An 1998, Depatman Defans la te mete veto sou yon delegasyon espesyalis nikleyè ameriken enpòtan pou ale nan Iran pou mennen ankèt sou pwogram nikleyè li a sou envitasyon gouvènman prezidan Iranyen ki fèk eli Mohammad Khatami, daprè syantifik nikleyè ki t ap òganize misyon an.
Pentagòn te fè objeksyon kont misyon delegasyon an menmsi yo te ofri l opsyon pou mete youn oswa plizyè syantifik li chwazi nan delegasyon an, dapre Doktè Behrad Nakhai, syantifik nikleyè ki t ap òganize l.
Veto Pentagòn nan delegasyon syantis nikleyè yo te elimine inisyativ ki pi prometteur gouvènman Khatami a pou ankouraje yon efondreman nan relasyon Etazini ak Iran lè li febli yon agiman kle ameriken pou konsidere Iran kòm yon menas.
Administrasyon Bill Clinton te akize Iran ke li vle zam nikleyè, ki baze pa sou entèlijans sou pwogram nikleyè a men sou sipozisyon ke Iran ta itilize iranyòm anrichi pou zam nikleyè olye ke pou pouvwa sivil.
Nan yon seri entèvyou ak IPS, Nakhai, yon Iranyen ki te vin Ozetazini apre lekòl segondè, te resevwa yon doktora nan jeni nikleyè nan University of Tennessee an 1979 e li te yon syantifik rechèch nan Oak Ridge National Laboratory, te bay yon detay. kont epizòd la.
Misyon Iran an nan Nasyonzini te enfòme Nakhai nan fen mwa fevriye 1998 ke Prezidan Khatami ak nouvo chèf Òganizasyon Enèji Atomik Iran an, Gholam-Reza Aghazadeh, te vle li mete ansanm yon gwoup syantis nikleyè pou vizite Iran pou etidye pwogram nikleyè Iranyen an, Nakhai. te raple.
Envitasyon Iranyen an te vini apre entèvyou Prezidan Khatami an janvye 1998 ak Christiane Amanpour nan CNN ki te mande pou yon "kras nan miray defyans" ant Etazini ak Iran ak apèl li bay pèp ameriken an pou "echanj pwofesè, ekriven,". entelektyèl, atis, jounalis ak touris”.
Malgre ke lidè siprèm Ayatollah Ali Khamenei te rejte piblikman yo te swiv apèl sa yo nan chita pale ofisyèl ant Iran ak Etazini, Khatami te parèt detèmine pou diminye tansyon ak Washington.
Nakhai te raple ke li te mande ofisyèl iranyen yo nan misyon Nasyonzini an ki gwo delegasyon an ta ka e li te di, "Ou deside epi nou pral bay viza yo." Iran ta tou peye bòdwo a pou vwayaj la, yo te di.
"Ki kote mwen ka mennen yo?" mande Nakhai, e Iranyen yo reponn, "Ou deside. Pa gen restriksyon." Iranyen yo te di ke syantifik Ameriken yo te kapab rankontre ak moun yo te chwazi, dapre kont Nakhai a.
Nan dat 5 mas, Nakhai te kòmanse kontakte gwo syantis ak enjenyè nikleyè.
Premye apèl li te bay Doktè Richard T. Lahey, ki se pwezidan depatman jeni nikleyè nan Renssellaer Polytechnic Institute ak youn nan pi gwo syantifik nikleyè nan mond lan. Lahey te dirije yon gwoup syantis ki te ale nan Lachin apre detant pou etidye pwogram nikleyè Chinwa a.
Apre Nakhai te asire ke pa t ap gen okenn restriksyon sou sa syantis yo te kapab wè ak ki kote yo ta ka ale, Lahey te eksprime enterè nan delegasyon yo pwopoze a, Nakhai te raple.
Nan yon imèl bay Lahey menm jou sa a, ke Nakhai te bay IPS, Nakhai te ekri, "Vizit 7-10 jou a pral enplike sesyon ak ofisyèl gouvènman yo, diskisyon ak fakilte inivèsite ak laboratwa, ak vizit nan enstalasyon yo." Nakhai sijere fen sezon prentan pou vwayaj delegasyon an.
Sou demann Nakhai, Lahey te ofri pou kontakte lòt syantis nikleyè enpòtan yo, epi nan yon imèl 24 mas bay Nakhai, ki te bay IPS tou, Lahey te di, "Kounye a, mwen tande pale de yon kantite espesyalis nan domèn enèji nikleyè. ak Sekirite ki ta enterese ale nan Iran nan yon vizit echanj teknoloji."
Lahey te di ke Pwofesè Theo Theofanous nan University of California Santa Barbara, Pwofesè John J. Dorning nan University of Virginia ak Dr Rusi Taleyarkhan nan Oak Ridge National Laboratory te eksprime volonte yo pou yo rantre nan Lahey sou yon delegasyon konsa.
Imèl Leahy te di tou Nakhai ta bezwen kontakte Depatman Deta a "pou asire nou ke nou gen pèmisyon fòmèl pou ale nan vwayaj sa a." Li te note ke pi enpòtan syantis nikleyè yo te gen otorizasyon sekirite nan Depatman Enèji, e yo te kapab pèdi otorizasyon yo si yo te fè vwayaj la san apwobasyon ofisyèl yo.
Nan mitan mwa Mas, Nakhai sonje, li te rele ofisye biwo Iran Depatman Deta a, J. Christopher Stevens. Stevens te vin tounen anbasadè nan Libi an 2012 men yo te touye nan yon atak sou konsila ameriken an nan Benghazi le 11 septanm nan.
Nan twazyèm konvèsasyon yo nan menm semèn sa a, Stevens te di syantis la ke vwayaj la te "yon bon lide", dapre Nakhai. Men, Stevens te di Nakhai ta dwe "klè li ak Depatman Defans la".
Stevens te bay Nakhai nimewo telefòn pou Asistan Sekretè Defans Adjwen pou Pwoche Oryan ak Azi di Sid Alina Romanowski, ki se pi gwo konseye sekretè defans lan sou zafè Pwoche Oryan. Men, lè Nakhai te rele Romanowski, li te resevwa yon repons desideman negatif nan vwayaj yo pwopoze a.
Romanowski te opoze ak lide a, dapre Nakhai, diskite ke syantis yo pa ta kapab jwenn verite a nan Iran. "Yo pral twonpe ou," Nakhai te sonje li te di. "Yo p ap montre w tout bagay."
"Mwen te di li syantis sa yo pa t 'kapab twonpe fasil," Nakhai te di. Li montre eksperyans Lahey te genyen nan mennen yon misyon nan peyi Lachin pandan administrasyon Richard Nixon.
Lè sa a, Nakhai te di Romanowski ke gwoup la ta mande pou yo ale nenpòt kote Depatman Defans la te vle yo ale.
Nakhai te mande l pou l reflechi sou sa, e li te di li ta rele pita.
Lè Nakhai te rele yon semèn apre, Romanowski te ba l menm repons ak menm agiman an, Nakhai te di.
Nan yon konvèsasyon pita ak Romanowski, Nakhai te raple, li te ofri asirans li ke li ta enkli yon ekspè sou zam nikleyè nan delegasyon an. Li te refere tou sou kontak li yo ak Sosyete Ameriken Nikleyè a - premye asosyasyon pwofesyonèl espesyalis sou fòs nikleyè sivil - ak Komisyon Regilasyon Nikleyè a.
Epi, nan yon lòt konvèsasyon telefòn ak Romanowski, Nakhai te di, li te envite Pentagòn pou "voye yon moun ou chwazi kòm yon pati nan delegasyon an." Men, opozisyon Romanowski a rete san chanjman.
Prèske de mwa apre li te premye kontakte ofisyèl Depatman Defans lan, Nakhai rale ploge nan pwojè a nan mwa me 1998.
Romanowski se kounye a adjwen administratè adjwen nan Biwo Mwayen Oryan Ajans Ameriken pou Devlopman Entènasyonal la. Nan repons a yon demann IPS Jedi, yon pòtpawòl USAID, Ben Edwards, te di, "Madan Romanowski pa ka fè kòmantè sou DoD nan kapasite li kounye a nan USAID."
Robert Pelletreau, ki te asistan sekretè deta pou Près Oryan ak Sid Azi an 1994-97 e ki te adjwen sekretè defans pou menm rejyon an an 1983-85, te di IPS desizyon pou opoze vwayaj delegasyon an te pran. nan yon nivo ki pi wo nan DOD ak opinyon nan Joint Staff la ak lòt moun.
Repiyans DOD pou wè yon jès nan direksyon Iran ke Depatman Deta a te sipòte te kapab yon faktè, dapre Pelletreau, ansanm ak defyans nan yon inisyativ ki soti nan yon syantis Iranyen ki pa gen okenn lyen ak Pentagòn lan.
Rejte DOD a nan misyon syantis nikleyè yo te vini nan yon pwen enpòtan nan pwogram nikleyè Iran an. Iran te kòmanse teste santrifujeur an kachèt epi fè plan pou konstriksyon yon etablisman anrichisman iranyòm.
Malgre ke delegasyon an nan syantis pa ta dekouvri reyalite sa yo, li pwobableman ta antisipe konstriksyon an nan tou de konvèsyon iranyòm ak enstalasyon anrichisman, e li te kapab analize si wi ou non pwofil la nan pwogram nikleyè Iran an endike ke li te tout bon pou pouvwa sivil oswa ou pa.
Yon rapò konsa ta ka defye liy administrasyon Clinton lan sou menas zam nikleyè Iranyen yo.
Nakhai kwè Pentagòn te vle pwoteje liy sa a. "Yo te antisipe ke pwogram nikleyè a ta itil pou presyon sou Iran," Nakhai te di, "e yo pa t vle okenn rediksyon nan pwen presyon sa a."
ZNetwork finanse sèlman atravè jenerozite lektè li yo.
Fè yon don