Ua hele mai au i ka makahiki politika ma ke ʻano he hoa kūʻē i ke kaua US ma Vietnam. Mai ia manawa mai, ua kūʻē au i nā kaua US ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa, nā kaua a ʻIseraʻela me Palestinians, ke kaua ma Afghanistan a me ka hoʻouka kaua ʻana iā Iraq. Akā ʻoiai ʻo wau he mea kūʻē i ke kaua, ʻaʻole wau he pacifist paʻa.
Ke manaʻoʻiʻo nei au aia kekahi mau manawa - ʻoi aku ka liʻiliʻi ma mua o ka ʻōlelo a ka poʻe generala a me ka poʻe kālai'āina - ke ʻae ʻia ke kaua ma ke ʻano he ala e pale aku ai i ka poʻe mai kahi ʻenemi huhū. Manaʻo wau ʻo ke kaua kūʻē iā Hitler a me ke Kaua Kivila US he mau kaua like ia. ʻAʻole au i ʻae i nā mea a pau i hana ʻia no ka lanakila ʻana (e like me ka pana ʻana o Dresden a i ʻole ʻo Hiroshima), akā ke manaʻoʻiʻo nei au he pono ke lawe ʻana i nā mea kaua i kēia mau hihia.
I loko o ke kaua i kēia manawa ma waena o Rūsia a me Ukraine, ʻoiai ke hoʻohewa nei au i nā kulekele he nui o Kyiv, ke manaʻo nei au he hana kolohe a hewa ʻole ka hoʻouka kaua ʻana o Rusia a he kuleana ko ka poʻe Ukrainian e pale aku iā lākou iho. A no ka mea, ʻaʻohe waiwai o ke kuleana o ka pale ʻana iā ia iho me ka ʻole o ke ala e hoʻokō ai, ke kākoʻo nei au i ka loaʻa ʻana o nā mea kaua iā Ukraine mai kēlā me kēia kumu, me ke aupuni US.
Wahi a kekahi o koʻu mau hoa hoʻomalu maluhia, ʻo ka hoʻolako ʻana i nā mea kaua e hoʻomau i ke kaua. ʻOiaʻiʻo, me ka ʻole o nā mea kaua US ua pio ʻo Ukraine i ka wā ma mua. Akā, ʻaʻole i manaʻo ʻia he maluhia ʻoliʻoli ka lanakila ʻana o Ukraine. ʻO ia hoʻi, ua lilo ke kūʻokoʻa o kekahi poʻe a ua koi ʻia e noho ma lalo o ka kuʻekuʻe hao o ke aupuni i kuleana no nā luku weliweli. I loko o ka mōʻaukala, makemake mau ka poʻe hana ʻino i ka maluhia - ʻoiai ke hāʻawi aku ka poʻe i hōʻeha i kā lākou ʻōlelo.
ʻAʻole anei ʻoi aku ka maikaʻi o ka hoʻolilo kālā i nā pono kanaka ma mua o ke kaua? ʻOiaʻiʻo, akā ʻo ke ola ʻana i ka hihia o ka hoʻouka kaua ʻana he pono kanaka; ʻoiaʻiʻo, ʻo ia ka pono o ke kanaka inā ʻaʻole hiki ke hoʻokō ʻia nā pono ʻē aʻe. ʻAʻole hoʻi ke kākoʻo iā Ukraine e ʻoki i ka hoʻolilo kālā. Inā mākou e hoʻopau i nā ʻauhau ʻauhau nui no ka poʻe waiwai, ʻoi aku ka nui o ke kālā e hoʻoponopono ai i nā pilikia pilikanaka me ke kōkua ʻana iā Ukraine e pale iā ia iho.
Ua aʻo lōʻihi ka neʻe ʻana o ka maluhia i ka pōʻino o ke kaua nuklea. I kēia mau lā ua hoʻopaʻapaʻa kekahi e pono mākou e haʻalele i ke kākoʻo mai Ukraine no ka mea e piʻi aʻe ka hakakā i ka hoʻohana ʻana i nā mea kaua nuklea. ʻO nā hoʻoweliweli nuklea mai Rūsia he mea weliweli a me ka noʻonoʻo. Akā ʻo ka hāʻawi ʻana aku iā Vladimir Putin i ka nuklea ʻaʻole e hōʻemi i nā pilikia. Inā lanakila nā hoʻoweliweli nuklea i ka hāʻawi ʻana i nā mea hoʻoweliweli i kā lākou makemake, ʻaʻole anei mākou e ʻike i nā mea hoʻoweliweli hou aʻe i ka wā e hiki mai ana a me nā ʻāina ʻē aʻe e holo wikiwiki nei e kiʻi i nā mea kaua nuklea no lākou? He honua ʻoi aku ka weliweli.
ʻO ka ʻoiaʻiʻo, pono e noʻonoʻo pono i nā pōʻino o ka piʻi ʻana. ʻO ia ke kumu i kūpono ai ke kūʻē ʻana i ka noi a ka Pelekikena Volodymyr Zelenskyy no kahi wahi lele ʻole, kahi i pilikia ai ka hakakā ʻana o US-Russian. A he mea maʻalahi nō hoʻi ka pale ʻana i ka hāʻawi ʻana iā Ukraine i ke ala e hoʻouka ai i ka ʻāina ʻo Rūsia.
Ma ke ʻano he mea hoʻomalu maluhia, ke kākoʻo nei au i kahi hoʻomaha? Ma ke ʻano he hana mua i ka hoʻihoʻi ʻia ʻana o nā pūʻali Lūkini, ʻoiaʻiʻo. Akā, pehea ke ala e hoʻokuʻu ai i nā laina i kēia lā, me Moscow i ka mana o 18% o ka ʻāina Ukrainian, a mai nā laina hea e hoʻoholo ai ʻo Rūsia e hoʻouka hou i ka wā i kūkulu hou ai ʻo ia i kona mau pūʻali decimated? ʻAʻole au e koi aku i ka poʻe Ukrainians e hōʻole i kahi hoʻopau ahi - wale nō lakou hiki ke hoʻoholo i ka wā i nui ai nā kumukūʻai weliweli a lākou e uku nei. Akā ʻaʻole wau i manaʻo e koi ʻia lākou e ʻae i kēlā ʻano hoʻoholo.
I ka wā o ke kaua ʻo Vietnam, ua ʻike au e hoʻopau ʻia ka hakakā me nā kūkākūkā ʻana, akā ua kāhea wau iā "Out Now," no ka mea, i koʻu manaʻo, ʻaʻohe kuleana o ʻAmelika e noho ma laila. Ma keʻano like,ʻoiai eʻike ana e hoʻopauʻia ka hakakā Ukrainian me nā kūkākūkāʻana, a me ka manaʻolana e hiki i nā lima o ke Komohana keʻae iā Kyiv e hoʻokō i nā'ōlelo maluhia maikaʻi loa, ke kāhea nei au i nā pūʻali Lūkini e kiʻi i "Out Now." ʻO koʻu manaʻolana nui e hiki koke mai ka maluhia, akā he maluhia me ka pono.
ʻO Stephen R. Shalom ka polopeka emeritus o ka ʻepekema politika ma ke Kulanui ʻo William Paterson.
[Ua puka mua kēia ʻatikala ma NorthJersey.com.]
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai