Seremoni yo pou nouvo Martin Luther King Jr. Memorial nan Washington DC te demare 24 out nan yon evènman ki te faktire kòm Onore lidè mondyal pou lapè. Men, gen kèk nan moun ki onore yo byen lwen kominote pòv yo ak moun ki oprime yo renmen anpil wa a. Omaj bay moun k ap fè lapè a, ki te òganize pa Fondasyon Memorial Nasyonal MLK la, se te sitou yon nwit ki t ap bat bravo pou militè lagè yo, pwofitè antrepriz yo ak mizisyen koopte yo.
Jou lannwit sa a te kòmanse ak gwo pwomès lè MC Andrea Mitchell mansyone briyan diskou anti-lagè Dr King a Beyond Vietnam kòm yon kle pou konprann reyèl Dr King la. E sèten, te gen kèk moman bèl bagay—yon chante Stevie Wonder, yon diskou sou san vyolans pa Anbasadè Sid Afriken an ak yon aparans rapid pa Jesse Jackson kote li te rive krache yon apèl pou "pa etidye lagè ankò."
Men, pifò nan oratè sware yo ak envite onè yo pa t gen rapò ak fè lapè. Youn nan diyitè yo te remèsye nan kòmansman pwogram nan sete Anbasadè Izraelyen Michael Oren, ki reprezante yon peyi ki sèvi ak $3 milya dola pa ane nan presye dola taks ameriken pou komèt krim lagè kont Palestinyen.
Lè sa a, te vini yon parad nan reprezantan ki nan kòporasyon ki vle netwaye imaj yo lè yo te asosye ak Dr King. Premye a te General Motors VP Eric Peterson. Konpayi li a te pran plizyè milya dola nan kès gouvènman an pou kenbe l ap flote, epi li te montre "jenerozite" li nan bay $10 milyon dola taks nou an pou memorial la. Mesye Peterson te bay yon diskou pou rann omaj bay premye manm konsèy nwa konpayi an, Rev. Leon Sullivan. Peterson te deklare ke Prensip Sullivan yo, prensip ki te etabli yon kòd responsablite sosyal pou konpayi k ap travay nan Lafrik di sid, te ede aboli apartheid. Verite a se ke Prensip Sullivan yo te fini yon kouvèti pou kòporasyon ameriken yo—tankou General Motors—pou yo kontinye fè biznis nan Lafrik di sid rasis olye pou yo respekte kanpay entènasyonal dezenvestisman an.
Ansuit te Guy Vikers, prezidan Tommy Hilfiger Corporate Foundation. Malgre ke gwoup la Sweatshop Watch te dwèt Hilfiger pou maltrete travayè yo ak endwi konpayi an nan li yo Sal lawont, kado 6 milyon dola Hilfiger te fè pou memorial la te achte l 'yon moso nan eritaj wa a.
Next sou lis sipòtè antrepriz la se Myrtle Potter nan Medco Health Solutions. Medco se yon konpayi "jesyon pharmaceutique" 60 milya dola ki te goumen kont refòm swen sante e ki te fèk oblije peye gouvènman ameriken an 155 milyon dola pou regle akizasyon fwod yo. Lòt moun ki byenfè kòporasyon yo pou memorial la gen ladan Verizon ki te kraze sendika a, General Electric k ap fè pwofi lagè ak wa Wal-Mart.
Apre liy lan nan shills antrepriz te vin reprezantan komès US Ron Kirk. Yon moun ap mande ki jan sou tè a yon nonm ki pouse politik komès lib ki detwi dwa travayè yo ak ankouraje yon kous anba a te jije yon moun ki fè lapè. Angajman King te pran anvè travayè yo—sonje sipò li bay travayè sanitasyon yo?—te an opozisyon total ak pozisyon pro-kòporasyon Ron Kirk la.
Men, larenn myèl nan aswè a te ansyen Sekretè Deta Madeleine Albright. Li te rejte apèl King te fè pou moralite a kòm limyè k ap gide relasyon entènasyonal nou yo kòm bèl, men lwen mond reyèl la konplèks kote nou gen ènmi nou dwe konfwonte. Sa a se menm diplomat "pratik" ki gen reklamasyon pou fè wont nan je vrè moun k ap fè lapè a se te sipò li nan sanksyon sevè konsa kont Irak ke plis pase 500,000 timoun ki poko gen 5 an te touye. Lè yo te mande sou moralite politik sa a sou televizyon nasyonal, Albright te deklare avèk kalm ke "pri a te vo li" nan batay kont Saddam Hussein.
Madam Albright te bay yon vèsyon modèl King Memorial, ki te prezante pa atis Chinwa kontwovèsyal li menm, Lei Yixin. San envite se te gwoup ki te dirije yon kanpay pou peze Fondasyon an pou chwazi yon atis Afriken-Ameriken, epi sèvi ak granit Ameriken ak travayè Ameriken yo. Olye de sa, Fondasyon an te eseye ekonomize kèk lajan ak yon atis Chinwa ki te itilize materyèl Chinwa ak travayè Chinwa. Gouvènman Chinwa ki te abize dwamoun an, ki te kontan asosyasyon an ak Dr King, te sikre kontra a ak yon don $25 milyon dola. Ak malgre pwomès ekri ke Fondasyon an ta sèvi ak stonemasons lokal yo rasanble memoryal la, travayè Chinwa yo te itilize. Lokal nan zòn Washington nan sendika Bricklayers ak Allied Craftsworkers reklamasyon travayè yo pa te peye jis, epi yo te kenbe peman yo jiskaske yo tounen nan peyi Lachin.
Apre diskou yo ak chante Stevie Wonder la, yo te remèt mikwofòn la bay yon mizisyen Izraelyen Idan Raichel, yon sipòtè grangou nan Lame Izrayelyen an ak yon moun ki te eksprime piblikman apwobasyon pou envazyon Izrayèl la nan Gaza an 2009. Youn mande konbyen lajan gouvènman Izrayèl la te bay Fondasyon an pou jwenn yon plas prin nan peye lajan taks bay lapè.
Men, pa mande fanmi King ki jan yo santi yo konsènan omaj ouvèti papa yo te vann bay pi gwo machandè a. Fanmi an mande dwa pou yo sèvi ak non Wa a—menm nan Memoryal la—e jiskaprezan te resevwa anviwon yon milyon dola. David Garrow, istoryen Inivèsite Cambridge, ki te genyen yon Pri Pulitzer pou biyografi li sou King, te di ke King ta dwe "absoliman scandalize pa konpòtman pwofite pitit li yo.”
Gwo moun k ap fè lapè mondyal jodi a, vrè patizan Doktè King yo, yo pa t ni wè ni evoke. Pa gen okenn mansyone lidè opozisyon Birmani an difikilte Aung San Suu Kyi oswa protagonist yo san vyolans nan Prentan Arab la oswa anviwònman yo opoze yon pwopozisyon tiyo sab goudwon ki soti Kanada rive Texas ki te arete nan Mezon Blanch lan nan menm jou omaj la. Pa mansyone gwoup lapè Etazini yo ap eseye—depi 10 ane kounye a—kanpe lagè terib Bush/Obama an Irak ak Afganistan ak atak abèy nan Pakistan ki te touye anpil sivil.
Doktè King, li te pase lavi l ap preche lanmou enkondisyonèl ak bon redanmsyon san vyolans, kontinye enspire moun atravè lemond k ap ede fòme vizyon li sou yon “ark linivè moral” ki long men ki pliye nan jistis. Gandhi, King, Mandela—gen kèk bagay ki gen anpil valè ki gen eritaj ki fè rezon ak moun k ap riske lavi yo jodi a, nan yon fason san vyolans, pou elimine mal yo nan rasis, povrete, militis ak destriksyon anviwònman an. Omaj Wa a bay moun k ap fè lapè mondyal yo ta dwe rive jwenn yo kòm eritye lejitim eritaj wa a, pa enterè lajan ki te ede peye pou moso granit ki fè mete pòtre li a.
Medea branch fanmi Benjamen yo se kofondatè gwoup dwa moun Global Echanj ak gwoup lapè a CODEPINK.