Tsoomfwv New Zealand yuav tsum raug tso tseg. Hauv tsev thiab txawv teb chaws.
Thaum lub Cuaj Hlis 14 xyoo no, tsoomfwv New Zealand thiab peb lwm tsoomfwv (Canada, Tebchaws Asmeskas thiab Australia) tau qhia txog qhov tsis txaus ntseeg uas yog tib lub xeev los pov npav tawm tsam kev lees paub ntawm United Nations Tshaj Tawm Txog Txoj Cai ntawm Cov Neeg Hauv Tebchaws. Hnub Friday, nws tshaj tawm nws qhov kev xaiv tsa rau United Nations (UN) Human Rights Council, rau lub sijhawm 2009-2012. Cov lus tshaj tawm tuaj txog thaum kawg ntawm lub limtiam uas tsis txaus ntseeg uas cov neeg tawm tsam kev ywj pheej ntawm Maori, ib puag ncig, thiab lwm tus neeg tawm tsam tau raug ntes nyob rau hauv ib qho tseem ceeb ntawm Tub Ceev Xwm raids thoob plaws lub tebchaws, raws li tsab cai lij choj txwv tsis pub ua phem tom qab 9/11, thiab qhov chaw ua tub rog. tub ceev xwm tau ntes thiab ua phem rau cov zej zog Tuhoe Maori ntawm Ruatoki thiab Taneatua, hauv thaj tsam "Bay of Plenty" nyob rau sab hnub tuaj ntawm North Island. Qee 15% ntawm Aotearoa / New Zealand cov pej xeem ntawm tsuas yog 4 lab yog Maori. Ruatoki Maori hais tias ntawm ntau lwm qhov kev npau taws, tub ceev xwm tub ceev xwm hauv dub commando iav ua rau cov me nyuam raug mob los ntawm kev tshawb xyuas cov tsheb npav hauv tsev kawm ntawv.
Kom meej meej Helen Clark lub supposedly central-sab laug Labor Party-coj nom tswv kev ywj pheej tsis muaj kev txaj muag. Maori Party Minister of Parliament thiab tus thawj coj Dr Pita Sharples tau hais tias qhov kev tawm tsam tau coj kev sib raug zoo hauv tebchaws New Zealand rov qab 100 xyoo. Ntau tus pom zoo, thaum muaj kev ntxub ntxaug tawm tsam Maori kev xav tau ntws tawm hauv lub tebchaws cov xov xwm. Lub caij no, tus kws tshaj lij Tuhoe Maori tus thawj tswj hwm, tus neeg ua haujlwm hauv zej zog, thiab tus kws kos duab, Tame Iti, nws tus xeeb ntxwv Rawiri, thiab 15 lwm tus tau raug ntes. Feem ntau tau raug tsis kam lees thiab nyob hauv tsev kaw neeg. Cov neeg ua haujlwm hauv tsev thiab chaw ua haujlwm raug tua, tshawb nrhiav lossis mus xyuas los ntawm tub ceev xwm hauv ntau lub chaw, ntawm kev mus nuv ntses loj tawm tsam cov uas yuav tawm tsam qhov xwm txheej. Kev tawm tsam tawm tsam kev tawm tsam, thiab kev txhawb nqa ntawm cov neeg raug tsim txom, tau teeb tsa hauv ntau lub nroog thiab cov nroog thoob plaws New Zealand, nrog rau 1500 tus neeg zoo siab tig tawm hauv me me, feem ntau Maori East Coast nroog ntawm Whakatane qhov twg Tame Iti raug ntes ntawm phom phom kawg hnub Monday. Cov ntawv pov thawj suav nrog: โNws taonga te mokopuna [peb cov menyuam yog cov khoom muaj nqis]โ, โPeb tsis yog cov neeg phem, peb tau raug hemโ thiab โTsis txhob taw phom rau kuv! Kuv nyob qis dua 5โ. Kev tawm tsam kev sib koom siab tau tshwm sim hauv Australia, Lub Tebchaws Yelemees thiab lwm lub tebchaws. Ntau dua yog npaj.
Lub xeev New Zealand, tsim raws li nws yog nyob rau ntawm kev tshem tawm ntawm Maori thiab txuas ntxiv colonization ntawm Maori thaj av, lub neej thiab cov peev txheej tau ib txwm sib npaug ntawm Maori kev tawm tsam thiab kev tawm tsam kev tawm tsam nrog kev tawm tsam, kev tawm tsam thiab kev ua phem. Tej zaum tshwj xeeb yog li ntawd hauv Tuhoe thaj chaw, rau leej twg qhov no tseem yog lwm nthwv dej tiag tiag ntawm kev ua tub rog thiab kev ua haujlwm.
Yuav luag ib puas xyoo dhau los, xyoo 1916, Tuhoe kev sib hais haum ntawm Maungapohatu nyob rau hauv hav zoov-clad Urewera ranges, ib tug pacifist, kev cai dab qhuas zej zog, raug raided los ntawm armed constabulary ib yam li Ruatoki raug raided hnub Monday los ntawm dab tsi ib txhia hu ua "ninja. tub rogโ ntawm tub ceev xwm. Tom qab ntawd, ob tug txiv neej raug tua tuag thiab cov seem tau raug kaw hauv tsev loj cuj, "ua txhaum ntawm kev coj ncaj ncees tawm tsam". Tsoom fwv ua tsis tiav tau sim liam Tuhoe tus thawj coj Rua Kenana nrog kev tawm tsam.
Maungapohatu qhov kev ua txhaum cai yog tsis kam koom nrog Tsov Rog Ntiaj Teb Zaum Ib. Tom qab ntawd, lawv hu nws "sedition" thiab "treason". Tam sim no, Maori tiv thaiv tau raug hu ua 'kev ua phem'. Raws li lwm qhov, 9/11 tau muab tag nrho cov ntsiab lus tshiab rau kev soj ntsuam ntawm kev tsis pom zoo hauv tsev. Nrog rau Kev Tsov Rog Txias dhau lawm, lub xeev cov koom haum kev ruaj ntseg hauv New Zealand thiab lwm qhov, suav nrog tub ceev xwm, yuav tsum tau nrhiav cov yeeb ncuab tshiab nyob rau hauv kom pom tseeb lawv cov peev nyiaj thiab lub zog. Txawm li cas los xij nyob rau hauv lub xeev colonial-settler xws li New Zealand, Canada, Australia thiab Tebchaws Meskas, cov yeeb ncuab tshiab feem ntau yog cov yeeb ncuab qub รขโฌ" Cov Neeg Qhab Asmeskas uas tau dim ntau tiam neeg ntawm txoj cai genocidal, thiab leej twg tseem lees paub lawv cov cai tseem ceeb rau tus kheej. kev txiav txim siab. Tsim thiab txhawb nqa kev nyab xeeb ntawm kev ntshai yog rau cov txiaj ntsig ntawm cov neeg nyob hauv New Zealand uas xav tau yooj yim tsis nco qab qee qhov hometruths txog lub hauv paus rau New Zealand lub xeev kev noj qab haus huv ntau-vaunted. Ntxoov ntxoo thiab txoj hauj lwm colonial. Tej zaum peb yuav zoo nyob hauv lub xyoo pua 21st, tab sis kev ua nom ua tswv ciaj sia thiab ncaws pob.
Tsoom Fwv Teb Chaws Ua Haujlwm yav dhau los tau tsim cov kev hloov pauv kev lag luam dawb tshaj plaws hauv txhua lub tebchaws OECD hauv xyoo 1980s, uas tau hloov pauv Aotearoa / New Zealand rau hauv qhov chaw ua si peev rau cov tuam txhab hla tebchaws uas feem ntau yuav cov khoom ntiag tug qub hauv xeev ntawm cov nqi muag khoom. Cov nqi kev sib raug zoo tau siab, thiab lub teb chaws Maori thiab Pacific Island cov zej zog tau cuam tshuam ib feem ntawm qhov cuam tshuam tsis zoo. Tab sis rau ntau tus Maori qhov no tuaj tsis muaj dab tsi tshiab. Ntau tus Maori pom kev lag luam, kev lag luam ntiag tug thiab kev tswj hwm kev tswj hwm raws li lwm nthwv dej ntawm colonization; ntxiv appropriation thiab commodification ntawm lawv cov av thiab cov peev txheej. Ua ntej corporatization thiab privatization, cov no tau raug nyiag los ntawm Maori. Qee qhov kev sib tw muaj zog tshaj plaws rau kev hloov pauv nyiaj txiag tau los ntawm Maori, los ntawm kev sib tw kev cai lij choj, kev ua ncaj ncees thiab lwm txoj hauv kev.
Kev tawm tswv yim txog tub ceev xwm kev tawm tsam, tsis ntev los no sau ntawv hauv lub teb chaws cov ntawv xov xwm loj tshaj plaws txhua hnub, New Zealand Herald yog qhov tseem ceeb:
"Thaum tub ceev xwm hauv lwm lub teb chaws foil cov phiaj xwm pom kev ua phem, lawv feem ntau ua ntsiag to thiab tsis sib xws lawv sai sai muab rau pej xeem txog qhov tsim nyog ntawm qhov lawv tau tshawb pom. Tub ceev xwm New Zealand lub lim tiam no tsis tau ua.
Lawv swoop nyob rau hauv ib tug tsis txaus ntseeg camp nyob rau hauv lub Ureweras thiab lub tsev ntawm activists nyob rau hauv ob peb ua tau ua li no conspicuously hais tias cov xov xwm koob yees duab muaj peev xwm ntes tau ib co ntawm nws. Tab sis thaum nws los piav txog qhov kev tawm tsam, Tub Ceev Xwm Tus Thawj Kav Tebchaws Howard Broad tau pom nyob rau hauv qhov kawg. Ntau hnub dhau los, thaum tus neeg raug ntes raug coj mus rau hauv tsev hais plaub, cov kws txiav txim plaub kuj tau kaw qhov rooj.
Yog li ntawd lub tebchaws tseem nyob hauv qhov tsaus ntuj kawg ntawm ib lub lim tiam uas nws txoj kev ntseeg siab hauv nws txoj kev ruaj ntseg sab hauv, thiab hauv nws cov tub ceev xwm thiab txoj cai, tau raug sim. " (20 Lub Kaum Hli 2007).
Cov ntawv xov xwm Herald tau taw qhia tias cov neeg uas tab tom sib cav tias qhov no yog qhov xwm txheej ntawm tub ceev xwm loj tshaj tuaj yeem tau txais kev txhawb nqa los ntawm qhov tseeb tias txog tam sim no, cov nqi them rau 18 tus neeg raug ntes tau tag nrho raws li Txoj Cai Arms, tsis yog Txoj Cai Tiv Thaiv Kev Ua Phem. Tab sis cov xov xwm thoob plaws hauv New Zealand tau luam tawm tsis zoo thoob plaws ntiaj teb tshaj tawm tias muaj "Maori terror camps" รขโฌ" txawm hais tias tam sim no muaj coob tus neeg nug qee cov lus nug nyuaj txog kev ua haujlwm, thiab qhov xwm txheej ntawm tub ceev xwm kev txawj ntse tom qab tag nrho. . Ntau tus neeg hauv Ureweras muaj riam phom. Tuhoe xav txog hav zoov lawv cov pob tawb zaub mov, thiab tua npua thiab mos lwj.
Muaj kev cuam tshuam kev xav thiab kev coj noj coj ua nyob rau hauv ib feem ntawm New Zealand tub ceev xwm uas nquag sib luag cov kev sib tw rau kev tswj hwm kev nom kev tswv thiab kev lag luam nrog kev ua txhaum cai. Thaum lawv cov haujlwm cuam tshuam txog kev siv tshuaj yeeb thiab lwm yam, tub ceev xwm Lub Chaw Haujlwm Saib Xyuas Kev Ua Phem Txhaum Cai (CIS) kuj tseem saib xyuas kev ua nom ua tswv uas tub ceev xwm xav tias yuav cuam tshuam txog kev ua txhaum cai lij choj, txawm tias qhov kev ua ub no raug ntsuas li cas yog leej twg xav tau.
Cov kev pabcuam ua haujlwm saib xyuas zoo ib yam rau New Zealand Security Intelligence Service (NZSIS) thiab muaj kev sib txuas lus zoo ntawm lawv. Tau ntau xyoo, CIS tau pom meej meej rau nws tus kheej txoj cai dav dav los sau cov ntaub ntawv ntawm tib neeg raws li lawv txoj kev ntseeg thiab kev khuv leej, thiab kev xav tsim los ntawm tub ceev xwm txawj ntse. Lawv txoj haujlwm hauv cheeb tsam no zoo li muaj ntau yam nrog rau kev nom kev tswv hauv tub ceev xwm tub ceev xwm nyob rau lwm qhov hauv ntiaj teb uas niaj hnub saib xyuas, thab plaub thiab ua txhaum cai nom tswv tswj hwm thiab cov haujlwm.
Los ntawm kev pom ntau pab pawg thiab cov tib neeg muaj kev txaus siab txaus los ua txhaum kev ua txhaum cai raws li lawv txoj kev xav txog kev nom kev tswv thiab kev koom tes, CIS tau pab txhawb rau kev ua txhaum cai ntawm kev tsis sib haum xeeb hauv New Zealand. Txawm li cas los xij cov ntaub ntawv tau pub rau hauv lub lim lossis cov ncej xws li tsim los ntawm tub ceev xwm kev txawj ntse hauv kev cuam tshuam txog kev ua nom ua tswv, inevitably tau twisted thiab manipulated txhua txoj kev. Nyob rau hauv tas li ntawd, qhov no txhawb cov tub ceev xwm pem hauv ntej kom muaj kev thuam thiab ib tug cavalier tsis quav ntsej txog tib neeg txoj cai rau kev ywj pheej ntawm kev hais tawm, koom haum thiab kev sib sau ua ke. Thaum lub Tsib Hlis 2000, ob lub koom haum koom siab, kev kawm, kev ntseeg thiab kev nom kev tswv cov thawj coj tau hu rau pawg neeg xaiv tsa kev ncaj ncees thiab xaiv tsa kom muaj kev nug rau CIS lub luag haujlwm hauv kev tsom mus rau cov koom haum nom tswv thiab cov neeg tawm tsam. Predictably, qhov no hu mus tsis teb. Tej zaum nws yuav tsum tau rov hais dua ntau zog tam sim no.
Cov neeg thuam txog kev nthuav dav ntawm Tub Ceev Xwm thiab lub xeev kev ruaj ntseg lub koom haum kev txawj ntse, ob qho tib si ua ntej thiab tom qab 9/11, tau taw qhia tias cov kev cai lij choj zoo li no yuav tsom mus rau ntau lub koom haum uas ua haujlwm rau kev hloov pauv hauv Aotearoa / New Zealand. Cov thev naus laus zis tshiab hauv tes ntawm New Zealand tub ceev xwm yog ib qho kev txhawj xeeb me ntsis. Hauv 2003, nws tau tshwm sim, txaj muag, tias National Bureau of Criminal Intelligence, hauv nws qhov kev hem thawj ntawm Algerian cov neeg tawg rog, Ahmed Zaoui, txog rau thaum nyuam qhuav raug ntes ntawm cov pov thawj zais cia raws li daim ntawv pov thawj kev nyab xeeb uas tau muab los ntawm NZSIS kos "cov pov thawj" los ntawm ib qho cult lub vev xaib ntawm tus neeg dag ntxias, cryptofascist thiab kev koom tes theorist, Lyndon Larouche uas tau thov tias Mr Zaoui tau txuas nrog lub koom haum ua phem.
Yog li dab tsi yuav tsoomfwv New Zealand yuav tsum tau txais los ntawm stormtrooper tactics unleashed lub lim tiam dhau los? Kev tawm tsam thiab nrog "kev ntshai hauv tsev" hysteria ntxiv dag zog rau Kev Ua Phem Txhaum Cai Hloov Kho Cov Cai tam sim no ua ntej Parliament. Lawv tsim ob qho tib si kev nyab xeeb ntawm kev ntshai thaum ua qauv rau tsoomfwv "tsis muaj tseeb" muaj zog. Kev nruj ntawm "kev ua txhaum cai" yog ib qho kev sim thiab sim cov qauv hauv kev coj mus rau kev xaiv tsa.
Yog li kev ntxub ntxaug. Tsis yog tsoomfwv New Zealand xav tau kev pab ntau hauv kev tawm tsam Cov Neeg Hauv Tebchaws. Tab sis lawv zoo li tab tom noj cov nplooj ntshiab los ntawm Australia tus John Howard, uas ib txwm tawm tsam kev ntxub ntxaug lwm haiv neeg tawm tsam cov neeg hauv tebchaws Australia (tshwj xeeb tshaj yog xyoo 1998 thiab qhov kev xaiv tsa no รขโฌ" tej zaum nws txoj kev ua tub rog tawm tsam ntawm cov neeg hauv paus txawm nyob rau sab qaum teb ntawm lub npe menyuam yaus. kev noj qab haus huv tau muab rau Helen Clark qee lub tswv yim), cov neeg tawg rog (2001) thiab tsov rog ntawm Iraq / "kev ua tsov rog rau kev ntshai" (2004 thiab xyoo no). Tsoomfwv Clark yuav tsum cia siab tias qhov kev ua yeeb yam no ntawm lub xeev lub zog tau tawm tsam cov Neeg Qhab Meem uas muaj lub siab ntev los ntseeg txoj cai rau kev txiav txim siab tus kheej thiab kev txiav txim siab yuav ua rau zoo rau lawv hauv kev xaiv tsa. Kev ua haujlwm txias txias no yuav muaj rau cov neeg uas tawm tswv yim rau kev ncaj ncees hauv zej zog, thiab kev sib cav tswv yim txog kev noj qab haus huv hauv Aotearoa / New Zealand yog qhov kev txhawj xeeb loj.
Tsis muaj ib yam dab tsi "postcolonial" txog lub sijhawm uas peb nyob. Lub lim tiam no ua kom pom tseeb tias tsoomfwv ntawm cov neeg nyob hauv lub xeev, zoo li tsov txaij, tsis hloov lawv qhov chaw, tab sis tsuas yog stalk lawv cov tsiaj hauv lwm txoj kev, los piav txog Maori kws lij choj Moana Jackson. Hauv Aotearoa / New Zealand, feem ntau tsis yog Maori muaj lub luag haujlwm los tawm tsam tsoomfwv New Zealand cov kev ua tam sim no thiab yav tom ntej, thiab tawm tsam cov nthwv dej tshiab ntawm McCarthyism uas hem tias yuav ua rau muaj kev ntxhov siab rau txhua tus uas tawm tsam tawm tsam qhov xwm txheej. Yog tias lawv tsis paub nws lawm, tsis yog Maori yuav tsum kawm keeb kwm tiag tiag ntawm tsis yog cov neeg Tuhoe thiab lawv thaj chaw, tab sis kuj tseem muaj keeb kwm ntawm kev ua neeg nyob hauv Aotearoa. Thiab kom nkag siab tias cov txheej txheem no txuas ntxiv mus. Lwm qhov, tib neeg yuav ua tau zoo kom pom los ntawm mythmaking prancing thiab posturing ntawm New Zealand tsoom fwv nyob rau hauv lub ntiaj teb no theem raws li nws boasts txog yuav ua li cas loj hlob nws. Raws li ib tug phooj ywg hais rau kuv nag hmo, yog hais tias qhov no tshwm sim nyob rau hauv Burma, zaj dab neeg yuav muaj ntau airtime. Yog tias Burma tau thov rau lub rooj zaum ntawm UN Human Rights Council, yuav muaj kev npau taws thiab tawm tsam thoob ntiaj teb. Vim li cas tsoomfwv New Zealand yuav tsum muaj peev xwm ua phem rau tag nrho cov zej zog thiab ua txhaum cai rau Maori cov neeg tawm tsam kev ywj pheej thiab lawv cov neeg txhawb nqa thiab tsis xav tias yuav muaj kev sib tw muaj zog rau nws txoj kev ua phem rau kev ua nom ua tswv?