Mahope o ka pepehi kanaka ana o ʻO Orissa's Hindu nationalist icon, Lakshmanananda Saraswati, me nā haumānaʻehā, ma Jalespatta ma ka moku Kandhamal maʻAukake 23, 2008, Gouri Prasad Rath, ke kākau'ōlelo nui, Vishwa Hindu Parishad, VHP-Orissa, hui pū: "Ua pepehi nā Karistiano i ka swamiji. he pane kūpono," e hoʻomau ana, "E koi ʻia mākou e koho i nā kūʻē ikaika inā ʻaʻole e hana ʻia ka hana kūʻē i ka poʻe pepehi kanaka."
Ua hōʻike ʻia, ua hoʻokō ʻia ke kī ʻana e kekahi pūʻulu o nā mea kaua. I ka manawa koke, me ka ʻole o ka hoʻokolokolo ʻana, ua ʻōlelo nā luna mokuʻāina i ka poʻe hoʻouka kaua he Maoists. Ma ka hoʻohewa ʻana i ke ʻano o ka hana hoʻomāinoino, ua ʻōlelo ka All India Christian Council "Hoʻowahāwahā ke kaiāulu Kalikiano ma India i ka hana ʻino, hoʻohewa i nā hana hoʻoweliweli āpau a kūʻē i nā hui o ka poʻe e lawe i ke kānāwai i ko lākou mau lima ponoʻī." Ua mālama ka sangh parivar i ke kaiāulu Kalikiano i ke kuleana no ka mea ʻaʻohe mea hōʻike a i ʻole mōʻaukala e hōʻike ana i ka hui pū ʻana o nā hui Kalikiano ma Kandhamal a i ʻole nā wahi ʻē aʻe ma Orissa.
Ua kāhea ka sangh parivar i kahi bandh 12-hola ma ʻAukake 24. ʻO ka Bharatiya Janata Party (BJP), ma ke ʻano he lālā o ka hui aupuni, ua kākoʻo i ke kāhea ʻana o sangh parivar e hahau a ua kauoha ke aupuni o Orissa e pani ʻia nā kula hoʻonaʻauao ma waena o Orissa. . Ua hoʻi hou ʻo Praveen Togadia, ke kākau ʻōlelo nui o ka VHP i Orissa e hele i ka hoʻolewa o Saraswati a ua hoʻopiʻi ʻo Orissa i ke kuhina nui, ʻo Naveen Patnaik i ke kuleana no ka make ʻana o Sarawasti. Ua hoʻi hou ʻo Subash Chouhan, i uku ʻia ma o kona koho ʻia ʻana ma ke ʻano he hui aupuni o ka Bajrang Dal, i Orissa pū kekahi, me ka ʻōlelo ʻana ʻo "nā koa Karistiano" ke kuleana no ka make ʻana o Saraswati. Ua noi aku nā hui Hindutva i ka BJP e hoʻokaʻawale i kāna kuʻikahi me ka Biju Janata Dal (BJD) a hoʻokūkū i nā koho balota e hiki mai ana mai kahi kahua Hindutva immoderate.
E like me nā haunaele ʻo Kandhamal o Dekemaba 2007, ua hoʻokumu hou ka sangh parivar a me kāna mau hoa pili i ka hana extralegal i ʻAukake 2008, e ʻae ana i kāna mau pūʻali koa e hoʻomāinoino i Kandhamal. Ma ʻAukake 24, 2008 Hindutva hana i nā hōʻikeʻike ma waena o Kandhamal - ma Balliguda, G. Udaigiri a me Nuagaon a me nā wahi ʻē aʻe ma Orissa, me Bhubaneswar, Balangir, Cuttack, Gajapati, Kalahandi, Kendrapada, Koraput, Sonepur a me Talcher. ʻO nā halepule, nā hale, nā ʻoihana a me nā hui Kalikiano, e like me Jana Vikash, ua hoʻouka ʻia ma Kandhamal, me Balliguda, Chakapad, Dangsoroda, Kalingia, Muniguda, Narayanipatara, Padampur, Sambalpur, Talsera, Tangrapada, Tummiibandh, Sarsananda, Kanjamendi Nuagaon, Padangiri, Tiangia, Tikabali a me Phulbani.
Ua manaʻo lākou i ke kaiāulu Karistiano a me nā hale pule, nā ʻoihana a me nā hui ma waena o 200 mau kauhale, e puhi ana i nā hale 4,000. Ua hōʻike ʻia ua pepehi ʻia kekahi nun Katolika mai Nuagaon. Ua puhi ola ʻia kahi kuke wahine Hindu he 19 makahiki ma kahi hale hānai hale pule ma ka moku ʻo Bargarh. ʻOi aku ma mua o 12,539 poʻe i ʻimi i kahi malu ma 10 mau kahua hoʻomaha. ʻOiai nā kauoha 'pana i ka ʻike', ʻo ka hoʻonohonoho ʻana o 12 mau pūʻulu paramilitary, 24 platoons o nā mākaʻi kaua a me nā ʻāpana ʻē aʻe, me ka Special Operations Group, ʻaʻole kūpono nā pūʻali mokuʻāina i ka pale ʻana i ka sadism o Hindutva. Ma hope o ka make ʻana o Saraswati a me kona mau hoa, hoʻopaʻa nā luna i ka nui o ka make ma 13; nā alakaʻi kūloko ma 20 aʻo ka Asian Center for Human Rights i ʻike i ka 50. Ma ʻAukake 27, ua waiho nā hui Kalikiano i kahi palapala palapala i ka ʻAha Kiʻekiʻe ʻo Orissa e noi ana i kahi noiʻi Central Bureau of Investigation (CBI).
Ua hōʻike ʻia, ua ʻōlelo kekahi hui Maoist i ke kuleana no ka pepehi ʻana iā Saraswati a me kāna mau hoa. Ua hōʻole ka Communist Party of India (Maoist) i ke kuleana. ʻOiai e hōʻike ʻia paha kēia i ka hana a kahi hui Maoist, ʻaʻole nui nā Maoists i ka hana ma ia wahi ʻoiai ua ʻike nā pūʻulu kamaʻāina Hindu i ka piʻi ʻana i nā makahiki i hala. Ua hoʻopiʻi nā mea hana Hindu i nā Maoists me ka hana ʻino o Dekemaba. Ideologically, ʻaʻohe kumu o nā hui Maoist e hoʻopaʻa i nā Karistiano. ʻOiai ʻo ka wahine hoʻomāinoino, hoʻohana ʻia nā ʻano hana ʻino e kekahi poʻe Maoist, ka mokuʻāina ʻole/majoritarian repression, e like me Salwa Judum, e hoʻoulu i nā pōʻai hoʻomāinoino. ʻO ka pane ʻana o ka mokuʻāina i nā hihia o ka pūʻali koa ʻaʻole i noʻonoʻo pono iā ia iho i ka ferocity o nā hana pono ʻole i hānai ʻia e nā ʻoihana mokuʻāina.
I Iune 2006 ua pāpā ke aupuni o Orissa i ka Communist Party of India (Maoist) a me ʻehiku mau hui pili, e kapa ana i kā lākou mau hana ma ke ʻano he mea hoʻoikaika i ka hana hoʻoweliweli, hoʻoulu i nā Adivasis a me nā 'āpana nāwaliwali' i loko o ka 'hoʻopaʻapaʻa' a me ka 'hoʻolohe ʻole'. Ua ʻike ke aupuni i nā ʻano lāhui like ʻole a me nā hui he 'Maoist' a me ka Maoism ma ke ʻano he ʻaʻahu a me ka ʻino, me ka haʻalele ʻana i ka hoʻokaʻawale ʻana e pili ana i ka politika, ka manaʻo a me nā hana.
ʻO ka hoʻokumu ʻana o Hindutva
Ke hoʻomau nei ka hana ʻino a Hindutva i ka poʻe Kristiano, Muslim, Dalits a me Adivasis ma Orissa. ʻO Lakshmanananda Saraswati i paionia i ka Hinduization o Kandhamal mai ka makahiki 1969. Ua ʻike mua ʻo Kandhamal i ka hana ʻino Hindutva ma 1986. Ke noho mau nei ka ʻāpana socio-economic vulnerable, kahi hapa nui o kona heluna kanaka e noho ana i ka ʻilihune. ʻAʻole ʻae ʻia ke kaiāulu Karistiano ma Kandhamal. Ua ʻōlelo ka poʻe manaʻo Hindutva ua loaʻa iā Dalits nā pono waiwai, hoʻonui ʻia e ka Christianisation. ʻAʻole ʻike ʻia kēia ma ka ʻoiaʻiʻo. ʻO ka hapa nui o ka heluna kanaka Kalikiano, nā alakaʻi Kalikiano kūloko, he ʻāina ʻole a ʻāpana ʻāina paha, me ka awelika o ka hapalua ʻeka o ka ʻohana. Ua ʻōlelo nā alakaʻi Karistiano ʻaʻole e hoʻohuli ka halepule ma lalo o ke koi a hāʻawi kālā paha ma kahi o ka huli ʻana.
I nā makahiki 1960 a me 1970, i ka wā i hoʻoikaika ʻia ai ka hoʻololi ʻana, ua pōmaikaʻi ʻo Adivasis ma ke komo ʻana i ka mālama olakino, hoʻonaʻauao a me ka hana i hāʻawi ʻia e nā mikionali Karistiano. ʻO ka politika o Adivasis a me Dalits e alakaʻi iā lākou e ʻōlelo he mamao loa ka Hindu iā lākou, 'ma waho' iā lākou. He mea pōʻino kēia i ka manaʻo o ka sangh parivar e hoʻohana ana i ka manaʻo o 'Adivasis as Hindus' e hoʻohui i ka Hinduism ma waena o ka manawa a me ke ākea a me 'Dalits as Hindus' e mālama i kona mana nui. Ua kapa ʻia ʻo Politicized Adivasis a me Dalits he 'terrorist', 'Maoist', 'militant'.
Ua ʻōlelo ʻo Hindutva e hoʻohana ana ʻo Dalits iā Adivasis a ʻo ia ʻāina kahi paio nui ma waena o lākou. Ua kapa ʻia ʻo Dalits he 'pōʻino', no ka mea, ʻo ka ʻōlelo ʻana i ka ʻike ʻo 'Dalit' he hana kālai'āina e hoʻonāwaliwali i ka sangh parivar. Ua ʻōlelo ʻo Hindutva ua loaʻa nā Dalits i nā pono waiwai, i hoʻonui ʻia e kā lākou Kristiano. ʻAʻole ʻike ʻia kēia ma ka ʻoiaʻiʻo, ʻoiai ʻaʻole ʻāina ʻo Dalits - ma Kandhamal, ma kahi o 90 pākēneka o nā Dalits ʻaʻohe ʻāina. Ua ʻōlelo ʻo Hindutva ʻo ka 'holomua' o ke kaiāulu Dalit ke kumu i ka haunaele hoʻokele waiwai ma ia wahi a ʻo ka kūleʻa o Christian Dalits ke kumu o ka launa pū ʻana.
ʻO ka ʻoiaʻiʻo, ʻo ke kaiāulu ʻoihana hoʻokele Hindu e mālama i ka pono waiwai / mana aupuni ma ia wahi. Ua ʻāpono ʻia ko lākou mana hoʻokele waiwai no ka mālama ʻana a me ka hoʻonui ʻana i ka lāhui ('ālohilohi' Hindu/Indian). Ma ka Hinduising Adivasis a me ka polarizing pilina ma waena o lākou a me Dalits ma ia wahi, Vanvasi Kalyan Ashrams (VKAs), i hoʻokumu ʻia i ka makahiki 1987, ua hōʻike ʻia i hoʻopaʻapaʻa ʻia ma waena o Kondh a me Kui Adivasis a me Pana Dalit Christians ma Kandhamal, e hoʻonāukiuki ana i ka hoʻolaha o ka hope no ke kūlana ʻohana i hoʻonohonoho ʻia. ʻO ka poʻe Kalikiano Dalit, ma lalo o ke kānāwai o kēia manawa, ua haʻalele lākou i kā lākou kuleana i ka hana affirmative.
Ma hope o Kandhamal 2008 ka ʻōlelo a Hindutva i kapa ʻia ka poʻe Kristiano ma ke ʻano he 'hoʻohuli hoʻoweliweli'. Hoʻonui ʻia ka hoʻohuli ʻana i ka hoʻomana Karistiano e ka Hindu Right, e kahe ana i ka hiki ke hoʻopaʻi ma loko o nā kaiāulu holomua. Wahi a nā alakaʻi Hindutva: "ʻO Phulbani-Kandhamal kahi wahi Kalikiano koʻikoʻi ma Orissa me ka hoʻohuli ʻana a me ka hoʻohuli ʻana." ʻO ka heluna kanaka Karistiano ma Kandhamal he 1,17,950 a ʻo ka poʻe Hindu he 5,27,757. He 8,97,861 ka poʻe Kristiano ʻo Orissa i ka helu ʻana i ka makahiki 2001, he 2.4 pākēneka wale nō o ka heluna kanaka o ka mokuʻāina. Ua ʻike ʻia ka hoʻohuli ʻana i nā Karistiano e like me ka hoʻonāwaliwali ʻana i ke kūlana o ka hapa nui o nā Hindu a ʻike ʻia ka poʻe Mahometa e 'infiltrating' mai Bangladesh, e hoʻokaʻawale i ka 'Oriya (a me India) lāhui'.
Ua ʻae ʻia ke kuleana o kēlā me kēia kanaka e hoʻololi i ka hoʻomana ma ke kumukānāwai ke ʻole ma lalo o ke koi. Ma ka mōʻaukala, ua hoʻololi ʻia ka hoʻololi ʻana mai ka Hinduism a i ka hoʻomana Kalikiano a i ʻole Islam no nā kumu he nui, e like me ke ʻano o ke kūʻē ʻana i waena o ka poʻe elite a ma ke ʻano he ala e pakele ai i ka hoʻokaumaha a me ka stigma kaiapili no Adivasis a me Dalits. ʻO nā manaʻo Societal a Hindu paha e pili ana i ka hoʻohuli ʻana i ka hoʻomana Kalikiano a i ʻole Islam ʻaʻole ia e hoʻololi i kēia mau hoʻololi ʻana i kūpono ʻole, kūpono ʻole a i ʻole ke kānāwai. Aia wale nō ma nā kūlana i hana ʻia ai ka hoʻohuli ʻana me ka manaʻo e hoʻoulu i kahi moʻomeheu inaina e like me ka hana ʻana e nā mea hoʻoikaika Hindutva, pono e hōʻole ʻia ka hoʻololi ʻana.
Ke neʻe nei nā hoʻolālā hoʻololi o ka sangh ma Orissa. Manaʻo ka sangh i nā Dalits a me nā Adivasis he Hindu 'mua' a ua hoʻomaopopo ʻia ka hoʻohuli ikaika ʻana he 'patriotic' 'hoʻi' / 'reconversion' i Hinduism. Ua hōʻike ʻia ua hoʻoholo ka poʻe hana Hindutva e 'hoʻohuli hou' i 10,000 mau Kalikiano ma 2007. Akā ʻoi aku ka liʻiliʻi o nā hanana hoʻohuli lehulehu i mālama ʻia ma 2007 ma mua o 2004-2006. ʻO ka hoʻohuli ʻana i nā Adivasi politika a me nā Kalikiano Dalit i Hinduism he mea paʻakikī. Ua hoʻonui ka sangh i kona manaʻo nui i ka Hinduization o Adivasis ma o ko lākou komo ʻana i nā hana Hindu e hoʻohuli ʻia ʻo Adivasis ma ka manaʻo ʻana he Hindu lākou. Hoʻolaha ʻia kēlā ʻano hana 'hoʻohuli' a ʻaʻole pono e kūkākūkā i kekahi mau kānāwai e pono ai ka lehulehu a me ka ʻōlelo hoʻohuli ʻana.
ʻO ke kuleana?
Ua hoʻokō pinepine ʻole ke aupuni BJD-BJP i ke kauoha kumukānāwai o kahi mokuʻāina. Ua paʻa mau nā hui Hindutva ma 25 o nā apana 30 o Orissa, me kahi papa o kahi miliona. Alakaʻi ʻia e ka Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), ka VHP a me ka Bajrang Dal, aia ma luna o 25 mau hui pili Hindutva e hana nei ma ka mokuʻāina. ʻO ka hiki ʻana o ka sangh parivar ma Orissa ke kōkua ʻia e ka BJP i ke aupuni hui pū me ka BJD mai 2000. Ma hope o ka luku ʻia ʻana o Gujarat o Malaki 2002, 300-500 VHP a me Bajrang Dal nā mea hoʻoikaika i komo i loko o ka ʻaha mokuʻāina a uhaʻi i ka paʻakikī, koi i ke kūkulu ʻana ka luakini ʻo Ayodhya, ʻaʻohe hopena kānāwai a politika.
I ka makahiki 2005-2006, ua ʻākoakoa aʻe māua ʻo Advocate Mihir Desai i ka ʻAha Kūkākūkā o India no Communalism ma Orissa, i hoʻonohonoho ʻia e ka India People's Tribunal on Environment and Human Rights a alakaʻi ʻia e Justice KK Usha, luna kānāwai nui i hoʻomaha ʻia, Kerala. Ua hōʻike ikaika ʻia nā ʻike a ka ʻaha hoʻokolokolo e pili ana i ka nui o ka neʻe ʻana e ka hui koʻikoʻi nui o nā hui ma Orissa, me ka moku ʻo Kandhamal. ʻAʻole kēia i koi i ka noʻonoʻo a i ʻole ka manaʻo o ke aupuni o Orissa a i ʻole ke aupuni kūloko.
Pono ka CBI e noiʻi wikiwiki i nā hana a ka Bajrang Dal, VHP, RSS a me VKA a hoʻopili, e like me ke kūpono, nā ʻōlelo kūpono o ke Kānāwai Unlawful Activity (Prevention) 1967. ʻO ke kūlana, nā hana a me nā kālā o nā hui kaiaulu a me kā lākou mau hui a me nā kahu. a me nā hana a ko lākou lālā, pono e ʻike a hoʻokolokolo ʻia. Pono e noiʻi ʻia a nānā ʻia kēia mau pūʻulu a, inā kūpono, pono e lawe ʻia nā hana i koi ʻia a kau ʻia nā hoʻopaʻi ma luna o kā lākou mau hana a hoʻihoʻi hou ʻia i nā kaiāulu a me nā kānaka i hoʻopilikia ʻia.
Pono e hoʻopau ʻia ka draconian Orissa Freedom of Religion Act (OFRA) 1967. Ua lawa nā ʻōlelo ma lalo o ke Code Penal India e pale a pāpā i ka hoʻololi ʻana ma lalo o ke koi. Akā ʻo ka ʻae ʻana i ka poʻe i hoʻohuli i ka hoʻomana Kalikiano e hoʻopiʻi pinepine ʻia ma lalo o OFRA ʻoiai ʻo Hindutva ka poʻe hana hoʻohuli ikaika ʻaʻole. Ua hoʻopaʻapaʻa ka sangh i ka 'hoʻohuli hou' i ka Hinduism ma o kāna 'Ghar Vapasi' (homecoming) hoʻolaha. aole huli ana aka, hoi mai i ka hoomana Hindu, ka manaoio 'kumu'. ʻAe kēia i nā mea hana Hindutva e hoʻokuʻu i nā kaʻina hana no ka hoʻohuli ʻana ma lalo o OFRA.
I ka makahiki 2003, ua ʻōlelo ʻo Subash Chouhan, a laila ʻo Bajrang Dal state convenir: "Ma ka ʻāina, ʻo Orissa ka lua o Hindu Rajya. Manaʻo mākou ma ka VHP aia kēia ʻāina i ka Hindu. ʻAʻole ia he dharamshala [hale hoʻokipa] ʻaʻole hiki i nā kānaka ke hele wale mai a noho a hana i nā mea a lākou e makemake ai. ʻAʻole ia e hiki mai. ʻAʻole mākou e ʻae i kēlā. ʻO nā mea a pau ma ʻaneʻi e hana ʻia me ka ʻae ʻana o ka poʻe Hinedu. ʻO nā mea a pau e hana ʻia ma ʻaneʻi, e ʻōlelo ʻia ka politika, pono ia i ka politika Hindutva me ka ʻae ʻana o Hindutva. He mana honua ʻo India, ʻaʻohe mea ʻē aʻe ma India, a makemake mākou e hana maikaʻi i India ma ke kiʻi o Ram Rajya. "
ʻO nā haunaele Kandhamal o Dekemaba 2007 a me ʻAukake 2008 i hoʻohana ʻia ma Gujarat, me ka hoʻohana ʻana i ka Hindutvaised Adivasis - kūʻē i nā Kristiano Dalit - i Dekemaba. Hapai ka lehulehu i na kookoo, nā trishuls, pahikaua, aila a me na poma kalaiwa. Ua hoʻohana lākou i nā pū, kahi mua ma Orissa, nā mea kaua i loaʻa ma ka mākeke a me nā mea hana kūloko. ʻO ka poʻe Hindu caste ma waena o ka papa waena i komo i ka hao wale, luku a puhi i ka waiwai. Kiola lākou i nā pōkā e hoʻomaka i ke ahi. ʻO ka haʻihaʻi he systematic, piha. Ua lohi ka hana a nā mākaʻi, e ʻae ana i ka sangh parivar e hoʻomau i ka haunaele.
ʻAʻole hopohopo ke aupuni mokuʻāina o Orissa a me ka hiki ʻole ke hoʻoponopono i kēia mau pilikia a me nā hopohopo koʻikoʻi a lākou e kau nei i ka hoʻokele demokalaka ma ka mokuʻāina, a me ka hōʻoia ʻana i ka palekana a me ka laʻa o nā kānaka a me nā hui i hoʻopilikia ʻia ma o ka lehulehu communalism. ʻO nā ʻaoʻao kālaiʻāina, i kālele ʻia i ka hoʻoponopono ʻana i ka pilikia, ʻaʻole mākaukau e pane i nā pono koke a lōʻihi o ka poʻe. Ke kū nei ke kūlana kaiāulu ma ka mokuʻāina me kahi pilikia.
Ke hāpai nei nā haunaele Kandhamal i nā nīnau koʻikoʻi e pili ana i ke kuleana o ka mokuʻāina i ka pale ʻana i ka hana ʻino a me ka hoʻokō ʻana i ka hoʻopono i nā manawa o ka hoʻouka kaua nui. ʻO ka lohi ʻana i ka hoʻokō ʻana i ka Bila Komunal Violence (Prevention, Control and Rehabilitation of Victims) Bill 2005 e hōʻoia i kēia. ʻO ka bila, i kākoʻo ʻia e nā hana hoʻoikaika makaʻāinana no ka pale ʻana i ka pepehi kanaka a me nā hewa kūʻē i ke kanaka, e like me ka mea i hoʻopuka ʻia e ke aupuni o ka ʻAhaʻōlelo, ʻaʻohe hemahema i ka wehewehe ʻana i nā kaʻina hana no ka pane ʻana o ka mokuʻāina. Pehea e hiki ai iā mākou ke hoʻopaʻa i ka mokuʻāina no nā hana o ka haʻalele ʻana e hiki ai a hoʻomau i ka hana ʻino kaiaulu, a hoʻokomo i nā hana kūpono no ka lawe ʻana i ka hoʻopono a me ke kuleana e pili ana i nā hewa pili i ke kāne a me ka wahine i ka wā o ka hana ʻino kaiaulu? Pehea mākou e hoʻokau ai i nā loiloi a me nā kaulike ma luna o ka mokuʻāina a me kāna mau mākaʻi a me nā pūʻali palekana, nona ka inertia a me ka hui nui ʻana i nā hui kaiaulu?
ʻO ka hana hoʻomāinoino ʻole i hoʻoulu ʻia e nā poʻe kiʻekiʻe Hindu e hiki ai i ka Hindutva ke hoʻomāinoino i ka poʻe liʻiliʻi a me ka poʻe marginalized i ka mālama ʻana i kahi mokuʻāina Hindu. ʻO ka mālama ʻole ʻana i nā kuleana o ka poʻe liʻiliʻi a me ka poʻe i hoʻokuʻu ʻia e ke aupuni o Orissa a me ke aupuni koʻikoʻi ua hoʻonui nui ʻia ka ʻike o ka poʻe no ka haʻalele ʻana a me ka haʻalele ʻana.
(ʻO Angana Chatterji, ke kaukaʻi o ka anthropology ma California Institute of Integral Studies, ka mea kākau o ka puke e hiki mai ana, ʻO nā akua ʻino: Hindu Nationalism in India's Present, Narratives from Orissa. Ua ʻike ʻia kahi ʻāpana o kēia ʻatikala ma ka Tehelka nūpepa nūhou.)
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai