Akwụkwọ akụkọ British Daily Mirror kọrọ taa na, n'April 2004, President Bush zubere ịtụ bọmbụ ndị nọọrọ onwe ha Al Jazeera Isi ụlọ ọrụ netwọkụ telivishọn dị na Qatar jikọrọ US. A kọrọ na Tony Blair na-ekwu banyere ya. Ọ bụrụ na mmadụ enwee obi abụọ akụkọ a, eziokwu ahụ bụ na gọọmentị Britain ebolarị onye ọrụ obodo ebubo ịwepu akwụkwọ a na-egosi na ọ bụ eziokwu. Na ụdị ejiji, ọnụ na-ekwuchitere akwụkwọ akụkọ White House Scott McClellan nyere otu n'ime ihe ndị ọ na-anaghị agọnarị na ozi e-mail na Associated Press, na-ede: "Anyị enweghị mmasị ịkwanyere ihe dị oke egwu na nke a na-apụghị ichetụ n'echiche site na nzaghachi."
N’ịtụle akụkọ a, anyị kwesịrị icheta na n’April 8, 2003, Al Jazeera Ndị agha US gbagburu ụlọ ọrụ dị na Baghdad, gbuo onye nta akụkọ, Tarek Ayoub, ihe omume kọwara n'ụzọ na-akpali akpali na fim ahụ. Roomlọ Njikwa. Mwakpo a bụ n'agbanyeghị nhazi nke ụlọ ọrụ a na-enye ndị agha US, na n'agbanyeghị nnukwu akara a na-etinye n'elu ụlọ. [N'otu ụbọchị ahụ, otu tankị US ji nwayọọ nwayọọ gbawa n'ihu n'ụlọ oriri na ọṅụṅụ Palestine, gbuo ndị nta akụkọ abụọ.]
Mwakpo Eprel 8 abụghị nke mbụ ma ọ bụ naanị oge US wakporo Al Jazeera. Na Nọvemba 2002 US bibiri Al Jazeera Ụlọ ọrụ dị na Kabul, Afghanistan, nwere ngwa agha. Ọ dabara nke ọma, ọ dịghị onye e gburu. Dị ka oge niile, US kwuru na mwakpo a bụ "ihe mberede." Ka US weputara mbuso agha Iraq nke “ujo na egwu”, o bukwara agha nduhie Al Jazeera. Na July 2003, osote odeakwụkwọ nchekwa nke United States Paul Wolfowitz ebubo Al Jazeera nke "itinye ndụ ndị agha America n'ihe ize ndụ" na Iraq, ebe na Nọvemba 2003, odeakwụkwọ nchekwa US Donald Rumsfeld ebubo Al Jazeera nke imekọ ihe ọnụ na ndị agha Iraq. [Mgbe ndị nta akụkọ America mere nke a, a na-akpọ ya “itinye.”] Na Septemba 2003, Kansụl Ọchịchị Iraq họpụtara US. iwu Al Jazeera [na ọdụ Al-Arabiyah] izu abụọ, na na February 2004 a machibidoro ha iwu otu ọnwa. Mgbe e mesịrị na 2004, US / UN họpụtara Iyad Allawi iwu Al Jazeera na-arụ ọrụ na Iraq.
Ihe na-ekwu na Al Jazeera bụ pro-Saddam bụ onye nzuzu, dị ka a gbara akaebe na, n'oge agha ahụ, ndị ọrụ mgbasa ozi Iraq. iwu abụọ Al Jazeera ndị nta akụkọ, na-eduga ọdụ ahụ kwụsịtụ akụkọ sitere na Iraq. Ụlọ ọrụ ahụ kwughachiri ọnọdụ onwe ha. Dị ka ọnụ na-ekwuchitere ha kwuru BBC: “Anyị chere ọtụtụ ihe ndị dị otú ahụ ihu na mbụ site n’aka Gọọmenti Iraq nakwa site n’aka gọọmenti ndị ọzọ dị n’ógbè Arab, n’ihi na nke a bụ otú ha si eche. Ha chere na ha nwere ike itinye ọnọdụ ụfọdụ na Al Jazeera ma ọ bụ ha chere na ha nwere ike ịgbanwe ndị nta akụkọ, ha nwere ike tinye ụkpụrụ nke ha na ọrụ anyị. "
Nyere ọnụ ọgụgụ ndị nta akụkọ gburu ndị ọkụ US gburu na Iraq (asatọ dị ka nke May, 2005), na ọjụjụ US na-ahazi iji jide onye ọ bụla aza ajụjụ, ọtụtụ na-enyo enyo na ọnwụ ndị a abụghị ihe mberede niile. Akụkọ ọhụrụ nke Bush kpara atụmatụ ịwakpo Al Jazeera na-egosi ka etiti mbibi nke akụkọ nnwere onwe banyere agha Iraq si bụrụ ọchịchị America. Akụkọ ọhụrụ a na-ewusi enyo na ọ dịkarịa ala ụfọdụ n'ime mwakpo nke isi ụlọ ọrụ mgbasa ozi na ọnwụ nke ndị nta akụkọ na ndị ọrụ mgbasa ozi ndị ọzọ na Iraq abụghị ihe mberede. Ya mere, ọ dị mkpa ngwa ngwa maka nyocha mba ụwa kwụụrụ onwe ya gbasara ndị nta akụkọ ndị agha US gburu na Iraq.
Ihe chọkwara bụ nyocha n'ime mbọ ndị America ndị ọzọ na-agba iji zere mkpesa nọọrọ onwe ha sitere na Iraq, dịka nke njide nke isi ụlọ ọgwụ dị na Fallujah tupu agha US na Nọvemba 2004, ka ndị dọkịta ebe ahụ ghara ịkọ akụkọ ọnwụ ndị nkịtị. Ugbu a na-akọ na US ojiji nke Phosphorous ọcha dị ka ngwá agha ndị dị na mbuso obodo ahụ ka akwadoro, mgbe otu afọ nke US gọnarịrị, na ekpughere na US jikwa ya. ngwa agha thermobaric na mbuso agha ahụ - ngwa agha nke ụfọdụ atụnyere mmetụta ha na ngwa agha nuklia - anyị nwere ike ịghọta ihe kpatara US ji echegbu onwe ya iji zere ịkọ akụkọ onwe ya site na obodo ahụ. N'iburu oke mwakpo a na-awakpo ndị nkịtị nke mara mbuso agha na ọrụ US n'ozuzu ya, ọ bụ ihe kwere nghọta na US ga-achọ ime mkpesa onwe ya sitere na Iraq nke ukwuu nke na mmadụ ole na ole ga-anwa ya.
N'ezie, anyị enweghị ike ileghara eziokwu ahụ anya na ọtụtụ, ikekwe ọtụtụ, ọnwụ nke ndị nta akụkọ na Iraq bụ n'ihi ndị ọgba aghara. Ọnụ ọgụgụ ọnwụ sitere n'akụkụ niile na-eme Iraq kacha egbu egbu maka ndị ọrụ mgbasa ozi kemgbe Vietnam. N'ụzọ dị mwute, ọ dịghị akụkụ na-asọpụrụ ndị nta akụkọ na ọrụ ya dị mkpa nke na-egbuke egbuke n'ihe ọjọọ ndị na-eso agha. Otú ọ dị, eziokwu a n'ụzọ ọ bụla adịghị akwado omume obi ọjọọ ma ọ bụ iwu na-akwadoghị nke gọọmentị US, gọọmentị, ka emechara, nke na-ekwu na ọ tọhapụrụ Iraq na enweghị mmasị na ịlụ ọgụ maka ịmepụta Iraq onye kwuo uche ya. Ihe akaebe na-egosi na mkpochapụ nke mgbasa ozi nweere onwe ya bụ atụmatụ dị mkpa na agha a bụ ntu ọzọ dị na igbe ozu nke ebubo na ndị Iraq na-atọhapụ nwere ihe ọ bụla metụtara ebumnuche agha US. Mba nke na-etinye nnwere onwe mgbasa ozi n'ime iwu ya ekwesịghị ikwe ka ọ kpachie ndị nta akụkọ na mba ndị ọzọ n'enwetaghị ntaramahụhụ.
Enwere akụkụ ọzọ nke atụmatụ Bush ịwakpo Al Jazeera nke na-ekwu maka ya. Dabere na Amnesty International, dị ka ha kwuru mgbe US gbagburu ụlọ ọrụ telivishọn Iraq n’oge mbụ a wakporo, “bọmbụ nke ụlọ ọrụ telivishọn, nanị n’ihi na a na-eji ya eme mkpọsa, enweghị ike ịgbachitere. Ọ bụ ihe nkịtị, wee si otú a chebe ya n'okpuru iwu mba ụwa. Ọ bụrụ na echekwabara ọdụ ọdụ Iraq, n'ezie netwọk telivishọn nọọrọ onwe ya na nke a na-akwanyere ùgwù nke dị na mba ndị na-alụbeghị ọgụ, enweghị ike ịkọwa n'ụzọ ọ bụla dị ka ebumnuche agha ziri ezi. N'ihi ya, ọgụ na Al Jazeera Isi ụlọ ọrụ dị na Qatar ga-abụrịrị ọrụ mpụ. Ọ bụrụ na US na-echesi ike ime ụdị mpụ dị otú ahụ na mba enyi, ọ nweghị ihe mere ị ga-eji kwere na iwu na-akwadoghị nke ọrụ na-ekere òkè dị ukwuu maka ndị na-eme atụmatụ agha US.
Ọ bụrụ na nchegbu maka iwu kwadoro bụ obere echiche maka ndị ọrụ US, otu ahụ ka ọ dịkwa nchegbu maka eziokwu. Naanị n'ime izu ole na ole gara aga, ekpughere US ụgha maka ịgọnarị iji White Phosphorous (WP) megide ndị mmadụ na Fallujah. A chọpụtakwara na US ghagburu ụgha mgbe o kwuru na nhazi WP dị ka ngwa agha kemịkalụ bụ ihe ọchị ka US nwere onwe ya. nkewa WP mgbe ọ bụ Saddam ji ya mee ihe. Ọzọkwa, izu ole na ole gara aga hụrụ ihe ngosi nzuzu nke mwụfu US anya mmiri agụ iyi maka ndị a tara ahụhụ na Ụlọ mkpọrọ nke Ministry of Interior ka ọ na-alụ ọgụ iji chekwaa ikike nke onwe ya na-ata ndị a tụrụ mkpọrọ n'ụlọ mkpọrọ nzuzo dị iche iche gburugburu ụwa. Anyị, n'ezie, nwere ọtụtụ na ọtụtụ akụkọ banyere ịta ahụhụ na Iraq nile site na ndị agha US, niile gọrọ agọ ruo mgbe a pụghị ịgọnarị ha, naanị ka a ga-ata ụta na-enweghị ọnụ ọgụgụ "obere apụl ọjọọ" nke yiri ka ọ na-egbu unit mgbe unit nke. ndị agha mba US. Nyere usoro nke ịgọnarị, aghụghọ, na ịgha ụgha, anyị nwere ike iche na nzaghachi US na akụkọ ọhụrụ a ga-aga n'ihu n'otu aka ahụ dịka okwu mbụ Scott McClellan kwuru.
Agha na-adịkwa unyi mgbe niile. Ndị na-alụ agha anaghị ekweta eziokwu banyere ụzọ obi ọjọọ ha ji eme ihe. A na-anwa ndị na-eduzi ọrụ a na-adịghị amasị ndị mmadụ iji ụzọ nile kwere omume mee ka ndị na-eguzogide ọrụ kwụsị. Ndị nta akụkọ, ruo n'ókè ọ na-arụ ọrụ dị ka ike nọọrọ onwe ya, na-eje ozi dị ka otu ihe na-enye ihe na-akụda mmụọ maka iji usoro kachasị arụrụ arụ dị. N'iburu n'uche ókè ụlọ ọrụ ụlọ ọrụ America na-ekwupụtakarị n'ụzọ doro anya ụgha US na-ekwu ogologo oge mgbe nzuzu ha pụtara ìhè, ndị nta akụkọ mba ụwa dị ka. Al Jazeera na-arụ ọrụ dị oke egwu na ịmachi obi ọjọọ US. Site n'igbu ndị nta akụkọ na Iraq, US abawanyela ikike igbu mmadụ n'enwetaghị ntaramahụhụ. Ihe akaebe na-egosi na ọtụtụ iri puku ndị nkịtị Iraq anwụọla n'aka US na-egosi na US ejirila ohere ahụ rụọ ọrụ nke ọma.
Stephen Soldz (mailto:[email protected]) bụ psychoanalyst, onye nyocha ahụike ọha, na onye otu ngalaba na Institute for Study of Violence of the Ụlọ Akwụkwọ Gụsịrị Akwụkwọ na Boston nke Psychoanalysis. Ọ bụ onye otu Ndị agbata obi Roslindale maka udo na ikpe ziri ezi na onye guzobere Ndị na-ahụ maka mmụọ maka udo na ikpe ziri ezi. Ọ na-edobe na Akụkọ banyere ọrụ Iraq na mgbochi ibe weebụ na Psyche, Sayensị na Society blog.
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye