Ọnwa iri ka ala ọma jijiji nke gburu mmadụ 300,000 gachara ma chụba nde mmadụ abụọ n'ogige nwa oge, Haiti bụ obodo a raara nye, weghaara na nke a na-emegbu emegbu.
U.S na mba ndị ọzọ siri ike, yana UN na òtù na-abụghị nke gọọmentị (NGO), kwere nkwa ego na ihe onwunwe iji nyere ndị ala ọma jijiji ahụ metụtara aka ma wughachi Port-au-Prince, isi obodo obodo ahụ mebiri emebi. Ha niile emebiela nkwa ha, na-ahapụ ndị mmadụ ka ọ bụrụ ndị nwere ike ibute ọrịa ọgbụgbọ ọgbụgbọ-na Hurricane Tomas, nke dara mba ahụ n'izu gara aga, nwere ike gbanwee nke ahụ ka ọ bụrụ ọrịa na-efe efe nke obodo.
Kama nke ahụ, ndị mba dị iche iche emeghachila ọrụ afọ isii ha na-achị, na-ahazi ntuli aka aghụghọ ma tọọkwa atụmatụ maka mmepe ụlọ ahịa ọsụsọ iji na-erigbu ndị na-enweghị isi.
Ọbụna tupu ọrịa ọgbụgbọ ọgbụgbọ na ajọ ifufe nke ọhụrụ, ọnọdụ dị egwu. Ihe karịrị nde 1.5 ka tọrọ atọ n'ihe a pụrụ ịkpọ naanị ogige ndị gbara ọsọ ndụ. Enwere ma ọ dịkarịa ala 1,500 nke ogige ndị dị otú ahụ n'ụdị ala ọ bụla, site na plaza dị n'ofe nke National Palace nke e bibiri ebibi ruo n'etiti etiti okporo ụzọ na gọlfụ.
Dị ka otu nnyocha buru ibu nke Ụlọ Ọrụ Na-ahụ Maka Ikpe Ziri Ezi na Democracy dị na Haiti mere, si kwuo, pasent 75 nke ezinụlọ ndị nọ n'ogige ndị a nwere mmadụ na-aga otu ụbọchị dum n'erighị nri, pasent 44 na-aṅụ mmiri a na-edozibeghị, na pasent 27. enweghị ohere maka ịdị ọcha ya mere ọ nweghị ihe ọzọ ọ ga-eme ma ọ bụghị ikpochapụ n'ala mepere emepe.
Ọzọkwa, dị ka Òtù Mba Nile Maka Migration si kwuo, a chụpụrụ ndị gbara ọsọ ndụ 12,00 n'ogige ha yana 87,000 ọzọ nọ na-achọ ịchụpụ.
Enwebeghị nrụgharị ọzọ na Port-au-Prince na mpaghara gbara ya gburugburu. Dị ka Los Angeles Times, ka ọ na-erule ngwụsị oge okpomọkụ a, ọ bụ nanị pasentị abụọ nke mkpọmkpọ ebe e wepụrụ na Port-au-Prince. Isi obodo ka na-emebi emebi. N'elu nke ahụ, nnukwu ike, UN na ndị NGO amalitela ịrụ ụlọ ọzọ maka ndị gbara ọsọ ndụ. Naanị ụlọ nchekwa 2 na-adịru nwa oge - ihe na-erughị pasenti 13,000 nke ọnụ ọgụgụ a haziri - ka ewuru n'ezie.
N'ime ọnọdụ ndị a jọgburu onwe ya, azụmahịa ndị omempụ na-enweta obi nkoropụ ndị mmadụ. Dị ka ihe atụ, ndị na-azụ ụmụaka anọwo na-arụ ọrụ na-arị elu nke ukwuu. Nke Miami Heraldna-akọ na kemgbe ala ọma jijiji ahụ mere, "ndị na-azụ ahịa kpọpụrụ ihe karịrị ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị 7,300 n'ala nna ha na Dominican Republic site na ndị na-azụ ahịa na-erite uru n'agụụ na enweghị olileanya nke ụmụaka Haiti na ezinụlọ ha. N'afọ 2009, ọnụ ọgụgụ ahụ dị 950, dị ka otu si kwuo. otu na-ahụ maka ikike mmadụ na-enyocha ịzụ ahịa ụmụaka n'akụkụ 10."
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
Ọ bụ ezie na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị US na ụlọ ọrụ mgbasa ozi na-amasị ịta mba Haiti ụta maka ọnọdụ ọjọọ a, nke bụ eziokwu bụ na ọ bụ US na-ata ụta maka ya. U.S. kpatara ịda ogbenye ma gbochie ọchịchị Haiti ịgafe mgbanwe maka ọdịmma nke ọha mmadụ.
N'ime afọ 30 gara aga, U.S. amachibidoro iwu neoliberal nke weghaara ụlọ ọrụ steeti n'onwe ya, mebie tarifu na-echekwa akụ na ụba ụlọ, ma meghee obodo ahụ maka ụlọ ahịa ọsụsọ na njem nlegharị anya. Na nzaghachi maka ịda ogbenye nke amụma ndị a mere, ndị ogbenye bi n'obodo mepere emepe, ndị ọrụ na ndị ọrụ ugbo hoputara Jean-Bertrand Aristide na ndị otu Lavalas ya iji meziwanye ọnọdụ na 1990.
U.S., na njikọ aka ya na ndị isi ọchịchị Haiti, gara n'ihu kwatuo ya ugboro abụọ-otu ugboro na 1991 na ọzọ na 2004. Taa, ha ebelatawo nchịkwa nke President René Préval ugbu a ka ọ bụrụ ọchịchị nwa nkịta nke na-erube isi n'iwu nke ike ọchịchị.
U.S na ike ndị ọzọ bụ, n'ezie, ezigbo steeti ike na mba ahụ, site na ọrụ UN neocolonial ha. Ọ bụ ha kacha taa ụta maka enweghị ike gboo mkpa nke ndị ala ọma jijiji metụtara na iwughachi obodo ahụ.
Na njedebe nke March, ndị nnukwu ike zutere na ogbako na New York City, guzobe Interim Haiti Recovery Commission (IHRC) na-ekwe nkwa $10 ijeri enyemaka maka nwughari, na $5.3 ijeri kpọmkwem maka ọnwa 18 na-esote.
Ugbu a, ọnwa asaa ka e nwechara ọgbakọ ahụ, Ọfịs nke UN Pụrụ Iche Onye Nnọchiteanya na-akọ na ihe ka ọtụtụ ná mba dị iche iche enwetabeghị ego. Ha enyela naanị pasentị 32 nke ebumnuche maka 2010 na 2011 wee nyekwa ya ihe na-erughị pasentị 22-maka ọrụ na Haiti. U.S. bụ ndị kacha mejọrọ. Ọ nyebeghị ọbụna otu penny n'ime ijeri $1.15 ya kwere nkwa.
Ọzọkwa, ndị NGO bụ ndị ji nnukwu ọmịiko nke ndị ụwa na-enwe maka ndị Haiti emebiela nkwa ha kwere inyere ndị ala ọma jijiji ahụ metụtara aka na inye aka wughachi obodo ahụ.
"Ndị ọrụ ebere buru ibu nwere nnukwu ego na akaụntụ akụ ha na-adịghị emefu na Haiti," Melinda Miles nke Haiti Response Coalition gwara ndị Associated Press. Ihe kacha njọ bụ Red Cross, bụ nke mefuru naanị otu ụzọ n'ụzọ atọ nke nde $480 ọ kpalitere mgbe ala ọma jijiji ahụ mechara.
N'ụzọ a na-atụghị anya ya, ndị Haiti na-ewesa ndị NGO ndị a iwe. Dị ka ọkà mmụta gbasara mmadụ bụ Mark Schuller na-akọ "Ọtụtụ ndị mmadụ na-eweso ndị NGO iwe n'ihi na, masịrị ya ma ọ bụ na ọ bụghị, ha bụ ndị weghaara ọrụ nke inye ọrụ site na steeti." Ọ na-anụ ndị Haiti na-arụ ụka na "NGO na-enweta ọgaranya site na nhụsianya anyị na-achọghị n'ezie ka ihe gbanwee, n'ihi na ọ bụrụ na edozi nsogbu ahụ, ndị NGO agaghị adị."
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
N'ihi nraranye nke alaeze ukwu, Haiti ka mmachi ala ọma jijiji mere ka enweghị enyemaka tupu egwu ọrịa na ajọ ifufe. Dị ka a ga-asị na ọ dị, ha abụọ kụrụ n'ọnwa gara aga.
Ọrịa ọgbụgbọ ọgbụgbọ malitere na mpaghara Artibonite, nkata achịcha obodo, yana Central Plateau. Ihe ntiwapụ a abụghị ọdachi na-emere onwe ya, kama ọ bụ ihe si na usoro ịdị ọcha dara ada ma ọ bụ na-adịghị adị n'ofe mba ahụ. N'ịbụ nke ụmụ mmadụ na-ebu, nje bacteria ọgbụgbọ ọgbụgbọ merụrụ ahụ n'Osimiri Artibonite, nke bụ isi iyi nke mmiri ọṅụṅụ, ịsa ahụ na ịgba mmiri na mpaghara abụọ ahụ.
Òtù Ahụ Ike Ụwa na-akọ na ntiwapụ ahụ arịala mmadụ 9,100 ma gbuo 583 n'ime izu abụọ na ọkara gara aga. Ọ malitelarị ịgbasa na Port-au-Prince n'ime ụlọ mkpọmkpọ ebe, yana ogige ndị ahụ. Ndị dọkịta na-enweghị oke na-akọ na achọpụtala ikpe 200 na Cité Soleil naanị.
U.S na ike ndị ọzọ kere ọnọdụ maka ntiwapụ a. Site na 2000 ruo 2004, ha manyere mmachibido iwu enyemaka dịka akụkụ nke mkpọsa ha na-emebi emebi ịkwatu ọchịchị Aristide. Mmachibido iwu ahụ welitere mbinye ego Inter-American Development Bank nke ezubere iji kwado nkwalite nke sistemụ mmiri ọha na mpaghara Artibonite. N'ihi ya, mpaghara Artibonite bụ ọbọgwụ ọdụdụ maka ọrịa na-ebute mmiri dị ka ọgbụgbọ.
Ọzọkwa, ọrụ UN n'onwe ya nwere ike ịbụ maka iwebata ọgbụgbọ ọgbụgbọ na Haiti. Ọtụtụ akụkọ na-arụtụ aka na ndị agha Nepal e bugara n'oge na-adịbeghị anya dị ka isi iyi nke ọgbụgbọ ọgbụgbọ, ọrịa a na-ahụbeghị na Haiti kemgbe afọ 50. N'ụzọ dị iche, Nepal nwere ya ihe otiti, gụnyere ụdị nje butere ndị Haiti.
N'ụzọ dị ịtụnanya, UN anaghị anwale onye ọ bụla n'ime ndị agha ya maka ọgbụgbọ ọgbụgbọ, gụnyere ndị agha Nepale ebugara n'otu ọdụ dị nso na Osimiri Artibonite na mbido afọ a. Na nyocha nke ntọala ahụ, ndị Associated Press "hụrụ na ọkpọkọ mepere emepe na gbawara agbawa n'azụ isi… Enwere isi ísì siri ike nke ihe mkpofu mmadụ, na ọkpọkọ na-eduga n'ebe tankị septik nọ na-agbapụta mmiri ojii na-esi ísì ọjọọ n'akụkụ osimiri ahụ."
Na nzaghachi, ọtụtụ narị ndị Haitian si na Mirebalais zọọ ụkwụ gaa n'ebe ahụ na-achọ ịchụpụ ndị agha ahụ.
Ajọ Ifufe Tomas, nke dara na Nọvemba 5, na-eyi egwu ịtụgharị ntiwapụ nke ọgbụgbọ ka ọ bụrụ ọrịa na-efe efe zuru oke. N'ụzọ dị mma, Tomas adalatala nke ukwuu tupu ọ kụrụ, mana dịka akwụkwọ akụkọ si kwuo New York Times, ọ ka gburu mmadụ 21 ma mee ka mmadụ 6,610 ghara inwe ebe obibi. Ifufe Tomas dọwara ụlọikwuu na tap, mmiri ozuzo mere ka ogige ndị gbara ọsọ ndụ Port-au-Prince ghọọ apịtị apịtị, mmiri idei mmiri ya nwekwara ike gbasaa ọgbụgbọ ọgbụgbọ.
Partners in Health na-akọ na "ọnọdụ obibi ndụ n'ogige ndị ahụ… adawo njọ n'ihi oke mmiri ozuzo ahụ. Mmiri kwụ ọtọ, enweghị mkpofu ahịhịa na oke ịdị ọcha dị mma na-eme ka ogige ndị ahụ bụrụ ebe nwere ike ibute ọrịa ọgbụgbọ.
U.S. ebulighị mkpịsị aka iji nyere Haiti aka n'oge ajọ ifufe ahụ. O tinyere naanị otu ụgbọ elu, Iwo Jima, ka o mee nyocha ikuku maka mmebi e mebiri obodo ahụ. Ndị NGO adịchaghị mma. Otu onye ajọ ifufe ahụ metụtara, Violet Nicolas, gwara ndị ọrụ mgbasa ozi Inter Press, sị, "Ụlọ anyị agbajiwo ọzọ, ihe m funahụrụ m. Ha anaghị eme anyị ihe ọ bụla, anyị anaghị ahụ ha, ebe ọ bụ na mmiri abatala ebe a, anyị na-eme ka anyị na-eme ihe ọ bụla. 'abanyela na nsogbu ndị ọzọ."
Ọ bụ ezie na ajọ ifufe ahụ agafeela, ọgbụgbọ ọgbụgbọ nwere ike ọ ga-eti Haiti ihe ọtụtụ afọ na-abịa. Dị ka ndị mmekọ na ahụike bụ Evan Lyon gwara ya Ndi ochichi onye kwuo uche ugbu a! cholera "agaghị apụ na Haiti ruo mgbe a gbanwere ọnọdụ ndị na-eme ka ndị mmadụ ghara ịdị mfe ... Eleghị anya nke mbụ nke ọrịa na-efe efe na-agafe, ma nke ka mkpa, ọrịa a ga-adị gburugburu ma ọ bụrụhaala na enweghi akụrụngwa na-adịghị mma."
The New York Times na-ebu amụma na "ọgbụgbọ ọgbụgbọ nwere ike ịghọ ụzọ ndụ nke nwere ike ịkpata ihe ruru mmadụ 270,000 n'ime ọtụtụ afọ na-abịa."
Mana dị ka Haiti na-ata ahụhụ site na ọdachi mgbe ọdachi gasịrị, US yiri ka ọ na-echegbu onwe ya maka ime ka obodo ahụ guzosie ike site n'ịwulite ndị agha mmegide, na-ewepụta atụmatụ ego maka ọrụ iji mee ka ndị ala ọma jijiji ahụ dị elu karịa enweghị olileanya na ịkwado maka ntuli aka aghụghọ iji nye ụfọdụ ihe ziri ezi. ọchịchị nwa bebi ya. Ebumnobi ya bụ iguzobe ebe azụmahịa dị nchebe maka ụlọ ọrụ mba dị iche iche na klaasị na-achị Haiti.
Iji weta nchekwa, US nwetara UN ka ọ gbasaa ọrụ ya na mba ahụ. Ebugara UN Stabilization Mission na Haiti (MINUSTAH) na mba ahụ ebe ọ bụ na United States kwadoro agha megide Aristide na 2004 na-efu $ 600 nde kwa afọ.
Ugbu a, MINUSTAH nwere ndị agha 9,000 na ndị ọrụ 4,300 na-echegharị obodo ahụ. N'October, UN Security Council weghachiri MINUSTAH maka afọ ọzọ, na-ekwu na ọ dị mkpa iji hụ na ntuli aka ziri ezi, na-achịkwa "ọnụ ọgụgụ nke ngwá agha na-ekesa" ma gbochie "mmebi dị ukwuu megide ụmụaka ndị ihe ike na-emetụta, yana ebe niile. idina mmadụ n'ike na mmetọ ndị ọzọ a na-emegbu ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ."
N'ezie, UN bụ akụkụ nke nsogbu ndị a, ọ bụghị ngwọta ya.
Ọrụ UN anaghị akwado ọchịchị onye kwuo uche ya; e webatara ya na Haiti ka o weta iwu ka US mebisịrị ọchịchị onye kwuo uche ya nke Aristide. Dị ka ndị agha kacha ibu na mba ahụ, ọ kpagburu ngagharị iwe ka emechara ngagharị iwe maka nloghachi Aristide.
Banyere ichebe ụmụ nwanyị na ụmụaka, a na-ebo ndị agha ya ebubo ugboro ugboro na ha na-edina ụmụ nwanyị n'ike, na ọrịa na-efe efe nke ịzụ ụmụaka na-eme kpọmkwem n'okpuru imi UN. Ọ bụ ya mere ndị na-eme ihe ike na Port-au-Prince ji mee ngagharị iwe maka mmeghari ohuru nke MINUSTAH. Dị ka Bureau des Avocats Internationaux (BAI) kwupụtara, "Ego na-efunahụ ọrụ ahụ, ndị na-eme ngagharị iwe na-achọ ezigbo enyemaka, ọ bụghị na ọ na-eweghachite…
US ghọtara na ọ nweghị ike ịgbatị ọrụ UN ruo mgbe ebighị ebi. Ya mere, ndị isi ike na-azụ ma na-amụba ndị uwe ojii mba Haiti. Kemgbe Aristide kagburu ndị agha Haiti na 1995, US ewulitela ndị uwe ojii ka ọ bụrụ ihe ọzọ iji mebie ndị mmadụ.
Ugbu a, Haiti nwere ndị uwe ojii 8,000, na U.S na-achọ ịbawanye ya ruo 14,000. Naanị Canada etinyela $44 nde iji kwado na ọzụzụ ndị uwe ojii. U.S. na ike ndị ọzọ na-atụ anya na n'oge ụfọdụ ndị uwe ojii nwere ike dochie MINUSTAH dị ka onye mmegide dị irè na mba ahụ.
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
U.S. maara nke ọma na ndị ọrụ na ndị uwe ojii enweghị ike ime ka ọha mmadụ kwụsie ike. Ụdị ọrụ ụfọdụ iji bulite ndị Haiti site n'ụjọ ịda ogbenye gaa n'ọkwa nhụsianya a na-anabataghị. Ya mere US atụgharịala na mmemme ego maka ọrụ nke na-ewe ndị ala ọma jijiji ụgwọ maka ọrụ nwa oge n'ọrụ dị iche iche dị ka iwepụ mkpọmkpọ ebe.
Mmemme ego maka ọrụ na-akwụ ndị ọrụ ụgwọ opekempe $5 kwa ụbọchị, ma ọ bụ $4 kwa ụbọchị gbakwunyere nri. Dị ka otu nnyocha Haiti Grassroots Watch mere, ndị ọrụ n'otu n'otu nwere ike ịlanarị na ego a, ma ya fọdụkwa ịkwado ezinụlọ ha. Dị ka ọmụmụ na-akọ, "Consortium na-arụ ọrụ na-arụ ọrụ na Washington, bụ nke na-eburu n'uche mkpa caloric, mgbazinye, ụlọ akwụkwọ, ike, nri na ụgwọ ndị ọzọ nke ndụ, kpebiri ụgwọ ọrụ ndụ maka otu okenye nwere obere ndị na-adabere na ya abụọ ga-abụ ihe dịka $ 13.88 a. ụbọchị."
Ọbụna US na-ekweta na mmemme ego maka ọrụ anaghị ewepụ mkpọmkpọ ebe nke ọma ma ọ bụ mee ka ndị mmadụ nwee ike ịgbanahụ ịda ogbenye. Dị ka Robert Jenkins, onye osote onye nduzi nke USAID-Haiti, na-eji aghụghọ dee, ya
ebumnobi dị mkpa na Haiti bụ na ọ bụ ịkwado nkwụsi ike na gburugburu ebe obibi na-agbanwe na mgbanwe. Ụzọ mbụ (atụmatụ) iji mezuo nke a bụ ọnụọgụ ndị ọrụ na mkpochapụ. Echiche dị n'okpuru na nke a bụ: (1) Ndị ọrụ (karịsịa ụmụ nwoke na-eto eto) anaghị eme ihe ike ma ọ bụrụ na e were ha n'ọrụ; (2) infusions nke njikere ego n'ógbè ndị kasị daa ogbenye nwere ike inwe mmetụta salutary; (3) Mwepụ ihe mkpofu, ọzọ n'ógbè ndị kasị daa ogbenye, bụ ihe atụ nke ukwuu n'ihi na ọ na-enye olileanya nke ịlaghachi n'ụdị ọ bụla.
N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, mmemme ndị a bụ gimmick emebere iji nweta nkwụsi ike na ọdịdị, ọ bụghị eziokwu, nke ọganihu na nrụgharị.
Dị ka akụkụ ikpeazụ nke atụmatụ ya maka nkwụsi ike, U.S. na-achọ ịmepụta echiche efu na Haiti nke ọchịchị onye kwuo uche ya. U.S., ikike ndị ọzọ na UN na-etinye ọtụtụ nde dollar n'ịhazi ntuli aka maka ma ndị omeiwu na onyeisi oche na November 28. Naanị Canada ga-emefu $ 5.8 nde na ntuli aka.
Iji hụ na ọ bụ naanị ndị a họpụtara ahọpụta, US akwadola Préval's Provisional Electoral Council (CEP) machibido otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị kachasị ewu ewu na mba ahụ, Fanmi Lavalas Aristide. CEP amachibidola Lavalas kemgbe ọchịchị n'afọ 2004.
Ya mere, CEP, site na nkwado tacit nke U.S., agbaghawo ntuli aka ahụ. Naanị ndị a na-azọ ọkwa ọchịchị ma ọ bụ uwe mwụda sitere n'òtù a ma ama bụ́ ndị ha na ndị ọchịchị mere udo ka e kwere ka ha zọọ ntuliaka. Onye nọchiri Préval bụ Jude Celestin na-eduga ugbu a na ntuli aka maka onye isi ala.
Ebe ọ bụ na a machibidola Lavalas iwu, òtù ndị a ma ama na ndị aka ekpe katọrọ ntuli aka ahụ dị ka ihe efu ma kpọọ oku ka ọ kwụsị. Ndị ọrụ ugbo, ndị ogbenye bi n'obodo ukwu na ndị ọrụ ga-azaghachi ma ghara ịtụ vootu ma ọlị. Ọ bụrụ na ntuli aka ndị omebe iwu nke afọ gara aga, mgbe pasent 3 nke ndị Haiti mere ntuli aka, bụ ihe mbụ, ntinye ga-abụ ihe jọgburu onwe ya. Na ịrụ ụka adịghị ya, onye isi oche na ndị omeiwu a họpụtara ahọpụta agaghị enwe nkwado ọha na eze na ọ ga-arụkwa ọrụ naanị dị ka nwa nkịta maka ndị isi ọchịchị Haiti na ndị isi ike.
US na-atụ anya na site na atụmatụ nkwụsi ike ya, ọ nwere ike, n'okwu nke UN Pụrụ Iche Onye Nnọchiteanya Haiti Bill Clinton, hụ na mba ahụ "meghere maka azụmahịa." Clinton bu n'obi imejuputa atumatu neoliberal nke Paul Collier mebere nke aha ya bu Haiti: Site na Ọdachi Eke ruo Nchekwa Akụ na ụba ma tinye ya na IHRC nke gụnyere mmepe sweatshop, njem nlegharị anya na ọrụ ugbo nke na-ebupụ. Atụmatụ a na-akwado ọdịmma nke ụlọ ọrụ mba dị iche iche na ndị isi ọchịchị Haiti, ma dabere na nrigbu nke ịda ogbenye Haiti na-enweghị isi.
Ọ nweghị ihe ọhụrụ na atụmatụ a—ọ bụ otu ihe ahụ U.S. nyere iwu na Haiti kemgbe 1970s. O mebeghi ka mmepe, ma odighi-de-mmepe. O mebiri ọrụ ugbo nke ndị ọrụ ugbo, chụba ndị mmadụ n'ime obodo, ma ọ naghị enye ọrụ zuru oke n'obodo ndị ahụ, ma si otú a mee ka e nwee nnukwu mkpọ ụlọ na Port-au-Prince.
Echiche neoliberal dị otú ahụ kere ọnọdụ ndị gbanweworo ọdachi ndị na-emere onwe ha dị ka ala ọmajiji, ọgbụgbọ ọgbụgbọ na ajọ ifufe n'ime ọdachi ndị mmadụ.
U.S., ikike ndị ọzọ, UN na ndị NGO egosila na ha enweghị ike idozi nsogbu na Haiti. N'ezie, ọ bụ ha bụ isi ihe kpatara nsogbu ahụ. A ghaghị ịmanye ikike ndị a ọ bụghị nanị imezu nkwa enyemaka ha maka iwughachi obodo ahụ mgbe ala ọma jijiji ahụ gasịrị, kamakwa iji kwụọ ụgwọ maka ọtụtụ iri afọ nke mmebi ha meworo Haiti.
Naanị mgbe ọtụtụ ndị Haiti na-enweta ego dị otú ahụ ma nwee ike iwughachi obodo ha maka ọdịmma ha ka ha ga-enwe ike ịwepụ onwe ha na ọgba aghara na-adịghị agwụ agwụ nke ndị ọchịchị alaeze ukwu na-etinye na Haiti.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye