Mgbe Japan wakporo ma weghara Manchuria na 1931, ọchịchị Nationalist Party nke Chiang Kai-shek chọrọ iguzogide n'ụzọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Ma ka alaeze ndị Japan na-agbasawanye, nguzogide ndị China siri ike. N'oge mgbụsị akwụkwọ 1937, obere ọgụ n'etiti ndị agha Japan na ndị China na North China gbasara Shanghai wee ghọọ agha zuru oke. Na mbido Nọvemba, ndị agha China Nationalist gbahapụrụ n'ihu Shanghai, ebe ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọnwa atọ ha busoro ndị Japan agha. N'ịbụ ndị ndị mwakpo ahụ gburu ndị mkpọrọ ozugbo, ndị agha China, tinyere ndị nkịtị gbara ọsọ ndụ, si n'obodo nta na obodo nta dị n'akụkụ Osimiri Yangtze gbaga n'obodo Nanking nwere mgbidi. Gburugburu n'akụkụ niile, isi obodo Nationalist dara mgbe ụbọchị ise nke nguzogide n'abalị nke Disemba 12-13.
N'ime oge nke ibi Nanking na mpaghara nchịkwa ndị gbara ya gburugburu, iri puku kwuru iri puku ndị agha Japan nwere nkụda mmụọ, ndị na-abọ ọbọ, ike agha gwụchara batara n'ógbè ahụ wee malite igbu mmadụ n'ìgwè, ndị agha mkpọrọ nke agha na ndị gbapụrụ agbahapụ na-ejighị ngwa agha bụ ndị nyefere onwe ha. Usoro na ịdọ aka ná ntị, na-amarịrịrị n'ihu Shanghai, dara kpamkpam. Mwakpo ọkụ, ịkwakọrọ ihe, igbu ọchụ, na idina mmadụ n'ike bịara na nke a na-enwetụbeghị ụdị ya. Ọ bụ ezie na ndị isi ọchịchị na Tokyo emeghị atụmatụ ya, ime ihe ike nke ndị ọchịagha na ndị ọrụ ọrụ mere ka ọ were ihe karịrị ọnwa abụọ. Ngụkọta ọnụ ọgụgụ ndị China arụrụala arụrụ arụ ka nọ n'esemokwu dị ọkụ ruo taa. Isi mmalite ndị China ruru 340,000; atụmatụ ndị Japan kasị mma kwuru na ọnụ ọgụgụ ahụ “ihe na-erughị 200,000.” Nchọpụta imekọ ihe n'ọdịnihu nwere ike gbanwee ọnụ ọgụgụ nke ikpeazụ.
Ikpughe ọha ndị Japan na mpụ nke Nanking emeghị ruo ule Tokyo, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ afọ iri ka e mesịrị, ọbụlagodi akụkọ ahụ esoghị ya na n'oge na-adịghị anya okwu ndị ahụ ga-apụ n'anya ọha. Na Japan ụfọdụ ndị na-eme nchọpụta bụ́ ndị aka nri na ndị na-akatọ mba mesịrị kwuo na ọ dịghị ogbugbu e mere; ndị ọzọ kwusiri ike na mgbasa ozi ndọrọ ndọrọ ọchịchị China agbasawo arụrụala ahụ nke ukwuu. N'ime afọ iri anọ nke agha oyi, e kpuchiri ihe ndị metụtara ọrụ agha. Naanị kemgbe etiti 1980 ka ụmụ amaala Japan nkịtị ji nke nta nke nta mara na otu oge obodo ha lụrụ agha nke iwe ọkụ nke ogbugbu Nanking gosipụtara. Nchọgharị nke Nanking na mba ndị dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ mere na ngwụcha 1990s, nke Iris Chang na-ere ahịa kacha mma kpalitere. Ndina n'ike nke Nanking: Oké Mgbukpọ ahụ echefuru echefu nke Agha Ụwa nke Abụọ.
N'icheta ncheta afọ iri isii nke ihe omume gbara ọchịchịrị a, ụmụ akwụkwọ nọ na Mahadum Princeton haziri ọgbakọ nke si na ya too edemede iri na otu dị mkpirikpi nke gụnyere. Nanking 1937: Nchekwa na Ọgwụgwọ, nke Fei Fei Li, Robert Sabella na David Liu (ME Sharpe, 2002) deziri. Ndị ode akwụkwọ na-ekwu maka mpụ ndị Japan na China site n'echiche dị iche iche, wee nyochaa okwu ncheta nke ma ndị tara ahụhụ na ndị mere mpụ. Ụfọdụ na-agbalị ịghọta ihe n'ihi agha mba ụwa mgbe oge oyi gasịrị, bụ́ mgbe ndị na-aga n'ihu n'ọtụtụ mba gbalịrị ịghọta ihe arụrụala ndị gara aga; ha niile pụtara ịbụ ndị na-atụ aro kama ịgwụ ike na ọgwụgwọ ha.
Okwu amụma Perry Link na-akọwapụta "ogologo nkịtị nke ndị China na-agbachi Nanking" wee nye nkọwa maka ihe na-esote. Onye nta akụkọ bụ Ian Buruma na ọkà mmụta iwu mba ụwa Richard Falk na-etinye arụrụ arụ a n'usoro zuru ụwa ọnụ. Buruma na-ahụ mgbuchapụ ahụ dị ka "akara ngosi akụkọ ihe mere eme" nke ndị agha Japan mana ọ na-achọta ọtụtụ ihe ịtụgharị uche na akụkọ ifo ndị bilitere na nnabata ya. Ọ na-akpachapụ anya karịsịa iji Nanking atụnyere Oké Mgbukpọ ndị Nazi. “[O] ókè hà aṅaa,” ka ọ na-ajụ n’ụzọ bara uru, “Mgbuchapụ ahụ bụ ụkpụrụ ụjọ nke ụma manye Chiang Kai-shek ka ọ hapụ iguzogide Japan”? "[Ndị isi ndị isi] hà gbara ndị agha ahụ ume ka ha gbaa ọsọ, dị ka ụgwọ ọrụ maka ụkọ ha n'oge mkpọsa ogologo na jọgburu onwe ya?" Ọ bụrụ na ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme ga-amụta nke bụ́ eziokwu banyere ihe mere n’ezie na Nanking, Buruma na-agba ha ume ka ha zere àgwà nke ụfọdụ ndị China nọ na United States na-enwekarị ‘ịwulite aha ha n’ihe nnọchianya nke nhụjuanya ọnụ.
Edemede nwere nghọta nke Falk bụ ngosipụta nke nchegbu ya bụ isi na ijikọ ụwa ọnụ, usoro ụwa, na usoro iwu nke mmekọrịta mba ụwa. Ọ na-atụ aro na mmasị na arụrụ arụ Nanking maliteghachiri na njedebe 1990s, akụkụ ụfọdụ n'ihi "mmebawanye akụkọ ihe mere eme: ọsọ ọsọ nke mgbanwe: nke ahụ yiri ka ọ na-eme ka nghọta ndọrọ ndọrọ ọchịchị anyị na-emetụta akụkụ dị iche iche nke oge." Ihe ọzọ mere a ga-eji 'na-echeta] iwe ndị a na-anabataghị site n'oge gara aga" enweghị ihe jikọrọ ya na afọ ndụ anyị dị ngwa ngwa. Ọ bụ nnọgidesi ike, n'agbanyeghị "nchịkwa nke echiche ziri ezi," nke "nhazi omume mbụ" na mmekọrịta mba ụwa, nke na-eme ka ọ ghara ikwe omume ileghara nchegbu anya na imezi mmerụ ahụ gara aga.
Ikekwe n'ihi na ịgwọ ihe omume akụkọ ihe mere eme nke Japan enweghị mmasị na Falk, ụfọdụ n'ime ntụaka ya dị mkpirikpi banyere Nanking ezighi ezi. Ihe ka ọtụtụ ná ndị Japan n'ime oge ha nọ na ogologo oge gachara, dị ka ọ na-ekwu, ewereghị Ọnwụnwa Tokyo dị ka “ihe si na 'ụlọikpe kangaroo pụta.' ndị isi ikpe. Echiche anọ ahụ na-emegiderịta onwe ha nke ndị ọkàikpe n'ụlọikpe ahụ mere ka echiche ndị mmadụ na-enwe bụ́ na ihe omume ahụ dum ezighị ezi. Ya mere, n'agbanyeghị na Tokyo bụ n'ezie ụlọ ikpe nwere otu ikike, nke ndị ọchịchị America gbakọtara nke leghaara usoro ndị nwere nkwarụ anya ma mee ka a gụpụ ya nke ukwuu site na ikpe ma ndị mmadụ n'otu n'otu na mpụ agha, ihe ka ọtụtụ n'ime ndị Japan n'oge ahụ eleghị ya anya dị ka ịkwa emo ụkpụrụ nke iwu na ikpe ziri ezi. Otu isiokwu dị mkpa maka ọmụmụ ihe n'ọdịnihu, nke a na-enyochaghị n'akwụkwọ a, bụ otú ndị na-ahụ maka nchekwa na ndị na-akwado ndị Japan, ọtụtụ ndị nọ na Liberal Democratic Party, si bịa na-eme ka ọpụrụiche nke na-agbagọ mmezu nke ikpe ikpe Tokyo, dị nnọọ ka ha na-ezighị ezi Nanking, mgbe ọganihu. agbaala mgba kemgbe ahụ iji mekwuo nghọta nke abụọ.
Ọzọkwa, onye ọka ikpe India Radhabinod Pal, onye Falk kọwara dị ka “onye nyocha na-anọpụ iche,” bụ n'ezie onye na-akwado pro-Axis Indian nationalist Chandra Bose, yabụ na ọ bụghị onye ndu a pụrụ ịdabere na ya iji ghọta ihe kpatara nkọwa ndị Japan ji kọwaa ya. Agha Eshia-Pacific ka na-egbochi Japan imezi mkpesa ndị gara aga. Onye na-anụ ọkụ n'obi nke mba nke lere ọchịchị alaeze ukwu nke ndị ọcha Western anya dị ka isi iyi nke ihe ọjọọ na Eshia, Pal bụ naanị onye ikpe ziri ezi, kpochapụrụ ma ọ bụ nwee obi abụọ n'ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe akaebe niile nke arụrụ arụ ndị Japan nke ndị ọka iwu webatara, ọbụna na-aga ruo n'ókè. ịgọnarị na ọnụ ọgụgụ dị ukwuu nke ndina n'ike mere na Nanking.
Na nke mbụ n'ime edemede atọ nke nwere akụkụ nke Abụọ nke mkpokọta a, onye ọkọ akụkọ ihe mere eme nke China bụ Sun Zhaiwei kọwara isi ihe abụọ kpatara mgbuchapụ ahụ: "Mgba agha Japan na nkuzi echiche," na olileanya nke ndị isi Japan na "ịgbu ndị mmadụ n'isi obodo. "ga-amanye ndị China ịkwụsị iguzogide." Echiche nke ịkwụsị nkwụsi ike ziri ezi nke ndị mmadụ ji n'aka site n'itinye oke ime ihe ike na igbu ọchụ abụghị ihe Japan pụrụ iche. Otú ọ dị, Sun na-atụfu ohere iji soro isiokwu a na-abụghị nke mba abụọ (Sino-Japanese) ruo nkwubi okwu ya na nke zuru ụwa ọnụ.
Onye na-eme nchọpụta China bụ́ Lee En-Han na-enyocha “esemokwu ndị Sino-Japanese nwere banyere ọnụ ọgụgụ ndị e gburu egbu n’ezie,” n’otu aka ahụ ọ chọghịkwa ileba anya n’ụzọ sara mbara n’isiokwu ya. Sun n’ụzọ ziri ezi na-akwa arịrị ná mgbalị ndị ọ kpọrọ “ndị na-agọnahụ kpam kpam” dị ka Tanaka Masaaki na “ndị na-agọnarị nke ukwuu,” bụ́ ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme Hata Ikuhiko bụ ndị kasị mara amara, iji “jiri ụzọ ọ bụla kwere omume guzogide ọnụ ọgụgụ ndị ahụ.” Ọ bụrụ na Sun atụnyere ọnụ ọgụgụ ọnụọgụ na mgbuchapụ Nanking na arụrụ arụ agha America (gụnyere mmekpa ahụ nke ụmụ nwanyị) na Indochina niile, dị ka ogbugbu My Lai gosipụtara nke ọma, ya onwe ya nwekwara ike nyere anyị aka ịhụ ka ọtụtụ ndị America siri sie ike, ọ bụghị naanị. ndị Japan, agbalịwo igosi na ụmụ okorobịa ha yi uwe mwụda n'ụta ọbụna mgbe e gosiri ụfọdụ n'ime ha n'ụlọ ikpe na ha bụ ndị omempụ agha na-alụ agha ndị ọchịchị alaeze ukwu.
Onye ọkọ akụkọ ihe mere eme Japan Kasahara Tokushi na-ekwu ka ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme agụmakwụkwọ Japan, ndị nyocha na ndị ode akwụkwọ siri gbasie mgba ike ogologo oge na nke ọma iji cheta mmegide Japan nke ogbugbu Nanking. Ma "olu na mgbasa ozi mgbasa ozi… n'ihi ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-eme ka ngọnarị nke egosipụtalarị na ọ dara." Ya mere, "[w] gịnị kpatara na ndị Japan enweghị ike ịkwa ụta nke ukwuu na ha enweghị ike ịkwado nkwụghachi ụgwọ maka ndị e gburu ogbugbu Nanking?" Echiche ya banyere ihe isi ike ndị e nwetara n’ime ka eziokwu ahụ jide (p. 84-91) so ná ndị kasị mma n’akwụkwọ ahụ. Kasahara ghọtara nke ọma ka ọ dị mkpa ka ọ bụrụ ibu ọrụ agha maka mmegide na-anọgide na-adị na atụmatụ maka ọgbọ nke postwar. Ọmụmụ ihe ga-eme n'ọdịnihu ga-edozi nsogbu ahụ n'ọnọdụ nke alaeze ukwu, nke jikọtara ya na akụkọ ihe mere eme ndị ọzọ nke arụrụ arụ agha kemgbe Agha Ụwa nke Abụọ. Na-esote, onye ọkọ akụkọ ihe mere eme nwere ọgụgụ isi Higashinakano Shudo na-enye ndị Japan “ndị na-atụgharị uche” ihe kpatara ịgọnarị arụrụ arụ ndị Nanking na ime ka agha Japan kwadoro.
N'ime edemede ndị fọdụrụ, nke nwere akụkụ III ("Cheta Nanking") na IV ("Ịgwọ Ọnya"), Haruko Cook na-ekwu maka nyocha na nyocha onwe onye site n'aka ndị nta akụkọ Japan, ndị editọ, ndị na-ede akwụkwọ akụkọ, na ndị edemede akụkọ ifo na 1937-8. Ọ na-atụ aro, site na nkwupụta ya na Ishikawa Tatsuzo's Ndị agha dị ndụ (1938), na ọdịdị agha ahụ nwere ihe jikọrọ ya na omume ọjọọ nke ndị agha Japan. Ọkọ akụkọ ihe mere eme Takashi Yoshida tụgharịrị gaa na nsogbu dị iche: ka mgbanwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị na echiche nke "mmasị mba" na Japan, China, na mba ndị dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ, siworo kpụzie ncheta mkpokọta nke mgbuchapụ Nanking. Ka afọ iri ọ bụla na-agafe ihe omume ahụ enwetala nkọwa dị iche iche. Yoshida na-akatọ akụkọ nke Iris Chang maka ihe ngosi ya dị mfe, nke nwere otu akụkụ nke mmemme ahụ, bụ nke o debere na ọrụ ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme nke Japan dere.
Na ntụgharị uche banyere arụrụ arụ Nanking “n'echiche nke ncheta ndị Juu,” ọkà mmụta China bụ́ Vera Schwarcz na-ajụ “Olee mgbe, oleekwa otú akụkọ banyere mmekpa ahụ́ siri bụrụ ihe dị mkpa maka iwulite mba?” Ọ na-adọ aka ná ntị banyere ihe ize ndụ dị n'ịtụle “mgbukpọ mgbu” ma kwupụta na oge eruola ugbu a “ịchọpụta atụmatụ ndị a na-eji gbanarị, ịkọ nkọ, na ịhụta mgbukpọ.” Ihe omume arụrụ arụ na-ama ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme aka ịsụgharị “ịmara” ha gaa “ịkọ,” ka e wee nwee ike ikwu ihe mgbu na nhụjuanya nke ndị lanarịrịnụ n’ụzọ dị irè n’okwu. Iji hụ ohere maka iwughachi ogbugbu Nanking, gụọ edemede a.
Ọkà mmụta iwu mba ụwa Onuma Yasuaki tụleziri akụkụ ụfọdụ nke arụmụka ndị Japan banyere ibu ọrụ agha na “ọrụ mgbe agha gasịrị.” Mpempe ya, nke e bipụtara na mbụ na 1984, enweghị ịdị ọhụrụ na ume, echiche na-enweghị isi nke Ọnwụnwa Tokyo mejọkwa ya dị ka “ikpe ziri ezi nke ndị meriri.” N'ikpeazụ, Daqing Yang na-ajụ ma nghọta akụkọ ihe mere eme a na-ahụkarị banyere oke arụrụala ahụ ọ ga-ekwe omume, ma tụọ usoro maka "nghọta site na nkuzi ụwa niile nke arụrụ arụ na Nanking."
Nanking 1937, nchịkọta echiche bara ụba na ihe omume dị mkpa na akụkọ ihe mere eme nke Asia-Pacific War, nwere mmetụta miri emi maka mmekọrịta Japan na China n'ọdịnihu. N'otu aka ahụ dị mkpa, ọ bụ nchịkọta nke nghọta ihe mere ndị na-eme ihe ike na-eme mpụ agha, na aro maka igbochi nlọghachi ha. Ọ naghị enyocha omimi ndị a ọkachasị n'ihi na ọ na-ada n'ọtụtụ ọnọdụ ime ka akụkụ omume rụrụ arụ nke mmadụ zuru ụwa ọnụ, nhazi nke alaeze ukwu na ike steeti site n'ịrụtụ aka na akụkọ ihe mere eme na nso nso a. Enweghị ntụnyere ndị a, ọ nwere ike isiri ndị na-agụ akwụkwọ ike ịghọta ihe ndị dị na mgbuchapụ Nanking bụ kpọmkwem maka oge ya, ebe ya na omenala ya, na nke dabara n'ụdị omume mmadụ buru ibu nke nwere ike isi na ya pụta karịa ike.
Na mpempe, Nanking 1937 kwesịrị ịgụ ya n'ụzọ na-akọwapụta ihe zuru ụwa ọnụ n'ime akpan akpan. Tọọ ya megide ndabere nke mmeko nwoke nke Russia nke ụmụ nwanyị German na agha agha biri na Germany (1945-49), ma ọ bụ mmekpa ahụ ndị France na-ata ndị nkịtị n'oge Agha Algerian (1954-62) ma ọ bụ arụrụala America na No Gun Ri hamlet n'isi Korea. Agha (1950-53). Tụlee ezi uche nke mkpọsa Japan na 1930s China na ndị ọchịchị America agha nke ime ihe ike na Iraq, ugbu a na-ebute arụrụala agha kwa ụbọchị, ma ọ bụ igbu ndị America nke ndị mkpọrọ Afghanis na ọdụ ụgbọ elu US Baghran na Afghanistan, ma ọ bụ mmeso America nke ndị mkpọrọ agha ejidere n'ụlọ mkpọrọ na US Guantanamo base na Cuba. . Echefula ihe mmụta nke arụrụ arụ na Nanking mgbe ị na-agụ banyere iwu ọjọọ ndị ọchịchị Israel (n'oge gara aga ma karịsịa ugbu a) na-achụso ndị Palestine n'ihi "ebe obibi" na "ụlọ nche" nke e wuru n'ụzọ iwu na-akwadoghị na ala zuru ezu. Site n'ime ka anya nke mpụ ndị a ka dị ọhụrụ, akwụkwọ a kwesịrị ime ka ndị na-agụ ya mara ma kpasuo ha iwe.
Herbert Bix nwetara ihe nrite Pulitzer maka akwụkwọ ya Hirohito na Ime nke oge a Japan. Nke a bụ ụdị nlegharị anya emegharịrị nke pụtara na ya Z Magazine, Vol. 16, Nke 9 (Septemba 2003). Edeburu ya maka ya Akwụkwọ akụkọ China (na-abia).
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye