Ma ke kamaʻilio ʻana ma Los Angeles i ka mahina i hala aku nei, ua hoʻopaʻapaʻa ʻo Al Gore i ka hoʻomaka ʻana o ka hana ʻino ma waena o ka ʻIseraʻela a me Palestinians i ka wā i hōʻole ai ʻo Yasir Arafat i kahi hoʻoholo maluhia "nui loa" a Bill Clinton a me ke Kuhina Nui Israeli mua ʻo Ehud Barak i hāʻawi iā ia ma 2000 ma Camp David. .
ʻO ka hōʻike ʻana i ka hāʻawi ʻana o ka ʻIseraʻela ma ke ʻano he "ʻano lokomaikaʻi" he kumu ia i loko o nā pōʻai hana kulekele a me ka poʻe akamai. Ua hoʻopaʻapaʻa ka nui o nā ʻoihana ʻo Bush a me Clinton, ma nā ʻaoʻao hoʻoponopono, a me ka hui Iudaio ʻAmelika ʻo ka ʻae ʻole ʻana o Arafat i kēia hāʻawi e hōʻike ana i ka hōʻole ʻana i ke kuleana o ka ʻIseraʻela.
Eia kekahi, ʻo ka manaʻo ua hōʻole ʻo Arafat i ka hāʻawi maikaʻi loa o ka ʻIseraʻela ua alakaʻi i nā hoʻolaha hou aʻe i ka hoʻopuka ʻana i nā kulekele a me nā poʻe pundit, e like me kahi kolamu hou a The New York Times' William Safire, e ʻōlelo ana ua hana nui ʻo ʻIseraʻela i nā Palestinians e e hoʻohana ana i kāna pūʻali koa e luku i ka ʻoihana hoʻoweliweli ma West Bank. A i ka pule i hala aku nei, ua hoʻomaikaʻi ʻo Pelekikena Bush iā Sharon ma ke ʻano he "kanaka maluhia" ʻoiai e kāhea ana iā Arafat e hoʻokō i kāna mau ʻōlelo a loaʻa i ka hoʻoweliweli.
Akā pehea ka lokomaikaʻi o ka hoʻolālā Clinton-Barak? He nīnau koʻikoʻi kēia, no ka mea, he kumu moʻolelo kēia no ka 'holomua' a i ʻole "manaʻolana" i ka hoʻoponopono ʻana i ka hakakā.
ʻOiai ʻo Barak i hana ʻoi aku ka nui o ka ʻae ʻana ma mua o kekahi alakaʻi o ka ʻIseraʻela ma mua, ʻaʻole ʻo ia i hāʻawi e hāʻawi i ka 96 pakeneka o ka West Bank i ka Palestinians, e like me ka mea i manaʻo ʻia e ka ʻIseraʻela - a ua hōʻike ʻia e like me ka US a me nā nūpepa honua. Me ka ʻike piha o Clinton, ua hāʻawi ʻo ia i ka mea hiki ke wehewehe wale ʻia he mokuʻāina dysfunctional iā Arafat. I loko o nā makahiki ʻeleʻele o kahi pelekikena ʻino, ua makemake nui ʻo Clinton e kiola iā Camp David a poina iā ia nā ABC o ka ʻepekema politika.
ʻO ka moku'āina Palestinian, e like me nā diplomats a me nā mea hoʻonaʻauao i kamaʻāina i nā kikoʻī, he ʻelima mau cantons, ʻehā o ia mau mea ma ke Komohana Komohana a hoʻokahi ma ka ʻaoʻao o Gaza.
ʻO ka ʻelua miliona Palestinians e noho ana ma 200 mau wahi i hoʻopuehu ʻia a puni ke Komohana Komohana e hoʻohui ʻia i ʻekolu cantons. E mālama ka pūʻali koa ʻIseraʻela i ka palena hikina o ka mokuʻāina, ʻo ke awāwa ʻo Ioredane, no ka manawa pau ʻole. Ua hoʻokumu ʻia kahi canton ʻehā a puni Ierusalema Hikina. ʻO ka hapa nui o nā ʻōnaehana wai e waiho ʻia ma lalo o ka mana o ka ʻIseraʻela. ʻO ka mea nui loa, ʻo ka Al-Aqsa Mosque, ke kolu o ka hale hoʻāno hoʻāno ma Islam, e noho mau ana ma lalo o ka mana o ka ʻIseraʻela.
No kona ʻāpana, ua hoʻohui ʻo ʻIseraʻela i 69 o nā noho Iudaio ma West Bank, aia ka 85 pakeneka o ka 200,000 poʻe noho i noho ma ke Komohana Komohana - he uhaki i ka Oslo Accords. Ke komo nei nā ʻāpana hoʻonohonoho i ka ʻoihana alanui e kū nei a ua hoʻopilikia loa kēia i ke kaʻa alanui Palestinian ma West Bank. No ka uku ʻana i ka poʻe Palestinian no ka nalowale ʻana o ka ʻāina mahiʻai nui, ua hāʻawi ʻo ʻIseraʻela i nā ʻāpana o ka wao nahele e pili ana i ka Gaza Strip e hoʻohana nei i kēia manawa no ka hoʻolei ʻana i nā ʻōpala ʻona.
Ua like ia ʻano me nā Bantustans o ʻApelika Hema keʻokeʻo mua, a i ʻole nā mea hoʻopaʻa ʻia ʻo ʻAmelika ʻAmelika, kahi ʻano o nā enclaves e hilinaʻi mau ana i ka mana colonial.
ʻO Arafat paha he mana a ʻaʻole kūpono ma ke ʻano he luna hoʻomalu, akā ma kahi hihia ʻaʻole hiki ke kānalua. Ua kākau ʻo ia ma The New York Times i Pepeluali ua mākaukau nā Palestinians e hoʻopau i ka hakakā, a e noho pū me ka ʻIseraʻela a kūkākūkā i ka maluhia. "Akā, e noho like mākou i lalo," wahi āna, "ʻaʻole ma ke ʻano he mea noi; ma ke ano he mau hoa, aole ma ke ano kupa; ʻaʻole ma ke ʻano he lāhui pio e mahalo ana i nā ʻōpala i hoʻolei ʻia i ko mākou ala.
ʻO ka manaʻo Clinton-Barak kekahi o ia mau ʻōpala, a ʻaʻole hiki i ke alakaʻi Palestinian ke ʻae.
He loea ʻo Ahmad Faruqui a he hoa ma ka American Institute of International Studies ma Kaleponi. ʻO ia ka mea kākau o Rethinking the National Security of Pakistan, e paʻi ʻia ma hope o kēia makahiki e Ashgate Publishing ma UK.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai