Cov neeg tawm tsam Feminist hauv National University of Colombia los tawm tsam cov poj niam ua nruj ua tsiv thiab Thawj Tswj Hwm Iván Duque tsoomfwv, thaum lub tebchaws tawm tsam.
Duab los ntawm Sebastian Barros / Shutterstock.com
Cov kev tawm tsam uas tau pib nrog lub teb chaws tawm tsam hu ua Colombia lub hauv paus koom haum rau lub Kaum Ib Hlis 21 txog rau tawm tsam Kev hloov pauv nyiaj laus thiab cov lus cog tseg tawg ntawm kev thaj yeeb nyab xeeb tau txuas ntxiv mus rau ob lub hlis thiab loj hlob mus rau hauv kev tawm tsam tawm tsam tag nrho lub tuam txhab. Thiab cov kev tawm tsam tau txuas ntxiv mus rau xyoo tshiab thiab tsis muaj cov cim qhia tias yuav tsum nres.
Qhov kawg ntawm lub xyoo caum tau zoo li coj ib tug unstoppable lub peb hlis ntuj ntawm txoj cai tis nyob rau hauv Latin America li lwm qhov. Cov 2016 coup nyob rau hauv Brazil uas xaus nrog fascist Jair Bolsonaro nyob rau hauv lub hwj chim, lub 2019 kev tawm tsam hauv Bolivia, tsis tu ncua dov coup nyob rau hauv Venezuela, tag nrho cov showcased lub ruthless US nyob rau hauv pov tseg ntawm sab laug-tis tsoom fwv nyob rau hauv lub cheeb tsam. Txoj cai-tis yeej ntawm lub npov xaiv tsa tau tshwm sim hauv Chile xyoo 2017 thiab hauv Colombia hauv 2018, qhov chaw uas cov neeg xaiv tsa tau tsis lees txais sab laug Gustavo Petro thiab puag Iván Duque, tus neeg tiv thaiv ntawm tus thawj tswj hwm qub Álvaro Uribe Vélez. Tab sis nrog cov nthwv dej tshiab ntawm kev tawm tsam, txoj cai-tis juggernaut tsis tuaj yeem tau ntsib ntau yam kev sib tw.
Hauv Chile, peb lub hlis ntawm kev tawm tsam, tseem mus, tab tom thov kev tawm ntawm Thawj Tswj Hwm Sebastián Piñera thiab kev thim rov qab ntawm ntau txoj cai neoliberal. Txawm hais tias nyob rau hauv lub ntsej muag ntawm tub ceev xwm thiab tub rog siv hluav taws nyob tiv thaiv cov neeg tawm tsam, lawv tsis tau tso tseg.
Ecuador yog lwm qhov xwm txheej tshwj xeeb, uas Lenín Moreno tau khiav los ua tus neeg sib tw uas yuav txuas ntxiv rau sab laug txoj cai, tab sis leej twg tau thim rov qab sai li sai tau thaum muaj hwj chim hauv 2017, suav nrog tshem tawm lub tsev vwm ntawm Julian Assange, uas tam sim no nyob hauv tsev loj cuj UK. Rov qhib qhov drilling hauv Amazon, qhib lub US airbase tshiab hauv Galapagos, tshem tawm cov se ntawm cov neeg nplua nuj, thiab ua ib pob tshiab ntawm International Monetary Fund austerity ntsuas yog txaus los ua rau muaj kev tawm tsam tsis tu ncua. Moreno tsoomfwv tau raug yuam kom sib tham nrog cov neeg tawm tsam thiab tau thim qee qhov kev txwv tsis pub dhau.
Hauv Haiti, kev tawm tsam tau mus dhau ib xyoos. Sparked nyob rau hauv Lub Xya hli ntuj 2018 los ntawm ib tug ntse nce nyob rau hauv cov nqi roj (tib yam lub txim rau Ecuador tawm tsam), lawv tau nthuav mus hu rau tus thawj tswj hwm txoj hauj lwm. Hauv Haiti, raws li kev tawm tsam tau rub tawm, qee lub tebchaws cov tsev neeg tseem ceeb tau koom nrog kev hu xov tooj rau tus thawj tswj hwm txoj haujlwm tawm, uas yuav ua rau nws nyuaj dua los nrhiav txoj cai tawm ntawm kev kub ntxhov.
Hauv Colombia, tom qab yeej qhov kev sib tw hauv xyoo 2018, Thawj Tswj Hwm Duque tej zaum yuav xav tias nws muaj txoj cai tswjfwm txoj cai lij choj, uas hauv Colombia feem ntau suav nrog kev ntsuas kev ua tsov rog tshiab ntxiv rau qhov kev tsis txaus siab ib txwm muaj. Tab sis kev sib txuas nrog kev txiav nyiaj laus nrog kev ntxeev siab rau txoj kev sib haum xeeb tsuas yog nyiag ntau dhau lawm yav tom ntej: Cov tub ntxhais hluas tau koom nrog lub Kaum Ib Hlis 21 kev tawm tsam hauv cov lej loj (qhov kwv yees qis tshaj yog 250,000).
Qhov xwm txheej ntawm kev tawm tsam yog tawm tsam. Tsis yog ib qho kev tawm tsam, cov kev tawm tsam tau cog lus tias yuav nyob mus txog rau thaum kev hloov pauv yeej. Peb tuaj yeem hnov ntau xyoo no los ntawm kev tawm tsam Brazil thiab Bolivia ib yam nkaus.
Hauv plawv ntawm Colombia qhov kev tawm tsam yog qhov teeb meem ntawm kev ua tsov ua rog thiab kev thaj yeeb. Hais tias Colombians yog tsov rog-nqaij yog qhov tsis txaus ntseeg. Tsov rog nyob ntawd uas pib (nyob ntawm seb koj hnub nws li cas) xyoo 1948 lossis 1964 tau muab cov lus qhia rau qhov tsis muaj qhov xaus kev ntaus ntawm tib neeg txoj cai thiab meej mom los ntawm lub xeev. Afro-Colombians tau tsiv tawm ntawm lawv thaj av nyob rau hauv kev npog ntawm kev ua tsov ua rog. Cov neeg hauv paus txawm raug muab pov tseg. Cov koom haum tau smeared li guerrilla fronts thiab lawv cov thawj coj raug tua. Peasants thiab lawv cov av tau fumigated nrog tshuaj tua rog. Narcotraffickers teeb tsa lawv tus kheej nyob rau hauv cov tub rog thiab cov koom haum txawj ntse, tsim lub teb chaws cov khoom siv dav dav tshaj plaws. Cov kws lis haujlwm tau kos npe rau daim ntawv cog lus nrog cov pab tub rog tuag no. Kev ua tsov ua rog tau muab kev tsim kev zam txim rau kev ua phem tshaj plaws, tshwj xeeb tshaj yog "cuav cuav” nyob rau hauv uas cov tub rog tua neeg dawb huv kiag li thiab hnav lawv cov corpses li guerrillas inflate lawv tua cov txheeb cais. Txawm hais tias cov guerrillas, nrog rau lawv cov tub sab thiab ntau zaus raug tua ntawm cov neeg dawb huv, yeej tsis tau nrov rau feem coob, Colombians tau txhawb nqa txoj kev thaj yeeb nyab xeeb thaum muab sijhawm. Thiab Colombians tsis ua siab zoo rau qhov kev ntxeev siab loj ntawm cov txheej txheem kev thaj yeeb yav dhau los, zoo li lub xyoo 1980s, thaum ex-guerrillas nkag mus rau kev nom kev tswv raug tua los ntawm ntau txhiab. Txij xyoo 2016, thaum qhov kev pom zoo kev thaj yeeb nyab xeeb tshiab tau lees paub, txog rau thaum nruab nrab xyoo 2019, Cov Tub Rog Tawm Tsam ntawm Colombia (FARC) suav 138 ntawm lawv ex-guerrillas tua; Ntau tshaj 700 lwm tus neeg tawm tsam raug tua nyob rau tib lub sijhawm, suav nrog ntau dua 100 Cov neeg hauv paus txawm txij li Duque los ua hwj chim hauv 2018.
Thaum kawg ntawm Lub Yim Hli, ib pawg ntawm FARC cov tswvcuab coj los ntawm lawv tus thawj coj sib tham, Iván Márquez, tshaj tawm tias lawv rov qab mus rau hav zoov thiab sib ntaus sib tua. Lawv tau sib cav hais tias kev tua neeg ntawm lawv cov tswv cuab thiab qhov tsis kam ntawm tsoomfwv kom ua raws li lwm yam ntawm cov kev pom zoo tau pom tias tsis muaj lub siab nyiam rau kev thaj yeeb ntawm tsoomfwv. Cov FARCs uas tshaj tawm tias lawv tau tso tseg ntawm qhov kev pom zoo tau raug coj los ua neeg tsis ncaj ncees: Tsoomfwv sau tias lawv ua pawg neeg txhaum cai. Kev foob pob hluav taws (kev ntsuas kev ua tsov rog tsis yog thawj qhov kev rov qab los ntawm kev cuam tshuam nrog "cov neeg ua phem") sai sai. Thaum muaj kev foob pob (tseem nyob rau lub Yim Hli) los ntawm Colombian huab cua ntawm ib qho ntawm cov pab pawg neeg siab phem no hauv Caquetá tua yim tus menyuam yaus thiab Duque. sau tias Nws yog "kev tawm tswv yim, ua tib zoo, tsis muaj tseeb, thiab nruj," nws tau txais tos nrog ntau qhov tsim nyog rau pej xeem thuam. Duque tau tsim kom xa cov kev ua tsov rog zoo ib yam li ib txwm muaj, tsuas yog tam sim no nyob rau hauv tus chij ntawm kev thaj yeeb nyab xeeb, nws cov neeg raug tsim txom tau sau npe ua txhaum cai es tsis yog guerrillas.
Kev ua tsov rog nyob mus ib txhis muaj txiaj ntsig zoo rau qee yam: cov hauv caj npab thiab kev lag luam kev nyab xeeb tshwj xeeb, thiab cov neeg uas xav ua txhaum cai raws li kev ua tsov rog. Tab sis txawm hais tias muaj ntau yam txiaj ntsig ntawm kev ua tsov ua rog nyob mus ib txhis rau cov neeg tseem ceeb, kev ua haujlwm zoo kuj ua rau muaj zog txaus. Thaum Duque tus kws cob qhia Álvaro Uribe Vélez tau raug xaiv tsa thawj tswj hwm hauv 2002 thiab 2006, nws tau nrog cov lus cog tseg ntawm qhov qub-ntawm kev thaj yeeb-los ntawm kev txiav txim siab yeej ntawm cov tub rog. Hloov chaw, nws tau xa narco-paramilitarism, qhov tsis zoo, thiab, ze li ntawm, kev tsov rog hauv cheeb tsam nrog Ecuador thiab Venezuela.
Ib qho ntawm Uribe txoj kev ua thaum ntxov yog los sib tham txog kev sib haum xeeb nrog cov tub rog. Txij li thaum cov paramilitaries yog lub xeev-rov qab, koom ua ke, thiab ua tub rog, qhov no yog kev sib tham ntawm tsoomfwv nrog nws tus kheej. Tab sis thaum qee tus thawj coj tub rog tau pib hais tawm rau pej xeem txog lawv txoj kev sib raug zoo nrog lub xeev thiab cov koom haum thoob ntiaj teb, lawv pom lawv tus kheej raug xa mus rau Tebchaws Meskas Thaum lub sijhawm, qhov kev thuam thuam tau muab lub npe - "para-política." Tab sis rau qee tus neeg tshawb nrhiav, nws tau zoo dua-lub sijhawm "para-Uribismo ua” Paramilitary commander Salvatore Mancuso - uas muaj lub siab ntev los tham txog qhov Chiquita txiv tsawb corporation thiab leej twg yog pom meej tias yuav rov qab mus rau Colombia Qee lub sij hawm sai sai - tsuas yog lub npe zoo tshaj plaws. Ntau leej lwm tus tau pom tias kev ua tub rog ua rau ib tug considerably shortened lifespan. Uribe, tus kav nroog ntawm Medellín thiab tus tswv xeev ntawm Antioquia thaum lub caij ntuj sov ntawm cov cartels, muaj npe nyob rau hauv ntau cov ntaub ntawv raug cai raws li nyob ze rau ob tus narcotraffickers thiab paramilitaries. Cov pov thawj tseem tuaj, raws li lub tsev hais plaub, tam sim no sim Uribe tus tij laug, kom ze rau tus txiv neej nws tus kheej.
Tom qab thawj puag ncig ntawm "Uribismo," nws yog lub sijhawm sim ua kom muaj kev thaj yeeb nyab xeeb. Kev ntxeev siab ntawm cov txheej txheem ntawd, pib nyob rau hauv 2012, thiab tus thawj tswj hwm tshiab Duque cov lus cog tseg ntawm lwm lub xyoo caum ntawm "Uribismo," yog ib qho kev txhawb zog ntawm kev tawm tsam tsis ntev los no.
Uribismo entangles kev ua tsov ua rog tsis kawg nrog austerity thiab tsis sib xws. Hauv ib tsis ntev los no Gallup chaw xaiv, 52 feem pua ntawm Colombians tshawb fawb hais tias qhov sib txawv ntawm cov neeg nplua nuj thiab cov neeg pluag tau nce hauv tsib xyoos dhau los; 45 feem pua tau tawm tsam kom them zaub mov hauv 12 lub hlis dhau los; thiab 43 feem pua tsis muaj nyiaj rau vaj tse. Cov tub rog kev sib raug zoo uas feem ntau sib ntaus sib tua rau kev sib raug zoo thiab kev sib txig sib luag - cov koom haum koom siab thiab sab laug-tis nom tswv - tau ib txwm ua rau dab phem li proto-guerrillas. Nrog tsoomfwv tshaj tawm kev ua tsov ua rog - thiab nrog cov kiv cua loj - tib neeg xav tau txoj kev ywj pheej los ua kev xav tau nyiaj txiag yam tsis tau ua raws li kev ua tsov rog hauv zej zog.
Tab sis thaum ntsib kev tawm tsam thaum lub Kaum Ib Hlis 21, tsoomfwv tau ncaj qha mus rau cov cuab yeej ua tsov rog qias neeg, tua tus neeg tawm tsam 18-xyoo-laus Dilan Cruz thaum Lub Kaum Ib Hlis 25, tau txwv txoj cai txwv, ntes ntau tshaj 1,000 tus neeg, thiab tsim "nce, "lub sijhawm sim siv cov neeg sawv cev provocateurs los ua kev ua tsis raug cai thiab tsis raug cai los muab cov ntsiab lus rau kev tsim txom hauv lub xeev. Cov nom tswv kuj tau sim thov tias Venezuela thiab Russia (tau kawg) yog tom qab kev tawm tsam.
Ib feem ntawm cov cuab yeej ua tsov rog qias neeg yog kev sib tham, thiab tsoom fwv tau ua li ntawd nrog National Strike Committee. Tsis muaj kev cia siab tias qhov kev tawm tsam yuav dhau mus rau lawv tus kheej thiab txhua qhov kev pom zoo tuaj yeem poob qis thaum cov lej poob qis, tsoomfwv tab tom ua rau muaj peev xwm txo qis qee qhov kev thov nyiaj txiag. Lub caij no, cov neeg sib tham tau raug hem los ntawm cov pab pawg tub rog, thiab lwm qhov ntxa loj ntawm cov neeg tua neeg uas yog tub rog "qhov tsis zoo" tau unearthed. Uribismo tau wormed nws txoj kev mus rau txhua tus qauv ntawm lub xeev: kev hloov tiag tiag yuav tsum tau sib sib zog nqus. Los ntawm kev tsis tso tseg yooj yim, cov neeg tawm tsam tau qhia txoj hauv kev. Cov kev tawm tsam no tuaj yeem yog qhov tawg ntawm phab ntsa ntawm fascism uas zoo li tau tshwm sim txhua qhov chaw hauv kaum xyoo dhau los.
Tsab ntawv xov xwm no tau tsim los ntawm Globetrotter, ib qhov phiaj xwm ntawm lub koom haum Independent Media Institute.
Justin Podur yog tus kws sau ntawv hauv Toronto thiab tus kws sau ntawv ntawm Globetrotter, ib qhov project ntawm Independent Media Institute. Koj tuaj yeem pom nws ntawm nws lub vev xaib ntawm podur.org thiab ntawm Twitter @justinpodur. Nws qhia hauv York University hauv Kws Qhia Ntawv ntawm Environmental Studies. Nws yog tus sau phau ntawv tshiab Siegebreakers.
ZNetwork tau txais nyiaj tsuas yog los ntawm kev ua siab zoo ntawm nws cov neeg nyeem.
Pab Nyiaj