Puna: Ierusalema Post
I loko o ka ʻIseraʻela he kānāwai a kākoʻo ʻia hoʻi e ke aupuni, e kūkulu i nā hale holoʻokoʻa o nā hale no ka poʻe Iudaio hoʻomana wale nō. Hiki ke kapa ʻia kēlā mau hale "poe haipule lahui” a i ʻole haredim (ultra-Orthodox). Inā ʻaʻole ʻoe e komo i loko o kekahi o ia mau pūʻulu ʻike, ʻaʻole hiki iā ʻoe ke kūʻai a hoʻolimalima paha i kahi keʻena ma kekahi o ia mau hale.
Aia nā kaiāulu holoʻokoʻa ma ʻIseraʻela i koho ʻia no kēia mau pūʻulu ʻike kikoʻī. ʻO ke kūlanakauhale ʻo Loda kahi kokoke e like me nā kūlanakauhale ʻē aʻe he nui ma ʻIseraʻela. ʻO ka ʻoiaʻiʻo, aia nā kūlanakauhale holoʻokoʻa kahi i mālama ʻia ai kēia mau lula, e like me Betar Illit a me Modiʻin Illit - aia lāua ʻelua ma waho o ka laina ʻōmaʻomaʻo i ka ʻāina i noho ʻia ma lalo o ka mana o ka pūʻali koa ʻIseraʻela. ʻO ʻElad kekahi hiʻohiʻona o ke kūlanakauhale i koho ʻia no nā Iudaio haipule a aia ma waenakonu o ka ʻIseraʻela. He mau kānāwai ko ʻIseraʻela e "pale" i ka ʻike o nā kaiāulu liʻiliʻi. ʻO ke kānāwai "komite ʻae" kaulana e hiki ai i nā kaiāulu liʻiliʻi ke hana i kahi kaʻina ninaninau ma mua o ka ʻae ʻana i nā kamaʻāina hou e komo i ke kaiāulu. Hoʻohana nui ʻia kēia kānāwai ma nā kauhale liʻiliʻi, kibbutzim a me moshavim. Ke koi nei kēia mau kānāwai e ʻike i ke ʻano kūikawā a i ʻole ke ʻano o kahi kaiāulu a ua paʻa i kahi e mālama ai i ka homogeneity o ke kaiāulu.
Ua hānau ʻia au ma waena o ka makahiki 1950 ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa. Ke hoʻomanaʻo nei au i ka makahiki 1960, aia nō nā hui ʻāina ma Long Island ma New York State i loaʻa nā kulekele like. Ua manaʻo nui ʻia lākou e mālama i ka poʻe Iudaio a me ka poʻe ʻulaʻula mai kā lākou hui pilikino. ʻO kēlā mau kānāwai, i hiki ai ke hoʻokaʻawale i ke kānāwai, ua hoʻopau ʻia ma US i ka hapa ʻelua o nā makahiki 1960. Ua hoʻopau ʻia nā kānāwai hoʻokaʻawale ma ʻApelika Hema i ka hopena o keʻokeʻo. Ma ka lā 9 o Mei, 1994, ua koho ʻia ʻo Nelson Mandela ka pāremata hou o ʻApelika Hema i koho ʻia i ka pelekikena mua o ka wā ma hope o ka hoʻokaʻawale ʻana a me ka hoʻokaʻawale kānāwai. I ka wā i hoʻopaʻa ʻia ai ka hoʻokaʻawale ʻana ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa a ma ʻApelika Hema, ʻo ke kumu no ka pale ʻana i nā kuleana o kahi kaiāulu, e mālama i ka ʻike, e hāʻawi i ka palekana a me ka palekana. I ka US aia kahi hoʻopaʻapaʻa no ka "kaʻawale akā like" i lawe ʻia i mua o ka ʻAha Kiekie. Ua hoʻokūpaʻa ʻia ke aʻo ʻana "kaʻawale akā like" ma ka hoʻoholo Plessy vs Ferguson o 1896, i ʻae ʻia ka hoʻokaʻawale ʻana i kākoʻo ʻia e ka mokuʻāina. Akā, me ka manawa a me ke oʻo ʻana, ua ʻike ʻia nā hale ʻokoʻa "kaʻawale akā kūlike" i ke kumukānāwai i loko o kahi ʻano o nā ʻōlelo hoʻoholo o ka ʻAha Kiekie ma lalo o ka Lunakanawai Kiekie Earl Warren, e hoʻomaka ana me Brown vs Board of Education o 1954. ʻaʻole kūlike. I ka hopena, i ka US, ua pau nā kānāwai hoʻokaʻawale a me nā hana me ke kānāwai pekelala, ʻoi aku hoʻi ka Civil Rights Act o 1964.
MA ISRAEL, ua ike kakou aole like me ka hookaawale ana. Hoʻowahāwahā ʻia nā kamaʻāina Palestinian o ka ʻIseraʻela ma kahi pae hoʻonaʻauao ma kēlā me kēia ʻano o ke ola ma ka mokuʻāina democratic o ʻIseraʻela. ʻOiaʻiʻo, nui ka poʻe heluhelu e hakakā i kēia ʻōlelo a manaʻo lākou i ke ola ʻana o nā kūlanakauhale a me nā kūlanakauhale he nui i loko o ka ʻIseraʻela he Arab a ʻaʻohe Iudaio e noho ana ma laila. ʻAe, ʻoiaʻiʻo nō, akā ʻaʻohe kānāwai e kauoha ana ʻaʻole hiki i nā Iudaio ke noho ma laila a ʻaʻohe kānalua e pili ana i ka noho ʻana o ka hoʻokae hohonu i kēlā me kēia pae e hoʻolilo i kēia mau kaiāulu i nā kaiāulu i hoʻomohala ʻia, ma lalo o ka hoʻolālā ʻana, a me ka nele i ke kālā ma ka ʻIseraʻela.
Aia hoʻokahi kaiāulu i loko o ka ʻIseraʻela aʻu i ʻike ai ua hana i kahi hoʻoholo noʻonoʻo e hoʻohui piha ʻia - Israeli Jewish and Palestinian Israeli - Neveh Shalom / Wahat al-Salam kahi i loaʻa ai ka heluna heluna kanaka like ma waena o ka Iudaio a me ka Palestinian Israelis a ma laila he kula ʻōlelo ʻelua.
Ke manaʻo nei au ua hoʻohana ʻo Neveh Shalom / Wahat al-Salam i ke kānāwai "komite ʻae" ʻIseraʻela e hiki ai iā lākou ke koho i nā mea noi no ka noho ʻana a ma kēia ala, hiki iā lākou ke hoʻomalu a mālama i ke koena o ka heluna kanaka. He kaiāulu liʻiliʻi ʻo Neveh Shalom/Wahat al-Salam no laila ma lalo o ke kānāwai o ka ʻIseraʻela e loaʻa iā lākou ka mana e pono ai e pili i kā lākou mau loina o ka hoʻokumu ʻana i kahi kaiāulu o ke kaulike ma nā pae āpau e nā poʻe i hoʻoholo noʻonoʻo e noho pū a kūkulu i kahi kaʻana like. ka hui ma waena o ka poʻe Iudaio a me ka ʻIseraʻela Palestinian. Loaʻa iā lākou ko lākou mau pilikia - ʻaʻohe kānalua - i ka wā o ke kaua, a i ka wā e hoʻomākaukau ai ka poʻe ʻōpio Iudaio no ka ʻoihana koa a i nā lā hoʻomaha aupuni a me nā lā mōʻaukala koʻikoʻi o ka hoʻomanaʻo ʻana o ka lāhui, e like me ka lā Nakba ("Catastrophe Day," ka ʻōlelo Palestinian. i ka 1948 War of Independence). Akā, he kaiāulu kēia o ka poʻe me ka manaʻo o ke kūkulu ʻana i kahi hui like.
Makemake au e hana i ka hoʻomaka ʻana i nā papahana hale ma nā kūlanakauhale hui ʻia o ka ʻIseraʻela (Lod, Ramle, Acre, Haifa, Tel Aviv-Jaffa, ʻo Nof Hagalil paha) kahi e hiki ai iā mākou ke hōʻoia i ke kānāwai he 50:50 hui o nā Iudaio Israeli a me Israeli Palestinians - inā paha i loko o nā hale me nā keʻena no ka hoʻolimalima a kūʻai paha. ʻAʻohe kānāwai i loko o ka ʻIseraʻela, ke manaʻoʻiʻo nei au e hiki ai kēia i kēia manawa. Hiki paha iā mākou ke hoʻohana i ke kānāwai e hiki ai i nā hale, nā kaiāulu a me nā kūlanakauhale holoʻokoʻa ke loaʻa kahi ʻike hoʻomana Iudaio i mea e wehe ai i nā hiki ke hoʻonohonoho i nā hale hoʻohui. Pono paha ia i nā kānāwai kikoʻī, he mea paʻakikī ia e pono ai ke hoʻokō me ka hui hui o kēia manawa.
ʻO ka puka ʻana o ka hana ʻino i loko o nā kūlanakauhale hui ʻia i ka mahina o Mei i hala aku nei he mea ala ia no ka ʻāina holoʻokoʻa e hoʻomaopopo ai he nui nā mea i hewa loa i loko o ia mau kūlanakauhale a me ka pilina ma waena o nā Iudaio a me nā Arab i loko o ka ʻIseraʻela. ʻAʻole au i ʻike i ka nui o nā ʻohana ma kēia ʻāina a me nā kūlanakauhale hui ʻia e makemake nui e noho i nā hale hoʻohui like me Neveh Shalom/Wahat al-Salam.
Ke manaʻoʻiʻo nei au ua lawa ka hoʻomaka ʻana e hoʻomohala i kēia mau ʻano hale a e hana i nā manawa hou aʻe e hoʻoikaika nui ai i nā ala e hiki ai iā mākou ke kūkulu i kahi hui like ʻana ma ka ʻIseraʻela. Ke ʻimi nei au i nā manawa e hoʻokō ai i kēia pilikia a ke kono nei au i nā mea kākoʻo o kēia manaʻo e hui pū me aʻu i ka paio.
ʻO Gershon Baskin kahi ʻoihana kālai'āina a pilikanaka i hoʻolaʻa i kona ola i ka Mokuʻāina o ʻIseraʻela a me ka maluhia ma waena o ka ʻIseraʻela a me kona mau hoalauna. Ke alakaʻi nei ʻo ia i ka Holy Land Investment Bond.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai