụ David J. Nutt, Leslie A. King, na Lawrence D. Phillips, "Mmetụta ọgwụ ọjọọ na UK: A Multicriteria Decision Analysis," The Lancet 376, mba. 9752 (Nọvemba 6, 2010): 1558-65 . Maka ọnụ ọgụgụ ndị ọzọ hụ Noam Chomsky, "Mee atụmatụ Colombia," in Steeti Rogue: Iwu nke ike na ihe gbasara ụwa (Boston: South End Press, 2000), 78-80.
Ana m ewepụ ajụjụ dị oke mkpa nke ma steeti ọ nwere nke ziri ezi nri machibido, na weta ntaramahụhụ siri ike na oriri nke onwe nke ihe ụfọdụ; Mụ onwe m echeghị na ọ na-eme, ọ gwụla ma mmepụta, mgbanwe na/ma ọ bụ oriri ihe enyere na-emerụ ndị ọzọ ma ọ bụ gburugburu ebe obibi n'ụzọ doro anya. Enwere ike ịme ikpe siri ike na ụfọdụ ọgwụ na-adaba na nke a, nke pụtara na mmachi iji ma ọ bụ mmachibido iwu niile nwere ike bụrụ ihe ezi uche dị na ya; ikpe nke ịnya ụgbọ ala mmanya, dịka ọmụmaatụ, doro anya. Otú ọ dị, ọtụtụ n'ime ọgwụ ndị kasị dị ize ndụ (dịka ọmụmaatụ, mmanya na ụtaba) bụ nke iwu kwadoro, ebe ọtụtụ n'ime ọgwụ "dị nchebe" ma e jiri ya tụnyere (karịsịa wii wii, kamakwa cocaine) na-enweta ụfọdụ ntaramahụhụ kacha njọ. (N'iji ya tụnyere ìhè ntaramahụhụ maka ịnya ụgbọ ala mmanya - nke na-egbu ihe dị ka mmadụ 22,000 kwa afọ na United States, karịa mmebi iwu niile metụtara ọgwụ ọjọọ - lee Michelle Alexander, The New Jim Crow: Nnukwu Mgbapụta na Age nke Agba Ncha [New York: New Press, 2010], 200-01.)
[3] "Democracy na atụmatụ Colombia," NACLA Report na Amerika 40, ee e. 1 (2007).
[4] UN ọnụ ọgụgụ ndị e hotara na "Morales: Nkwụsị azụmaahịa Bolivia na-egosi Obama 'gha ụgha nye Latin America'” (isi okwu), Ndi ochichi onye kwuo uche ugbu a! 2 Julaị 2009; Ụlọ ọrụ UN na ọgwụ ọjọọ na mpụ, Nkwupụta Ọgwụ Worldwa 2009 (New York, 2009), 11. Leekwa Simon Romero, "Coca Production na-emeghachite azụ na Peru," New York Times, Juun 13, 2010; Andrés Schipani, “Cocaine Production Rise Spell Troull for Bolivia,” BBC News, June 16, 2010. "Balloon mmetụta": Lisa Haugaard, et al., Na-eche maka mgbanwe: Ọnọdụ dị na enyemaka nchekwa US na Latin America na Caribbean (CIP/LAWG/WOLA, Mee 2010), 16.
[5] Ekwuru na Rory Carroll, "Cocaine Production Surge na-ewepụta oke ime ihe ike na Latin America," Guardian, Maachị 9, 2009. Leekwa Kọmịshọn nke February 2009 akụkọ, Ọgwụ ọjọọ na ọchịchị onye kwuo uche ya: Maka mgbanwe mgbanwena Michael Kenney, Site na Pablo ruo Osama: Netwọk ịzụ ahịa na ndị na-eyi ọha egwu, ụlọ ọrụ gọọmentị, na mmeghari asọmpi (State College, PA: Penn State UP, 2007).
[6] "Atụmatụ Colombia maka Mexico," Ofesi nwaanyị na-elekwasị anya, Septemba 10, 2010. Na ịrị elu nke ịzụ ahịa ọgwụ ọjọọ na Mexico, lee Paul Gootenberg, "Blowback: The Mexico Drug Crisis," NACLA Report na Amerika 43, mba. 6 (2010): 7-12. Ndị nta akụkọ abụọ nwere ahụmahụ ogologo oge n'ịkọ akụkọ Mexico dere na "ihe ka ọtụtụ n'ime ndị e gburu bụ ndị Mexico nkịtị bụ ndị na-eme anwansi n'ime ndị òtù ọgwụ ọjọọ tupu ọbara ha akpọọ n'okporo ámá." Ha na-ekwusi ike na ejighị n'aka dị ịrịba ama gbasara njirimara na ebumnobi nke ndị na-akpata nnukwu mmụba na ime ihe ike metụtara ọgwụ na nso nso a, ejighị n'aka nke ha na-ekwu na enweghị mmasị na nyocha gọọmentị Mexico na enweghị mmasị gọọmentị US. Eziokwu ahụ bụ na Plan Mexico na-aga n'ihu ugbu a ruo ọtụtụ afọ n'agbanyeghị nke a na-ejighị n'aka bụ ihe ọzọ na-egosi na mmemme ahụ nwere ụfọdụ ebumnobi zoro ezo. Lee Charles Bowden na Molly Molloy, "Ònye Na-akpata Ọnwụ 25,000 na Mexico?" Nation (Julaị 23, 2010).
[7] N. Chomsky, “Atụmatụ Colombia,” 72-73.
[8] Ekwuru na Teo Ballvé, "akụkụ gbara ọchịchịrị nke atụmatụ Colombia," Nation (May 27, 2009).
[9] Ballvé, "The Dark Side of Plan Colombia"; Weinberg, "Atụmatụ Colombia"; Angel Páez, "Peru: Wikileaks Cables na-ekpughe ndọrọ ndọrọ ọchịchị ihu abụọ nke US," Inter Press Service, Disemba 16, 2010.
[10] Maka ntụnye aka na nyocha ndị ọkachamara bipụtara tupu 1999, N. Chomsky, "Plan Colombia," 80-81. "mmepe akụ na ụba ọzọ" nke ezigbo ọdịdị n'ezie ekwesịghị inwe mgbagwoju anya na mmemme USAID dị ugbu a na Colombia ma ọ bụ ebe ọzọ. Na "Agha na ọgwụ ọjọọ" nke agbụrụ agbụrụ nke ukwuu na United States n'onwe ya, lee ọmarịcha akwụkwọ ọhụrụ nke ọkàiwu Michelle Alexander dere, The New Jim Crow: Nnukwu Mgbapụta na Age nke Agba Ncha (New York: New Press, 2010). Leekwa mbipụta pụrụiche nke Jenụwarị/February 2011 Atụmatụ America.
[11] Adam Isacson maka Washington Office na Latin America, Akpọla ya ka ọ bụrụ ihe nlere anya: Na atụmatụ ncheta afọ iri nke Colombia, nkwupụta nke 'ihe ịga nke ọma' anaghị adabere na nyocha. (WOLA, Julaị 2010), p. 5.
[12] N'ime 101 kwenyesiri ike na igbu ọchụ nke ndị otu azụmaahịa, 48 nọ na Colombia. Mba atọ na-esote na ndepụta ahụ bụ ndị mmekọ US niile: Guatemala nwere 16, Honduras nwere 12, Mexico nwere 6; Bangladesh jikọtara ya na Mexico (International Trade Union Confederation, Nnyocha kwa afọ nke mmebi nke ikike ndị otu ahia [2010]). N'ime okwu nke ITUC General Secretary Guy Ryder, "Colombia bụkwa mba ọzọ ebe ikwado maka ikike ndị ọrụ nwere ike karịa ebe ọ bụla ọzọ ịpụta ikpe ọnwụ, n'agbanyeghị mgbasa ozi mmekọrịta ọha na eze nke Colombia na-emegide. Ọnọdụ na-akawanye njọ na Guatemala, Honduras na ọtụtụ mba ndị ọzọ bụkwa ihe kpatara oke nchegbu. " Maka ndabere gbakwunyere mmelite ọhụrụ, hụ Federico Fuentes, "Colombia: Ime azụmahịa, igbu ndị ọrụ," Green Hapụrụ kwa izu, Nọvemba 13, 2010. Ogbugbu nke ndị na-eme aka ekpe na-aga n'ihu na-aga n'ihu kemgbe onye bụbu Mịnịsta na-ahụ maka nchekwa Juan Manuel Santos weghaara ọchịchị onye isi ala n'August 2010; hụ Manuela Kuehr, "Egburu ndị na-eme ihe nkiri 22 n'ime ụbọchị 75 mbụ nke Santos," Akụkọ Colombia, October 29, 2010.
[13] Conn Hallinan, "Nchọpụta Mass ili nke Colombia na nso nso a nwere ike ịbụ 'Eziokwu ụgha,'" Ofesi nwaanyị na-elekwasị anya, Ọgọst 1, 2010; "Informe del Relator Especial sobre las ejecuciones, extrajudiciales, sumarias o arbitrarias, Philip Alston,"A/HRC/14/24/gbakwunye.2 (March 31, 2010), 12.
[14] Oeindrila Dube na Suresh Naidu, Ntọala, mgbọ, na akwụkwọ ntuli aka: Mmetụta nke enyemaka ndị agha US na esemokwu ndọrọ ndọrọ ọchịchị na Colombia, Akwụkwọ Ọrụ 197 (January 2010), nchịkọta na ibe 3.
[15] "Atụmatụ Colombia jikọtara ya na mmụba ndị agha na-emegbu," Akụkọ NACLA, Julaị 30, 2010. Ozi zuru ezu, ewepụtara na Julaị 2010, bụ isiokwu Enyemaka ndị agha na ikike mmadụ: Colombia, aza ajụjụ US, na ihe ọ pụtara zuru ụwa ọnụ. Mpụta nke Colombia na-esote 1990 dị ka onye na-emebi ikike mmadụ kacha njọ na mpaghara ahụ bụ nke kpatara ọdịda, n'etiti etiti-ọgwụgwụ 1980s, nke usoro ọchịchị aka ike ndị agha na-akwado US nwere ndekọ oke ruru mmadụ.
[16] Na nyocha nhazi nke ndekọ maka 1975-77, ọkà mmụta sayensị ndọrọ ndọrọ ọchịchị bụ Lars Schoultz chọpụtara na "mmekọrịta dị n'etiti oke enyemaka US na Latin America na mmebi ikike mmadụ site n'aka gọọmentị ndị nnata ... bụ otu ihe dị mma, na-egosi Enyemaka ahụ na-agara n'ụzọ na-ezighi ezi na gọọmentị Latin America na-ata ụmụ amaala ha ahụhụ" ("US Foreign Policy and Human Rights Violations in Latin America: A Tụnyere Nyochaa nkesa enyemaka mba ofesi,” Ọchịchị Nkọwa 13, mba. 2 [1981]: 155). Leekwa Edward S. Herman, The Real Netwọk ụjọ: Iyi ọha egwu na eziokwu na mgbasa ozi (Boston: South End Press, 1982), 126 pasim.
Ụfọdụ nwere ike na-ajụ ma njikọ Schoultz na-aga n'ihu n'oge Agha Nzuzo gasịrị; uche m bụ na ọ bụ ezie na ịta ahụhụ na igbu ọchụ nke steeti adịchaghị ụkọ ugbu a karịa ka ha dị afọ iri atọ gara aga, a ka nwere mmekọrịta siri ike n'etiti ihu ọma US na mkpochapụ nke ọchịchị onye kwuo uche ya n'ụdị mmekọ. Mmekọrịta dị mkpa ugbu a, ekwenyere m, bụ n'etiti ọkwa nke ochichi onye kwuo uche na ihu ọma US, karịa ọkwa nke ime ihe ike steeti na ihu ọma US. Maka ụfọdụ ihe akaebe na-adịbeghị anya na-akwado arụmụka a, lee isi mmalite ndị a kpọtụrụ aha na ndetu 21 na 40, n'okpuru.
[17] Akwụkwọ ndị a na-ajụ, dị na website nke National Security Archive, kpughere ihe ọmụma gọọmentị US dị ka 1990 nke njikọ ndị agha na ndị agha ọnwụ.
[18] Akụkọ AP sitere na Julaị 15, 2009, nke ekwurukwa na Noam Chomsky, "Na-ebu agha Latin America," Na oge ndị a online, Septemba 9, 2009. Na nkwado nke Ngalaba Ọchịchị na nso nso a maka ndekọ ikike mmadụ nke Colombia, lee Gimena Sánchez-Garzoli, "Inye Colombia ohere ngafe efu: Ngalaba Steeti na-eleghara mmejọ nke Afro-Colombian na ikike ụmụ amaala anya," UpsideDownWorld.org, Septemba 22, 2010. Na atụmanya dị ugbu a maka nkwekọrịta "free-trade" US-Colombia, lee Dawn Paley, "Gịnị na-esote maka US-Colombia Agreement Trade Free?" Akụkọ NACLA, December 3, 2010.
[19] Ekwuru na Haugaard, et al., Na-eche mgbanwe, 4.
[20] Isaacson, Akpọla ya ihe nlereanya, 10 (see okwu), dabere na akụkụ nke UN Economic Commission maka Latin America na Caribbean (ECLAC), Panorama Social nke Latin America (akwụkwọ nkenke, 2009), 11–12.
[21] Mexico họọrọ nke mbụ na mpaghara n'ozuzu "ịdị mfe nke ịzụ ahịa" ebe ahụ, na Peru na Colombia nke abụọ na nke atọ (Ime azụmahịa 2011: Ime mgbanwe maka ndị ọchụnta ego [Washington, 2010], 4). Atụlekwara na Fuentes, "Colombia: Ime azụmahịa, igbu ndị ọrụ."
[22] "Latin America: Ntuziaka nke Iwu na Ọrụ United States" (draft), Eprel 24, 1962, p. 57, na US National Archives and Records Administration (NARA), Record Group 59, Ntinye 3172, Igbe 2, nchekwa 31.
[23] "Penetration" bụ ihe a na-ahụkarị na okwu ndị na-eme iwu; lee, dịka ọmụmaatụ, Assistant Secretary of State for Western Hemisphere Affairs Thomas C. Mann nye onye odeakwụkwọ nke steeti (C. Douglas Dillon), November 10, 1960, na NARA 59/3172/1/30.
[24] “Àgwà ndị Latin America n’ebe US nọ,” NIE 80/90-58, Disemba 2, 1958, na Mmekọrịta mba ọzọ nke United States [FUS ma emechaa], 1958-1960, vol. V: American Republics (Washington: Ụlọ ọrụ obibi akwụkwọ gọọmentị US, 1991), 61-62 (see okwu). Na oge Kennedy hụ Stephen G. Rabe, Mpaghara kachasị dị ize ndụ n'ụwa: John F. Kennedy na-emegide mgbanwe ọchịchị Kọmunist na Latin America (Chapel Hill: UNC Press, 1999), 125-47 . Egwu US nke mba Latin America amalitela na mbụ, agbanyeghị, dịka David Green gosipụtara na Ihe njide nke Latin America: Akụkọ banyere akụkọ ifo na eziokwu nke ezigbo onye agbata obi (Chicago: Akwụkwọ Quadrangle, 1971). Green na-ekwu (p. 208) na ozugbo agha gasịrị, “Ndị na-ekiri ihe nkiri America maara nke ọma na Latin America maara nke ọma na ịhụ mba n'anya ụmụ amaala, ọ bụghị ọchịchị Kọmunist nke mba ụwa, bụ ezigbo ihe iyi egwu nye ọdịmma United States na Latin America.” Cf. James Siekmeier, "Ịlụso Nationalism Economics ọgụ: US Economic Aid and Development Policy toward Latin America, 1953-1961" (Ph.D. diss., Cornell University, 1993).
[25] Ụlọ ọrụ Embassy US na Bolivia gaa na Ngalaba Ọchịchị, Eprel 30, 1953, na NARA 59, Faịlụ Decimal Central, 1950-54, 824.00/4-3053; “Akwụkwọ ntụzịaka nchịkọta: Amụma United States maka Latin America,” Julaị 3, 1961, p. 33; “Ihe iyi egwu maka mmasị nchekwa US na mpaghara Caribbean,” SNIE 80-62, Jenụwarị 17, 1962, p. 212; Arthur Schlesinger, Jr., “Nkọwa nye Onye-isi-nduzi na Ozi Mgbasa Ozi Latịn America, Febụwarị 12 ruo Maachị 3, 1961” (ụgbụgbọ), 12-13. A na-ahụ akwụkwọ atọ ndị ikpeazụ na ya FRUS, 1961-1963, vol. XII: American Republics (Washington, DC: USGPO, 1996).
[26] Myirịta, mkparịta ụka na ndị ọzọ, dị ịrịba ama. Iji were naanị otu ihe atụ, na 1879 Ọchịagha Philip Sheridan kwuru banyere mkpa ọ dị ịchụ nta ndị Cheyenne India bụ́ ndị gbanarịrị ọnọdụ ndoputa nhụsianya, na-ekwu na “[u] ọ gwụla ma e laghachi ha n’ebe ha si [ma ọ bụ gbuo], ha nile. usoro ndoputa ga-enweta ihe ujo nke ga-etinye nkwụsi ike ya n'ihe egwu. " Sheridan bụkwa onye ama ama maka ịkpọsa nkebi ahịrịokwu ahụ "naanị ezigbo onye India bụ onye India nwụrụ anwụ." Ekwuru na Dee Brown, Lie obi m na ikpere merụrụ ahụ: Akụkọ India nke American West (New York: Washington Square Press, 1981), 327-28, 166; cf. peeji 271, 344 .
[27] Duggan hotara na Green, Nchekwa nke Latin America, 188. Bonsal nye onye enyemaka odeakwụkwọ nke steeti maka Inter-American Affairs Roy Rubottom, May 20, 1958, na NARA, 59/1162/27/“Bolivia 1958—Chronological—93—Letters from Amembassies—Jan.-June.” N'otu afọ ahụ, Onye isi ala Eisenhower gwara National Security Council na "nsogbu ya bụ na anyị nwere mkpọsa ịkpọasị megide anyị [na Middle East], ọ bụghị site n'aka gọọmentị kama site na ndị mmadụ… Ndị mmadụ nọ na Nasser's akụkụ" (nke ekwuru na Douglas Little, American Orientalism: United States na Middle East kemgbe 1945 [Chapel Hill: UNC Press, 2002], 136). NSC egosilarị na "ọdịmma akụ na ụba na ọdịbendị anyị na mpaghara emeghị ka mmekọrịta US na ndị na-eme ihe na Arab Arab bụ ndị isi mmasị na-adabere na nkwado nke mmekọrịta na West na ọnọdụ dị na mba ha" ; N'ihi ya, "ọtụtụ ndị Arab" n'ụzọ ziri ezi "kwere na United States na-achọ ichebe mmasị ya na mmanụ East East site n'ịkwado ọnọdụ dị ugbu a na imegide ọganihu ndọrọ ndọrọ ọchịchị ma ọ bụ nke akụ na ụba" (nke e hotara na Noam Chomsky's nzaghachi na “Gịnị Mere Ha Chọrọ Ime Anyị Ihe Ọjọọ? [Nkebi nke atọ],” Na oge ndị a, Eprel 2, 2010). Cf. Salim Jekọb, Nwere Nationalism Arab: Ozizi Eisenhower na Middle East (Chapel Hill: UNC Press, 2004).
[28] Na okike nke ndị agha Colombian n'okpuru nlekọta US na mmalite 1960s hụ Greg Grandin, Ihe omumu ihe omumu nke Alaeze Ukwu: Latin America, United States, na Rise of the New Imperialism (New York: Obodo ukwu, 2006), 96, 98; Dennis M. Rempe, “Ndị Guerrilla, ndị ohi, na mba nweere onwe ha: Mgbalị Mgbochi Ọgbaghara US na Colombia, 1959-1965,” Obere Agha na Ọgbaghara 6, mba. 3 (1995): 304-27; Aviva Chomsky, Akụkọ banyere ọrụ ejikọtara: New England, Colombia, na Ime Klas na-arụ ọrụ zuru ụwa ọnụ (Durham: Duke UP, 2008), 231-40; N. Chomsky, “Atụmatụ Colombia,” 69.
[29] PPS/23: “Ntụle mgbanwe nke ugbu a na amụma mba ofesi US,” na FRUS, 1948, vol. M (Washington: USGPO, 1974), 524-25.
[30] Ha abụọ hotara na Michael Klare, "Nwee RDF, Ga-eme njem: Ozizi Brown," Nation (March 8, 1980), mkpuchi ihu na 263-66. Cf. Grandin, Ụlọ ọrụ Alaeze Ukwu, 179.
[31] Mmekọrịta US Latin America: Ntuziaka Ọhụrụ maka Eziokwu Ọhụrụ (Mee 2008) (see okwu sitere na nchịkọta). Achọpụtara otu nchegbu ahụ na 2009 akụkọ nke Council on Hemispheric Affairs bipụtara: Sebastián Castañeda, "Mmekọrịta nke ọnụnọ ndị agha US na Colombia na ndị na-atụ egwu ya," Septemba 25, 2009 ("Nchekwa nke ihe ndị dị mkpa sitere n'okike, karịsịa ihe nchekwa mmanụ, bụ isi ihe dị na ya. Atụmatụ akụ na ụba US na mpaghara).
[32] J. Michael McConnell (Onye isi nchịkwa nke National Intelligence), Ntụle egwu egwu kwa afọ nke onye isi ọgụgụ isi mba maka kọmitii họrọ Senate na ọgụgụ isi, Febụwarị 5, 2008, p. 34. The 2010 version, nke Obama DNI Dennis C. Blair gosipụtara na 2 February, bụ ihe ndị ọzọ polemical vis-à-vis ọchịchị aka ekpe, karịsịa Venezuela's Chávez, onye a sụgharịrị ikpe nke "na-arụ ọrụ iji gbochie mmetụta US na Latin America. ” (p. 43; nhota ndị ọzọ sitere na p. 30, 32). Ngụ ikpeazụ sitere na Christopher Sabatini na Jason Marczak, "Obama's Tango: Iweghachi Ọchịchị US na Latin America," Isi mba (nke e bipụtara na ntanetị na Jenụwarị 13, 2010). Ndị ode akwụkwọ kwuru nke a n'ihe gbasara ịkwado “nduzi siri ike karịa” sitere na US na Latin America.
[33] "Okwu nke odeakwụkwọ Clinton, onye minista mba ofesi Brazil Amorim," Maachị 3, 2010, dị na webụsaịtị america.gov; "Ịnụ nkwenye nke Senate: Hillary Clinton," New York Times, Jenụwarị 13, 2008; Garry Leech, "Amụma US maka Venezuela na Colombia ga-agbanwe ntakịrị n'okpuru Obama, " Akwụkwọ akụkọ Colombia, Jenụwarị 20, 2009; Mark Weisbrot, "Venezuela, ihe iyi egwu efu, " Guardian, February 18, 2009.
[34] Akwụkwọ sitere na 2002 na 2007, nke e hotara na Jeremy Bigwood, "Ihe nchọpụta ọhụrụ ekpughere ntinye aka US na Bolivia," UpsideDownWorld.org, Ọktoba 13, 2008; Eva Golinger, "Akwụkwọ na-ekpughe ego ọtụtụ nde dollar nye ndị nta akụkọ na ndị mgbasa ozi na Venezuela," Kaadị akwụkwọ ozi sitere na mgbanwe mgbanwe (blog), Julaị 15, 2009; osote odeakwụkwọ nke United States James Steinberg, nke e hotara na Weisbrot, “Venezuela, ihe iyi egwu efu”; Eva Golinger, "Wikileaks: Akwụkwọ na-akwado atụmatụ US megide Venezuela," ZNet nkọwa, Disemba 20, 2010 (dị ka edere nke a, otu akwụkwọ dị otú ahụ, nke isiokwu ya bụ "A Southern Cone Perspective on Countering Chavez and Reasserting US Leadership," dị site na. http://213.251.145.96/cable/2007/06/07SANTIAGO983.html).
[35] Maka nchịkọta na ntule nke amụma nchịkwa Obama oge mbụ na mpaghara ahụ hụ m "Obama na Latin America: Ọnwa isii mbụ," Akụkọ NACLA, Julaị 23, 2009. Enwebeghị nnukwu mgbanwe na amụma ahụ kemgbe. Na otuto US maka Peru—“ọchịchị onye kwuo uche ya na-eme nke ọma,” n'okwu Obama—lee Lisa Skeen, "Otu US maka akụ na ụba Peru na-efunahụ akara ahụ," Akụkọ NACLA, September 13, 2010.
[36] National Security Council, Atụmatụ nchekwa mba nke United States of America, Maachị 2006, p. 25. Ekele dịrị Michael Schwartz maka igosi m ntụaka a.
[37] Stephen Zunes, "United States, Bolivia, na Ndabere," Akwụkwọ mkparita uka mmemme amụma America (Washington, DC: Center for International Policy, November 5, 2007); Zunes, "United States na Bolivia: The Taming of a Revolution, 1952-1957," Echiche Latin America 28, ee e. 5 (2001): 33-49.
[38] The New Imperialism (New York: Oxford UP, 2003), 26-42.
[39] The Real Netwọk ụjọ, 45, 126-32 . Dị ka ọmụmụ abụọ 2010 na Colombia (n'elu, ndetu 14-15) gosipụtara, enyemaka ndị agha US na-akwalitekwa mmegide-nke pụtara njikọ ahụ na-enweta ma site n'eziokwu ahụ bụ na. mbụ Onyinye enyemaka US na-akwado ọchịchị ndị na-egosi na ha dị njikere imegide, yana site n'eziokwu ahụ bụ na e kenyere enyemaka US ozugbo. na-akawanye njọ nsogbu ahụ.
[40] Maka ntụlegharị nke ọnụ ọgụgụ ntuli aka na nso nso a na-egosi asị ndị Latin America kpọrọ ọtụtụ ozizi neoliberal, lee m. "Latinobarómetro 2010: Echiche Ọha Latin America," ZNet, Disemba 7, 2010, na nsonaazụ ntuli aka gara aga e zoro aka na ndetu 3 nke isiokwu ahụ. Aghọtara neoliberalism nke malitere ikpochapụ ụwa n'etiti 1970s nke ọma dị ka ụdị nsogbu dị egwu nke isi ụlọ ọrụ, na nke nwere ọtụtụ ihe mbụ ogologo oge tupu 1970s; ọ nọchiteghị anya ihe ọhụrụ ma ọ bụ atụmatụ ọhụrụ n'akụkụ ndị na-eme amụma.
[41] Ọ bụ ezie na ọ bụghị ihe m lekwasịrị anya ebe a, enwere njikọ dị mkpa n'etiti neoliberalism, mmepụta ọgwụ na agha; njikọ bụ isi yiri ka ọ bụ na ka neoliberalism emebiwo akụ na ụba obodo, ndị na-emepụta ọgwụ abanyela iji mejupụta oghere ahụ, si otú a na-enyekwu ihe ziri ezi maka agha agha nke United States na-edu. Ụdị dị iche iche nke "enweghị ntụkwasị obi" nke neoliberalism na-eme ka ọ dịkwuo njọ - site na mkpesa, na mpụ n'okporo ámá, na mmepụta ọgwụ buru ibu - na-agbaba n'ime otu ụdị ahụ, ma ọ dịkarịa ala n'ikwu okwu, nke pụtara na a ghaghị ikpochapụ ha site na ndị agha na ndị uweojii. ime ihe. Greg Grandin na-ekwu na “na-eme ka usoro ime ihe ike [metụtara ọgwụ ọjọọ] sikwuo ike site n'ịgbasa ngwa ngwa nke ngwuputa ihe, ọrụ mmiri ọkụ, mmanụ mmanụ na mmanụ ala, bụ́ ndị na-emebi ihe ndị dị ndụ n'ógbè ahụ, na-egbu ala na mmiri, nakwa site ná mmeghe nke ahịa mba. US agroindustry, nke na-emebi akụ na ụba obodo. Nchụpụ na-esote na-emepụta ụdị egwu ndị omempụ dị iche iche, agha a na-alụ iji gbochie ma ọ bụ kpasuo mkpesa, nke ndị na-abọ ọbọ na-emeso agha dị ukwuu" ("Muscling Latin America").
[42] “Clinton: Confusiones peligrosas,” Septemba 9, 2010.
[43] Na Colombia hụ ndetu 11-13 dị n'elu gbakwunyere Mario A. Murillo, "Akụkọ ihe mere eme na-ekwughachi onwe ya maka obodo ụmụ amaala n'okpuru mwakpo na Colombia," Akụkọ NACLA, Ọktoba 15, 2008; Peru: Kristina Aiello "Bagua, Peru: Otu afọ gachara," Akụkọ NACLA, Juun 25, 2010; Honduras: Linda Cooper na James Hodge "Onye ndu Coup Honduras onye gụsịrị akwụkwọ na SOA ugboro abụọ," National Catholic Reporter, Juun 29, 2009; Njikọ ndị Mexico: James D. Cockroft, "Mexico: 'Stati ndị dara ada,' Agha Ọhụrụ, Nguzogide," Nyocha ọnwa 62, mba. 6 (Nọvemba 2010), 37.
[44] Stimson hotara na Green, Nchekwa nke Latin America, 230; NSC kwuru na N. Chomsky, "Na-ebu agha Latin America." Dị ka Noam Chomsky si kwuo n'ebe ndị ọzọ, ndị na-eme atụmatụ US na-aghọtakarị na nchekwa US na-achọ nchịkwa zuru oke ... Dị ka Mafia Don ọ bụla maara, ọbụna obere nkwụsị nke nchịkwa nwere ike iduga [mkpughe] nke usoro nchịkwa dịka a na-agba ndị ọzọ ume ịgbaso otu ihe yiri ya. ụzọ" ("Nchekwa na njikwa m," ZNet, Septemba 16, 2010). Cf. ndetu 25-26 n'elu.
[45] Ekwuru na Grandin, "Muscling Latin America." Cf. Haugaard, et al., Na-eche mgbanwe, 4.
[46] Dị ka Senator William Fulbright kwuru n'oge Vietnam, "Ọtụtụ nde ndị America bụ ndị naanị mmasị ha bụ ibi ndụ dị mma enwetara mmasị na akụ na ụba ezubere maka agha… ” Ekwuru na Hossein-Zade, Economy ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke US Militarism (New York: Palgrave Macmillan, 2006), 15. Cf. Melman, Pentagon Capitalism: The Economics Economy of War (New York: McGraw-Hill, 1970).
[47] Okwu sitere na Air Force General Hoyt S. Vandenberg, na-ekwu okwu na 1947, nke e zoro aka na ya na Green, Nchekwa nke Latin America, 260. Akara aka were si Just the Facts website. N'ịgba ọsọ maka atụmatụ Colombia hụ Center for Public Integrity, "Agha helikopta," agụghị akwụkwọ, na isi mmalite ndị e zoro aka na N. Chomsky, “Plan Colombia,” 77. Na Mexico hụ Laura Carlsen, "Ụlọ na Senate na-enyefe enyemaka ndị agha ọhụrụ nye Mexico," Mmemme America (ezigharịrị na UpsideDownWorld.org), Mee 18, 2009.
[48] Seth G. Jones na Martin C. Libicki, Otu otu ndị na-eyi ọha egwu si akwụsị: nkuzi maka ịlụso al Qa'ida ọgụ (Ụlọ ọrụ RAND, 2008). Ndị ọkà mmụta dị iche iche achọpụtala na gọọmenti US anọgidewo na-achọsiwanye ike "ịgbanwe ahụ ike ndị agha ya dị ka nanị ike zuru oke ọ hapụrụ" (Harvey, The New Imperialism, 77).
[49] Noam Chomsky, Steeti dara ada: Iji ike eme ihe na mwakpo nke ọchịchị onye kwuo uche ya (New York: Obodo ukwu, 2006), 35.
[50] Friedman hotara na David Swanson, Agha Bụ Agha (Charlottesville, VA, 2010), 187; Onye ọrụ Britain kwuru na David Remnick, "Agha Na-enweghị Ọgwụgwụ?" New Yorker (Eprel 21, 2003).
[51] Ekwuru na Swanson, Agha Bụ Agha, 184.
[52] Ma n'otu n'ime ihe ndị dị nkọ nke akụkọ ihe mere eme na-adịbeghị anya, ịdị elu ndị agha zuru ụwa ọnụ nke United States enyerela ya aka imeri Iraq ma ọ bụ Afghanistan.
[53] Grandin, "Muscling Latin America" (gụnyere okwu NAFTA sitere na ndị ọrụ US); Kevin Alvarez, "Agha ọgwụ ọjọọ: Na-erute 'Atụmatụ Central America,'" Akụkọ NACLA, October 28, 2010.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye
1 Comment
Pingback: Ụfọdụ n'ime edemede m na nso nso a | nwa 1984