Mwakpo ịwa ahụ sitere n'aka ekpe mba ụwa nke masịrị m nke ukwuu n'ọnwa gara aga na Porto Alegre, bụ nchọpụta oke oke n'ihe metụtara azụmahịa abụọ Kyoto: 1997 Protocol of the UN Framework Convention on Climate Change; na World Water Forum na-abịa.
N'ọnwa na-abịa, UN na World Bank na-aga Japan na-achọ nkwekọrịta na-agaghị ekwe omume n'etiti ụlọ ọrụ mba dị iche iche, ndị ọrụ steeti neoliberal na ndị na-akwado akụkụ mmiri. Aga m etinye kọlụm March m n'ọtụtụ agha mmiri nke na-ekpughe otú mmegharị mmekọrịta ọha na eze na-aga n'ihu na-atụle ibu ọrụ na ohere.
Otú ọ dị, nke mbụ, gịnị ka anyị na-amụta banyere nhazi nke ikuku, site na usoro Kyoto dị iche iche nke "emissions-trading"? Ọtụtụ nzukọ ọmụmụ WSF bụ ndị otu na-aga n'ihu dị ka Carbon Trade Watch, Sustainable Energy and Economy Network, Oilwatch na Energy Project, jikọtara ya na ndị na-akwado ihu ihu coal sitere na ndị ọrụ, obodo, ụmụ nwanyị, ụmụ amaala-ndị mmadụ na mgbasa ozi ikpe ziri ezi gburugburu ebe obibi na South.
Akwụkwọ nta nke ebipụtara - "Eluigwe abụghị njedebe: Ahịa na-apụta na Greenhouse Gases" (usoro nkọwa nke TransNational Institute) - na-arụ ọrụ mara mma na-akọwa nsogbu ahụ ma na-ebo ndị iro dị iche iche ebubo, gụnyere otu ndị na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ. Ndị edemede Carbon Trade Watch ise na-adọ aka ná ntị, "Emela ihe omume nke nwere ike ịkpata mmetụta dị egwu na ndị mmadụ na mbara ala ma ọ bụrụ na ekwe ka ọ gaa n'ihu".
Ihe dị n'okwu a bụ ka a ga-esi kwụsị okpomoku zuru ụwa ọnụ site n'ịchịkwa ikuku ikuku sitere na ụlọ ọrụ mmepụta ihe, ọrụ ugbo na nke ndị ahịa: carbon dioxide (C02), methane, nitrous oxide, hydrofluorocarbons, perfluorocarbons na sulfur hexafluoride. Kyoto n'ikpeazụ hapụ mbelata ikuku n'ịchọ uru ụlọ ọrụ, megidere ikike nchịkwa na njikwa nke, n'uche nke m, a ga-arụrịrị ngwa ngwa.
Nke a bụ ala dị ize ndụ nke a ga-ekwenye na ya. Na Johannesburg World Summit on Sustainable Development n'August gara aga, Greenpeace rere ere, Carbon Trade Watch boro ebubo, site n'ịkwado “ụzọ ndị ụlọ ọrụ dabere n'ahịa maka amụma gburugburu ebe obibi na mmekọrịta mmadụ na ibe… Greenpeace na-emewanye mmegide mmegide megide ịzụ ahịa ikuku yana tacit na nkwado siri ike nke ụlọ ọrụ. nke na-akwado Protocol Kyoto abụrụla nnukwu mmeri echiche maka ndị otu ụlọ ọrụ ọkaibe dịka World Business Council for Sustainable Development, ma meghee ụzọ maka mgbasawanye na mmepe nke usoro dabere na ahịa. Ọtụtụ ụlọ ọrụ na-ahụ maka ihe onyonyo na-achọ igosipụta nzere gburugburu ebe obibi ha wee si otú a belata nchegbu ọha na eze site na ijikọ na nnukwu akara gburugburu ebe obibi ntụkwasị obi dị ka World Wildlife Fund ma ọ bụ Greenpeace. "
Ndị ode akwụkwọ na-atụ aka bụ isi na netwọkụ “Rising Tide” nke ndị na-eme mgbanwe ihu igwe na-alụ ọgụ sitere na sekit ndị nwere ọkaibe nke Washington, London na Amsterdam—ọtụtụ nọ n'afọ 20 ha ma dịkwa nkọ dị ka m hụtụrụla-mana gọziri agọzi. ya na ndị mmekọ dị egwu na ụwa nke atọ, ọkachasị Latin America. Na nzukọ Delhi ebe ndị ọrụ ike UN gbakọtara na Nọvemba gara aga, puku kwuru puku ndị ngagharị iwe tụgharịrị ịlụ ọgụ maka ịzụ ahịa ikuku.
N'ebe obibi dị nso, ndị ọrụ ibe na Kọmitii Crisis Soweto Electricity, bụ ndị na-ejikọta ọkụ eletrik n'ụzọ iwu na-akwadoghị na ọnọdụ Robin Hood, na-eme njikọ ndị a. South Africa bụ otu n'ime ndị na-emepụta C02 kasị njọ n'ụwa, mgbe a na-edozi ya ma ọ bụ n'otu n'otu na kwa / GDP (nke ikpeazụ iji tụọ ike-arụmọrụ nke mmepụta). Anyị na-ebupụ 8.2 tọn C02 kwa onye kwa afọ ma e jiri ya tụnyere 20.5 site na US-agbanyeghị, maka $ nke ọ bụla GDP, ọnụ ọgụgụ SA dị okpukpu 20 karịa US.
Ihe kpatara ya dị mfe: nnukwu ụlọ ọrụ ndị na-egwupụta ihe ma na-agbaze mineral - wee nyefee ọtụtụ uru / nkewa n'isi ụlọ ọrụ ego London ha - na-enweta ọkụ eletrik kachasị ọnụ n'ụwa, ebe nde mmadụ iri na-enweghị ego na South Africa na-akwụ ụgwọ ihe dị ka okpukpu asatọ karịa kwa elekere. na, enweghị ike ị nweta ụgwọ ndị ahụ, na-enwe nkwụsị ọkụ eletrik. Ndị na-akwado Soweto na-eme njikọ ndị a "acha uhie uhie-acha ndụ akwụkwọ ndụ", ma na-amalite ịmepụta ọchịchọ maka atụmatụ usoro akụ na ụba dị iche iche, U-atụgharị site na African National Congress (ANC) gọọmentị na-ebupụ ugbu a-na-efu ọ bụla nkà ihe ọmụma.
Ihe ọzọ na-akpalite mpaghara bụ ụlọ akụ mba ụwa boro ebubo na “na-aga n'ihu na gburugburu ebe obibi” pilot emissions-trading project na Durban–ọrụ mmịpụta gas nke Bisasar – kọwara na “Eluigwe abụghị oke”. Onye na-akwado obodo Sajida Khan, onye a chọpụtara na ọ nwere ọrịa kansa yana ndị ezinaụlọ nke 70% nke ndị agbata obi ya, na-eduzi mkpọsa megide mmịpụta methane sitere na ire ere. Kama, ọ na-ekwusi ike, a ga-emechi ebe a na-ekpofu ihe ma gbanwee usoro mkpofu ihe. Khan zoro aka na nkwa ndị obodo mebiri emebi na njedebe nke afọ asaa gara aga yana mmebi iwu na-aga n'ihu (dịka ọmụmaatụ, ịrata ihe mkpofu ọgwụ dị ize ndụ).
N'emegide ihe akaebe niile megidere nke ahụ, Bank na-ekwusi ike na okporo ụzọ Bisasar bụ "saịtị ụwa". Ikekwe ikpe a na-eme ka ndọrọ ndọrọ ọchịchị ga-elekwasị anya na atụmatụ pro-corporate nke Kyoto, nke ndị na-ahụ maka mmetọ nwere ike ịkwụ ụgwọ ntakịrị maka ihe ùgwù ahụ, na-atụfu ọgbaghara na ndị ogbenye na ndị na-arụ ọrụ, ebe a na-enweta kredit carbon trading iji metọọ. ebe ozo.
Laa azụ n'ụlọ na Johannesburg, a na m ahụta olile anya ọhụrụ na-apụta na mgba dị iche iche megide ngwa ahịa. Akụkụ nke ahụ sitere na ịrị elu nke mmetụta mgbochi agha/imperialism yana otu ndị otu obodo na-akpa ike tụbara onwe ha n'ịhazi ngagharị iwe na February 15.
Otu nnukwu ndị otu abụọ na-eme ihe ike na mba ahụ - nke mbụ, mmegharị mmekọrịta ọha na eze nwere onwe ya nke zọọrọ megide Nzukọ Ọchịchị Ụwa na Sustainable Development, na nke abụọ, njikọ ọdịnala ANC / ọrụ / ndị Kọmunist / ekpe-ụka - kwekọrịtara obere oge tupu njem ahụ na-adịghị ahụkebe. nkwekọrịta na-abụghị nke iwe iwe, iji jikọta ndị agha megide ọchịchị Bush/Blair.
Otú ọ dị, tupu ime otú ahụ, usoro ekpe nke a maara dị ka "Social Movements Indaba" nyekwara ohere ịkatọ gọọmentị ANC maka "ikwe ka ụlọ ọrụ SA na-ebupụ ngwa agha nke a ga-eji mebie ma gbuo ndị Iraqis na ndị Palestine [na] na-enye ohere ka ụgbọ mmiri US na Britain, bujuru ngwa agha, ka ọ banye n'ọdụ ụgbọ mmiri SA".
Ọzọkwa, nsogbu na-adịgide adịgide nke neoliberalism gọọmentị ka dị. Mgbasa Ozi Ọgwụgwọ ahụ mere njem na mmeghe nke ndị omeiwu na February 14, na-achọ ohere ka ukwuu iji nweta ọgwụ na-azọpụta ndụ, na-ekwe nkwa mkpọsa nke nnupụisi obodo ma ọ bụrụ na gọọmentị agbanweghị amụma ngwa ngwa.
N'otu ụbọchị ahụ, ndị kọmitii na-emegide ndị na-ahụ maka nchụpụ nke Western Cape gara ụlọ ikpe ka ha lụọ ọgụ na nkwụsị na nchụpụ ụlọ. Ndị nkwado mere ngagharị iwe maka ịdị n'otu na February 13 na consulate SA na Trafalgar Square na London. Ka ọ dị ugbu a, ndị ngagharị iwe “Kensington 87” sitere na Soweto bụ ndị ejidere na ngagharị iwe na mpụga ụlọ Jo'burg isi Amos Masondo n'April gara aga ga-apụta n'ụlọ ikpe maka ọgba aghara ọha na oge ikpeazụ na Machị 5. na-atụ anya mmeri megide ihe ghọworo mmaja ndị otu na-achị achị (nọgide na-agba mbọ na http://southafrica.indymedia.org).
Kedu ihe kpatara ihe ịma aka ndị a na neoliberalism mpaghara ji enweta ume ma na-ewulite ntụkwasị obi sitere n'okike? Otu ihe na-egosi bụ ọgwụgwọ mgbanwe nke ndị nnọchi anya SA abụọ nwetara na ọgbakọ ha na ngwụcha Jenụwarị: Brazil nabatara Soweto ebe Pretoria gbanarị na Switzerland. Nke a bụ akụkọ m gwara ndị na-agụ akwụkwọ akụkọ Sowetan na nso nso a (“Agha nke Trevors”):
"Afrịka nwukebeghị ebe a," onye minista na-ahụ maka ego Trevor Manuel gwara ndị nta akụkọ na snowy Davos, Switzerland na World Economic Forum n'izu gara aga. "Enwere oke nke panels na Africa."
Ka o sina dị, na nnọkọ oriri na ọṅụṅụ nke kpakpando ise ọ bụla nke ndị na-enye ike na-enye ike, ịghaghachi azụ dị oké mkpa, n'agbanyeghị otú e si eme enyi. Onye bụbu onye nchịkọta akụkọ akwụkwọ akụkọ Johannesburg Star Peter Sullivan ji akọ kọwaa ahụmahụ Davos maka ndị na-agụ akwụkwọ Sunday Independent: “Ndị otu SA na-arụsi ọrụ ike iji nweta ego mana ha na-akpa ike n'otu aka ahụ: ezigbo 'jol' bụ onye niile nwere nnukwu egwu sitere na Kader Asmal, Trevor Manuel na Alec Irwin (sic), ebe Bertie Lubner na nwunye ya gbapụrụ n'abalị. Anyị na-aṅụkwa karama ole na ole nke uhie kacha mma KWV. " (Ọtụtụ, dị ka o doro anya, na-emesịa sụgharịa aha onye ozi ahia Erwin nke ọma.)
Sullivan nwere akụkọ banyere izute "Queen Rania nke Jordan mara mma", Bill Gates na Bill Clinton. Mana dị ka otu onye odeakụkọ nwere ezi uche—ọ bụghị onye na-ahụ maka mmekọrịta ọha na eze bụ Sullivan—kọọrọ na Jenụwarị 28, “N'ime ọtụtụ snubs Africa nwetara ebe a bụ mkpebi nke onye bụbu onye isi ala US Bill Clinton ịkagbu ọnụnọ ya na nnọkọ mgbasa ozi na Africa taa iji kparịta New Mmekọrịta maka mmepe Africa. Ndị isi ọgbakọ kwuru na Clinton enyeghị ihe kpatara na ọ gaghị abịa. "
Enweghị ekele!
Cheta na n'ime ọnwa iri na asatọ gara aga, Thabo Mbeki, Manuel na Erwin akwadola, chịkwaa ma ọ bụ rụọ ọrụ dị mkpa n'azụ ụlọ na mba ụwa nke kwekọrọ na nnukwu ịchụ nta ịchụ nta ise - tumadi maka abamuru nke ụlọ ọrụ Davos:
* Na World Conference Against Racism na Durban, Mbeki gbagburu ndị NGO na ndị isi Africa bụ ndị na-arụrịta ụka maka nkwụghachi maka ịgba ohu / colonialism / apartheid.
* Izu iri ka e mesịrị na nzuko ndị minista Doha nke World Trade Organisation, Erwin kewara ndị nnọchi anya kọntinent ya iji gbochie ịgọnarị nkwenye nke ụdị Seattle nke ndị minista azụmahịa nke Africa, na usoro a na-akwalite ọdịmma ụlọ ọrụ mba dị iche iche.
* Mgbe ahụ, na UN's Financing for Development ogbako na Monterrey, Mexico na March gara aga, Manuel bụ onye isi oche oche ma kwado World Bank na IMF "Consensus Washington", na-eweghachi ụgwọ mgbapụta n'ọnọdụ nke ọbọgwụ nwụrụ anwụ.
* Ọnwa ole na ole ka nke ahụ gasịrị, na Mgbakọ Kananaskis, Canada nke G8, Mbeki na-eto eto ji obere ahụekere pụọ n'ihi agụụ na-agụ ya ma merụọ enyí Africa ahụ nke ukwuu - ma, n'agbanyeghị ihe àmà ọ bụla, kwupụtara na nzukọ ahụ. "Na-egosi njedebe nke oge nke colonialism na neo-colonialism".
* N’ikpeazụ, na Mgbakọ Mba Ụwa nke Johannesburg na Ọganihu Sustainable, Mbeki mebiri ụkpụrụ ọchịchị onye kwuo uche UN, kwalitere ihe okike nkeonwe, na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na o meghị ihe ọ bụla iji lebara ọnọdụ nke ọnụ ọgụgụ ka ukwuu n'ụwa anya n'ezie.
Obere ọmịiko sitere na klaasị na-achị ụwa maka ndị nwoke Pretoria nọ na ikpere ikpere ga-adịrịrị n'usoro - ọbụlagodi na ụdị nchekwa ihu, maka igwefoto, dịka ọ na-adị.
Yabụ ka anyị hapụ isi awọ, nke edobere maka ebe na-ekpo ọkụ, anwụ na-acha, mara mma juputara na ndị na-akwado ahịhịa nkịtị bụ ndị were nsogbu ụwa kpọrọ ihe karịa n'izu gara aga. Na Porto Alegre, Brazil, World Social Forum dọtara 100,000 ndị nnọchiteanya aka ekpe sitere n'akụkụ ụwa dum ndị siri ọnwụ, "Ụwa ọzọ Pụrụ ekwe omume!"
Ọtụtụ oge na Porto Alegre, ahụrụ m agụụ nke onye onye isi obodo Soweto Trevor Ngwane ji gwa igwe mmadụ okwu, na-ebugharị ebumnuche sitere na ikike mmadụ bụ isi, na-ahazi kọntinent dum na ọgbakọ Africa Social Forum nke afọ, na ịdị n'otu Afro-Brazil, ruo nkwuputa ya nke toro oke mma na a ga-akwụrịrị ụlọ akụ mba ụwa ugbu a ma wepụ ya.
Ngwane kwupụtara, "Ime ka ike Washington adịghị ike bụ isi ihe ịma aka anyị, karịsịa ugbu a na Bush na-ekpo ọkụ mgbe mmanụ Middle Eastern gasịrị, na n'ihi na IMF na World Bank na-egosi na ha agaghị emezigharị."
World Social Forum ewepụtala ọgbakọ mmekọrịta ọha na eze dị iche iche nke ndị ọrụ, ndị inyom, ndị na-ahụ maka gburugburu ebe obibi, ndị agha obodo, ndị na-akwado ụka, na ndị ntorobịa. N'ikwekọ na African Social Forum nke zutere n'ọnwa gara aga na Addis Ababa, Ngwane nyere iwu ka ọ nyere aka nweta South African Social Forum n'ala.
Icy Davos na enyi Porto Alegre ga-alụ ọgụ ọzọ. Na oge abụọ gara aga, South Africa abụọ ama ama Trevors – Manuel na Ngwane – ahụla ndị otu ha dị iche iche gbapụrụ. N'otu oge, n'oge esemokwu Eprel 2000 e dekọrọ na ihe nkiri ihe nkiri nzuzo ("Two Trevors na-aga Washington"), Manuel bụ onye isi oche ndị isi ụlọ akụ nke World Bank ụbọchị abụọ ebe Ngwane kụziiri ndị ngagharị iwe 30,000 n'èzí toyi-toyi.
Ọzọkwa n'August gara aga, mgbe Manuel na-akparịta ụka ụfọdụ nkwekọrịta na-enweghị isi ma ọ bụ ihe ọzọ na Sandton Convention Center, Ngwane na ndị ngagharị iwe 20,000 si na Alexandra gafere na-arịọ ka ndị isi kwakọba ma kwụsị njedebe ha.
Ebe ọgba aghara gburugburu ebe obibi na mmepe nke ụwa na-akawanye njọ ngwa ngwa, nke onye agha petro-warrior George Bush gbatara mmanụ, kedu nkwubi okwu anyị nwere ike iru maka esemokwu ọhụrụ? Ikekwe naanị nke a: otu Trevor bụ oyi na owu na-alụ ọgụ ọ na-apụghị imeri; nke ọzọ nwere mmetụta ịhụnanya nke ịdị n'otu, na-enwe mmetụta na mweghachi nke mba dị iche iche nke ọha mmadụ mana enweghị nkwekọrịta.
***
(Akwụkwọ ọhụrụ Patrick, South Africa na-adịghị agwụ agwụ: Environment, Development and Social Protest, dị na mba ụwa site na http://www.merlinpress.co.uk)