Ma hope o hoʻokahi mahina a me ka hapa o ka dormancy pili, ʻike ka hoʻomaka o ka pule i hala i nā hōʻailona hoihoi mua o ke ola hou mai nā pūʻali kaulana ma Bolivia. Ma ka Pōʻakahi, Mei 3, ʻekolu mau ʻaha kūkā a me hoʻokahi senator o ka ʻaoʻao Movement Toward Socialism (MAS) 'Ivan Morales, German Yucra, Felix Santos, a me Bonifaz Bellido' ʻaʻahu i ka balaclavas (ski masks) i kahi kau o ka Ahaolelo. Ke hōʻike nei lākou i ko lākou hui pū ʻana me Mexico's Zapatistas, ʻoiai e mālama ʻia ana ke kau kūikawā o ka ʻAhaʻōlelo e aloha aku i ka pelekikena ʻaoʻao ʻākau ʻo Vicente Fox i ka ʻāina e hoʻopaʻa i kahi kuʻikahi no nā hoʻokuʻu kinoea maoli mai Bolivia a i Mexico. Ua hoowahawaha loa ka nupepa nui i ke ano opiopio loa o keia aoao o na Inia kolohe a me na kanaka pilikanaka. ʻO ka La Razon koʻikoʻi i kēlā me kēia lā, i loko o kahi moʻolelo nūhou maʻamau, hōʻike i kona weliweli: 'E like me kēia i loaʻa iā lākou kahi malihini kūhelu o ka mokuʻāina ʻo Bolivia, i ka wā hoʻohanohano.' Ua manaʻo ʻia e hāʻule ka ʻāwae o ka mea heluhelu. No ka manawa mua i loko o nā mahina ua hauʻoli wau i kekahi mau lālā o ka MAS.
Akā ma hope o ka pule i hoʻokumu ʻia ai ke kumu no ka mea e hiki ke lilo i ka nalu o Bolivia o nā kūʻē alanui, nā huakaʻi, a me nā poloka alanui. Ma ka Poaha, Mei 5, ua apono ka hale haahaa o ka Ahaolelo i ke kanawai hou e pili ana i ke kinoea maoli, mahope iho o ka hele ana ma ka hale o lalo, alaila, i ka Senate no ka hoololi ana, alaila, hoi i ka hale malalo no na mahina eiwa i hala. Mai ka Poaha mai, he 10 mau la ka peresidena, Carlos Mesa Gisbert, e apono ai a e veto paha i ke kanawai, a ua manaoia e ka hapanui e hana i ka mua.
ʻOi aku ka maikaʻi o ka hōʻike ʻana i ka ʻono o ke kānāwai ma nā ʻaoʻao i kākoʻo a kūʻē. ʻO nā ʻaoʻao neoliberal o ka ex-megacoalition ma lalo o ka pelekikena mua ʻo Gonzalo (Goni) Sanchez de Lozada 'MNR, NFR, MIR, a me ADN' i lilo i 59 mau balota. ʻO ka MAS, MIP (nā ʻōiwi ʻelua/ʻaoʻao hema), UCS, a me kekahi poʻe ʻaha kūkā o ka MNR, MIR, a me NFR he 48 mau pāloka kūʻē, ʻoiai ʻekolu mau balota hakahaka. Wahi a ka hui holoʻokoʻa o nā hui kaulana loa i loko o ka hui Bolivian radical, ʻaʻole lōʻihi ke kānāwai i ka hoʻonaʻauao aupuni i koi ʻia i ke kipi nui o ʻOkakopa 2003, kaulana i kapa ʻia ʻo ke Kaua Gas. Wahi a Edgar Ramos Andrade (ma kāna puke ʻo AgonÃa y Rebelión Social: 543 motivos de justicia urgente), 73 ka poʻe i make, a ʻoi aku ka nui o 400 i hōʻeha ʻia e nā pōkā i ka wā o ke kipi i hoʻokuke maikaʻi ʻia ʻo Goni mai ka pelekikena a lawe pio ʻia i ʻAmelika Hui Pū ʻIa . ʻO ke kānāwai hou, e like me ka nui o nā alakaʻi o ka neʻe ʻana i ka lehulehu, he mea hoʻohenehene i ka poʻe i make a ʻeha. Wahi a Roberto de la Cruz, ex-kakauolelo nui o ka Regional Workers Central o El Alto (COR-El Alto), a he alakaʻi koʻikoʻi i ka wā kipi o ʻOkakopa, 'Ua lilo ke koko i hoʻokahe ʻia ma mua o 80 mau hoa. Ke hoʻohenehene nei ka poʻe pāremata i kēlā koko.'
Hoʻolālā i nā hana a nā pūʻali koa kaulana a puni ka ʻāina
I ka lā Malaki i hala aku nei, ua ʻike ʻia ua hui pū ka poʻe hema a me ka pilikino kaulana i Bolivia e hakakā i ke aupuni Mesa a me ka neoliberalism me ka ikaika hou. Ua hoʻopaʻa inoa ʻia kahi 'anti-oligarchic pact' e Evo Morales (alakaʻi o ka MAS), Jaime Solares (alakaʻi o ka Bolivian Workers Central, COB), Felipe Quispe a me Roman Loayza (nā alakaʻi o ka hui mahiʻai, CSUTCB), Roberto de la Cruz, Alejo Veliz (alakaʻi o ka Trópico de Cochabamba, kahi hui o nā mea kanu coca), nā alakaʻi o ka Bolivian Landless Movement (MST), ʻo Omar Fernandez (ka mea i hana nui i ke Kaua Wai o 2000 ma Cochabamba), a me ka scar. ʻO Olivera (mai ka Coordinator of Water and Gas, a me ke alakaʻi nui i ke Kaua Wai o 2000), a me nā mea ʻē aʻe. ʻO ka pact, ʻoiai, he pōkole ke ola, me nā alakaʻi e hōʻano hou i ko lākou inoa inoa a me ka hoʻokaʻawale koke ʻana ma hope o ka hālāwai mōʻaukala.
Eia naʻe, ua lawe mai kēia kānāwai kinoea hou i ke ola hou i ka hui ʻana ma waena o nā neʻe ʻana o ka nohona, me kahi hālāwai hoʻolālā nui o nā hui neʻe kaiapili i hoʻolālā ʻia i kēia lā ma ke kūlanakauhale ʻo Santa Cruz. Ma waho aʻe o kēia hoʻomohala koʻikoʻi, ua hoʻomaka mua ka nui o ka neʻe ʻana a me nā hui limahana ma nā wahi like ʻole o ka ʻāina e hoʻolaha i nā hana kūikawā.
Ua ʻōlelo ʻo Abel Mamani, ke alakaʻi o ka Federation of United Neighbors of El Alto (FEJUVE El Alto, ʻo ia paha ka hui kaiaulu koʻikoʻi loa ma ka ʻāina i kēia manawa), 'ʻO kā mākou pahuhopu ka hoʻihoʻi ʻana i nā hydrocarbons (ʻo ka mea nui ʻo ke kinoea maoli. ).'O kahi manifesto hou i hoopukaia mai e ka Federation e olelo ana he hui ia o ka ahaolelo he hui kumakaia i ka lahui a pono e pani ia. Ua haʻi hou aku, e hana ʻo FEJUVE-El Alto i nā hana i kona mau lima ponoʻī. Aia he anaina nui e malama ia ana i keia Poakolu Mei 11, e hooholo pono ai i ka hana e hanaia. Wahi a Mamani, 'E lilo mākou i mea ʻole, kuleana ʻole, a kūʻē i ka ʻāina inā ʻōlelo mākou ua hoʻokō kēia kānāwai i nā mea āpau. Ua ʻike mākou ʻo ka misionari o kēlā me kēia aloha ʻāina i ka ʻāina ʻo ia ka hoʻihoʻi ʻana i nā mea a mākou i hāʻawi ai ma muli o ke kuleana ʻole o ka poʻe i ke aupuni. ʻAʻole mākou ʻike i ka ʻae ʻia o kēia kānāwai Hydrocarbons.'
Ua haʻi aku ʻo Jaime Solares, ke alakaʻi o ka Bolivian Workers Central (COB), 'ʻO ka manaʻolana wale nō a mākou e hele ai ka poʻe i nā alanui,' e hōʻoia ʻaʻole i hoʻoholo ʻia kahi kānāwai e makemake wale i nā hui transnational. Ua hoʻolaha ʻo Scar Olivera i kēia pule e hana ʻia nā hana ma Cochabamba, me nā huakaʻi hele i La Paz, nā poloka o nā alanui, a me ka lawe ʻana i nā luawai kinoea maoli. Hoʻokumu ʻo Roman Loayza o ka CSUTCB i ke koʻikoʻi o ka hui hou ʻana i hoʻolālā ʻia no kēia lā ma Santa Cruz, ʻo ia kāna e ʻōlelo ai e hoʻokomo i nā neʻe ʻana o nā ʻano like ʻole me ke komo ʻana o nā hui politika, MAS a me MIP (Indigenous Pachakuti Movement). Ke hoʻolālā nei ʻo CSUTCB i kahi huakaʻi mai Caracollo i ke kakahiaka o ka Pōʻalua Mei 10, a me nā ʻāpana alanui he nui.
Eia nō hoʻi, ma Cochabamba nā hui like ʻole o ka poʻe mahiʻai, nā limahana a me nā mea kanu coca i hoʻoweliweli e hoʻohaunaele i ka ʻāina holoʻokoʻa i kēia pule, e koi ana i ka pani ʻana o ka Hale Ahaolelo a me ka hōʻole ʻana i ke kānāwai hou. Ua hoʻoholo ka hui ʻōiwi ʻo CONAMAQ, me ka hui mahiʻai ʻōiwi o nā wahine, ʻo ka Bartolina Sisa Association, e hoʻomaka i nā poloka alanui, ʻoi aku hoʻi e pili ana i nā kuleana o ka poʻe ʻōiwi e veto i nā papahana hoʻomohala kūlohelohe i ko lākou mau ʻāina, he kuleana i noʻonoʻo mua ʻia ma ka ʻaha kūkā. aka, ua hooleia ma ke kanawai i apono wale ia e ka hale haahaa. I ka pōkole, he mea hoihoi kēia pule, ʻoiai inā ʻaʻole hiki i nā neʻe kaiāulu ke hoʻokō i kā lākou mau hana makemake nui loa.
ʻO ka ʻoluʻolu ʻole Imperial a me ka maka hopohopo o ka Bourgeoisie kūloko
ʻOiaʻiʻo, no nā hui ʻaila transnational me nā makemake i Bolivia, no ka bourgeoisies kūloko mai nā ʻāpana like ʻole, ʻo ke kānāwai hou he 'confiscatory' a me nā mea hoʻoweliweli e nā neʻe kaiāulu e hoʻoweliweli i ka palekana kānāwai e pono ai e huki i ka hoʻopukapuka haole i loko o ka ʻāina. Mai kona lilo ʻana i Kakauolelo o ka Mokuʻāina ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa i ka hopena o Ianuali o kēia makahiki, ua hōʻike ʻo Condoleeza Rice i ka nui o nā mea hoʻoweliweli i kau ʻia ma ka ʻāina ʻo Andean o Latin America, me Venezuela ma lalo o Chavez a me ke kaua ma Kolombia nā mea nui loa, a ma hope iho e nā mea i hala. ka hoʻoneʻe ʻana a me ka hoʻokuke ʻia ʻana o kahi pelekikena i ka mahina i hala ma ʻEkuador, a me ka kaulana weliweli o ka Movement Toward Socialism ma Bolivia. ʻO kēia kānāwai hou a me nā hoʻoneʻe ʻana i mea e hoʻoikaika ai ʻaʻole ia e hauʻoli i ka hoʻokele ʻAmelika.
ʻO ke Kakauolelo Kokua o ka 'Oihana Waiwai o ʻAmelika Hui Pū ʻIa, ʻo Randal Quarles ' ʻoiai ʻaʻole makemake ʻo ia e hana i kahi ʻōlelo 'official' ʻoiai ʻo Pelekikena Mesa e noʻonoʻo ana i ka hana e hana ai. ʻO ke ana mua ʻo ia ka hoʻokuʻu ʻia ʻana o nā hoʻopukapuka, ma ka liʻiliʻi loa ʻoiai ʻo Bolivia e hoʻomau nei i kēia kānalua. 'Ua kuhikuhi hou ʻo ia i ka nāwaliwali o ka moku'āina Bolivian e pili ana i ka International Monetary Fund (IMF), ka World Bank, a me ka Inter-American. ʻO ka Bank Development, e nānā pono ana lākou a pau i ka hana a Bolivia ma ke kinoea maoli, a e noʻonoʻo ana i kā lākou hoʻopunipuni ʻana i nā laina o ka hōʻaiʻē i ka mokuʻāina ʻo Bolivia. I Malaki, 2005 ua kau inoa ʻo Mesa i kahi hōʻaiʻē Stand By me ka IMF i hoʻohiki e mahalo i nā ʻaelike e kū nei a e hoʻomohala i kahi ʻano maikaʻi no ka hoʻopukapuka kālā ʻana.
I kēia manawa, ua hoʻoweliweli ʻo Bolivian House of Hydrocarbons, ka hui peek o nā hui ʻaila e hana nei i loko o Bolivia, e hoʻopau i kā lākou mau hana a me nā hoʻopukapuka kālā ma ka ʻāina inā ʻaʻole ʻae ʻia kēia kānāwai e ka Pelekikena. Ua kūʻē ka Confederation of Private Businesses o Bolivia i ke kānāwai, a ua hoʻomaopopo ʻo ia i ka hoʻoweliweli ʻana o ka ʻoihana kaiaulu e hoʻoweliweli i ka 'palekana kānāwai' e pono ai no kahi ʻoihana olakino. I ka wā ma mua, ʻaʻole kēia ka ʻōlelo maʻalahi no ka pono o ka mokuʻāina e hoʻopau i nā poʻo inā e hoʻoneʻe ʻia nā neʻe ʻana a me ka pāpā ʻana i nā alanui.
Ke piʻi hou aʻe nei nā hewa hohonu o ka ʻāina i ka papa a me ka apartheid i ka ʻili i kahi manawa politika. Me he mea lā e paʻa ana ka hakakā a me ka hakakā i nā pule e hiki mai ana.
ʻO Jeffery R. Webber he moho PhD i ka ʻepekema Political ma ke Kulanui o Toronto a he lālā o ka Canadian New Socialist Group. Aia ʻo ia ma Bolivia i kēia manawa. Me nā waihona mai La Razon, La Prensa, Pulso, a me El Mundo.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai