GM: Ntawm no hauv Tucson, Arizona, peb tab tom hnov cov teebmeem ntawm Thawj Tswj Hwm
Bush txoj kev xa tawm lub caij ntuj sov dhau los ntawm National Guard cov tub rog
mus rau marshal US ciam teb. Bush kuj tau hu rau 18,000 tus neeg sawv cev ntawm
Lub Border Patrol yuav tsum nyob rau hauv 2008. Koj pom dab tsi raws li lub
kev xav thiab ramifications ntawm ib tug heev militarized ciam teb?
ZINN: Kuv xav tias lub hom phiaj tseem ceeb tsis yog ntau kom cov neeg los ntawm
hla ciam teb—lawv yeej yuav nrhiav ib txoj hauv kev ua li ntawd—tab sis
tsim kom muaj huab cua nyob rau hauv lub teb chaws uas yog viciously nationalism,
xenophobic, thiab hostile rau neeg txawv ntawm txhua yam. Los ntawm kev tsim kev ntshai
ntawm cov neeg nyob rau sab nraud ntawm ciam teb, nws muab rau tsoomfwv
tswj hwm nws tus kheej ntau dua.
Muaj ntau qhov sib txawv ntawm tsoomfwv txoj cai ciam teb
thiab kev ntxub ntxaug lwm haiv neeg thiab kev tsim txom ntawm Mev thiab
Asmeskas Suav thoob plaws hauv lub xyoo 19th thiab thaum ntxov 20th centuries.
Dab tsi tuaj yeem kos los ntawm qhov no?
Qhov xaus ntawm keeb kwm no yog tias peb muaj kev lag luam
uas pom tib neeg yog cov cuab yeej siv thaum nws muaj txiaj ntsig,
muab pov tseg thaum nws tsis muaj txiaj ntsig ntxiv lawm. Suav tau
zoo siab txais tos los muab cov neeg ua haujlwm pheej yig ntawm txoj kev tsheb ciav hlau transcontinental,
tab sis tom qab ntawd lawv tsis xav tau. Tsim hostility tawm tsam lawv tig
kev saib xyuas ntawm cov neeg ua haujlwm dawb deb ntawm lawv tus kheej exploiters thiab
tawm tsam "lwm tus." Qhov no tau yog cov cuab yeej siv keeb kwm
siv los ntawm cov tuam txhab lag luam los faib cov chav ua haujlwm. Tib yam
ua haujlwm niaj hnub no nrog cov neeg Mev thiab lwm cov neeg tsiv teb tsaws chaw.
Koj tau hais thiab sau txog qhov kev paub tseem ceeb npaum li cas
ntawm keeb kwm yog thiab hais txog yuav ua li cas nws yog ib qho tseem ceeb txaus siab ntawm tsoom fwv
kom tib neeg nyob rau hauv lub xeev ntawm "keeb kwm amnesia." Yuav
koj piav?
Thaum tib neeg tsis paub lawv keeb kwm - thiab kuv tsis yog
hais txog kev huv, haiv neeg keeb kwm uas peb tau txais
tsev kawm ntawv thiab hauv xov xwm-lawv raug dag tau yooj yim. Thaum lub
Thawj Tswj Hwm hais rau lub teb chaws peb yuav tsum mus ua rog rau kev ywj pheej lossis kev ywj pheej
los yog vim peb raug hem, ib tsoom pej xeem tsis paub txog
keeb kwm tsis muaj txoj hauv kev los tshawb xyuas qhov no. Tab sis yog tias tib neeg paub txog
keeb kwm ntawm tus thawj tswj hwm kev dag ntxias kom lub teb chaws ua tsov rog, lawv
yuav tsis mus, lawv yuav skeptical heev. Yog lawv paub keeb kwm
lawv yuav paub tias Thawj Tswj Hwm James Polk ua txuj ua nws ua
tsov rog ntawm Mexico vim muaj kev sib tsoo ntawm ciam teb xyoo 1846 thiab qhov ntawd
nws coj kev vam meej mus rau Mexicans. Lawv yuav nkag siab
hais tias nws dag txog nws qhov tseeb motive, uas yog yuav luag
ib nrab ntawm Mexican av. Yog lawv paub keeb kwm lawv yuav nco ntsoov qhov ntawd
Tebchaws Asmeskas tau mus rau Tebchaws Cuba hauv xyoo 1898, thov kom tso cov Cubans
thiab tom qab ntawd ua rau Cuba ua lub koom txoos virtual ntawm Tebchaws Meskas. Lawv yuav
paub tias Thawj Tswj Hwm McKinley dag txog nws lub hom phiaj tiag tiag kom mus
mus rau Philippines thiab Woodrow Wilson dag txog Ntiaj Teb Tsov Rog I thiab
Lyndon Johnson tau dag txog Gulf of Tonkin kom tau US
mus rau Nyab Laj Tsov Rog.
Yuav ua li cas
Peb tuaj yeem nkag siab los ntawm kev tshawb fawb keeb kwm, psychology, thiab anthropology
hais txog tib neeg qhov xwm txheej thiab cov xwm txheej ntawm kev ua tsov ua rog?
Ib qho kev ntseeg, uas koj pom txhua lub sijhawm, yog kev tsov kev rog yog qhov
qhov tshwm sim ntawm "tib neeg xwm txheej." Tab sis tsis muaj pov thawj rau
qhov no hauv genetics lossis anthropology lossis psychology. Cov pov thawj nkaus xwb
muab yog tias peb ib txwm muaj kev tsov kev rog. Muaj tseeb, tab sis koj tuaj yeem hais tus
tib yam hais txog kev ua cev qhev lossis ib lub koom haum uas tau kav ntev.
Nws yog ib txoj hauv kev zam kom tsis txhob muaj kev ua tsov ua rog, kev ua cev qhev, thiab lwm yam
phenomena tsis yog ntuj, tab sis tsim los ntawm tib neeg beings nyob rau hauv tej yam
kev raug mob. Yog kev tsov kev rog yog qhov tshwm sim ntawm tib neeg qhov nws yuav
tsis tsim nyog rau tsoom fwv ua hauj lwm kom strenuously mus tsa
lawv cov pejxeem rau tsov rog. Tib neeg yuav maj mus tua. Tab sis qhov ntawd yog
tsis yog li cas. Tsoom fwv yuav tsum dag cov pej xeem, siv loj
nyiaj propaganda kom yaum cov neeg mus ua rog, ntxias cov hluas
cov neeg ua hauj lwm hauv chav kawm ua tub rog nyob rau hauv kev cia siab ntawm kev zoo dua
lawv lub neej. Yog tsis muaj qhov txaus, tsoom fwv yuav tsum
coerce cov hluas, tsim lawv, thiab hem lawv hauv tsev loj cuj yog tias lawv
txhob koom.
Kuv tuaj yeem qhia koj los ntawm kuv tus kheej qhov kev paub hauv Air Force hauv ntiaj teb
Tsov Rog II, kuv cov phooj ywg pab pawg tsis nyiam ua tsov rog. Lawv yog
yaum lawv tau ua ib yam dab tsi zoo hauv kev tawm tsam fascism, uas
qhov no yog tsov rog xwb. Koj tuaj yeem pom hauv Nyab Laj Tsov Rog li cas, ib zaug cov tub rog
pom los ntawm kev tshaj tawm ntawm tsoomfwv, ntau ntawm lawv tig
tawm tsam tsov rog.
Koj tau qhia kev hwm thiab kev ris txiaj rau cov neeg ua yeeb yam thaum lub sijhawm
lub sij hawm ntawm kev ua tsov ua rog thiab kev tawm tsam nrov. Koj puas yuav tham txog qhov tseem ceeb
ntawm cov kws ua yeeb yam hauv lub sijhawm muaj kev kub ntxhov hauv pej xeem?
Cov kws ua yeeb yam muaj lub luag haujlwm tshwj xeeb hauv kev sib raug zoo-lawv qiv kev mob siab rau,
paj huam, lom zem rau lub hauv paus ntsiab lus ntawm kev txav espouses. Lawv txhim kho
lub zog ntawm kev sib raug zoo, uas xav tau txhua lub zog ntxiv
nws muaj peev xwm mus sib tw rau lub hwj chim ntawm cov tub ceev xwm.
Koj tau sau thiab hais txog qhov tseem ceeb ntawm pej xeem
kev tsis mloog lus. Dab tsi pragmatic thiab kev ncaj ncees sib cav koj yuav hais,
ob qho tib si rau activists thiab pej xeem, hais txog kev cai lij choj ntawm pej xeem
disobedience nyob rau hauv lub ntsej muag ntawm kev cai lij choj tsis ncaj ncees?
Nws yog ib qho tseem ceeb kom paub tias txoj cai tsis yog los ntawm ib tug los saum ntuj los
yog, nws tsis dawb huv; txoj cai yog tsim los ntawm cov neeg uas khiav lub
zej zog thiab lawv ua txoj cai los pab lawv tus kheej nyiam. Txawm
yog tias muaj cov koom haum sawv cev ntawm tsoomfwv hauv Tebchaws Meskas,
cov no tsis yog sawv cev ntawm cov neeg tiag tiag, tab sis ua haujlwm rau
kev nyiam ntawm cov neeg tseem ceeb. Yog li nws tsis txaus los qhia rau tib neeg,
"Mus dhau ntawm cov channel tsis tu ncua" vim tias cov channel no
raug tswj raws li txoj hauv kev los thaiv kev hloov pauv radical. Qhov ntawd yog
yog vim li cas pej xeem tsis mloog lus thiaj tsim nyog—kom ua kom tiav
kev cai ntawm kev cai ywj pheej. Yog tsis muaj pej xeem tsis mloog lus, peb nyob
txoj kev hlub tshua ntawm cov neeg nyob hauv lub hwj chim uas tsim txoj cai, ua raws li txoj cai,
thiab txiav txim siab seb yuav siv txoj cai twg.
cov
cov lus nug tseem ceeb los nug txog ib txoj cai lossis kev nqis tes ua tsis yog
puas yog txoj cai, tab sis puas yog? Muaj qhov txawv ntawm txoj cai thiab
kev ncaj ncees thiab kev ncaj ncees tseem ceeb dua. Thaum txoj cai ua kev ncaj ncees,
nws yuav mloog tau, thaum nws tsis ua, nws tsis tsim nyog mloog lus.
Nrog kev rov tshwm sim ntawm pab pawg zoo li Cov Tub Ntxhais Kawm rau Kev ywj pheej
Society [SDS], koj pom dab tsi yog qhov kev taw qhia tshiab rau cov tub ntxhais kawm kev koom tes
hauv kev tawm tsam?
Nov yog lub sijhawm hauv keeb kwm thaum cov tub ntxhais kawm, uas kuv ntseeg tias yog ib txwm muaj
idealistic thiab npaj los ua ib qho laj thawj, yuav tsum tau npaj.
Cov teeb meem yog teeb meem ntawm txoj sia thiab kev tuag rau cov hluas. Yuav
lawv yuav tsum mus ua rog? Lub teb chaws yuav nyiaj txiag monopolized
los ntawm 1 feem pua ntawm cov neeg? Lawv puas yuav nyob hauv ib haiv neeg uas
lawv muaj peev xwm txaus siab rau, ib haiv neeg uas tsis ua tsov rog rau lwm tus
neeg, uas saib xyuas tib neeg xav tau kev pab?
Qhov kev pom zoo li cas koj yuav qhia rau cov neeg ua haujlwm hauv kev yug me nyuam
kev ncaj ncees txav?
Cov lus nug tseem ceeb yog txoj cai ntawm cov poj niam los tswj lawv tus kheej
lub cev thiab qhov tseeb tias cov tub ceev xwm sab nraud tsis muaj txoj cai ncaj ncees
qhia cov poj niam yuav ua li cas rau lawv cov menyuam lossis lawv cov menyuam hauv plab.
Thaum lub tebchaws ywj pheej txwv tsis pub tus poj niam txiav txim siab
txog nws tus kheej lub neej, nws ua zoo li lub xeev totalitarian.
Yuav ua li cas koj pom txoj kev txav mus rau hauv av hauv kev lag luam
kheej kheej?
Economic kev ywj pheej tsuas tuaj yeem los ntawm lub koom haum thiab tawm tsam
ntawm cov neeg tawm tsam tuam txhab thiab tsoomfwv lub zog. Cov neeg ua haujlwm nce a
ntsuas kev lag luam kev ywj pheej thaum lawv tsim ib lub koomhaum thiab kev sib tw
lub zog ntawm lub tuam txhab los txiav txim lawv cov sij hawm thiab cov nyiaj ua haujlwm
thiab tej yam kev mob ua haujlwm. Thaum cov neeg siv khoom txwv tsis pub cov khoom lag luam ua tiav
lawv tab tom tsim kev ywj pheej hauv kev lag luam.
Kev tswj hwm kev lag luam los ntawm cov neeg nplua nuj tsuas tuaj yeem nyob ntev li ntawd
raws li neeg mloog. Thaum lawv tsis mloog lus, thaum lawv tsis kam ua haujlwm—los yog
tsis kam yuav - cov tuam txhab muaj zog tshaj plaws ua tsis muaj kev pab.
Koj yuav hais li cas rau cov uas qee zaum hu ua
cov neeg tseem ceeb intelligentsia txog lawv lub luag haujlwm ntawm ntau dua
qib?
Nws yog ib qho tseem ceeb rau cov neeg hauv kev kawm txuj ci lossis hauv kev tshawb fawb
los yog hauv kev ua yeeb yam kom nkag siab tias lawv muaj hmoo kom muaj qhov tseeb
degree ntawm kev ywj pheej, uas cov neeg feem coob tawm tsam kom ua neej nyob
tsis muaj. Lawv kuj yuav tsum nkag siab tias yog lawv siv
txoj kev ywj pheej no los tsim kom muaj kev ncaj ncees, tawm tsam kev ua tsov ua rog thiab militarism,
lawv yeej muaj tseeb rau qhov zoo tshaj plaws ntawm lawv txoj haujlwm, mus rau qhov loj tshaj
cov kws sau paj lug, cov kws sau ntawv zoo tshaj plaws, cov kws tshawb fawb loj tshaj plaws.
Koj xav li cas yog lub peev xwm ntawm cov neeg tso lawv tus kheej
los ntawm kev quab yuam loj thiab tsis muaj ntaub ntawv?
Qhov no yog ib qho kev pom tseem ceeb, uas peb nqus cov propaganda ntawm cov
leej twg tswj lub zej zog thiab internalize lub tswv yim uas khaws cov xwm txheej
qho. Keeb kwm tseem ceeb hauv kev qhia cov sij hawm yav dhau los thaum tib neeg
tau tawg tawm ntawm daim ntawv cog lus ntawm cov tswv yim tsim thiab pib ua
xav ntawm lawv tus kheej, thiab raws li ib tug tshwm sim ntawm ywj siab xav rebelled
tawm tsam cov xwm txheej ntawm lawv lub neej.
Gabriel
M. Schivone yog tus kws sau paj huam
hnub
Tshaj rov qab
Phau ntawv xov xwm ntawm University of Arizona (qhov twg
qhov kev xam phaj no kuj tshwm sim). Nws yog ib tug tswv cuab ntawm Cov Tub Kawm Ntawv rau Kev Loj Hlob
Txoj Cai, SDS, thiab Cov Tub Kawm Ntawv rau Kev Ncaj Ncees Lub Hom Phiaj Scholarship.