N'ime 1990s na nke ọma n'ime 2000s, mmegharị nke ụmụ amaala nke CONAIE na-eduzi nyere ndị ọchịchị neoliberal aka ike na Ecuador. Ndị ọrụ ngalaba ọha, ndị nkuzi na ndị ọrụ ụgbọ njem, butere nguzogide siri ike megide mwakpo neoliberal. Neoliberalism bụ menu nke amụma akụ na ụba aka nri. Ọ bụ ezie na enweghị nkwekọrịta zuru ụwa ọnụ banyere ihe ọ bụla dị na menu, ndị a bụ isi atumatu neoliberal nke kpagburu Ecuador:
- ibelata mmefu ọha na eze na mmekọrịta ọha na eze, na-emekarị site n'ịkwụsị ụgwọ ọrụ ọha na eze na ọkwa ọrụ, na-emekarị site na nkeonwe
- na-eme ka ụlọ akụ etiti na-abawanye "nnwere onwe" nke ndị isi a họpụtara ahọpụta ma raara onwe ha nye idobe onu oriri dị ka o kwere mee n'oge niile.
– degulating ego ahịa
- na-ebute ụzọ ịkwụ ụgwọ ọmụrụ nwa n'aka ndị na-etinye ego karịa ihe ọ bụla (ya bụ, ndabara na nkwa gị nye ọha na eze mana ọ dịghị mgbe ị ga-azụlite ndị investors mba ofesi)
- inye mbelata ụtụ isi na onyinye ndị ọzọ nye ndị na-ahụ maka ego na ụlọ ọrụ mba dị iche iche
Ka ọ na-erule 1998, Ecuador turu ọnụ ikekwe ụlọ akụ etiti kachasị “nọọrọ onwe ya” (nke ọchịchị onye kwuo uche ya na-enweghị nkọwa) n'ụwa. Edewo “ụkpụrụ” nke neoliberal ahụ n'usoro iwu. Ndị ọrụ ụlọ ọrụ ọha na-echekarị ọnwa ka a kwụọ ha ụgwọ ebe ndị ọchụnta ego ama ama na-anata ụgwọ ọmụrụ nwa n'oge. N'ịbụ onye mgbasa ozi nke ndị nwe ụlọ akụ na-enyere aka nke ukwuu, gọọmentị Ecuador abụghị nanị na-agbaso iwu neoliberal ruo ọtụtụ afọ kamakwa ha na ndị na-akwụ ụgwọ si mba ofesi na-emekọ ihe n'ụzọ iwu na-akwadoghị. Na 1999, usoro ego nke Ecuador dara n'okpuru ibu nke nrụrụ aka na enweghị ike nke ya. Ọtụtụ narị puku ndị Ecuador gbapụrụ na mba ahụ - opekata mpe 300,000 n'agbanyeghị na ụfọdụ na-eme atụmatụ karịa nke ahụ.
Ka ọ na-erule n'afọ 2000, GDP kwa onye Ecuador bụ 1.4% dị ala karịa ka ọ dị na 1980 - nnukwu ọdachi na-eche na ọ tolitere site na 110% na oge 1960-1980. Ndị gbara ọsọ ndụ sitere na nro neoliberal nke Ecuador mere dị ka valvụ enyemaka nrụgide (dị ka Correa si tinye ya) site n'ibelata ọkwa nke ndị na-enweghị ọrụ na izipu ego azụ azụ n'ụlọ ma ọ bụ ọdịda ga-akawanye njọ. Dabere na Ọnụọgụ ụlọ akụ ụwa, na ọkara mbụ nke 1990s, ego a na-ezigara ruru ihe dị ka 1% nke GDP Ecuador. Na ọkara nke abụọ nke 1990s, ha ruru 3.5%. Na ọkara mbụ nke afọ 2000, ha ruru 6% nke GDP.
Rafael Correa weghaara ọrụ na 2007 na-ekwe nkwa imeziwanye ndị uwe ojii neoliberal, ma o nweela, mana o chere ebubo na ọ bụ "neoliberal" site n'aka ụfọdụ ndị nọ n'aka ekpe. Ebubo a na-apụtachaghị ìhè ọ bụrụgodị na ndị mmadụ na-ekwukarị ya. dị ka ndị isi CONAIE, onye mere nnukwu ihe iji weta Correa n'ọchịchị.
N'ime afọ abụọ ka ọ nwesịrị ọrụ, gọọmentị Rafael Correa dabara na nsogbu akụ na ụba zuru ụwa ọnụ nke gaara ebute mmụba nke ịda ogbenye nke Ecuador ka na-agbasi mbọ ike ịmaliteghachi taa. Na mgbakwunye na mbelata ọnụ ahịa maka mbupụ mmanụ ya - nke metụtakwara Venezuela - ihe abụọ ọzọ mere Ecuador ka ọ nọrọ ọdụ na-ata ahụhụ ndakpọ akụ na ụba ogologo oge.
Otu ihe kpatara ya bụ na mgbake ngwa ngwa na mba ndị bara ọgaranya site na nsogbu zuru ụwa ọnụ belatara n'ụzọ dị egwu ego ndị Ecuador bi na mba ofesi. Ego mbupụ dara site na 7.6% nke GDP na 2007 ruo 3.5% na 2012. Na Venezuela, n'ụzọ dị iche, mbupụ ego na-abụkarị òkè na-enweghị atụ nke GDP dịka Ọnụọgụ ụlọ akụ ụwa. Ihe ọzọ mere Ecuador ka ọ bụrụ ngwa ngwa bụ na - n'adịghị ka Venezuela - Ecuador enweghị ego nke ya. Akụ na ụba ya bụ "dollarized" na mberede na 2000 n'etiti nsogbu ahụ. O doro anya na Ecuador enweghị ike iwetu dollar US iji belata mmetụta nke nsogbu ahụ site na mbupụ ụgbụ a na-abawanye.
N'okpuru ọchịchị Correa, e degharịrị akwụkwọ iwu ahụ n'usoro nyocha na usoro onye kwuo uche ya. Usoro iwu 2008, nke 64% nke ndị ntuli aka kwadoro na referendum, mere ụlọ akụ etiti ka ọ bụrụ akụkụ nke otu ngalaba akụ na ụba nke ndị isi. Gọọmenti Correa kwụsịrị ịkwụ ụgwọ ijeri $3.5 nke ụgwọ ọha nke a kparịtara ụka n'ụzọ iwu na-akwadoghị. A manyere Central Bank “nọọrọ onwe ya” iweta ihe nchekwa ruru ijeri $2 nke nọ ọdụ n'ụlọ akụ mba ofesi. Mgbe onu oriri na-abawanye na 2008, Central Bank - dị ka gọọmentị nyere iwu - ebulighị ọmụrụ nwa. Ihe kacha mkpa bụ ibelata mbelata ahụ, ọ bụghị ibelata onu oriri. Ụlọ akụ nkeonwe chere nnukwu iwu ọhụrụ ihu na-adabere na nkuzi ndị a mụtara mgbe nnukwu ịda mbà n'obi gachara "chefuru" nke gọọmentị gburugburu ụwa na oge neoliberal. Iwu 2008 chọkwara ịkwụsị ikike ndị na-achụ ego na-aghọgbu ọha mmadụ site na ịchịisi mgbasa ozi. E mesiri mmachibido iwu ikike nke ụlọ ọrụ mgbasa ozi dị ike na mmezigharị e mere na usoro iwu na 2011 na - ọzọkwa - na iwu mgbasa ozi ọhụrụ nke na-ekenye otu ụzọ n'ụzọ atọ nke ụdị mgbasa ozi dị iche iche na mgbasa ozi nkeonwe, otu ụzọ n'ụzọ atọ maka mgbasa ozi obodo, na otu ụzọ n'ụzọ atọ maka mgbasa ozi ọha. Na mberede, ụlọ ọrụ mgbasa ozi nke ndị ọrụ ụlọ akụ na-achị, nke bụ ihe Ecuador nwere kemgbe ọtụtụ afọ, bụ mwakpo buru ibu na nnwere onwe ikwu okwu. Gbalịa ịchọta eziokwu ahụ ekwuputara ebe ọ bụla na ụlọ ọrụ ụlọ ọrụ mba ụwa.
Atụmatụ ndị a niile na ndị ọzọ - dị ka ụtụ isi ọhụrụ na ụgbọ elu isi obodo na akụ ndị a na-enwe ná mba ọzọ - nyere aka na gọọmentị ịbawanye ego ha nwetara site na 27% nke GDP na 2006 ruo 40% na 2012. Mmefu ọha na nke ọha mụbara site na 4.8% nke GDP na 2006 ruo 9.3% na 2011. Mmefu agụmakwụkwọ ji okpukpu abụọ. Onye ọ bụla nke gara Ecuador n'ime afọ ole na ole gara aga nwere ike ịgba akaebe na ọganihu dị egwu n'okporo ụzọ ya. Na nkenke, ọ bụghị naanị na a gbanahụrụ ọdachi, enwekwara ezigbo ọganihu akụ na ụba n'ihi na gọọmentị Correa ji nkwuwa okwu gbaghaara ozizi neoliberal dịka o kwere nkwa. Ọnụego ịda ogbenye dị ugbu a otu ụzọ n'ụzọ atọ dị ala karịa ka ọ dị mgbe mbụ a họpụtara Correa na 2006. Ọnwụ ụmụaka agbadala ngwa ngwa na Ecuador n'okpuru Correa karịa ka ọ dị na mba ndị nọ n'otu ọkwa dị ka Ecuador na 2006.
Ọganihu a niile n'okpuru Correa nwere ike mebie ya site na mgbalị a nwara ịchị ọchịchị na Septemba 30, 2010. Ikekwe ọ gafechara nkwenye nke mgbasa ozi nku aka nri na-ekwu maka ọdịda nkwado maka Correa, ikekwe na-enwekwa obi ike site na iro megide Correa nke CONAIE gosipụtara, mgbalị ọchịchị ahụ mere. Ndị uwe ojii nwụchiri Correa dara ngwa ngwa. Daysbọchị ole na ole ka mwachị ọchịchị ahụ gasịrị, CONAIE na Pachakutik, na ndị otu ndọrọndọrọ ọchịchị obodo, wepụtara akwụkwọ ozi nkwupụta nkwonkwo jiri iwe gọnarị akụkọ gbasara ego gọọmentị US na-emebu Eva Golinger ekpughere ya. Nchọpụta ya bụ n'ezie jọgburu onwe ya nke Pachakutik karịa nke CONAIE. Ọtụtụ afọ tupu mgbe ahụ, ntugharị dị nkọ Pachakuitik n'aka nri mere ka ewu ewu ya daa. O buterekwa esemokwu na CONAIE. Agbanyeghị, nkwupụta nke otu abụọ a jọrọ njọ - na-akparị ọchịchị CONAIE karịa nchoputa Golinger.
Nkwupụta nkwonkwo ahụ gọnarịrị na a nwara ịkwatu ọchịchị - ma ọ bụ ọbụna ịtọrọ mmadụ! - emeela, katọrọ ọchịchị Correa dị ka "ọchịchị aka ike" ma kwuo na ọ 'aghọtaghị' ya. Ọ na-emegharịkwa isi okwu nku aka nri na "nnwere onwe ikwu okwu". Omume dị n'etiti ụfọdụ ndị aka ekpe mba ụwa na-eche na ndị isi "mmegharị mmekọrịta ọha na eze" na-akpaghị aka karịa ka gọọmentị Correa gaara ejedebe na mbipụta nke nkwupụta ahụ.
Nkatọ aka ekpe nke gọọmentị Correa abawanyela n'oge na-adịbeghị anya n'ihi mkpebi ya igwu mmanụ na ogige Yusuni. Mgbasa nke Correa ka ọ ghara ịgbanye ego maka ịkwụ ụgwọ sitere na mba ndị bara ọgaranya dara. Naanị $13 nde n'ime ijeri $3.6 nke a rịọrọ ka a kwụrụ ya mere gọọmentị Correa kpebiri ịkụ ala.
N'ime ihe magburu onwe ya maka Znet, Christian Tym tụlere nkatọ banyere Yusuni na kwuru
“Ndị na-ede akwụkwọ na ndị na-eme ihe ike na-ezutekarị onye ndu amaala wee were ya na ọ na-ekwu maka obodo iri nke Ecuador niile, mgbe ọ ga-abụ na a na-asọ mpi onye ndu ọbụna n'ime obodo ya. Ma ọ bụ nke ka njọ, na-esochi njem chaperoned nke were ụbọchị 10 gaa “ndị obodo,” onye na-ahụ maka gburugburu ebe obibi kwughachiri mkparị nke otu nwa amaala dị ka a ga-asị na ọ bụ echiche nke ọtụtụ nde mmadụ.”
Isi ihe ọzọ mara mma Tym mere: “Mgbe ndị isi ụmụ amaala kpebiri isonye na mmegharị Correa Alianza País - dị ka Alberto Anrango, onye isi obodo Cotacachi na onye isi ụlọ akwụkwọ izizi Ecuador nke mmụta asụsụ abụọ, mmụta ọdịnala - ha na-akwụsị ịbụ akụkụ nke 'ndọrọ ndọrọ ọchịchị obodo'. karịsịa n'anya ndị nta akụkọ si mba ọzọ na ndị NGO."
Correa azaghachila nke ukwuu maka nkatọ mkparị gọọmentị ya nwetara site na akụkụ nke Ecuadorian na Left mba ụwa. Agbanyeghị, gọọmentị Correa kwesịrị icheta oke mkpa nkatọ dị n'aka ekpe ya. Na mba ndị bara ọgaranya, atumatu akụ na ụba Keynesian Correa kwadoro ka a tụfuru n'agbanyeghị ihe ịga nke ọma ha. Elite rịgoro ogologo oge na ọgụ megidere ha ma nwee ike ime otu ihe ahụ na Ecuador. Mgbochi nke ahụ na-achọ nnukwu ọrụ dị egwu karịa - nhazi ọchịchị onye kwuo uche nke akụ na ụba - karịa ọchịchị ọ bụla fọdụrụ na South America emebeghị.
Joe Emersberger Enwere ike iru na joeemersberger AT gmail DOT com
A na-akwado ZNetwork naanị site na mmesapụ aka nke ndị na-agụ ya.
inye