Ua haki ʻo Carlos Montemayor i kahi kapu politika. He kanaka kālailai kaiapili koʻikoʻi a me ka mea kākau nui, ʻo nā moʻolelo a Montemayor e pili ana i ke kipi ʻana o ka guerrilla hema a me ka hoʻopaʻi aupuni o nā makahiki 1960 a me 1970 ua hoʻihoʻi hou i ka hoʻomanaʻo o ke kaua lepo mai ka lepo lepo. ʻOiai ke kiaʻi mau nei ke aupuni Mekiko i ka hopena o nā haneli o ka poʻe i nalowale e kona mau pūʻali palekana i ka wā o ke kaua lepo ma ke ʻano he mea huna o ka mokuʻāina, ua kōkua nā haʻawina palapala a Montemayor e hoʻopau i kahi noho mālie i ka manawa e hakakā nei nā pūʻali kaulana e hoʻolilo iā Mexico i ʻāina democratic a pololei. .
ʻO ka make ʻole ʻana o Montemayor i ka lā 28 o Pepeluali i ka makahiki i hoʻolauleʻa ai ʻo Mekiko i nā makahiki māhoe o ke Kaua kūʻokoʻa o 1810 a me 1910 Revolution, nā hanana i hoʻokuʻu i nā manaʻo mōʻaukala i hoʻopaʻa ʻia no ka ʻāina, ke kūʻokoʻa, ke aupuni demokala a me ke kaulike.
ʻO ka mea hoʻohenehene, ʻo ke kaua lepo i hana ʻia e ka naʻauao hānau ʻo Chihuahua i hoʻihoʻi ʻia i ka ikaika i ka manawa kūpono no ka makahiki kaulana o Mexico. Mai Chiapas ma ka hema a hiki i Chihuahua ma ke kūkulu ʻākau, ke piʻi mau nei ka nalo ʻana, ka pepehi kanaka ʻana i nā mea hoʻoikaika a me nā kālai'āina, nā hoʻouka kaua ʻana i ka poʻe nūpepa, a me nā hewa ʻē aʻe o nā pono kanaka.
ʻOiai e mau ana nā mea he nui o ke kaua lepo mua, ʻo nā mea hou e hoʻopā i ka lapalapa o ka lua. ʻOiai ʻo Washington Cold War ka hae no ka hana ʻino i hoʻopaʻa ʻia e ka mokuʻāina i ke kenekulia i hala, ʻo ka mea i kapa ʻia ʻo ke kaua lāʻau lapaʻau ma Wakinekona, ʻo ia ka ʻaʻahu noʻonoʻo no ka hoʻopaʻa ʻana i kēia lā.
Nui nā wahi o Mekiko i loko o nā kaua haʻahaʻa haʻahaʻa e kū like ana me ka ulu ʻana o ka ʻae ʻana o ka mokuʻāina i ka hana a me ka neʻe ʻana o ka nohona. ʻO nā laʻana e pili ana i ka hahau ʻana i nā limahana hana i hoʻokuʻu ʻia e nā lālā o ka mākaʻi Federal, a me nā hana kūʻē kipi e kūʻē i ka neʻe hou ʻana o ka ʻaoʻao hema.
ʻO ka makuahine o ka neʻe ʻana o ka pono kanaka o Mexico a me ka mea nāna i hoʻokumu i ka Comite Eurkea, ʻo Senatoa Mekiko Rosario Ibarra de Piedra, ua hoʻohālikelike i nā hanana e hoʻomau nei i ke kaua lepo o nā makahiki i hala aku nei, i ka wā i hoʻopaʻa ʻia ai kāna keiki ʻōpio ʻo Iesū e nā pūʻali palekana Mekiko a nalowale.
Wahi a Ibarra, ʻo ke kaua lāʻau lapaʻau ʻo Calderon a me ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i ka kūʻē kaiapili ke hoʻokau nei i kahi kaua lepo hou. I loko o kahi haʻiʻōlelo o Mexico City i hala iho nei, ua kāhea ka mea kākoʻo pono kanaka koʻikoʻi i nā Mekiko mai nā neʻe kaiāulu āpau e hoʻopaʻa i nā kūlana a pale aku kekahi i kekahi.
"Ke koi nei mākou i ka hoʻokō a me ka hoʻoholo o ka hakakā e hoʻololi i kēia kūlana," wahi āna. "Ke kāhea nei mākou no ka mea ʻaʻohe mea e mālama ʻole i ka ʻeha o nā poʻe he nui."
I ka manawa pinepine, he paʻakikī ke ʻike i kahi e hoʻomaka ai kekahi hakakā a hoʻopau ʻia kekahi, a i ʻole kahi e hoʻomaka ai ka honua ʻeleʻele a pau ka ʻōnaehana politika ma luna. ʻO ka manawa a me ka manawa, ua hoʻopili ʻia nā lālā o ka pūʻali palekana i nā hana gangland. Wahi a ka ʻoihana nūhou Notimex, ʻo ke Kakauolelo Nui o ka Defence Mekiko ʻo Guillermo Galvan i ʻae aku nei i nā senator ua hopu ʻia he 15,000 mau koa ex-koa no nā hewa.
Aia kekahi hihia hoʻohālike ma ka mokuʻāina hema o Guerrero, kahi i ulu ai ka narco-violence, nā kipi kipi, nā hakakā politika lōʻihi, a me nā hakakā pilikanaka mōʻaukala. Me ka ʻoi aku o 600 poʻe e nalowale ana mai ka 1970s state repression, ua lilo ʻo Guerrero i ka zero o ke kaua lepo mua. I kēia manawa, ʻo ka mokuʻāina ʻilihune maʻamau he kūlana hoʻolālā i ka mea hou loa.
Na Kahakai Koko o Paradaiso
ʻO nā kaua kaua a me nā narco-executions o kēia mahina ma Acapulco a me nā wahi ʻē aʻe o ka mokuʻāina i waiho ai he 58 mau kānaka i make mai Malaki 13-15 wale nō. Akā naʻe, ʻo nā pepehi kanaka i hoʻopaʻa ʻia i kēlā hopena pule he hōʻailona wale nō ia o ka hoʻokahe koko e holo ana ma Guerrero. ʻO ka hana ʻino e pili ana i ka hoʻokūkū ʻana i nā cartels lāʻau, nā pūʻulu paramilitary, nā pūʻali palekana Mekiko, a me nā hui kipi pū kekahi, me ka Revolutionary Army of the Insurgent People (ERPI).
ʻO Mei i hala aku nei, ua hāʻawi ʻo Commander Ramiro o ka ERPI i kahi kūkā nūhou i nā mea hoʻolaha Mekiko kahi i hōʻike ai ʻo ia i nā makahiki o ka hakakā ma waena o nā pūʻulu koa a me nā "narco" paramilitary. Manaʻo ʻia e leʻaleʻa i kahi mea kaulana, ua pepehi ʻia ʻo Ramiro ma ke kauhale mamao o Palos Grandes i Nowemapa i hala.
Ua kōkua ʻo Hercilia Castro, he kanaka hana pono kanaka me Guerrero Network of Non-Governmental Organizations, i ka palapala i ka pepehi kanaka ʻana o ʻekolu mau kaikunāne ma ke kauhale mauna o Puerto Las Ollas i ka mahina o Nowemapa i hala. ʻO Alejandro Carcia Cortes, 19, Bertin Garcia Cortes, 18, a me Rogelio Garcia Valdovinos, 15, ua pana ʻia a hāʻawi ʻia i ka lokomaikaʻi coup d'grace.
"Ua hoʻopilikia maoli kēia iaʻu. Ua hoʻoneʻe wau i ka ʻeha o ka makuahine nāna i haʻi mai iaʻu i ka loaʻa ʻana o nā kino o kāna mau keikikāne," wahi a Castro. "ʻO nā keikikāne ka hauʻoli o ke kaiāulu. ʻO lākou kekahi o nā mea ola loa. Ua ʻike ʻoe i ka loaʻa ʻana o kekahi e kū nei?"
Ua ʻōlelo ʻo Castro, ua hoʻopiʻi nā hakakā lehulehu i nā kaiāulu mauna kiʻekiʻe o Coyuca de Catatlan a me Petatlan. ʻO ka ʻāina no ka mahi ʻana i ka lāʻau lapaʻau, nā alanui no ka hoʻopaʻa ʻana i nā mea kūʻai aku, a me nā kumulāʻau no ka lāʻau ʻaʻole kānāwai, he mau waiwai waiwai i makemake ʻia e nā pahu lāʻau lapaʻau i kākoʻo ʻia e nā pūʻulu paramilitary. ʻO ka poʻe noho, ʻōlelo ʻo Castro, hiki ke hele i ke ala o nā pūʻali manaʻo e ʻimi nei e hoʻomaʻemaʻe a hoʻomalu i ka ʻāina.
Loaʻa ʻia e nā ala lepo i hiki ʻole ke hele i ka wā ua, ua like ʻo Puerto Las Ollas me nā kaiāulu kūloko. ʻAʻohe hale mālama ola kino, a hoʻokahi wale nō kumu e aʻo ai i nā haumāna o nā makahiki āpau. ʻO ka hoʻouka ʻana e nā pūʻulu paramilitary a me nā koa e makaʻu i nā kāne e hana i kā lākou mau mahinaʻai, wahi a Castro. "Ua ʻike ʻia ka pōʻino o ka lehulehu," wahi āna.
Ma ka ʻāina holoʻokoʻa, ua loaʻa i ka National Human Rights Commission o Mexico he 3,399 mau hoʻopiʻi kūʻē i ka pūʻali koa mai 2007 a hiki i ka hopena o 2009, me ka hoʻopiʻi ʻana i ka hoʻopaʻapaʻa, pepehi kanaka, hoʻopaʻa ʻia, a me nā hoʻomāinoino, e like me ka Human Rights Watch. I loko o kahi hōʻike i hala iho nei, ua ʻike ka hui ʻaʻole aupuni he ʻekolu wale nō mau limahana i ʻike mua ʻia i ka hewa o nā pono kīwila, me kahi koa i loaʻa i ka ʻeiwa mahina hoʻopaʻi no ke kī ʻana i kahi kanaka kīwila ma kahi mākaʻi koa.
ʻO ka piʻi ʻana o ka hewa o nā pono kanaka e like me ka Washington's $1.3 biliona Merida Initiative e hāʻawi ana i ka hoʻomaʻamaʻa a me nā lako i nā pūʻali palekana ma Mexico a me Central America. I kēia manawa, ke kau nei nā luna ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me Mekiko i ke kahua no Merida 2.
ʻO ka hoʻomāinoino Mars he koho ma mua o ke kau
Ke alakaʻi nei i ke koho balota mokuʻāina ʻo 2011, kahi piʻi hou o nā pepehi kanaka i hoʻopaʻa ʻia e ka politika e hoʻopiʻi nei iā Guerrero. I Pepeluali, ʻehā mau alakaʻi o ka ʻaoʻao hema hema o ka Democratic Revolution (PRD) i pana ʻia ma nā wahi like ʻole o ka mokuʻāina: Jose Luis Sotelo, Santana Rayo Chamu, Claudio Hernandez Palacios, a me Antonio Bahena Nava. Kuhi ʻia ma El Sur, ʻO Rosario Herrera ke alakaʻi lōʻihi o Guerrero PRD i koʻikoʻi he 28 mau alakaʻi o kāna ʻaoʻao i pepehi ʻia ma Guerrero mai 2005. I ka makahiki i hala, ua pepehi ʻia ka mea hoʻoponopono PRD o ka Guerrero State Congress, ʻo Armando Chavarria, ma mua o ka hiki iā ia ke hoʻomaka i kāna noi i manaʻo nui ʻia no ke kiaʻāina. .
Mai kona hoʻokumu ʻia ʻana i ka makahiki 1989, ua lilo ka PRD hema hema i mea hoʻomake pinepine. ʻO ka mea nāna i hoʻokumu i ka PRD ma Zihuatanejo, ua hoʻomanaʻo ʻo Obdulia Balderas i ka hoʻopaʻa ʻana o ke aupuni mokuʻāina i ka ʻaoʻao kūʻē hou e kūʻē nei i ka hoʻopunipuni koho, ma ka pepehi ʻana a me ka hōʻeha ʻana i nā mea kūʻē ma nā mokulele honua o Acapulco a me Zihuatanejo.
I kona hoʻi ʻana mai kahi mākaʻikaʻi ʻo Mexico City, ua hoʻomanaʻo ʻo Balderas i ke kipa ʻana i nā hoa pāʻina ma kahi haukapila Zihuatanejo. "Aole loa he pono," wahi a ke kumu kula hoomaha.
ʻOiai ʻo ka nalu mua o ka hoʻopaʻi ʻana i ka PRD i hoʻokumu ʻia i ka politika, ʻaʻole maopopo loa nā kumu o ka pōʻino hou loa i nā lālā o ka pāʻina, e like me Balderas.
ʻOiai ke piʻi nei ka helu make o nā lālā PRD, ʻo ka pepehi ʻana a me ka nalowale mua ʻana o nā pūʻali koa PRD ma mua o 200 ma Guerrero, ʻoi aku hoʻi i nā makahiki hoʻokumu o ka hui politika ma waena o 1989 a me 1996, ʻaʻole i hoʻoholo ʻia.
I ka hopohopo o nā kamaʻāina Guerrero, Ua piʻi aʻe ka hewa o nā pono kanaka ma hope o ke koho ʻia ʻana o kahi moho hoʻoponopono kaulana i kākoʻo ʻia e PRD, ʻo ka Mekia Acapulco mua ʻo Zeferino Torreblanca Galindo, i koho ʻia i kiaʻāina ʻelima mau makahiki i hala. Ua hoʻonui ʻia ka hana ʻino i ka wā i hoʻopaʻa ʻia ai ka PRD, kahi pāʻina i kū mai ka lehu o ke kaua lepo ma lalo o nā hae o ka hoʻopono a me ke aupuni demokala, ʻaʻole i ke kiaʻāina wale nō akā ʻo ka ʻahaʻōlelo o ka mokuʻāina a me nā aupuni aupuni he nui pū kekahi.
"He hōʻailona kēia i ka hoʻihoʻi ʻana i nā kaua lepo o nā makahiki 1970," wahi a Hercilia Castro. "He mea ʻono liʻiliʻi ia no ka manaʻo o ka lehulehu e pili ana i ke ʻano o Guerrero ke kumu hoʻohālike o ke kaua lepo mau loa, ke ʻano o ka hoʻokau ʻana. He ʻāpana kēia o kā mākou e hana nei ma ka ʻāina holoʻokoʻa."
Nui nā pepehi kanaka i hoʻopaʻa ʻia i nā kaua o lalo, akā ʻo nā kamaʻāina o nā ʻano āpau i waena o ka poʻe i hōʻeha ʻia. Ua hoʻokumu ʻia kahi hui kumu, ʻo ke komite o nā ʻohana a me nā hoaloha o ka poʻe i ʻaihue, nalowale, a pepehi ʻia, e koi i ka pono.
I ke kolu o ka makahiki o ka nalo ana o Jorge Gabriel Ceron, he haumana hale kii o Chilpancingo a me ka mea hana kaiaulu i lawe pio ia e kekahi commando i ka la Malaki 2007, ua hoopuka ke komite kamaaina i ka olelo:
"Ua hōʻike mākou i ke ʻano o ka mea i kapa ʻia ʻo ka hewa hoʻonohonoho ʻia he ʻāpana o ka mokuʻāina, ʻoihana pilikino, a me ka papa kālai'āina, ʻo ia ka mea i ka hopena hope loa, ke kuleana o ka lehulehu insecurity, palaho, weliweli, a me ka hoʻopaʻi ʻole ʻia e ka poʻe kamaʻāina. ke ola maʻamau, a ʻo Jorge Ceron, kona ʻohana, a me mākou a pau i pōʻino."
Ua hoʻomaʻamaʻa mua ʻia e ka pūʻali koa Mekiko i ka makahiki 1990, ke kū hou nei nā pūʻulu paramilitary ma ka mokuʻāina hema o Chiapas, kahi i hoʻopaʻa inoa ʻia ai nā hoʻouka kaua ʻana i nā kaiāulu pro-Zapatista a me nā hui kūʻē.
Ua piʻi aʻe ke kaua lepo ma hope o ka noho ʻana o Pelekikena Calderon i ke keʻena i ka hopena o 2006. I ka makahiki aʻe, ua hopu ʻia nā alakaʻi o ka Puʻali Koa Kipi ʻo Edmundo Reyes lāua ʻo Gabriel Cruz a nalowale i Oaxaca. ʻAʻole i loaʻa a makaʻu ʻia ua make. Ma 2008, ʻelua mau alakaʻi o ka Hui ʻōiwi no ka Future of the Mixtec People, ʻo Raul Lucas lāua ʻo Manuel Ponce Rosas, i ʻaihue ʻia, i ʻōlelo ʻia e nā mākaʻi, a pepehi ʻia ma Guerrero. I ka hopena o ka makahiki i hala, ua pana ʻia ʻo Mariano Abarca, kahi mea hoʻonohonoho anti-mining koʻikoʻi ma Chiapas, ma Chicomuselo, kahi i hakakā ai ka poʻe mahiʻai i kahi mine barite i mālama ʻia e ka hui Kanada-Mexican Blackfire Exploration, Ltd.
ʻO ka nalo ʻana a me ka pepehi ʻana o nā poʻe hana ma hope o ka hiki ʻole o ka hoʻoponopono ʻana o ka Pelekikena mua ʻo Vicente Fox i ka hoʻopiʻi kūleʻa i nā luna aupuni, ʻo ia hoʻi ʻo Pelekikena Luis Echeverria, i hoʻopili ʻia i nā hewa kaua lepo, a me ka hoʻopau ʻana o ke keʻena hoʻopiʻi kūikawā i mālama i ka hoʻokolokolo. ke kaua haumia e ka hoʻomalu ʻo Calderon.
Ke Kaua Laau i uhi
ʻO ke kaua lāʻau lapaʻau he uhi kūpono no ka repression hou. Ma Ciudad Juarez a me ka mokuʻāina ʻo Chihuahua, ua pepehi ʻia a nalo paha nā mea hana he nui mai ka makahiki 2008, ka makahiki i hoʻomaka ai ke kaua ma waena o ʻelua mau pahu hoʻokūkū a ua hoʻouna ʻia ka pūʻali koa e hoʻopau i ka hana ʻino.
Ma waena o nā mea ʻē aʻe, ua hoʻokomo ʻia ka poʻe i hōʻeha ʻia i ka anti-kidnapping activist a me ke alakaʻi kaiāulu Mormon Benjamin LeBaron, ke alakaʻi kūʻē kūʻē mahiʻai ʻo Armando Villareal, ke kaukaʻi o ke kulanui ʻo Manuel Arroyo, ka mea hana pono kanaka ʻo Alicia Sainz, ke alakaʻi kūʻai alanui Geminis Ochoa, a me Josefina Reyes, he ʻelele koho mua PRD. a me ka ʻōlelo hoʻohewa pūʻali koa. ʻAʻohe mea i hopu ʻia a hoʻopaʻi ʻia no nā hewa.
Ma Malaki 2, ua pepehi ʻia ʻo Ernesto Rabago Martinez ma ke kūlanakauhale ʻo Chihuahua. He lālā o ka ʻAhahui Kivila ʻo Bowerasa, ua kōkua ʻo Rabago i ka pale ʻana i ka ʻōiwi Raramuri i komo i loko o kahi kaua ʻāina e kūʻē i nā manaʻo ikaika i ke kaiāulu o Carichi. ʻO ka pepehi ʻana iā Rabago i hoʻopau ʻia ma kahi o hoʻokahi makahiki o ka hoʻouka kaua ʻana i nā mea pale a me nā alakaʻi ʻōiwi o Carichi.
I ka pane ʻana i ka pepehi kanaka ʻo Rabago, ua koi ka hui pono kanaka Cossydhac ma ke kūlanakauhale ʻo Chihuhaua a me ka Women's Human Rights Center i ka hoʻopau ʻana i ka hoʻopiʻi hewa ʻana o nā mea hana, a me ka pale ʻana i nā poʻe mālama pono kanaka i ʻōlelo ʻia e nā hui ʻelua e ola ana ma waena o ka "hoʻokō a me ka pilikia."
Eia kekahi, ʻo ka make ʻana o ka lāʻau lapaʻau i kēlā me kēia lā ma Ciudad Juarez (e kokoke ana i ka 5,000 pepehi kanaka mai Ianuali 2008) e hūnā a hōʻemi i nā pilikia e like me ka hakakā ʻāina ma waena o nā poʻe noho lōʻihi a me nā lālā o kekahi o nā ʻohana koʻikoʻi o ke kūlanakauhale. Ke komo nei i loko o kahi kaua hoʻokolokolo, ua hoʻopiʻi pinepine ka poʻe noho o ke kaona ʻo Lomas de Poleo i nā hana hoʻomāinoino a nā poʻe kiaʻi palekana pilikino e hana ana ma lalo o ka ihu o nā mākaʻi a me ka pūʻali koa.
ʻO kahi hōʻike hou a ka UN High Commissioner for Human Rights i kākau i nā hana hoʻomāinoino 128 e kū'ē i nā mea palekana a me nā lālā o kaʻohana ma waena o Jan. 1, 2006 a me Aug. I nā mahina i hala iho nei, ua ʻike kekahi mau hui e pale ana i nā kuleana ʻōiwi ma ka ʻāina ʻo La Montana o Guerrero i kahi ʻano o ka nānā ʻana, ka hoʻokuʻi ʻana, a me nā hoʻoweliweli make. Ma ka lā 31 o Malaki, ua hoʻopuka ka Inter-American Commission on Human Rights (IACHR) i kahi ʻōlelo hoʻoweliweli no ka hoʻoweliweli hou a me ka hoʻoweliweli i nā lālā o ka Me'phaa Indigenous Peoples Organization.
ʻO ka hōʻike ʻana i kekahi o nā mea hoʻoweliweli hoʻoweliweli i manaʻo ʻia e ka IACHR ma ke ʻano he mau hōʻike i nā hihia ʻelua o ka ʻaha hoʻokolokolo kūʻē i ka mokuʻāina ʻo Mekiko, ʻo kekahi o ia mea e pili ana i ka hoʻopiʻi ʻia ʻana o nā wahine ʻōiwi ʻelua e nā koa Mekiko ma Guerrero i 2002, ka Organization of American States ' Ua hoʻomanaʻo ke kino kuleana kanaka i ke aupuni Mekiko ua hoʻopuka mua ʻia nā kauoha palekana no ka poʻe hana Me'phaa a he kuleana ko ke aupuni e pale aku i nā mea pale.
"Ke hoʻomanaʻo nei ke Komisina he mea koʻikoʻi ka hana a nā mea mālama pono kanaka no ke kūkulu ʻana i kahi kaiāulu democratic paʻa a mau loa, a ke pāʻani nei lākou i ke kuleana nui i ke kaʻina hana e hoʻokō pono ai i ke kānāwai a me ka hoʻoikaika ʻana i ka demokala," i ʻōlelo ai ka IACHR. .
Ho'āʻo ʻia ka hoʻokō ʻana i nā pono kanaka
Ma kahi kokoke i kēlā me kēia lā, hoʻopiʻi ka poʻe kākoʻo pono aupuni a me ka honua i ka pōʻino o ka ʻāina pono kanaka ma Mexico. Mai ka hoʻomaka ʻana o ka makahiki, ua loaʻa mai ka nui o nā hōʻike koʻikoʻi a me nā manaʻo mai Amnesty International, Human Rights Watch, United Nations Human Rights Committee, US State Department, nā lālā o ka European Parliament, a me nā mea ʻē aʻe he nui.
ʻO ka pane ʻana o ka hoʻokele ʻo Calderon i ka pā o ka hoʻohewa ʻana he kūʻē. ʻOiai ke ʻae koke nei kekahi mau luna i nā pilikia, ʻo ka pale a me ka hoʻokau politika ʻana he mau hopena hana. Ke kūʻē nei i ka hōʻike hou loa o ka US State Department, ua hōʻole ʻo Brigadier General Benito Medina Herrera i ka manaʻo e hōʻino nā pūʻali koa i nā pono kanaka. ʻO nā limahana koa, ua haʻi aku ʻo General Medina iā Notimex, e loaʻa i ka hoʻomaʻamaʻa pono kanaka a me nā loina mai nā "pae haʻahaʻa" a hiki i nā generals kiʻekiʻe.
Malia paha ʻo ka hoʻāʻo litmus o ka hoʻokō maoli ʻana o Mekiko i nā kūlana pono kanaka o ke ao holoʻokoʻa, ʻo ia ka pane a ka luna hoʻomalu o Calderon i kahi hoʻoholo koʻikoʻi o 2009 e ka Organization of American States 'Inter-American Court of Human Rights.
I loko o kahi hoʻopaʻi koi i hoʻolaha ʻia i ka lā Dekemaba i hala, ua paʻa ka ʻAha i ka mokuʻāina ʻo Mekiko i ke kuleana no ka nalo ʻana o Rosendo Radilla, he kuhina mua o Atoyac de Alvarez, Guerrero, i nalowale i ka wā o ke kaua lepo mua i ka makahiki 1974. I ke alo o kāna keiki ʻōpio. Ua kiʻi ʻia ʻo Radilla e nā koa Mekiko ma kahi paʻa alanui a lele ʻia ʻo ia, ʻaʻole i ʻike hou ʻia.
Ua kauoha ka ʻAha i ka mokuʻāina ʻo Mekiko e wehewehe i ka nalowale ʻana o Radilla, e hoʻoponopono i ke code pūʻali koa o ka hoʻoponopono e pale ana i nā koa mai ka hoʻopiʻi ʻana no nā hewa kīwila, e uku i nā lālā o ka ʻohana no nā pohō, a hoʻolaha i ka hoʻopaʻi holoʻokoʻa i loko o ka moʻolelo aupuni aupuni a me ka hoʻolaha ʻana o ka holo aupuni.
Pono ke aupuni pekelala e hana i kekahi hana lehulehu e hooiaio ana i kona kuleana hewa i ka nalowale ana o Radilla, a e kukulu i papa hoomanao no ke kanaka ma Atoyac de Alvarez.
ʻO ke kaikamahine a Radilla, ʻo Tita, ʻo ia ka hope pelekikena o ka Association of Relatives of the Detained, Disappeared, and Victims of Human Rights Violations in Mexico (AFADEM), he hui i hana luhi ʻole no nā makahiki he nui e koi ana i ka hoʻopono no Radilla a me nā mea i hoʻopilikia ʻia i ke kaua. Me ke Komisina Mekiko non-government no ka Defence and Promotion of Human Rights (CMDPDH), nona nā loio i alualu i ka hihia Radilla ma ke ao holoʻokoʻa, ua hoʻomaikaʻi ʻo AFADEM i ka hana a ka ʻAha ma ke ʻano he hōʻoia i kāna hakakā ʻana a me kahi hana maikaʻi i ka hoʻopau ʻana i ka hoʻopaʻi ʻia ʻana no nā pono kanaka. nā hewa.
Ua hāʻawi ka ʻAha iā Mexico i hoʻokahi makahiki e waiho i kahi hōʻike e hōʻike ana i ka holomua o ka hoʻokō ʻana i ka hoʻopaʻi. ʻOiai ua kau ke aupuni Mekiko i ka hoʻopaʻi ma ka pūnaewele o ka loio kuhina nui, ua lohi ia i ka hoʻokō ʻana i nā ʻāpana ʻē aʻe o ka hoʻopaʻi, wahi a Humberto Guerrero, ka luna kānāwai o ka CMDPDH. ʻO ka mea nui, ʻaʻole ʻike ka ʻohana i ka hopena o Radilla, wahi āna.
Wahi a Guerrero, ua hāpai ke Kōmike Kuleana Kuleana UN i ka hihia Radilla ma kahi hālāwai hou ma New York. I kēia manawa no ka hālāwai, ua haʻi aku ka luna hoʻopiʻi koa o Mexico i nā lālā o ke kōmike e hana ana nā pūʻali koa i ka hoʻololi ʻana i ke code pūʻali koa i ka "manawa kūpono," wahi a Guerrero.
ʻO ka hoʻokō ʻana i ka ʻōlelo hoʻopaʻi ʻo Radilla, ua hoʻohui ʻo ia, e hoʻoholo ai inā hoʻoikaika ke aupuni Mekiko i ka "memo o ka hoʻopaʻi ʻole" e kū nei ma ka ʻāina.
"ʻO ka hoʻokō ʻole ʻana i ka ʻōlelo e hōʻike ana ʻaʻole makemake ʻo Mexico e kū i kāna mau mana mana," i ʻōlelo ai ʻo Guerrero. "He manawa hou ko Mexico. Ua loaʻa iā ia kahi manawa ma 2000 me Fox a me ka hoʻopiʻi kūikawā, a i kēia manawa aia kekahi me kēia hihia. "
He kanaka nūpepa kūʻokoʻa ʻo Kent Paterson e uhi ana i ke komohana hema o ʻAmelika Hui Pū ʻIa, Mexico, a me ʻAmelika Latin. He mea loiloi ʻo ia no ka Polokalamu ʻAmelika ma www.americaspolicy.org.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai