Na February 11th, BBC kọrọ na otu onye agha India gbara egbe na mpaghara Poonch nke Kashmir nke India na-achị, gbuo ndị ọrụ ibe ya atọ. Ihe omume ndị dị otú ahụ abụghị ihe ọhụrụ na Kashmir, ebe nchekasị nke uche kwa ụbọchị nke ihu eziokwu obi ọjọọ na nke jọgburu onwe ya na-emeri mmadụ nile, ma ndị nkịtị ma ndị agha. Oke ndị agha India na ndị Kashmiri dị na Kashmir bụ oke ndị agha na ndị nkịtị n'ụwa. Enwere ihe dị ka ndị agha India 600,000 - gụnyere ndị agha oge niile, ndị agha agha, ndị ọrụ nchekwa oke na ndị uwe ojii - ebugara na Kashmir ugbu a. Nke a na mgbakwunye na puku kwuru puku "ndị na-emegide ndị agha" "ndị omempụ na ndị omempụ gọọmentị India etinyela ụgwọ ọrụ ya iji kụrie ọgba aghara ụmụ amaala nke jigidere kemgbe ihe karịrị afọ iri ugbu a.
Ihe na-enye nsogbu n'obi banyere ọdachi Kashmir bụ na, mgbe ihe karịrị afọ 50 nke Britain na-apụ na Subcontinent, na mgbe agha abụọ na-alụ ọgụ na ọgụ mgbe niile n'akụkụ usoro nchịkwa Kashmiri nke kewara India na Pakistan, nsogbu ahụ. a ka anataghị nlebara anya na ọkwa mba ụwa. Ka ọ dị ugbu a, ike nuklia abụọ dị na South Asia na-eji nzuzu kwụ n'ahịrị ịga agha na mmadụ nwere ike ịtụ anya na ọ bụrụ na mgbe ọgụ amalite, ọ ga-amalite na Kashmir. Okwu Kashmiri ejirila ọtụtụ ihe gbakwunyere. Otu bụ echiche a na-ahụkarị na okwu a bụ naanị otu mpaghara esemokwu dị n'etiti India na Pakistan. Gọọmenti India, ọtụtụ oge, ọbụna na-ajụ ịga ebe a; ha ga-ewere ya dị ka ihe gbasara ime. Agbanyeghị, steeti Jammu na Kashmir ka nọọrọ onwe ya n'akụkọ ihe mere eme yana ndị Kashmiris, n'agbanyeghị okpukperechi ha, kekọrịtara otu omenala na ihe nketa. Mgbe o kwuchara nke ahụ, ọ bụ eziokwu, dị ka onye nwụrụ anwụ Eqbal Ahmad mere ka ọ pụta ìhè, na ndị Alakụba Kashmir 'enwetala oke ịkpa ókè, ikpe na-ezighị ezi, na mmegbu n'aka Maharaja nke Kashmir nke ndị Britain tinyere n'ọchịchị. € Nnupụ isi nke oge niile malitere megide Maharajas dị iche iche nke Kashmir site na ndị Alakụba na-emegbu emegbu, kamakwa gụnyere ndị ọzọ pere mpe bụ ndị na-ekerịta ndị obodo Alakụba na-achọ ikpe ziri ezi na nnwere onwe.
Enwere ike ị nweta mmalite nke esemokwu dị ugbu a na Kashmir na nkewa nke Subcontinent na India na Pakistan na 1947. Dị ka ngwá ọrụ nke nkewa nke India si kwuo, e nyere ndị ọchịchị nke ndị isi obodo nhọrọ ịbanye na India ma ọ bụ Pakistan. ma ọ bụ ịnọrọ onwe ya. Otú ọ dị, a dụrụ ha ọdụ ka ha nabata n'ọchịchị na-aga n'ihu, ma na-echebara ọchịchọ nke ndị nke ha echiche. Na Kashmir, Otú ọ dị, ndị Maharaja na-ala azụ. Ndị Alakụba n'isi, ebe ha hụrụ ọbịbịa mbụ na nzuzo nke ndị agha India, nupụrụ isi na ihe si n'aka Maharaja pụta. Ihe ịrụ ụka adịghị ya na ndị Kashmir bụ ndị agha ebo si Pakistan na-enyere ha aka na nnupụisi ha. Maharaja, n'ịghọta na gọọmentị ya enweghị ike iguzogide ọgba aghara ndị a ma ama, mechara nye ohere maka nrụgide ndị India wee kwenye ịbanye na India site na, dị ka India na-ekwu, 'bịanye aka' na 26 October 1947 na-arụ ụka na ngwá agha nke Accession. Ndị otu India na-eche plebiscite n'efu na enweghị mmadụ. Edepụtara nke a n'akwụkwọ ozi si n'aka Gọvanọ General nke India, Lord Mountbatten, na Maharaja na 27 October 1947. N'akwụkwọ ozi ahụ, nabata nnabata ahụ, Mountbatten mere ka o doo anya na a ga-abanye na steeti ahụ n'ime Indian Union naanị mgbe a nwụsịrị. e kwuburu okwu banyere ndị Kashmir.
Na 1947, India na Pakistan gara agha Kashmir. N'oge agha ahụ, ọ bụ India bụ onye mbụ weghaara okwu Kashmir na United Nations na 1 January 1948. N'afọ na-esote, na 1 January 1949, UN nyere aka mee ka ọ kwụsịtụ n'etiti mba abụọ ahụ. Emechara kpọgharịa ahịrị nkwụsị nkwụsị ahụ dị ka Line of Control ka agha India-Pakistan 1971 gasịrị. Ọ bụ ihe na-adọrọ mmasị ịmara na UN Security Council mere ọtụtụ mkpebi n'ime afọ ndị na-eso agha 1947-48 niile na nkwenye nke India na Pakistan. Mkpebi UNSC nke 21 Eprel 1948 - otu n'ime mkpebi ndị isi UN na Kashmir - kwuru na "ma India na Pakistan chọrọ ka a kpebie ajụjụ banyere ịbanye Jammu na Kashmir India ma ọ bụ Pakistan site na usoro ochichi onye kwuo uche ya nke nnwere onwe na nnwere onwe. Plebiscite na-adịghị ele mmadụ anya n'ihu.†Mkpebi UNSC sochirinụ kwughachiri otu ihe ahụ. Mkpebi Òtù Mba Ndị Dị n'Otu na India na Pakistan (UNCIP) nke 3 Ọgọst 1948 na 5 Jenụwarị 1949 kwadoro mkpebi UNSC. Onye isi ala India mbụ Jawaharlal Nehru kwere nkwa iji dozie esemokwu Kashmir dị ka mkpebi ndị a siri dị. O kwuru na naanị ihe ekwesịrị iji dozie okwu a ga-abụ "ọchịchọ ndị Kashmiri". Otú ọ dị, n'ụzọ dị mwute, Prime Minista Nehru ga-emebi nkwa a n'oge na-adịghị anya ka e mesịrị mkpebi UN. Ejikọtara Kashmir na Indian Union yana edemede 370 nke nyere 'Jammu na Kashmir' 'ọkwa pụrụ iche' ka etinyere na iwu India. Emebere ọgbakọ 'Jammu na Kashmir Constituent Assembly' na 5 Nọvemba 1951 iji kwado mkpebi ndị India webatara Kashmir. Emere nke a megidere mkpebi dị iche iche nke UNSC na UNCIP na ọnọdụ nke ngwa mgbagha nke Accession.
Kemgbe ahụ, ndị ọchịchị India emebiela nkwa ha kwere ndị Kashmir ugboro ugboro. Na 1989, ọnọdụ dị na Kashmir nke ndị India na-achị nwere mgbanwe dị mma. N'afọ ahụ, n'ihi enweghị mmasị nke obodo ụwa ruo ọtụtụ iri afọ maka ezi ihe kpatara ya, na-eyi egwu site na mmegide steeti India na-eto eto, na mkpesa megide oke nhọpụta nke ọchịchị India na ntuli aka steeti, ndị Kashmiri bilitere na nnupụisi megide India. Kemgbe ahụ, ọnọdụ ndị a na-achị na Kashmir na-akawanye njọ. Ọ bụghị naanị na ọnụnọ ndị agha India nọ n'ala a na-arụrịta ụka mụbara nke ukwuu, akụkọ gbasara igbu mmadụ, idina mmadụ n'ike, ịkwakọrọ ihe na ịkwakọrọ ndị mmadụ site n'aka ndị nchekwa India amụbaala okpukpu anọ. Iji zọpịa ngagharị nnwere onwe Kashmiri, steeti India ejirila ụzọ dị iche iche nke iyi ọha egwu steeti, gụnyere ọtụtụ iwu siri ike, nnukwu ọrụ mgbochi ọgụ na usoro mmegbu ndị ọzọ. Mmebi iwu ndị India na Kashmir na-agụnye igbu ọchụ na-enweghị isi na igbu ọchụ, ịta ahụhụ na igbu ndị ọzọ ikpe, na mbibi nke azụmahịa na ebe obibi, mmetọ na idina ụmụ nwanyị. Amnesty International, US Human Rights Watch-Asia, ndị dibia bekee maka ikike mmadụ, International Commission of Jurists (Geneva) - na, na India, site n'aka ndị otu ndị otu maka nnwere onwe obodo, kọmitii na-ahazi na Kashmir, na Jammu dekọtara. na kọmitii nchekwa ikike ikike nke ndị Kashmir. N'agbanyeghị arịrịọ ndị otu mba ụwa dịka Amnesty International rịọrọ ugboro ugboro kemgbe ọtụtụ afọ, gọọmentị India enyebeghị ha ohere ịbanye na mpaghara ndị mmadụ. Na 1997, ọ jụrụ ọbụna ndị nnọchiteanya United Nations ikike ịga ebe ahụ. Akụkọ ndị nọọrọ onwe ha na-eme atụmatụ na ihe ruru ndị nkịtị 60,000 anwụọla na Kashmir kemgbe 1989.
Ugbu a, ka anyị lelee n'akụkụ nke ọzọ nke Line of Control. Ọnọdụ dị na Kashmir nke Pakistan na-ejide, nke a na-akpọ "Azad Kashmir" (Kashmir efu), ka mma, mana ọ bụghị nnukwu. Akụkụ Kashmir nke a nwere ọchịchị ime obodo nke ya ma nwee ikike ịchịkwa ihe omume na mkpebi obodo. Agbanyeghị, Pakistan na-achịkwa ihe ndị si mba ofesi, nchekwa, na azụmaahịa na azụmaahịa ya. N'okwu bara uru, ya mere, amachibidoro nnwere onwe ya nke ukwuu. Ihe dị ka nde mmadụ atọ Kashmiris bi na Azad Kashmir, na nde abụọ Kashmiri ọzọ abụrụla ndị gbara ọsọ ndụ n'akụkụ ndị ọzọ nke Pakistan n'ihi ime ihe ike na ọgụ n'akụkụ oke India. Ọnọdụ gọọmentị Pakistan na esemokwu Kashmir bụ "ihe na-adịghị egbu egbu" karịa nke India, dị ka Eqbal Ahmad kwuru, n'ihi na ọ na-enye Kashmiris ihe ụtọ, mana ọ na-enye ha nhọrọ ịhọrọ n'etiti India na Pakistan. Ihe a kwụsịrị kpamkpam na mkparịta ụka bụ ọnọdụ Kashmir n'onwe ya, ọnọdụ nke ihe dị ka nde mmadụ iri na ise, bụ ndị na-achọ ikike ha ikpebiri onwe ha na nnwere onwe pụọ n'ọchịchị eze niile. Pakistan enweela ike ịzenarị ụdị ọgba aghara na-eme na Kashmir nke ndị India na-achị n'ihi: a) njikere ya inye ụdị nnwere onwe na Kashmir na b) ma ọ dịkarịa ala, nkwenye nkwupụta ịnakwere mkpebi ọ bụla ndị mmadụ. Kashmir nwere ike ime n'otu n'otu na-enweghị ele mmadụ anya n'ihu. N'aka nke ọzọ, India ekpebiela ịmanye ndị Kashmiri ọchịchị ya n'enweghị ndoputa na n'agbanyeghị ọchịchọ ha.
Ọdachi a bụ na ọ bụghị naanị na a na-eleghara ụjọ steeti India anya taa, n'ezie na ndị ikike na-ahụ maka ihe gbasara ụwa na-akwado ya nke ọma. Agha United States na iyi ọha egwu yiri ka ọ nyere mba ndị na-alụ ọgụ megide ọgba aghara na-ewu ewu 'ikike igbu mmadụ'. Ma Prime Minister Israel Ariel Sharon na Prime Minister India AB Vajpayee na-eji okwu mgbochi iyi ọha egwu (nakwa omume) iji gbochie mmegharị Palestine na Kashmiri maka nnwere onwe mba. Ọ bụ ezie na Sharon's Israel na-eji ngwa ọgụ ọkaibe karịa iji mebie mmegide na mpaghara Israel ejidere, Vajpayee'India na-emeri n'ọnụọgụ ndị nkịtị na-egbu kwa ụbọchị na Kashmir nke India na-achị. Site n'ịba ụba nke ndị agha Israel na India na nkwado ọgụgụ isi, yana njikọ aka US na India na-eto eto, enwere ọtụtụ egwu maka ọdịnihu Kashmir.
Ọ dị ka enwere isi ihe abụọ kpatara nsogbu a na-esitebeghị na ebumnuche nke ndị agha na-aga n'ihu. Nke mbụ, a tụlere ya dị ka esemokwu maka ala na ụlọ dị n'etiti mba abụọ. Nke abụọ, mgbe ọgba aghara na nso nso a malitere megide ndị India na-arụ ọrụ na 1989, a malitere ya n'aha ikike mmadụ, mkpebi onwe onye, nnwere onwe, na ọchịchị onye kwuo uche ya. Otú ọ dị, n'ime afọ ole na ole, ndị Islamists dabeere na Pakistan bụ ndị nyere mgba ahụ ihu ọha na nke otu, ma nwara ịgbanwe ntụzịaka nke mmegharị ahụ. N'ihi ihe abụọ a, ndị agha na-aga n'ihu na South Asia na n'ebe ndị ọzọ na-elegharị anya na mmegharị a na-enyo enyo, na-ahụ ya dị ka nlọghachi azụ na mmeghachi omume.
Ewoo, ọ bụ ugbu a oge iji tinyeghachi mmegharị ahụ na ntọala mbụ ya. Ọ bụrụ na mgbasa ozi anyị chọrọ iso ndị gọọmentị US gwuo egwu n'ileghara ndị agha India ji arụrụ arụ ọrụ na Kashmir anya, gịnị kpatara anyị ga-eji mee ya? Ọ bụrụ na mba abụọ chọrọ ịkọwa esemokwu ahụ dị ka okwu nke "ókèala esemokwu," gịnị kpatara anyị ga-eji zụta n'egwuregwu nke alaeze ukwu ha? Ekwenyere m na anyị adabala n'ọnyà a ogologo oge. Dịka anyị mechara kpọtere ikpe na-ezighị ezi a na-eme ndị Palestine, anyị ga-enwekwa ụdị mkparị ahụ megide “oke ọnụ” ụjọ steeti India, yana ụjọ jihadi na-ere ahịa, megide Kashmiris. Dị ka okwu Palestine, Kashmir bụkwa otu n'ime iwu mba ụwa, ikike mmadụ na ùgwù mmadụ, na mkpebi onwe onye na nnwere onwe nke ndị mmadụ nde iri na ise. M na-agba ndị na-eme ihe ike ume ka ha were ọnọdụ omume na ọdịmma mmadụ nke ịgbachitere mkpebi UN na Kashmir, nke na-akpọ maka mkpochapụ nke Kashmir (site na mwepụ nke ndị agha niile dị n'èzí), onye na-akwado ya n'okpuru nlekọta UN iji chọpụta ọnọdụ Kashmir n'ọdịnihu. Ka anyị ghara idebe onwe anyị na-amaghị maka okwu a ọzọ. Ekwesịrị ịtụle mkpebi onwe onye maka Kashmir dịka akụkụ nke mgba sara mbara maka ntọhapụ nke ndị niile a na-emegbu emegbu, ọkachasị ndị na-eche mmegbu steeti na ọrụ agha ihu.
Junaid S. Ahmad bụ onye na-elekọta mmadụ na nwa akwụkwọ ahụike na Norfolk, VA. Enwere ike iru ya na: [email protected]
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye