Pandan senk jou apre eleksyon prezidansyèl 2 jiyè yo, Meksik te nan priz antisipasyon pandan Enstiti Elektoral Federal la (IFE) t ap travay pou fè vòt yo.
Jedi 6 jiyè, antisipasyon an te pase nan yon fann ant soulajman ak outraj. IFE te deklare Felipe Calderon nan Pati Aksyon Nasyonal adwat (PAN) ganyan 0.58 pousan sou sant-gòch Andres Manuel Lopez Obrador nan Pati Revolisyon Demokratik la (PRD). Lopez Obrador te pwomèt pou l konteste rezilta eleksyon yo, pou l mande yon rekotaj vòt pa vòt, epi pou l konvoke gwo manifestasyon nan vil Meksik.
Nan yon peyi divize, opinyon divize an pa sipriz e selon kiyès moun ap pale, eleksyon an te swa ki pi pwòp nan listwa Meksiken, oswa se te viktim pi gwo fwod depi 1988, lè pati ki sou pouvwa a te òganize yon fos òdinatè pou jistifye ke yo te vire do l. rezilta eleksyon anndan deyò.
A 11:5 nan swa eleksyon an, ak dè milyon de moun te tranble devan ekran televizyon yo ap tann nouvèl sou premye rezilta yo, IFE te deklare inisyal "konte rapid" la twò pre pou rele, te kenbe nimewo yo, epi li te pwograme konte ofisyèl total biwo vòt yo pou yo. apre Mèkredi XNUMX Jiyè. Yon peyi divize te inifye pou yon ti tan nan dekouraje fin itilize. Men, jou lannwit sa a, yo pa respekte rekòmandasyon IFE a pou yo pa fè reklamasyon viktwa, de kandida dirijan yo tou de te deklare tèt yo triyonfan, epi yo te mete yon lòt kwen ant de kan yo.
Nan denmen, IFE te afiche rezilta "preliminè" ki pa ofisyèl ki te montre Calderon, devan pa anviwon 400,000 vòt. Nan kèk èdtan, Lopez Obrador denonse yon seri gwo anomali nan konte preliminè a, epi li mande yon rekontaj vòt pa vòt.
Pandan ke prèv difisil nan fwod kowòdone poko parèt, anomali yo plis pase jistifye yon rekontaj, nou pa mansyone yon ti jan nan sispèk:
·
IFE te kite plis pase 3 milyon vòt nan konte preliminè a, e li te neglije mansyone omisyon sa a jiskaske Lopez Obrador te montre l nan yon konferans pou laprès 3 jiyè. . Plis pase yon milyon vòt toujou manke.
·
Nan dat 4 jiyè, moun nan lokalite yo te jwenn bwat bilten ki soti nan twa biwo vòt Lopez Obrador te genyen nan fatra fatra nan Nezahuacoyotl, Eta Meksik.
·
Nan tout eta PAN te genyen yo te genyen plis pase 30,000 vòt pou prezidan pase senatè yo—jan yon moun ta espere—men nan tout eta PRD te genyen yo te genyen plis pase 300,000 /mwens/ vòt pou prezidan pase pou senatè yo.
·
Pandan tout tabilasyon konte preliminè 2 jiyè a, Calderon te an premye (akòz IFE aparamman selektif pibliye rezilta ki soti nan gwo fò PAN an premye), men answit pandan konte biwo vòt ofisyèl la 5 jiyè, Lopez Obrador te fè yon pwen 2.5. plon nan premye 70 pousan nan konte a, lè plon li te kòmanse glise ti kras pa ti jan jiskaske Calderon depase l 'nan 98 pousan nan konte a. Calderon ak Lopez Obrador te goumen pandan tout tan pou 71 pousan nan vòt total yo. Pandan se tan, twa lòt kandida yo kenbe menm pousantaj la. Pandan dènye 15 pousan vòt yo te konte, lè Calderon ak Lopez Obrador te varye drastikman, chanje kote, tout twa lòt kandida yo te kenbe / egzak / menm pousantaj yo. De matematisyen Inivèsite Nasyonal Otonòm Meksik te rele sa a "fwod sibèrnetik." (Yon konpayi ki posede pa bòfrè Calderon a te fèt lojisyèl IFE a.)
·
Konte biwo vòt la te jwenn erè ki anfòm yon modèl ki konsistan: vòt PRD yo te kale nan konte preliminè a epi vòt PAN yo te gonfle.
·
Nan Jalisco, eta ki te bay Calderon pi gwo kantite vòt, obsèvatè yo te jwenn anomali nan 290 biwo vòt yo e yo estime ke anomali ki sanble yo ka jwenn nan plizyè milye plis.
PRD te di ke yo te dokimante iregilarite nan 50,000 biwo vòt atravè peyi a, yon tyè nan total la, epi yo pral depoze yon plent nan Tribinal Elektoral Federal la, pi gwo enstitisyon elektoral la nan Meksik, ak vwa final la sou eleksyon yo, pou mande. yon rekontaj konplè.
Delegasyon obsèvasyon elektoral entènasyonal Global Exchange a te mande tou pou yon rekontaj vòt nan yon konferans pou laprès 5 jiyè. Obsèvatè yo te note ke sòm plizyè iregilarite ki sanble disparèt ta ka gen yon gwo enpak nan yon eleksyon ki sere konsa, ki fè tout efò posib pou reyalize maksimòm transparans. nesesè. Entelektyèl ak analis, tankou kèk moun ki kritike Lopez Obrador, te pran apèl sa a.
Tou de Calderon ak Lopez Obrador te di ke yo ta respekte rezilta final yo, menm si yo pèdi pa yon vòt. Deba a kounye a se sou ki rezilta yo pral final.
Repons PAN an nan demann rekontaj la se rize. Calderon ak lòt ofisyèl PAN yo te diskite ke yon rekontaj vòt ta yon joure pou milyon sitwayen Meksiken ki te volontè nan biwo vòt yo atravè peyi a le 2 jiyè. rann kont vre ganyan eleksyon an, nan kalkil etranj PAN an, se ta yon zak anti-demokratik, ki montre yon mank konfyans nan volontè sitwayen yo.
Depi prezidan IFE a, Luis Carlos Ugalde, te parèt sou televizyon nasyonal nan yon mesaj pre-anrejistre bay nasyon an a 11:XNUMX nan swa eleksyon an, IFE te repete pwosesis vòt "enpak, pwòp e ki fè konfyans" la ak "enpasyal," IFE a. ” “endepandan,” ak “syantifik” makiyaj. Ugalde te kontinye pandan plizyè minit nan yon langaj flè sou fason "Meksik te pale an favè Demokrasi" lè li te pase jou eleksyon an san ensidan (li pa mansyone ke de observateur biwo vòt PRD yo te touye nan Guerrero jou anvan eleksyon an. ) anvan yo rive nan grenn jaden an epi anonse desizyon IFE a pou kenbe rezilta "kontaj rapid" yo.
Kiryozite, Prezidan Vicente Fox te parèt sou televizyon nasyonal sèlman kèk segonn apre Ugalde, tou nan yon mesaj pre-anrejistre ki parfe paralèl ak Ugalde a, li di: Meksik te genyen nan eli Demokrasi (sa vle di, yon moun sipoze, lè yo vote san shoot outs, filme epizòd vòt). achte, oswa boule bilten an mas); IFE a san patipri ak transparan; epi okenn kandida pa ta dwe pwononse tèt yo gayan jiskaske IFE a anonse rezilta ofisyèl yo. Fox tou te kontinye ak sou nan lang tipik Barok sou triyonf la nan Demokrasi ak kredibilite nan IFE la.
Didaktik paternalist diskou Ugalde ak Fox yo demanti fonksyon sosyal mesaj yo a: fomente opinyon ke tout bagay te ale byen e byento Meksik pral gen yon prezidan eli ki te chwazi pa majorite a; sa vle di, kreye lejitimite olye ke dekri li.
Depi lè sa a, IFE te pibliye reklam ki peye nan jounal nasyonal, magazin ak nan televizyon nasyonal pou remèsye Meksiken yo pou gwo travay yo vote. Pandan se tan, pifò magazin ak jounal gen tit tankou: "Eleksyon sispèk", "IFE: jij konplis," ak "Iregilarite nan 50,000 biwo vòt." Magazin /emeequis/ te gaye yon gwo siy kesyon gri sou kouvèti 4 jiyè li a, alòske reklam ki sou kouvèti dèyè a montre mo /gracias/ vide anlè mesaj la: “Mèsi Meksik, akoz vòt ou, Meksik ap viv nan peyi a. demokrasi. Avèk kredibilite ak konfyans, Meksik ap viv nan demokrasi: IFE.
Konfizyon sa a vini sou talon kanpay elektoral ki pi konteste a, e byen lwen pi sal nan listwa Meksiken an. Pandan plizyè mwa, kanpay Felipe Calderon te fè reklam nan televizyon ki te rele Lopez Obrador "yon danje pou Meksik," epi ki te bay manti li nan diferan reklam ak yon ti vil lenchaj ofisye polis federal yo ak prezidan Venezyelyen Hugo Chavez. Lè PRD a finalman te defye reklam sa yo, IFE te defann yo kòm libète lapawòl kouvri yo. PRD te fè apèl devan tribinal la ki te ranvèse desizyon IFE a epi ki te bay lòd pou ajoute yo soti.
Omwen de bagay, nan mitan tout dezòd la, yo klè. Premyèman, Pati Revolisyonè Enstitisyonèl (PRI) ki te monopolize eta Meksiken an pandan 71 ane anvan li te pèdi devan PAN an 2000 yo te voye boulvèse. Plis pase 70 pousan votè yo te chwazi ale nan yon lòt wout.
Dezyèmman, 70 pousan nan moun k ap chèche yon bagay nouvo yo divize nan mitan an ak divizyon an pwofon ak rasin nan tou de klas ak tansyon ras. Nan nò endistri ki pi rich la, klas biznis la te ratifye modèl sosyal ak ekonomik zèl dwat PAN te ofri a, alòske nan sid pòv, sitou endijèn ak zòn riral yo, moun ki t ap peze yo te soti nan menm kantite—malgre PAN te dire plizyè mwa. kanpay difamasyon te monte kont Lopez Obrador – pou mande yon chanjman nan kou.
Patizan Calderon yo toujou e ankò gide konvèsasyon yo sou ekonomi, yo montre konviksyon fiks yo ke yon mache solid apre NAFTA se sa ki pi nesesè pou mete Meksik sou wout pwosperite. Patizan Lopez Obrador yo pale de klas, eksklizyon, ak koripsyon. Yo blame menm mache aprè NAFTA sa a ki te mete difikilte pou yo desann sou peyi ki pi pòv ak pi defavorize yo e yo mande pou chanje modèl ekonomik la, dechouke koripsyon leta a, epi fini ak abi dwa moun (li rete pou wè konbyen Lopez Obrador ap koute sa. rele, malgre diskou kanpay li).
Juan Manuel Gutten, yon etidyan 22 an ki soti Monterrey te kanpe nan liy nan yon biwo vòt espesyal nan sant vil Meksik vil la pandan 5 èdtan lè m te pale avè l. Gutten ak plizyè zanmi, tout PANistas ki soti nan nò Meksik, te nan vil pou yon atelye administrasyon bank. Apre m te mande l sou lòt kanpay Zapatista yo, Gutten pa t tande anyen, mwen te mande l: “Kisa w panse de pwoblèm kominote endijèn yo ap fè fas nan Meksik.”
“Pifò nan tan,” li te reponn, “pèp endijèn yo, akòz mank edikasyon yo, pa konnen ki wout peyi a ta dwe pran; yo pa konprann makroekonomi."
Pandan m te ekri repons li nan kaye mwen an, yon jèn fi te panche bò kote l e li te mande l: “De kisa w ap pale tou de?”
Gutten reponn: "Ekonomi."
Pandan se tan, nan lòt kanpay la
Jou ki te 2 jiyè a, anviwon 3,000 manm lòt kanpay la te mache desann Reforma Avenue pou rive nan plas santral vil la, oswa Zocalo, nan vil Meksik, pou mande pou yo libere prizonye politik yo te pran 3 ak 4 me nan Texcoco ak San Salvador Atenco. Mach la—premye Jou Eleksyon an—te enèjik ak kreyatif, li te enkòpore teyat nan lari, mizik, ak siy ak bandwòl endijèn, men li pa t atire anpil atansyon nan lari yo oswa nan laprès.
Laprès lang anglè a swa inyore oswa mal rapòte lòt kanpay la. /Houston Chronicle/, /San Francisco Chronicle/, ak /New York Times/ tout te bay manti ke Lòt Kanpay la te mande yon bòykot vòt.
"Lidè maske a," te ekri Marion Lloyd nan /Houston Chronicle/, "ki kounye a ale nan psedonim Delegate Zero a, te fè yon toune nan peyi a depi janvye pou rasanble sipò pou yon fwon goch ini, pandan y ap mande elektè yo pou yo bòykote eleksyon yo."
Mwen te swiv lòt kanpay sou teren an depi janvye, e pa janm yon sèl soukomandan Marcos, aka Delege Zero, oswa nenpòt lòt moun k ap pale nan non lòt kanpay la, pa t mande yon bòykot vòt. Pa janm yon fwa. An reyalite, 1ye jiyè, Marcos te defann dwa lòt patisipan yo nan kanpay pou yo vote e pou yo rantre nan mach 2 jiyè a.
Rele Lòt Kanpay la toujou se: "Vòte oswa pa vote: òganize." Wi, li se nuans nan ke li di eleksyon yo pa gen sans pou moun ki pouswiv gwo chanjman sosyal, men se sa yo ap di. Poutan, pèsonn nan medya mas lang angle yo pa fè rapò sou sa.
Depi 2 jiyè, Soukomandan Marcos te akize IFE ak Prezidan Fox pou manipile rezilta vòt yo pou yo ka vòlè eleksyon an nan men Lopez Obrador (moun Marcos te skewered nan plizyè opòtinite kòm yon pseudo-goch). Li te repete opozisyon li ak politik elektoral yo - ak respè li pou moun ki te chwazi alafwa vote ak òganize atravè Kanpay Lòt la - men li te di ke se toujou responsablite moral yon moun denonse fwod elektoral.
Lòt Kanpay la gen rasanbleman nasyonal pwograme pou mwa Out ak Septanm epi li kontinye òganize mach ak sit-in pou sipòte prizonye Texcoco ak Atenco.
ZNetwork finanse sèlman atravè jenerozite lektè li yo.
Fè yon don