Nan swit Sipè Ouragan Sandy an 2012, yon efò sekou de baz ki te devlope an pati nan Occupy Wall Street te fè tout sa li kapab pou ede zòn ki pi frape nan Rockaways, yon katye ki sitiye nan Queens borough Vil New York. Rezo yo te grandi pou ofri asistans pou biznis ak prè, epi piti piti "kowoperativ Rockaway ki posede travayè yo" (WORCs) te fèt. Ofri rezidan yo nan pati ki lwen Queens, New York, yon fason pou satisfè bezwen imedya yo pandan y ap anpeche sa otè Naomi Klein te dekri kòm kapitalis katastwòf.
Apre tout ane sa yo, ki jan efò sa yo ap mache? Èske gen, an reyalite, yon chemen altènatif pou devlopè apre dezas? E si wi, kisa Rockaways yo gen pou anseye? Èske leson tou soti nan kote tankou Florid apre siklòn Michael, oswa Pòtoriko apre Maria? Pou n pale de tout bagay sa yo, se Lorena Giron ki se yon rezidan Rockaways ak ko-pwopriyetè boulanjri La Miez ansanm ak nou. Brendan Martin ansanm avèk nou tou, fondatè ak direktè Working World, yon san bi likratif ki te bay fòmasyon gratis pou devlopman biznis ak asistans teknik kontinyèl pou anpil nan koop Rockaways yo.
Laura Flanders: Brendan, ede nou dekri Rockaways yo. De kisa n ap pale lè n ap pale de Rockaways, New York?
Brendan Martin: Rockaways se nan youn nan kwen vil Nouyòk, nan zòn metwopolitèn la. Gen kay ete deyò, gen kèk kay vakans, men pou majorite moun ki abite la, li te gen anpil povrete endemik, lontan anvan tanpèt la te rive. Tanpèt la te ede dekouvwi kèk nan sa yo, epi montre jan enfrastrikti a pa prepare nan pati ki pi pòv nan vil nou an lè yon move bagay rive. Se konsa, ankò, ou pral wè kèk bèl kay deyò bò dlo a ak kèk kote bèl pou ale vizite. Men, anpil moun oblije travay pou sèvi kay sa yo ak vakansye yo. Apre sa, yo ap viv nan kèk nan pi pòv tras yo nan vil nou an. Li la tou anba nivo lanmè. Se konsa, lè ou gen yon tanpèt tankou Sandy, li jis mache dwat nan kominote sa a tankou yon kay kat.
Kòman sa te ye pou ou Lorena? Ki kote ou te ye ak sa ki te rive ou?
Lorena Giron: Jou tanpèt la, nou te nan Far Rockaway, ki se kote mwen rete. Se te destriksyon total. Pratikman pa te gen elektrisite. Nou pat gen dlo. Pa t gen gaz, pa t gen transpò. Se konsa, jou sa yo te trè difisil pou tout kominote a, non sèlman soti nan Far Rockaway, men pou tout Rockaways yo. Nou tout te nan menm sitiyasyon kote pa te gen ni manje ni dlo. Anpil moun te ale, men anpil te rete lakay yo tou. Se konsa, te gen anpil pwoblèm.
E nan ki pwen moun te vin ede? Ki lè ou te gen yon sans ke moun yo te vin ede?
Tread: Minis la te òganize nou, pou nou kòm endividi te kapab ede kominote a paske pa t gen transpòtasyon. Nou te pran kontak ak yon gwoup, Occupy Sandy — yo te premye moun ki te rive. Yo pote manje. Legliz nou an se te plas kote yo te òganize efò sekou yo. Lè sa a, nou te kòmanse ansanm ak yo bay manje pou kominote a.
Se konsa, li te kòmanse ak manje?
Tread: Wi. Manje, dlo, rad tou. Sa yo te bezwen debaz pou pèp la, espesyalman manje ak dlo.
Men, piti piti, li te vin non sèlman sou bezwen imedya ak soulajman, men tou sou fason kominote sa a te kapab retounen ansanm. Brendan, ou ka pale sou pati ou nan sa?
Martin: Kidonk, mwen travay pou yon òganizasyon ki rele Mond Travay, e nou fè envestisman ak asistans teknik pou moun ki vle kòmanse pwòp biznis yo epi dirije yo kòm kowoperativ. Nou pral travay nan kèk nan pati ki pi difisil nan mond lan. Nou te kòmanse nan Ajantin apre kriz la la. Nou travay nan peyi a ak vil nan Nikaragwa. Epi nou te travay nan tout peyi Etazini. E lè Sandy te rive, moun ki soti nan Occupy Sandy, jan Lorena te mansyone, yo te premye ki te reponn. Yo te kontakte nou tou paske... nou konnen ke, jan Lorena te rele l, sa yo te jis premye bezwen pou jwenn moun manje, dlo ak rad. Kisa yo fè apre? Yo bezwen jwenn travay ak pwòp mwayen ekonomik yo oswa lòt moun yo ap pwobableman pral anbake soti nan la. Yo pral pèdi kay yo. Te gen anpil leson te aprann nan sa ki te pase nan New Orleans, konbyen moun [ki te kite] tanporèman te oblije kite pèmanans nan fen. Rebati a te klèman pral rive. Èske moun ki abite yo t ap fè pati rekonstriksyon sa a? Kidonk, se poutèt sa yo te kontakte nou pou yo di, "E si ou ka ede konstwi, fè kèk biznis ki pral posede pa moun lokal yo pou yo kapab peye nouvo pri lwaye ki pral rive, elatriye."
Martin: Mwen vle di, li chanje la. Apre sa, mwen te kapab pale sou ki fason, pa tout pozitif. Men, devastasyon an, ou pa wè li menm jan anko. Malgre ke ou wè li nan nouvèl la, ak nan tout kote yo nouvo gen tanpèt, yon bagay ki sanble anpil. Ale tounen, mwen toujou soufle pa kantite enèji [ki] te reyini volontèman. Te gen de legliz ki te reyini ansanm ak moun ki soti nan de kongregasyon diferan ki te fòme ansanm pou fè kou. Yo te pase tout nwit lan pou yo fè yon klas sou devlopman biznis. Te gen moun ki soti toupatou nan New York ki te volontè pou yo ale deyò epi yo te anseye klas sa yo. Yo te bay manje. Li te vrèman byen òganize san okenn èd deyò. Te gen kèk don ki rete nan men Sandy, e se te li. Ki sa mwen frape pa se konbyen lajan ki pa t 'yon grenn, ki Lè sa a, ta jwenn pran sou pa devlopè yo. Yo ta di, "Gade tout enèji sa a. Nou ka bati biznis." Konbyen ki te inyore aktyèlman. Se konsa, rekonstwiksyon ou te wè a te fèt, men li la tout deyò an komen. Se tout moun ki pa abite la ki posede kondo, ki gen moun ki sib achtè oswa lokatè se moun ki pa abite la. Mwen tou frape pa jis ki jan an akwochaj, ki sa gwoup vibran enkwayab volontè kominotè sa a t ap fè. Ki jan nan akwochaj ki te ak sa direksyon devlopman prensipal la te vle ale.Se konsa, nan moman sa a, mwen sonje nou te ale ak fè yon ti rapò sou ou t ap soti la ak travay la ki t ap pase nan Far Rockaways. Dega a te klèman gwo. Èske sa diferan? Èske sa chanje?
Ki jan boulanjri ou a te siviv, Lorena?
Tread: Ebyen boulanjri mwen an te etabli apre siklòn Sandy, lè nou te reyalize ke te gen yon bezwen, paske te gen anpil moun ki pa t gen travay. Lè sa a, gwoup Occupy Sandy, ak kèk nan manm legliz la te panse sou fason yo ta ka kreye travay nan kominote a. Lè sa a, lide a te soti nan pran kontak ak Mond Travay la pou ede nou fòme koperativ. E se konsa La Miez Bakery te fèt. Nou kreye yon gwoup sis moun pou kòmanse yon boulanjri. Men, apre yon ti tan, gen kèk moun ki te deplase nan lòt eta, e konsa boulanjri a pa t kontinye. Men, ak eksperyans ke mwen te genyen nan koperativ boulanjri a, La Miez, kounye a mwen ap travay pou The Working World, bay prè epi eseye ede nouvo gwoup yo ki ap fòme, ke yo enkube kòm kowoperativ. Men tou, si gen nenpòt biznis ki ta renmen fè tranzisyon nan koperativ, nou tou ap travay sou sa.
Se konsa, ou toujou yon gwo kwayan nan modèl koperativ la? Èske ou ka pale sou poukisa?
Tread: Mwen panse ke se te yon bagay nouvo pou kominote a. Nan ka mwen an, mwen pa t janm tande pale de sa sa vle di travay nan yon koperativ. Men, mwen panse ke li trè enpòtan paske non sèlman yo ap kreye travay, men resous ekonomik yo ap rete andedan kominote a. Yo pa ale nan yon lòt kote. Ak yon bagay ke mwen renmen tou ap travay nan kominote nou an. Nou ap anseye moun ke wi, nou ka fè li. Tankou nan ka kominote mwen an, se yon kominote imigran e n ap anseye yo ke nou ka travay ansanm an gwoup pou amelyore ekonomi fanmi nou ak kominote a tou.
Men, jan ou sot di, li pa tèlman fasil kenbe gwoup la ansanm ak kenbe biznis la ansanm nesesèman, li difisil.
Tread: Wi, li difisil. Men n ap aprann e pandan ane sa yo nou aprann ke wi, li kapab fèt. Wi, nou ka travay nan koperativ. Wi, nou ka travay kòm yon gwoup, nou ka avanse yon kominote, ak amelyore ekonomi an pou fanmi an.
Tout dwa. Men, defi yo gwo. Brendan, ou te manyen sou sa anvan. Ki defi yo te genyen pou modèl sa a gen plis siksè? Epi èske kapitalis katastwòf la genyen?
Martin: Mwen jis pral rale yon koup nan moso nan istwa pèsonèl Lorena a manyen sou sa. Lè sa a, gade nan li nan yon kontèks pi gwo. Se konsa, sa ki te enteresan pou yo okòmansman ak sis moun sa yo, yo te fè kouri yon boulanje pou yon kantite ane, epi yo te itilize sa pou yo viv. Men, anpil moun, jan nou te pè, te jwenn ke li te twò difisil aktyèlman siviv nan Rockaways yo epi demenaje ale rete nan lòt eta. Men, ak eksperyans siksè nan travay nan boulanjri sa a, nou te di, "Hey, ou [Lorena] kapab kounye a ede fè sa n ap fè." Epi li te ede enkube yon koup lòt kowoperativ deyò. Li te fèk ede konvèti yon biznis ki te dirije pou 20, 30 kèk ane deyò nan Rockaways yo. Koulye a, travayè yo posede li epi li te mennen nan ede konvèti sa. Co-op konstriksyon ki te kòmanse nan menm kòwòt ke li te nan la ap toujou kouri e li se sipò prensipal yo kounye a. Se konsa, sa a te reyèlman enteresan. Men, nou toujou wè defi yon ti biznis genyen nan yon anviwonman kote pri lwaye ap monte tankou yo. Pri lwaye yo ogmante paske dola kontribyab yo ki te sipòte redevlopman yo aktyèlman pral ede devlopè yo kreye kote ki pi chè pou viv.
Akoz zot pe gannyen taks, eksetera?
Martin: Yon anpil se alè taks yo. Yo gen anpil sipò ke sèlman gwo devlopè ka fini kalifye pou, vire soti. Epi sa a aktyèlman chanje kominote a. Anpil moun gen pri deyò. Kidonk, menm si yo te gen yon ti biznis ki t ap mache byen, lanmè ki bò kote yo te vale yo. Kidonk, sa nou te wè se te gen yon fason pou rekonstwi ki se sou pran rezidan aktyèl yo ak devlope konpetans yo tankou nou te fè ak Lorena. Bay kèk kapital pou kòmanse yon biznis ak bati pou sa ki la. Oswa ou ka antre soti deyò. Epi yo pa jis tankou de bato ki pase nan mitan lannwit, [men] de estrateji diferan ki pa vrèman enfòme youn ak lòt. Ou gen yon sans ke gen fòs deyò ki vle youn nan estrateji sa yo, kapital la deyò, antre, pwòp kote, gen valè yo monte dramatikman, ak pwofi nan sa. Ak rezidan aktyèl yo souvan nan chemen an. Kidonk, nou panse, poukisa pa te gen okenn sipò te pote nan travay sa a, nan biznis yo ki te devlope, nan yon moun tankou Lorena? Se konsa, tout moun te di, "Nou bezwen sa. Nou bezwen gen plis moun ki kalifye nan Rockaways yo.” Epi poukisa yo pa t jwenn sipò nan tout milyon ... milya dola sa yo ki te depanse pou redevlope Rockaways yo? Gen fòs ki pa kap devlope rezidan aktyèl yo. Yo ap chèche devlope byen imobilye a epi deplase rezidan yo deyò .... kapitalis dezas, se pa sèlman yon erè ke moun pa t pran fòm nou nan redevlopman, li nan aktyèlman nan chemen an. Li se yon ti jan nan yon batay lanse.
Ak sa ki sou moun tèt yo? Mwen vle di se pa gen yon pwen pwobableman pou kèk moun kote yo jis di, ou konnen ki sa, mwen pral pran yon sant komèsyal. Sa a twò difisil. Mwen vle pou m kapab pase ladan l.
Tread: Pwoblèm nan, sitou nan Far Rockaway, pa otan nan lòt kote moun gen plis lajan, men nan zòn Far Rockaway, pwoblèm nan se ke leta envesti anpil lajan paske li deziyen pou nouvo kay, nouvo bilding. . Men, lajan an pa rive kote moun ki gen pi gwo bezwen yo ye. E mon krwar Gouvernman i kapab envestir plis dan bann dimoun komen ki annan bann reveni tre ba, ki napa okenn akse pour aste en lakaz par egzanp. Men, gen anpil lòt bagay. Mwen panse ke yon bagay ki te afekte nou nan kowoperativ yo se ke ak ti lajan an nan don ak òganizasyon diferan, nou te kapab avanse ak reyalize anpil bagay. Poutan, si nou te gen plis èd, si kominote a te resevwa plis èd nan men gouvènman an, mwen panse ke gwo bagay ta ka fèt ak plis travay ka kreye pou kominote a, ki se sa li plis bezwen.
Kidonk, yon ti èd te kapab ale yon fason lontan e li te ale yon fason lontan .... leson nan eksperyans sa a pou lòt moun? Kisa nap aprann? E kisa nou ka fè petèt pou ede moun ki nan Florid oswa nan Pòtoriko oswa Houston, ki toujou ap refè apre tanpèt yo, jwenn èd w ap pale a?
Martin: Mwen te aprann ke se pa sèlman, "O, moun jis pa konnen." "Si yo te sèlman wè egzanp sa a, yo ta pran li." Se yon batay politik. Gouvènman an ap depanse lajan epi fè tout kalite ankourajman pou ki moun? Pou kisa? Kòm Lorena te di, pou bati nouvo bilding ki posede pa kapital deyò olye ke pou rezidan aktyèl yo. Nou pa jis ale nan bèl fason nou nan gen sa dwe dominan. Lè bagay sa yo rive tankou sa ki te pase nan Houston, Pòtoriko, sa k ap pase nan tanpèt yo k ap frape nou kounye a nan Carolina yo, ou te oblije mache nan touswit ak estrateji sa a ak Lè sa a, ak sètitid absoli li se yon altènatif. Nou te wè li travay ak mwens pase .1 pousan nan sa ki te depanse nan devlopman lojman an, sa Lorena ak lòt branch yo fè. Men, li pral yon batay politik tou. Mwen vle di, mwen panse ke li konplike nan sa k ap pase nasyonalman ak kèk nan kandida yo ki te parèt epi ki di, "Ase ase. Nou pral aktyèlman pouse pou yon lòt kalite devlopman ekonomik." Mwen panse ke se sèl fason pou fè sa. Nou pa ka jis bèl sou li. Nou dwe kòmanse mande bagay sa yo depi jou tanpèt yo rive.
ZNetwork finanse sèlman atravè jenerozite lektè li yo.
Fè yon don