ʻOi aku ma mua o 70,000 mau lālā o ka United Food and Commercial Workers e kūʻē ana i ʻehā mau hale kūʻai hale kūʻai ma waena a me ka hema o Kaleponi e hakakā nei no ka ʻoi aku o ka ʻaelike kūpono a kūpono. Ke hakakā nei lākou ma mua o ka mālama ʻana i nā pono olakino a lākou i hauʻoli ai no nā makahiki.
ʻO ka hoʻopaʻapaʻa kūʻē i nā hale kūʻai Vons a me Pavilions na Safeway, ka mea i hoʻolalelale i ka hana paʻa koke ʻana o nā limahana ma nā hale kūʻai ʻo Ralph's a me Albertsons ʻo Kroger, e pili ana i ka wā e hiki mai ana o ka hana ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa. E pili ana i ka manaʻo civili inā ʻoe e hana no ke ola, pono ʻoe e hiki ke loaʻa kahi ola kūpono i ke ʻano maoli i ka hoʻokele waiwai o kēia mau lā.
Ua hoʻomaka ka hahau/lockout i ʻOkakopa ma hope o ka hāʻule ʻana o nā kamaʻilio me ka hoʻokele ʻo Safeway ma luna o nā hoʻolālā e ʻoki i nā pōmaikaʻi olakino a me nā penikala ma Vons a me Pavilions, e hoʻopau ana i kahi hāʻawi aelike lōʻihi e hāʻawi i ka uhi piha no nā uku inikua. No kahi limahana hana i kaupalena ʻia i nā papa manawa hapa, e loaʻa ana ma ka awelika ma kahi o $25,000 i hoʻokahi makahiki a i ʻole ka liʻiliʻi, he pōmaikaʻi koʻikoʻi ka pūʻolo mālama olakino. Ma lalo o ka manaʻo hou a ka hoʻokele, hiki i nā limahana hale kūʻai ke uku iā lākou iho he 50 pakeneka hou aʻe no ka ʻinikua olakino. He kumukūʻai e ʻike ʻole ʻia e nā mea he nui.
Akā ʻo ia ka manaʻo. Ua ʻōlelo ʻo Safeway lāua ʻo Kroger ʻaʻole hiki iā lāua ke hoʻokūkū me nā kaulahao kūʻai kūʻai haʻahaʻa, ʻaʻole union e like me Wal-Mart a i ʻole Cost-Co, i kēia mau makahiki i hoʻonui ikaika ʻia i ka ʻoihana kūʻai. ʻO ka mea nui, kokoke i ka 50 pakeneka o nā limahana 800,000 o Wal-Mart ʻaʻole i komo i ka hoʻolālā olakino o ka hui, me ka ʻike ʻana he kumukūʻai nui loa a kaupalena ʻia i kāna mea e hāʻawi ai. (Hiki i nā limahana o Wal-Mart ke uku i ka 25 pakeneka o kā lākou uku no ka ʻinikua ola kino ʻohana.) ʻOiaʻiʻo, ʻo ia ke kumu he 40 pakeneka ka haʻahaʻa o nā kumukūʻai mālama ola o Wal-Mart ma mua o ka ʻoihana maʻamau. ʻO ia hoʻi ke kumu o ka haʻohaʻo nui!' Ua hele mai ka ʻohana Walton, nona ka Wal-Mart, e noho ma luna o $100-billion a me ka waiwai ʻohana.
He wahaheʻe wale nō ka ʻōlelo a Safeway a me Kroger ʻaʻole hiki iā lākou ke hoʻokūkū. Ke hoʻomau nei nā kaulahao ʻelua i ka waiwai nui, ʻoiai ka hoʻokele waiwai. I ka makahiki i hala aku nei, ua hoʻopuka ʻo Kroger i $ 1.2 biliona i nā waiwai. I ka makahiki 2001, ua ʻoi aku ka nui o ka loaʻa kālā o Safeway ma mua o $3.5 biliona ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me Kanada. ʻO ka ʻoiaʻiʻo nui ma aneʻi, ʻo ia ka Wal-Mart kumu hoʻohālike i ʻōlelo ʻia e ka poʻe pilikua hale kūʻai paʻa e pono ai lākou e hoʻohālike i hiki ʻole ke hoʻomau, ʻaʻole hoʻi e like me ke kumu kūʻai no ka ʻohana hana i kēia lā. Pilikia ka 'hoʻokele waiwai hou'.
"ʻO ka manaʻo o ka hui ma ka hopena o ʻekolu mau makahiki hiki iā mākou ke uku i $ 95 i hoʻokahi pule no ka ʻinikua olakino," wahi a Rafael Morga, he limahana 30 makahiki o Ralph. Inā he makuahine hoʻokahi ʻoe e hana ana i 30 mau hola o ka pule ma $7.40 i hoʻokahi hola, me kahi keiki a ʻelua paha e kākoʻo ai, ʻo ia ka hoʻolālā e manaʻo ʻia e hoʻoponopono hou i kāu mau koho mālama ola e hoʻokomo i nā huakaʻi i ke keʻena welfare kalana. A i ʻole, e like me ka nui o ka poʻe ʻAmelika ʻole i hoʻopaʻa ʻia e hana, kipa i ka lumi ulia pōpilikia i ka wā lōʻihi loa ka mālama ʻana i ke olakino. "Makemake wale mākou i ka mea kūpono," wahi a Morga, "makemake wale mākou e mālama i kahi ala kūpono o ke ola."
Makemake ʻo Safeway i ʻelua makahiki hoʻomaha uku, a haʻahaʻa loa i ka uku no nā hoʻolimalima hou. ʻO ka mea pōmaikaʻi, ua ikaika loa ka ʻuhane o ka poʻe malihini, ka hapa liʻiliʻi, a me nā limahana wahine, i hoʻoulu ʻia e ka nui o ke aloha o ka lehulehu, a me kekahi kākoʻo nui mai nā lālā ʻoi aku ma mua o 8,000 Teamster, i ka hopena o Nowemapa i hoʻomaka e hōʻole i ka hoʻouka ʻana i nā kaʻa. a i ʻole e hāʻawi i nā huahana i nā hale kūʻai. I ka pane ʻana, ua hoʻāʻo nā hui (me nā hopena liʻiliʻi) e hoʻohana i nā mea hōʻeha ma nā hale kūʻai ʻelua a me nā kikowaena hoʻolaha.
ʻO Safeway a me Kroger nā hui olakino a maikaʻi. ʻAʻole naʻe kā lākou ʻōlelo. Ke kūʻai aku nei lākou i kā lākou poʻe limahana a me ka lehulehu i ka hoʻopunipuni e "neʻe nei i mua" ʻo ia ka uku haʻahaʻa a me nā pōmaikaʻi maikaʻi ʻole, ʻo ka hana ʻana ʻo ia ka hana ʻilihune. ʻAʻole naʻe i lalo a ʻaʻole make ka hana a ʻaʻole kūpono ka hoʻokele ʻoihana i ka ʻōlelo hope e pili ana i ka maikaʻi a i ʻole ka maikaʻi o kā mākou mau hana. ʻAʻole hoʻi e loaʻa iā lākou, ʻoiai ka lōkahi o ka hana.
ʻO ka hahau ʻana a nā wahine a me nā kāne o ka UFCW ma luna o nā pilikia e pili ana i nā miliona o ʻAmelika. Ua piʻi aʻe nā uku mālama olakino a me nā kumukūʻai ʻē aʻe, mahalo i nā makahiki i hala iho nei i ka hoʻololi ʻana o ka mālama olakino i kahi ʻōnaehana hoʻokele waiwai. He hoʻololi kēia i waiho ʻia he ʻumi miliona i hiki ʻole a hiki ʻole ke loaʻa i ka uhi. ʻO ia ke kumu i nui ai ke aloha o ka lehulehu no ka hahau.
"Ke hoʻonui nei mākou i nā lālā a me nā kākoʻo mai nā uniona ʻē aʻe," i haʻi aku ai ʻo Greg Den ier, ka luna hoʻomalu kamaʻilio UFCW, i ka nūpepa Pelekane, The Guardian (Nov. 29). "Akā ʻo ke kākoʻo koʻikoʻi i loaʻa iā mākou mai ka mea kūʻai aku, a ʻo ka ʻoiaʻiʻo ʻaʻole lākou i hele i nā laina picket he hōʻailona ia o kā mākou kūleʻa."
Ke hoʻomau nei anei ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa i hoʻokahi kaulahao hoʻemi nui o ka hoʻokele waiwai, kahi e hoʻololi mau ai nā huaʻōlelo e like me "ʻāpana manawa," "ʻaʻohe pōmaikaʻi," a i ʻole "$7.40 i hoʻokahi hola" e hoʻololi mau i nā manaʻo manaʻolana e like me "ʻO ka manawa hana" a i ʻole "palekana kālā," a i ʻole "ʻai ma ka papaʻaina," i loko o kahi mea wahaheʻe?
I kēia nīnau, ua haʻi aku ka poʻe limahana kūʻai UFCW a me kā lākou mau kākoʻo he nui NO! Pono kā lākou hakakā ʻana i kēia manawa ke kākoʻo o ka poʻe a pau e mālama ana i ka pono ma ka hana.
*** Hiki iā ʻoe ke kākau iā Mark Harris ma [pale ʻia ka leka uila].
He mea kākau moʻolelo ʻo Mark Harris i kākau nui i ka politika a me nā pilikia mālama ola. Ua paʻi ʻia ʻo ia ma Utne, Z magazine, a me nā puke ʻē aʻe. He mea kōkua hou ʻo ia i ka puke, The Flexible Writer, (4th Edition), hoʻoponopono ʻia e Susanna Rich (Longman, 2003).
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai