Ma hope o 9/11, pōʻino ka ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me kona mau hoa like Kanaka kipaku ia makou mai ka palai i ke ahi, ma ka hookomo ana i ka mana i ka ʻAhahui ʻĀkau nā lawehala a me nā luna kaua. ʻOiai lākou e hahai i kēia kulekele hewa, ʻo ke kūlana i ʻApekanikana e ʻoi aku ka pōʻino.
Kanaka ʻAʻole pono e hoʻomau i kāna kulekele i kēia manawa a hiki i 2011. Kanaka pono e hana kūʻokoʻa i ka ʻAmelika Hui Pū ʻIa a e ʻimi i kahi kulekele ʻē aʻe inā makemake lākou e lilo i hoaaloha pono no ka poʻe Afghan a hoʻomaikaʻi i kēia kūlana pōʻino.
I kēia lā, ma ka inoa o ka lawe ʻana mai i nā pono kanaka, nā pono wahine a me ka demokala, ua noho ʻia ko mākou ʻāina. Ma lalo o ka ihu o nā pūʻali NATO a me nā pūʻali Kanada, ke piʻi nei ke kūlana o nā wahine i kēlā me kēia lā. ʻOi aku ka nui o nā wahine ma mua o ka wā e pepehi ana iā lākou iho ma o ka puhi ʻana iā lākou iho. I kēia mau lā, ma ka moku ʻo Laghman, ua puhi kekahi wahine iā ia iho i mua o ka hale hoʻokolokolo no ka mea ʻaʻole hiki iā ia ke loaʻa ka hoʻopono. ʻO ka hihia o Parwez Kambakhsh, e noho nei i loko o ka hale paʻahao, hōʻike ʻia ʻaʻohe kūʻokoʻa o ka ʻōlelo ma koʻu ʻāina, ʻoiai ua hōʻoia ʻia i loko o kā mākou kumukānāwai.
I keia hooilo wale no, ua oi aku mamua o 1000 poe i make i ke anu, no ka ilihune. Ua koi ʻia kekahi mau wahine e kūʻai aku i kā lākou pēpē no ʻumi kālā wale nō e loaʻa ai ke kālā e ola ai. A i kēia lā ʻApekanikana ʻO ia ka mea hana nui loa o ka honua i ka opiuma, 93 pakeneka o ka lako honua. ʻO ke kaikunāne o Pelekikena Karzai, no ka laʻana, he haku lāʻau kaulana i Kandahar panalaau.
Ke hoʻomau nei kēia kūlana no ka mea, o nā piliona kālā kēlā ʻApekanikana ua loaʻa mai ke kaiāulu honua, ua lilo ka hapa nui o ke kālā i loko o nā ʻeke o nā aliʻi kaua a me nā luna lāʻau lapaʻau US a ua kau mai kona mau hoa pili i ko kakou aina. E like me i loko ʻIlaka, no ka palaho, ʻaʻole i pōmaikaʻi ka poʻe maʻamau i kēia kālā. Wahi a ka Congressional Budget Office ʻo ka US e hoʻolilo i $ 2.4 trillion i nā makahiki he ʻumi e hiki mai ana ma ke "kaua i ka weliweli." Inā lākou i hoʻolilo i kēia kālā me ka pololei a me ka ʻoiaʻiʻo, ʻaʻole wale ʻIlaka a ʻApekanikana e hoʻolilo ʻia i ka lani akā, e hoʻopau ʻia ka ʻilihune honua.
ʻO ka poʻe nui o Kanaka pono e ʻike i kēia lā ko mākou poʻe i loko ʻApekanikana ʻaʻole lākou e nānā i kā lākou mau koa i ʻokoʻa US a i ʻole nā pūʻali koa NATO ʻē aʻe. No ko kākou poʻe, ua like lākou a pau, no ka mea, ʻo ka mea pōʻino, no nā makahiki ʻehiku, ua hahai lākou i ke ala wāwae o ka poʻe. US ʻAʻole hiki iā ʻoe ke lawe i nā waiwai e like me ka demokala a me nā pono kanaka ma ke kākoʻo ʻana i nā ʻenemi i hoʻohiki ʻia o kēia mau waiwai.
ʻO kēia mau pūʻali koa i manaʻo ʻia e pana i ka Taliban, akā ma kahi o ka pepehi ʻana iā Taliban ka poʻe maʻamau ka poʻe. A ke lilo hou nei ka Taliban i ikaika hou. ʻAʻole hilinaʻi ka poʻe i kēia mau koa haole a ʻaʻole lākou i kākoʻo i kēia aupuni. Inā hoʻomau lākou i kā lākou kulekele e kū ana lākou i ke kū'ē ʻana o ka poʻe Afghan a e hoʻokahe ʻia ke koko o ka poʻe hala ʻole.
No ko kakou moolelo - ua hoʻouka ʻia mākou e nā Pelekane a me nā Soviets - ʻAʻole hilinaʻi ko mākou poʻe i nā koa haole. Akā i kēia manawa, ma hope o ka noho ʻana o Soviet, ke kaua kīwila a me ka Taliban, nā kānaka - ʻoiai ua kānalua lākou US kūpaʻa - Ua manaʻolana paha nā B-52 e hoʻololi i ke kūlana, a i ʻole e hāʻawi iā mākou i kahi lima kōkua. ʻO ka mea pōʻino, ʻike mākou i kēia manawa i ka US hoouka wale ʻApekanikana ma muli o kāna kulekele hoʻolālā ponoʻī a me kāna mau pono kūloko a me ka hoʻokele waiwai. ʻO ia ke kulekele o ka US e mālama i ke kūlana ʻApekanikana paʻa ʻole, loaʻa ke kumu e noho lōʻihi ai i ka pūʻali koa.
I kēia lā, nā kānaka o ʻApekanikana ke alo nei i ʻelua mau ʻenemi: nā ʻenemi kūloko ma ke ʻano o nā fundamentalists e like me ka Taliban a me ka ʻAhahui ʻĀkau, a me nā ʻenemi haole i noʻonoʻo ʻole i ka pono o ka poʻe Afghan no kekahi manawa.
ʻAʻohe nīnau no kēlā ʻApekanikana pono i ka lima kokua. Akā ke ʻōlelo nei ko mākou poʻe, inā ʻaʻole ʻoe e kākoʻo a kōkua ʻole iā mākou, e aho e haʻalele ʻoe ʻApekanikana i hiki ai i ka poʻe ma ʻaneʻi ke kaua aku i ko lākou poʻe ʻenemi i mana iā lākou iho.
Akā ʻaʻole mākou makemake wale i ka hoʻihoʻi ʻana o kēia mau koa haole. Makemake mākou e hoʻihoʻi i nā aliʻi kaua a me nā Taliban. Makemake mākou i ka wehe ʻana i kēia mau mea hewa a makemake mākou i ke kākoʻo no nā ʻaoʻao demokala.
Ma ka ʻaoʻao o koʻu poʻe, ke hoʻouna aku nei au i koʻu ʻoluʻolu a hāʻawi pū i ka ʻeha o kēlā mau ʻohana Kanada i nalowale i kā lākou poʻe aloha ma ʻApekanikana. Ma ka hoʻokiʻekiʻe pū ʻana i ko mākou leo kūʻē i ke kulekele hewa o ka US a me kona mau hoa like Kanaka, hiki iā mākou ke pale i ka nalowale o ke ola hala ʻole.
ʻO Malalai Joya he MP Afghan e hoʻopiʻi nei i kona hoʻokuʻu ʻia mai ka hale pāremata o ka ʻāina. Ua kamaʻilio ʻo ia me ka luna hoʻoponopono rabble.ca ʻo Derrick O'Keefe.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai