Ị gaghị ama ya site na mgbasa ozi na-adịbeghị anya lekwasịrị anya na Deep Throat, mana ụgha nke Richard Nixon kwuru banyere nkwụsị mmiri Watergate bụ akụkụ nke ọkọlọtọ abụọ ya maka Agha Vietnam. Ọ bụghị naanị na nchịkwa Nixon na-etinye aka na nzuzo n'ụzọ iwu na-akwadoghị megide ọtụtụ ndị na-akwado udo - gụnyere antiwar nwa akwukwo George McGovern, onye nhọpụta onye isi oche Democratic na 1972. Aghụghọ bụ isi mgbe niile na amụma agha Nixon. Afọ iri atọ na atọ ka Watergate gachara, e nwere ike ịnụ nkwughachi nke ụgha ya siri ike maka agha site n'aka George W. Bush.
Site na mmalite, Onye isi ala Nixon kwuru ụgha na ya na-achọ njedebe nke agha ahụ. "Amaara m na udo adịghị abịa site n'ịchọ ya - na ọ dịghị ihe ọzọ maka ụbọchị na ọbụna afọ nke ndidi na ogologo oge diplomacy," ka o kwuru n'okwu mbụ ya. Nnukwu onye nta akụkọ nọọrọ onwe ya IF Stone kwuru ụbọchị ole na ole ka e mesịrị, "Ọ dị mfe ime agha mgbe ị na-ekwu okwu udo."
Otu afọ n’ime ọchịchị mbụ ya, Nixon gwara mba ahụ, sị: “Ekwere m ná mkpọsa m maka ịbụ onyeisi oche iji kwụsị agha ahụ n’ụzọ anyị ga-esi nweta udo. Ewelitela m atụmatụ ime ihe ga-enyere m aka idobe nkwa ahụ. Ka m nwere ike nweta nkwado ndị America, ngwa ngwa enwere ike ịgbapụta nkwa ahụ. "
Na 1971, Nixon “na-abawanye n'ụzọ aghụghọ nke akpọrọ 'mmeghachi omume nchebe' megide North ruo n'ọkwa nke ruru mmalite nke ogbunigwe [President] Johnson," Pentagon Papers Daniel Ellsberg na-echeta. "Malite n'ụbọchị Krismas 1971 [ọnwa isii ka akwụkwọ Pentagon pụtachara], ọ malitere otu puku bọmbụ US n'ime ụbọchị ise nke bọmbụ megide North Vietnam, na mwakpo kachasị njọ kemgbe 1968."
Ellsberg na-agbakwụnye, sị: “Ihe ka ọtụtụ ná ndị America n'eziokwu achọwo ịpụ n'agha ogologo oge tupu e bipụta akwụkwọ [Pentagon]; Ọtụtụ n'ime ha ewerewo ya dị ka omume rụrụ arụ…. N'iburu n'uche ọtụtụ echiche ahụ, onyeisi oche ahụ nọgidere na-alụ agha site n'ibelata ndị agha ala, ebe ọ na-amụba bọmbụ ahụ, na site n'ime ka ndị mmadụ kwenye ugboro ugboro na ọ nọ na njedebe nke nhazi. O mekwara nke ahụ ọzọ n’ime ọnwa ole na ole sochirinụ, na-ekpughe na January 1972 okwu nzuzo na onyinye ‘mmesapụ aka’ nke aghụghọ nke ọ maara na Hanoi anabataghị.”
N'ihu ọha, Nixon ji ike ndọda kwuo banyere agha ahụ na ọchịchọ ya maka udo. Na nzuzo, ihe ndekọ teepu na-agwa anyị, mkparita ụka dị elu bụ ihe ọzọ.
Dị ka ihe atụ, na May 4, 1972, mgbe ya na Henry Kissinger, Al Haig, na John Connally na-akparịta ụka, onyeisi oche ahụ kwuru, sị: “Aga m ahụ na United States agaghị ada. Ana m etinye ya n'ezoghị ọnụ. Aga m adị nkenke. South Vietnam nwere ike ida. Mana United States enweghị ike ida. Nke pụtara, n'ụzọ bụ isi, emere m mkpebi ahụ. Ihe ọ bụla mere South Vietnam, anyị na-aga ude North Vietnam…. Maka otu oge, anyị ga-eji ike kachasị nke obodo a… megide obere obodo a shit-ass: iji merie agha ahụ. Anyị enweghị ike iji okwu 'mmeri' mee ihe. Ma ndị ọzọ nwere ike. "
Onye isi ala gara n'ihu na-emesi ọha mmadụ obi ike na ya so na ndị na-ebu agha kwa afọ na-achọ udo. N'okwu mmeghe ya nke abụọ, Nixon kwughachiri mantra ya maka "udo na-adịgide adịgide." Obere oge ka aṅụchara iyi ọzọ, ọ maliteghachiri ịtụgharị maka akwụkwọ akụkọ ihe mere eme na ozugbo maka echiche ọha. O kwuru, sị: “N’ihi atụmatụ ndị America ji obi ike mee, a ga-echeta 1972 ogologo oge dị ka afọ nke ọganihu kasịnụ kemgbe Agha Ụwa nke Abụọ biri n’ebe e nwere udo na-adịgide adịgide n’ụwa.”
Ihe Nixon ekwughị bụ na n'oge na-adịbeghị anya ọ kpalitere nnukwu igbu ọchụ ọhụrụ megide ndị Vietnam. Ellsberg, n'ime ihe ncheta ya magburu onwe ya "Ihe nzuzo," na-akọwa njedebe ogbunigwe nke December 1972 n'ụzọ dị otú a: "President Nixon zigara B-52s na Hanoi na nke mbụ ya. N'ime ụbọchị 11 na abalị na-esote - mgbe ekeresimesi kwụsịrị - ụgbọ elu ndị America tụbara na North Vietnam 20,000 bombs," nke ruru "ihe mgbawa na-agbawa nke Nagasaki A-bọmbụ."
Ma na January 20, 1973, nanị izu ole na ole ka ogbunigwe kpụ ọkụ n'ọnụ n'oge Krismas gasịrị na North Vietnam, Nixon kwuru okwu n'enweghị ihere pụtara ìhè, na-azọrọ uwe mwụda nke onye na-eme udo, sị: “Ka anyị nwee mpako na site n'obi ike anyị, atụmatụ ọhụrụ anyị, na site n'iguzosi ike anyị. udo na nsọpụrụ, anyị emewo ọganihu n'ime ụwa ihe ụwa na-amabughị - usoro nke udo nke nwere ike ịdịru, ọ bụghị naanị maka oge anyị, kama maka ọgbọ ndị na-abịa."
Afọ iri atọ ka e mesịrị, n'ụbọchị mbụ nke May 2003, n'okpuru ọkọlọtọ "Mission Acomplished", President George W. Bush ji ihe ndabere dị egwu nke ụgbọelu ụgbọelu USS Abraham Lincoln dị nso na San Diego kwusaa njedebe nke nnukwu agha na Iraq. Mana ọrụ ahụ welitere usoro igbu mmadụ na-abawanye ụba.
N'ọnwa gara aga, na May 1, kpọmkwem afọ abụọ mgbe Bush si n'elu-egbe ọdịdị, na Times nke London kpughere "Downing Street memo" - ozugbo a nnukwu akụkọ na British pịa, ma ngwa ngwa nweta ọ bụla traction na isi US media outlets. N'ofe United States na mbido June, ihu ihu jupụtara na akụkọ gbasara Deep Throat na oge Watergate gara aga, mana ndị editọ na nnukwu akwụkwọ akụkọ enweghị ike ịchebe oghere a ma ama maka nyocha nke memo Downing Street - nkeji ise anwụrụ si n'elu. Nzukọ -ọkwa nke ndị ọrụ Britain nke Prime Minister Tony Blair kpọkọtara na Julaị 23, 2002.
Ihe ndekọ ahụ mere ka o doo anya na President Bush na-agha ụgha mgbe ọ nọgidere na-ekwu n'ihu ọha na ya ekpebibeghị ma ọ ga-enye iwu ka a wakpo Iraq. N'ezie amụma Bush bụ ịmalite agha, n'agbanyeghị ihe ọ bụla. Na mgbakwunye, ndetu ahụ kwuru, n'isi nchịkwa gọọmentị na Washington "a na-edozi ọgụgụ isi na eziokwu gburugburu amụma ahụ."
Dị ka Richard Nixon, onyeisi oche ugbu a na-ekwusi ike na ọ chọrọ udo. Na, n'echiche gbagọrọ agbagọ, ọ na-eme ya. Dị ka onye ọchịagha Prussia Karl von Clausewitz kwuru na narị afọ abụọ gara aga: “Onye mmeri na-ahụ udo n’anya mgbe nile.”
N'okwu nke ya, n'ezie.
E nwetara isiokwu a site n'akwụkwọ ọhụrụ Norman Solomon bụ́ “Agha mere ka ọ dị mfe: otú ndị isi ala na ndị pundits si anọgide na-agba anyị ume ka anyị nwụọ,” nke na-apụta n'akwụkwọ akụkọ n'izu na-abịa. Maka ozi, gaa na: www.WarMadeEasy.com
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye