Ua ʻōlelo pinepine ʻia ma India ua nalowale ke kanaka i kona ʻoliʻoli a me ka ikaika a me ka hiki ke hakakā me nā pilikia a me nā hana hewa i kona wā ʻelemakule. ʻAʻole naʻe i pili kēia i ka pilikua palapala Pukiki, ʻo Jose Saramago. Ua hānau ʻia ʻo ia i loko o kahi ʻohana ʻāina ʻilihune i ka lā 16 o Nowemapa, 1922, ua komo ikaika ʻo ia i nā hakakā kūʻē i ka dictatorship a me ka hoʻokaumaha ma kona ʻāina ponoʻī a hāʻawi i kona leo i ke kūʻē ʻana i ka pono ʻole i nā wahi āna i ʻike ai. ʻAʻole ʻo ia i hoʻoluliluli a hiki i kona make ʻana ma Iune 18, 2010.
I kona wā ʻuʻuku, ua komo ʻo ia i ka ʻaoʻao Komunista Pukiki a noho pū me ia a hiki i kona hanu hope ʻana. Ua pilikia ʻo ia i nā ʻano paʻakikī a me nā pilikia i ka wā o Salazar, akā ʻaʻole naʻe i nalo. Me ka paʻa nui a me ka hoʻomanawanui, ua hoʻonaʻauao ʻo ia iā ia iho i ka loaʻa ʻana o kona ola. Ua hoʻokumu ʻo ia iā ia iho he mea kākau moʻolelo nui, ʻaʻole wale ma Pokukala, akā ma ka pae honua. I ka makahiki 1988, ua loaʻa iā ia ka makana Nobel no kāna puke Makapō. ʻO kāna mau puke hou e like me Ike ana, Ana, Make me ke Keakea, etc., ua mahalo ʻia ma ka honua. Ua unuhi ʻia kāna mau puke i ʻoi aku ma mua o 25 mau ʻōlelo haole. Ua unuhi ʻia kekahi o kāna mau moʻolelo i ka ʻōlelo Hindi. Ma kona ʻāina ponoʻī wale nō, ua kūʻai ʻia aku ma mua o 2 miliona mau kope o kāna mau puke.
I ka makahiki 1992, ua haʻalele ʻo ia iā Pokukala e hoʻolilo i ka mokupuni ʻo Sepania ʻo Lanzarote i wahi e kūʻē ai i ka pāpā ʻana o ke aupuni Pukiki i ka waiho ʻana o kāna puke. Ka Euanelio Wahi a Iesu Kristo no ka makana palapala ʻEulopa ma ke ʻano he mea ʻino ia i ka poʻe Katolika.
I Kepakemapa 2008, hoʻomaka ʻo ia e kākau i nā blog ma ke ʻano o kāna wahine, ʻo Pilar, i hoʻomau a hiki i Nowemapa 2009. Ma ke kaʻina hana, ua ʻōlelo ʻo ia i nā kumuhana like ʻole. Ua paʻi ʻia kēia mau ʻōlelo ma kā lākou unuhi ʻōlelo Pelekania ʻO ke Notebook na Verso i ka makahiki 2010. Ua lawe ʻia ʻo Foreword na ka mea kākau Italia ʻo Umberto Eco.
Ma ka ʻōlelo a Eco, “He ʻano ʻano ʻē, kēia Saramago. He kanawalukūmāhiku kona makahiki…. Ua lanakila ʻo ia i ka Nobel Prize for literature, kahi ʻokoʻa e hiki ai iā ia ke hoʻōki i ka hana ʻana i kekahi mea, no ka mea ke komo nei ʻo ia i ka pantheon. Ua hoʻomau ʻo ia i ka huaʻōlelo iā ia ʻo "ka mea kākau maikaʻi loa e ola nei i kēia lā" a "kekahi o nā titans hope loa o kahi moʻo palapala e pau ana."
E hele mai ana ʻO ke Notebook, me na huaolelo liilii ole, ninau mai la o Saramago, "no ke aha la i loaa pinepine ai ia Amerika Huipuia, he aina nui ma na mea a pau, he mau peresidena liilii pela. ʻO George W. Bush paha ka mea liʻiliʻi loa o lākou a pau. ʻO kēia kanaka, me kona naʻauao mediocre, naʻaupō abysmal, nā mākau kamaʻilio huikau, a me ka hāʻule mau ʻana i ka hoʻowalewale hiki ʻole o ka lapuwale maʻemaʻe, ua hōʻike ʻo ia iā ia iho i ke kanaka ma ke ʻano grotesque o kahi paniolo nāna i hoʻoili i ka honua a kuhihewa ʻo ia he ʻohana. pipi. ʻAʻole mākou ʻike i kona manaʻo maoli, ʻaʻole mākou ʻike inā noʻonoʻo ʻo ia (ma ke ʻano hanohano o ka huaʻōlelo), ʻaʻole mākou ʻike inā ʻaʻole paha ʻo ia he robot i hoʻonohonoho pono ʻia e huikau mau a hoʻololi. a puni i nā memo i lawe ʻia i loko. Akā no ka hāʻawi ʻana i ke kanaka i kahi hōʻaiʻē no hoʻokahi manawa i kona ola ʻana, aia kekahi papahana i loko o ka robot George Bush, ka pelekikena o ʻAmelika Hui Pū ʻIa, e hana maikaʻi ana: ka wahaheʻe. Ua ʻike ʻo ia he wahaheʻe ʻo ia, ʻike ʻo ia ua ʻike mākou he wahaheʻe ʻo ia, akā i ka ʻike ʻana i ka mea wahaheʻe koʻikoʻi, e hoʻomau ʻo ia i ka wahaheʻe ʻoiai inā loaʻa iā ia ka ʻoiaʻiʻo ʻokoʻa loa i mua o kona mau maka - e hoʻomau ʻo ia i ka wahaheʻe ma hope o ka pahū ʻana o ka ʻoiaʻiʻo i kāna. maka. Ua wahaheʻe ʻo ia e hōʻoia i ke kaua ʻana ma Iraq e like me kāna wahaheʻe ʻana e pili ana i ka wā ʻino a nīnau ʻia, a me ka hilahila ʻole. Me Bush, hele mai ka wahahee mai kahi hohonu loa; aia lakou iloko o kona koko. He emeritus wahaheʻe, ʻo ia ke kahuna nui o nā mea wahaheʻe ʻē aʻe a pau i hoʻopuni iā ia, hoʻomaikaʻi iā ia, a lawelawe iā ia i nā makahiki i hala.
"Ua kipaku aku ʻo George Bush i ka ʻoiaʻiʻo mai ka honua aku, e hoʻokumu ana i ka makahiki o ka wahaheʻe e ulu nei ma kona wahi. Ua haumia ka lāhui kanaka i kēia lā e ka wahaheʻe, ke ʻano ʻino loa o ka hoʻohaumia pono, a ʻo ia kekahi o ka poʻe kuleana nui. Ua puni ka wahaheʻe i nā wahi a pau me ka hoʻopaʻi ʻole, a ua lilo i ʻano ʻano ʻoiaʻiʻo ʻē aʻe… i kekahi mau makahiki i hala aku nei, ua ʻōlelo ke kuhina nui Pukiki… ʻo ka politika ke akamai o ka haʻi ʻole i ka ʻoiaʻiʻo,' … No Bush, ʻo ka politika kekahi o nā levers o ka ʻoihana, a ʻo ia paha ka mea maikaʻi loa o nā mea a pau - ʻo ka wahaheʻe i mea kaua, ʻo ka wahaheʻe e like me ke kiaʻi mua o nā kaʻa a me nā pūkuniahi, ʻo ka wahaheʻe i haʻi ʻia ma luna o nā wahi neoneo, ma luna o nā kupapaʻu. ʻO nā manaʻolana pōʻino a mau loa ka manaʻolana o ke kanaka. ”…
ʻAʻole ʻo ia e ʻoluʻolu a hiki i ka hema, ʻoi aku ka poʻe Komunista i pili pū me ia i kona ola a pau. Ua ʻōlelo ʻo ia i kahi ninaninau i kahi nūpepa mai Argentina, i kekahi manawa ma 2004 a i ʻole 2005, kahi āna i ʻōlelo ai: "ʻAʻohe manaʻo o ka hema i ka honua e noho nei." Ua manaʻo ʻo ia e hoʻonāukiuki ʻia ka ʻaoʻao hema e pane, akā "Ua pane ka hema i kaʻu hoʻopaʻapaʻa i manaʻo ʻia me ka hau o ka hāmau. ʻAʻohe ʻaoʻao komunista, no ka laʻana, e hoʻomaka ana me kaʻu lālā, i puka mai mai kona kahua e hōʻole i kaʻu mea i ʻōlelo ai a i ʻole e hoʻopaʻapaʻa wale no ka pono a i ʻole ka hemahema o kaʻu ʻōlelo. ʻOi aku ka maikaʻi, ʻaʻole hoʻi i manaʻo kekahi o nā ʻaoʻao Socialist i ke aupuni ma ko lākou mau ʻāina ponoʻī… i manaʻo he pono ke koi aku i ka wehewehe ʻana mai ka mea kākau haʻahaʻa i ʻaʻa e hoʻolei i ka pōhaku i loko o kahi puʻu o ka manaʻo ʻole. ʻAʻohe mea ʻē aʻe, hāmau loa, me he mea lā ʻaʻohe lepo a me nā nalu i loko o nā hale kupapaʻu noʻonoʻo kahi a lākou i lawe ai i nā ʻōpala, a i ʻole he iwi kahiko ʻaʻole i paʻa hou no kahi relic…. Ua maopopo ʻaʻole lākou i manaʻo i koʻu mau manaʻo i kūpono i kā lākou noʻonoʻo ʻana.
"Ua hala ka manawa, a ma mua, ua piʻi ka paʻakikī o ka moku'āina o ka honua, a ua hoʻomau ka hema i ka wiwo ʻole e hoʻokō i nā kuleana, inā ma ka mana a i ʻole ke kū'ē, i hāʻawi ʻia iā lākou. ʻO wau, ka mea i ʻike hou i kēia manawa, ʻaʻole pololei loa ʻo Marx e like me ia i kēia lā, noʻonoʻo ʻia, i ka wā i puka mai ai ka moraki maʻi maʻi maʻi maʻi ma ʻAmelika i hoʻokahi makahiki i hala, ʻo ka hema, ma nā wahi a pau, inā ʻo ia. e ola ana, e hamama ana kona waha e hai i kona manao no ia mea. Ua loaʻa iaʻu kahi wehewehe: ʻaʻole manaʻo ka hema. ʻAʻole ia e hana, ʻaʻole pilikia ka hana ʻana i kahi ʻanuʻu. ʻO ka mea i hana ʻia a hiki i kēia lā, ua hoʻomau ka hema i kona ʻano makaʻu ʻole me ka noʻonoʻo ʻole, ʻaʻole hana, ʻaʻole hoʻi e hoʻoweliweli i ka hana ʻana. ʻO ia ke kumu o ka nīnau haʻahaʻa i koʻu poʻo inoa ʻaʻole e hoʻopuʻihaʻi: "ʻAuhea ka hema?" ʻAʻole wau e ʻōlelo nei i kekahi pane; Ua uku nui au no kaʻu mau hoʻopunipuni.
Hoʻokaʻawale ʻo Saramago ma waena o nā ʻōlelo hoʻomana a me nā ʻōlelo hoʻomana ʻole. ʻAʻole ʻoi aku ka pōʻino o ka mea mua no ka mea ua hoʻokumu wale ʻia lākou ma ka manaʻoʻiʻo, ʻaʻole ma luna o kekahi manaʻo. ʻIke loa, ʻaʻole wehe ʻia kēia ʻano dogmas i nā hoʻopaʻapaʻa. ʻO ka mea pōʻino loa, ʻo ka hoʻololi ʻana i dogma kahi ʻōnaehana honua a i ʻole ka manaʻo i hoʻoikaika mau ʻia ʻaʻole ia e mālama ʻia ma ke ʻano he dogma. No ka hāʻawi ʻana i kahi hiʻohiʻona koʻikoʻi, "Marx…ʻaʻole dogmatic, akā ʻaʻohe hemahema o nā pseudo-Marxists e hoʻohuli. Das Kapital i loko o kahi Baibala hou, e hoʻololi ana i ka manaʻo ikaika no ka manaʻo maikaʻi ʻole a i ʻole ka wehewehe ʻana. ʻO Saramago ka mele, "I kekahi lā, inā hiki iā mākou ke hoʻokuʻu i nā mea hao kahiko, e ʻoki i kahi ʻili kahiko i hiki ʻole iā mākou ke ulu, e hui hou mākou me Marx; ʻO ka heluhelu hou ʻana paha o ka Marxist i ka Marxism e wehe i nā ala lokomaikaʻi i ka hana o ka noʻonoʻo. A laila pono mākou e hoʻomaka ma ka ʻimi ʻana i kahi pane i ka nīnau kumu: "No ke aha wau e noʻonoʻo ai i koʻu manaʻo?" I nā huaʻōlelo ʻē aʻe, "He aha ka ideology?""
Ke ʻōlelo nei ka Left, he pololei lākou a ʻo ia ke kumu, aia lākou i kahi kūlana e hana i kahi honua maikaʻi aʻe. ʻAʻole maopopo ka poʻe i ka manaʻo a pono e noʻonoʻo ka hema, no ke aha lākou e hele ʻole mai ai. ʻAʻole hiki i ka hema ke kamaʻilio a hōʻoia i ka poʻe āpau? Inā pēlā, pono lākou e ʻimi i ke kumu o ko lākou hiki ʻole a hoʻohana i nā hana hoʻoponopono kūpono. ʻOi aku ka pili o kēia mau ʻōlelo i ke kūlana kūlana o India.
Hana ʻo Saramago i ke Akua he pilikia nui wale nō, e hana ana i ka inaina a me ka hui ʻole. Hoʻokuʻu ʻo ia i kāna kuleana ma ke ʻano he mea kōkua i ke kanaka. Me ka ʻole o nā huaʻōlelo liʻiliʻi, ʻōlelo ʻo ia, "… inā makemake ʻoe a ʻaʻole paha, aia ke Akua he pilikia, ʻo ke Akua he pōhaku i waenakonu o ke alanui, ʻo ke Akua he kumu no ka ʻaʻohe. Akā, ʻaʻohe mea e ʻaʻa e haʻi i kēia hōʻike mua loa ma kekahi o nā loiloi he nui o ka nīnau, ʻo ia ka politika, ka waiwai, ka sociological, psychological, a i ʻole nā mea hoʻohana ma ke ʻano. Me he mea lā he ʻano makaʻu weliweli , a haʻalele paha i ka mea i hoʻokumu ʻia ma ke ʻano politika, ua pale i ka mea nāna e ʻike i ka mea i loaʻa i loko o nā kaula o ka ʻupena, ka nalu labyrinthine kahi i pakele ʻole ai - ʻo ia. e olelo aku, ke Akua. Inā wau e haʻi aku i kahi Karistiano a i ʻole Muslim paha, ʻoi aku ka nui o ke ao holoʻokoʻa ma mua o ʻehā haneli tausani miliona a ʻoi aku ka nui o kēlā me kēia o lākou ma mua o ʻehā haneri tausani miliona mau hōkū, a ʻo ke Akua, ʻo Allah a i ʻole kekahi. ʻaʻole hiki ke hana i kēia, a ʻoi aku ka maikaʻi inā ʻaʻohe kumu e hana ai i kēia, e pane mai lakou no ke Akua., ina o Allah a i ole ia, aohe mea hiki ole.
Hoʻohui ʻo ia, "Ma ke ao honua ʻaʻohe aloha a ʻaʻohe pono. Aole no hoi he lokoino. ʻAʻohe mana e hoʻomalu ana ma luna o nā ʻehā haneli miliona miliona a me nā hōkū ʻehā haneli miliona e noho nei i kēlā me kēia. ʻAʻohe mea nāna e hoʻopuka i ka lā i kēlā me kēia lā a me ka mahina i kēlā me kēia pō, ʻoiai ʻaʻole ʻike ʻia i ka lani. No ka mea, ua hoʻokomo ʻia mākou ma ʻaneʻi me ka ʻike ʻole i ke kumu a no ke aha, pono mākou e hana i nā mea āpau. Ua noʻonoʻo mākou i ke Akua, ʻaʻole naʻe ʻo ia ma mua o ko mākou manaʻo; akā, ua noho ʻo ia i loko o ko mākou mau poʻo, i kekahi manawa ma ke ʻano he ʻoiaʻiʻo o ke ola, kokoke i nā manawa a pau he mea hana o ka make. Ua ʻōlelo ʻo Saramago i ka ʻōlelo a ka mea kālai'āina Swiss ʻo Hans Kung: "ʻAʻole i lawelawe nā hoʻomana e hui pū i nā kānaka", ʻaʻole e ʻōlelo i ka neʻe ʻana o nā mauna. Hoʻoikaika ʻo ia i ke koʻikoʻi o ka secularism e like me ka mea i ʻike ʻia "he kūlana politika i wehewehe ʻia ma muli o ka noʻonoʻo, ma mua o ka haʻi ʻana i kahi manaʻo hohonu e pili ana i ke ola ʻole o ke Akua a me ka pono ʻole o ka manaʻoʻiʻo i ka manaʻo o nā ʻoihana a me kā lākou mau mea hana. manao e hookau mai maluna o kakou i na manao kue i ka ike kanaka.
Ma ke kamaʻilio ʻana e pili ana i ka demokala a me ka pilikia hoʻokele honua, ua hana ʻo Saramago i kekahi mau mea koʻikoʻi. ʻO ka mua, he mea liʻiliʻi ka hoʻohana ʻana o ke aupuni demokalakala, ʻoiai nā mea ʻino a pau i waho, inā ʻaʻole ia i hoʻokumu ʻia ma luna o kahi demokala kūpono a maoli. ʻO ka mea pōʻino, "Ua hāʻawi ka manaʻo o ka demokala hoʻokele waiwai i kahi mākeke lanakila lanakila loa, ʻoiai i ka manawa o kahi pilikia koʻikoʻi loa ma kāna axis kālā, ʻoiai ua hoʻopau ʻia ka manaʻo o kahi democracy moʻomeheu e kahi lehulehu ʻoihana hoʻokaʻawale. kūʻai aku i ka moʻomeheu. ʻO ka lua, he mea minamina nui i ka ʻike ʻole ʻana o nā ʻaoʻao kālaiʻāina, nā pāremata a me nā aupuni o ke aupuni democracies i hoʻolaha ʻia i kēia ʻoiaʻiʻo, ʻaʻole ia e ʻōlelo i kekahi hoʻāʻo e hoʻoponopono. ʻO ke kolu, ʻo ka hoʻomau ʻana o ka hoʻokele waiwai-waiwai ua hoʻopau i ke au (1945-1975) kahi i noho aliʻi ai ka mākeke akā ua ʻae ʻia ka demokala e hana. Ua pau kēia au a ua iho mai ke au o ka neoliberalism me ka huhū a me ka huhū e hōʻiliʻili i nā kālā hou aʻe, ʻaʻohe mea maʻemaʻe a lepo paha. ʻO nā moʻohelu helu, nā ʻauhau ʻauhau, ka hoʻopiʻi kālā, a me nā ʻano kālepa a pau i lanakila. Ua kapa ʻia ʻo Saramago i ka pilikia kālā a me ka hoʻokele waiwai ma ke ʻano he hewa kūʻē i ke kanaka me ka hoʻohui pū ʻana o nā aupuni. ʻO ka hā, ua hāpai ʻo Saramago i ka nīnau e pili ana i ke ʻano o ke aupuni democracy i loaʻa iā mākou ke hāʻawi ʻia nā tausani miliona kālā i ka poʻe hewa ʻoiai ʻaʻohe mea mālama i ka poʻe i hōʻeha ʻia. ʻO ka hope, hoʻokahi ʻoihana i hana ʻole ʻia ka hana ʻana i nā mea kaua.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai