Ua lilo ka Cochabamba Summit i ʻaha kūkā maikaʻi loa a ʻaʻole wale kēia ma muli o ka nui o nā mea komo. Ma kahi o 33,000 poʻe i hele mai, ʻoi aku ma mua o ka pālua o ka mea i manaʻo ʻia e nā mea hoʻonohonoho. Ma kahi o 10,000 i hele mai mai nā ʻāina ʻē aʻe ma Bolivia.
Ua maikaʻi loa nā kūkākūkā ʻana. He paʻakikī loa ka hana ʻana i nā palapala hui 17, a me ka hope Kuikahi Lahui palapala, i loko o ʻekolu lā wale nō a me ka hoʻoholo pū ʻana, ma mua o nā hālāwai liʻiliʻi. Ua mālama mākou a i kēia manawa ua loaʻa iā mākou kahi Kuikahi Lahui ma ke ʻano he ʻokoʻa i ka mea i kapa ʻia Kuʻikahi Copenhague. I kēia manawa hiki i nā aupuni (ʻo nā aupuni ALBA wale nō i kēia manawa, akā ke manaʻolana nei e hele mai nā poʻe ʻē aʻe ma mua o ka hopena o ke aniau e hiki mai ana) e hōʻike i ka papahana o nā neʻe kaiāulu a me nā poʻe hoʻoweliweli loa o ka honua i loko o ka ʻaha kūkā Cancún.
ʻAʻole hiki ke manaʻo nui ʻia ke koʻikoʻi o nā pilikia kaiapuni honua. Makemake au e hōʻike i ʻelua kumu. ʻO ka mea mua, ʻo ka ʻoiaʻiʻo ke kū nei mākou i kahi pilikia e hoʻoweliweli i ke ola o ke kanaka, ʻo ke ola hoʻi ma ka honua honua. ʻO ka lua, ʻo ka ʻoiaʻiʻo o ka hakakā ʻana no ka hoʻoponopono kaiapuni a i ʻole ka hoʻoponopono ʻana i ke ea e hui pū i ka hapa nui o nā pilikia koʻikoʻi / paio o nā makahiki i hala aku nei (ka hoʻopono / kaulike, kaua / militarization, kūʻai kūʻokoʻa, kūʻokoʻa meaʻai, ʻoihana mahiʻai, kuleana o nā mahiʻai. , paio kū'ē i ka patriarchy, pale i nā pono o ka poʻe 'ōiwi, neʻe, ka hoʻohewa ʻana i nā ʻano ʻike koʻikoʻi Eurocentric/colonial, a me nā hakakā no ke aupuni democracy, etc., etc.). Ua hoʻopaʻapaʻa ʻia kēia mau pilikia a pau ma Cochabamba a, ma kekahi ʻano, aia ma ka Cochabamba Kuikahi Lahui.
Eia nō naʻe, aia kekahi mau pilikia aʻu i manaʻo ai he pilikia nui.
1. ʻO ka mea mua, ʻo ia ka manaʻo nui o ke kūʻē ʻana o ke ao holoʻokoʻa i ke ʻano o ka hoʻokumu ʻia ʻana o nā pilikia kaiapuni e ka UN Intergovernmental Panel e like me nā pilikia o "Climate Change". Ke manaʻoʻiʻo nei au i ka manawa i wehewehe ʻia ai ka pilikia ma ke ʻano he "hoʻololi ea", he mea maʻalahi ka hana ʻana i ka hana hou aʻe o ka kaupalena ʻana i ke kūkākūkā i ka piʻi ʻana o ka wela awelika. Hoʻopili liʻiliʻi kēia i nā hoʻopaʻapaʻa e pili ana i ka palena o ka hoʻokuʻu kalapona me ka nīnau ʻole i kekahi mea ʻē aʻe. No laila, ʻaʻohe hoʻopaʻapaʻa e pili ana i nā palena (a i ʻole ka pilikia terminal) o kahi patriarchal anthropocentric civilization e pili ana i ka hoʻokaʻawale radical ma waena o nā kānaka a me ke koena o ka pūnaewele o ke ola, kahi papahana civilization ma muli o ka manaʻo o ka ulu palena ʻole i kahi honua palena. No laila, no ka laʻana, ma kahi o ke kūkākūkā ʻana i ka pono e hoʻopau i kahi ʻōnaehana kaʻa e pili ana i nā kaʻa pākahi / pilikino, ua kaupalena ʻia ka hoʻopaʻapaʻa i nā ʻenehana ʻē aʻe e mālama ai (a hāʻawi i kahi ʻōmaʻomaʻo hou a me ka loaʻa kālā) i kēia ʻano kaʻa kaʻa ʻole.
ʻO kēia ka mea i hiki ai i nā hui, ka hapa nui o nā aupuni a me ka hapa nui o nā kaiāulu ʻepekema / ʻenehana ke ʻimi i ka ʻenehana (hoʻoponopono ʻenehana) a me nā hoʻonā mākeke i nā pilikia "ʻenehana" a mākou e kū nei i kēia manawa. He pilikia nui ka hoʻololi ʻana i ke aniau, akā he ʻāpana ia o ka hopena pōʻino o ka hoʻomohala ʻana, ka holomua a me ka ulu palena ʻole i kēia ao like ʻole. ʻAʻole kēia nā pilikia ʻenehana a i ʻole nā pilikia mākeke. ʻAʻole hiki ke manaʻo ʻia ʻo ka ʻepekema / ʻenehana like, nā ʻano mana o ka ʻike, nā ʻōnaehana mākeke like i alakaʻi iā mākou i ka pilikia o kēia manawa e hāʻawi i nā mea ʻē aʻe.
No laila, ʻo ka paio kūʻē i ka hoʻololi ʻana i ke aniau ("Hoʻololi i ka ʻōnaehana, ʻaʻole ke aniau") i ka manawa like e hakakā me kēia ʻāpana liʻiliʻi liʻiliʻi o ka ʻoihana e pili ana.
2. ʻO ka lua o ka hihia, ʻo ia ke ʻano o ka hoʻopaʻapaʻa ʻana ma Cochabamba i wehewehe ai i ka kapitalisme ke kumu nui o ka hoʻololi ʻana i ke aniau / luku ʻia. Ke ʻae piha nei au ʻaʻole kūlike ka kapitalisme me ka mālama ʻana i ke ola kanaka ma ka honua. ʻO ka Capitalism kahi ʻōnaehana ulu palena ʻole. ʻAʻole hiki ke loaʻa kahi ʻano o ka capitalism state steady state, a i ʻole capitalism me ka ulu maikaʻi ʻole. ʻAʻole hiki ke ulu palena ʻole ma kahi honua palena ʻole. No laila, ʻo kēlā me kēia ʻano mea ʻē aʻe e lilo i mea ʻole kapitalista.
Eia naʻe, ke kaupalena ʻia ke kūkākūkā ʻana i ka "capitalism", ʻelua pilikia e kū mai. ʻO ka mea mua ke ala e hiki ai ke hoʻohana ʻia e nā aupuni socialist a i ʻole nā papahana e holoi i ko lākou mau lima e pili ana i kā lākou kuleana ponoʻī. (Inā hoʻopiʻi ka kapitalisme ʻaʻole kēia ko mākou pilikia, ke kūkulu nei mākou i ka socialism). Ua ʻike mākou ua ʻoi aku ka luku ʻana o ka socialism Soviet i nā kānaka a me ke kaiapuni ma mua o ka capitalism. Pono nā mea ʻē aʻe he anticapitalist a koʻikoʻi hoʻi i nā ʻano mana o ka moʻomeheu. Hoʻopili ʻia kēia ʻano civilization koʻikoʻi i ka wā i hoʻokumu ʻia ai nā pilikia e pili ana i ke kuleana kūʻokoʻa o ka kapitalism. ʻO kēia, no ka laʻana, ka hihia o Venezuela i kēia lā kahi i hoʻohālikelike ai ka manaʻo nui i ke kuleana o ka ʻĀkau, ʻoi aku hoʻi ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa e hūnā i nā hopena o kahi kumu hoʻohālike o ka hoʻomohala ʻana i ka hoʻomohala ʻana i ka ʻaila.
ʻO ka lua o ka hopohopo e pili ana, ʻo ia ka manaʻo o kēia ʻaoʻao hoʻokahi i ka capitalism hiki ke alakaʻi i ka manaʻo e hiki ke hoʻoponopono ʻia kēia mau pilikia i loko o kahi hui non-capitalist (ʻo ia hoʻi i ka socialism), ma hope o ke kipi ʻana, a ma hope o ka loaʻa ʻana o kahi socialist a holomua paha. aupuni mana. Ua manaʻo wau he manaʻo maʻamau kēia i waena o nā poʻe i komo i ka piko o Cochabamba. E hoʻi ana kēia i ka hoʻololi politika a me ka moʻomeheu nui i hana ʻia mai ka hāʻule ʻana o ka Wall Berlin, mai ka hāʻule ʻana o ka Soviet Union i ke kūʻē ʻana o ka honua i ka capitalism. ʻO nā ala hou e hana ai i ka politika, e pili ana i ka plurality, diversity, horizontality, ma ka manaʻo he mea nui ka mana mokuʻāina akā hoʻokahi wale nō o nā ʻano nui o nā loli kaiapili e pono ai (ʻaʻole ma hope o ka hopu ʻana i ka Winter Palace akā ma ʻaneʻi a i kēia manawa). ua hana ʻia ma ka honua holoʻokoʻa i nā makahiki ʻelua i hala. Ua hāʻawi nui ka World Social Forum i kēia moʻomeheu politika hou. Inā lilo hou ka pili ʻana i ka "socialism" i mau pae hoʻoholo e hoʻoholo ai i ka waiwai a i ʻole ka hāʻawi ʻana o nā kumuhana, nā hakakā a me nā neʻe kaiāulu, e nalowale ka hapa nui o kēia ʻike waiwai.
3. Pono pū kekahi e makaʻala i nā pilikia e hiki mai ana ma muli o ke "kāhea no ke kūkulu ʻana i kahi Global People's Movement for Mother Earth" i komo i loko o ka Cochabamba Kuikahi Lahui. Manaʻo ka nui o nā neʻe kaiāulu i kēia ʻaʻole pono, ʻoiai he mea pono ʻole me nā pūnaewele a me nā ʻōlelo hoʻopuka, a i ʻole he mea hoʻoweliweli paha i ke kūʻokoʻa o nā neʻe kaiaulu inā hoʻāʻo nā aupuni ALBA e hoʻomalu i kēia Global People's Movement. Pono e mālama ʻia kēia me ka mālama nui i ʻole e hoʻopau i nā kuʻikahi e pono ai ma waena o nā neʻe a me kekahi mau aupuni i ka hoʻomau ʻana i nā hakakā no ka hoʻoponopono aniau a me nā mea ʻē aʻe.
Ma nā ʻōlelo hoʻonohonoho pū kekahi, ua hōʻike mua kekahi mau neʻe ʻAmelika Latin i ko lākou hopohopo e makemake paha ka poʻe ʻEulopa e hoʻokau i ke kumu hoʻohālike Copenhague "Klimaforum" ma ka hui ʻana o Cancún, ke ʻano hoʻohālike i ʻike ʻia he ʻano malihini i ka ʻike o ka neʻe ʻana o ʻAmelika Latin. kumu no ka paio, akā, he pono e lawe i kēia mau manaʻo i loko o ke kaʻina hana i Cancún.
ʻO Edgardo Lander is Polofesa o ka Social Sciences ma ke Universidad Central de Venezuela ma Caracas.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai