Ua hoʻolauleʻa wale mākou i ka "Juneteenth" (ka hoʻomaka ʻana o ka pau ʻana o ka hoʻokauwā ʻana ma ka US) ma waena o ka haunaele a i kekahi manawa huikau ka politika a me ka mea i ʻike ʻia he piʻi o ka hoʻoulu ʻia ʻana o ka lāhui. No ka poʻe hana pūnaewele ke nīnau nei ke kūlana i ka nīnau: he aha, i kēia manawa o kā mākou mōʻaukala, ka pilina ma waena o ka ʻenehana a me ka poʻe ʻeleʻele?
He pilikia koʻikoʻi ia no kākou a pau.
Ua heluhelu pinepine ka poʻe heluhelu maʻamau o kēia pūnaewele: me ka hoʻonui ʻana i ka honua a me ka hoʻokele waiwai ʻike, ua lilo ka pūnaewele i mea nui, inā ʻaʻole ka mea nui, ʻenehana kamaʻilio i kēia ao. Ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa, ʻo ia ka mea paahana kaulana loa no ke kamaʻilio pololei a me ka hui, ke aʻo ʻana, ka noiʻi, ka hoʻohuli ʻana, ka nūpepa, ka hui ʻana o ka naʻauao a me ka ʻai ʻana i ka nūhou.
ʻO ka hapa nui o ka poʻe e heluhelu nei e ʻae i ka poʻe ʻeleʻele e lilo i ʻāpana o ia mea. ʻAʻole naʻe kēlā ʻoiaʻiʻo he hana o ka hoʻokō ʻana i ka kaulike a i ʻole ka pono. He mea pono ia inā mākou e mālama i ke kūʻokoʻa a me ka hana o ka Pūnaewele a kūkulu i kahi kaiāulu pololei a demokala.
Pono kēlā ʻano kaiāulu i ka poʻe ʻeleʻele e "noho ma ka papa ʻaina" o ke kaulike ma kēia ʻāina a, no ka hana ʻana i kēlā, pono lākou e hauʻoli i kahi pilina piha a paʻa me ka pūnaewele e like me nā hui ʻē aʻe a pau.
ʻO kēlā, i kēia lā, ʻaʻole ia ka hihia.
ʻOiai ʻo ka "divide digital" e mau ana i kahi pilikia, ʻaʻole ia ka mea nui. Ua hauʻoli ka poʻe ʻeleʻele ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa i ka wehe a me ka ikaika o ka hoʻohana ʻana i nā ʻenehana pūnaewele, ʻoiai me ka piʻi ʻana o ke kelepona paʻa a me ke kelepona kelepona ma ke ʻano he mau polokalamu pūnaewele. Loaʻa kēlā mau ʻenehana ʻelua i nā kaiāulu ʻeleʻele o kēia ʻāina.
Eia nō naʻe, ʻoi aku ka lōʻihi o ka loaʻa ʻana o ka lolouila a me ka pūnaewele a me ka hoʻohana ʻana e ka poʻe ʻAmelika ʻAmelika. ʻO ka Pew Research Center ke aʻo ʻana i ka pono o nā mea hana Ua ʻike ʻia ʻo ka hapalua o nā ʻohana āpau me ka loaʻa kālā makahiki ma lalo o $30,000 ʻaʻole lākou a hoʻohana paha i kahi kamepiula ma ka home, ke hoʻohālikelike ʻia me 10% o nā hale me ka loaʻa kālā ma luna o $50,000. ʻO ka loaʻa kālā o ka home median Black home ma 2015 he $35,481, e like me ka Bureau of Labor Statistics.
E like me kā Lee Rainie, ka Luna Hoʻokele o ka Internet, Science, and Technology Research o ka Pew Research Center (a me ka mea kākau pū o ia noiʻi), ʻo ka pilina o ka poʻe ʻeleʻele i ka pūnaewele he ʻano nui a hoʻonui ʻia. No laila, ʻoiai kahi haumāna kula ʻeleʻele (he heluna kanaka i ulu nui i nā makahiki he 20 i hala iho nei) hiki ke hoʻohana i ka pūnaewele me ka manuahi no ka noiʻi a me nā kamaʻilio maʻamau, hiki i ka mea i haʻalele i ke kula kiʻekiʻe ke hoʻohana mua ia no ka "text" wikiwiki a tweeting, inā paha. Maikaʻi kēia, ʻoiai ʻo ka pūnaewele kahi mea hana kamaʻilio kākau no ka hapa nui.
Eia kekahi, e like me ka hōʻike ʻana o ka Pew, ʻo ka ʻokoʻa o ka hoʻohana ʻana ma waena o nā pae makahiki like ʻole i ʻōlelo ʻia i loko o ke kaiāulu ʻEleʻele, me ka liʻiliʻi o ka poʻe ʻelemakule e hoʻohana i ka pūnaewele.
Eia nō naʻe, loaʻa i ka poʻe ʻeleʻele ke komo i ka ʻenehana pūnaewele ma mua o ka wā. Akā ʻo ke komo ʻana i ke kaiāulu ʻeleʻele ʻaʻole pili i ka mea hoʻohana i ka pūnaewele akā pehea lākou e hoʻohana ai.
A ʻo ia ka pilikia.
ʻO ka mea mua, ʻo ke ʻano e pili ana i ka hoʻohana nui ʻana i ka ʻoihana pūnaewele. ʻO Twitter a me Facebook ʻaʻole i kanalua nā hana pūnaewele kaulana loa i waena o nā poʻe ʻeleʻele ʻōpio. ʻOiai ʻaʻole hiki i kekahi ke nīnau i ke koʻikoʻi a me ka pono o kēia mau protocols, ua kaupalena ʻia lākou i ko lākou hiki ke hāpai i ka kamaʻilio kūpono. ʻO ka hōʻike ʻana i ka puke scrapbook a me nā palena huaʻōlelo Twitter e paʻakikī i ka heluhelu ʻana i nā ʻatikala, nā pepa a me nā palapala ʻē aʻe.
He mea paʻakikī kēia no nā mea kākau (ʻo ia hoʻi, ma ka moʻomeheu pūnaewele, ʻo ia kekahi me ka manaʻo i loko o kona poʻo) akā he mea hoʻonaʻauao no ka poʻe heluhelu i kēia ʻatikala. ʻO ka loaʻa ʻana o ka ʻeleʻele i ka moʻomeheu naʻauao nui o ka pūnaewele ma muli o ka hopena.
He ʻoiaʻiʻo loa kēia me nā neʻe hakakā kaiapili i alakaʻi ʻia e ka poʻe ʻeleʻele e like me Black Lives Matter. ʻOiai ua hoʻonohonoho mua ʻia kēia neʻe ʻana ma ka pūnaewele, ua hoʻohana nui ʻo ia iā Twitter me ka leka uila ma ke ʻano he lua, ʻenehana kākoʻo. ʻOiai he mau mea hoʻoikaika ikaika kēia, ʻaʻole lākou e ʻae i ka nānā ʻana i ka hohonu hohonu a me ka noʻonoʻo like ʻana (kekahi o nā mea hoʻohewa e hana ai i ka neʻe ʻana o Black Lives Matter). I kēia hihia, ua hoʻoneʻe ka ʻenehana i ka poʻe ʻeleʻele i mua ma ke ʻano o ka nānā ʻana o ka lehulehu akā, ma muli o nā protocols i hoʻohana ʻia, ua kaupalena ʻia ko lākou hiki ke hoʻomohala a hoʻolālā i kahi loiloi kālai'āina like a me ka hoʻolālā no ka hoʻoponopono ʻana i nā pilikia ʻōnaehana i hāpai i ka neʻe.
Aia nō, ʻoiaʻiʻo, nā pūnaewele i loea i ka nūhou ʻEleʻele a me ka nānā ʻana i ka pilikanaka/politiki a kaulana a kaulana lākou. He kakaikahi nae lakou a he nui loa no hoi — kakaikahi i haiia mai e na hui nūhou a i ole ia na punaewele hooponopono, i olelo pinepine ole ia e ka poe haiolelo e pili ana i ka enehana, a aole i kipa nui ia e kekahi mea e ae ma waho o ka poe eleele.
ʻO ka lua, ola a maikaʻi ka racism ākea a me ka hakakā ma ka pūnaewele. ʻO ka nānā ʻana i nā ʻāpana ʻōlelo o kekahi o nā pūnaewele nūhou (e like me CNN a i ʻole Fox) e hōʻike ana i kahi hoʻokalakupua weliweli i ʻoi aku ka ʻino a me ka palaka ma mua o ka mea i laha ʻia i nā makahiki 40. ʻO ka inoa ʻole o ka pūnaewele, i hui pū ʻia me ka piʻi ʻana o ka noʻonoʻo racist a me ka hōʻike ʻana (ʻoiai ke alo nei ka poʻe keʻokeʻo i nā manaʻo weliweli i ko lākou ola a hiki ke hoʻokuʻu i ka poʻe kala no kēlā) e hoʻopiʻi lehulehu.
He mea paʻakikī ka lilo ʻana i kanaka ʻulaʻula ma nā kūlana lehulehu a me nā hoʻopaʻapaʻa ma ka pūnaewele a ʻo ka poʻe ʻeleʻele e lawe i ka ʻeha o kēlā hahau ʻana. ʻO ka hopena, ʻeleʻele ka poʻe ʻeleʻele e ʻākoakoa a komo wale i kekahi mau ʻano pūnaewele ʻoiai ʻaʻole hana ʻoi aku ma mua o ka "heʻe nalu" i ke koena o ka Pūnaewele.
ʻO ka hopena, ʻo ka hapa nui o ka pūnaewele ʻaʻohe ʻeleʻele i kāna ʻike a me ka nānā ʻana.
ʻO ke kolu, he liʻiliʻi loa ka poʻe ʻenehana ʻeleʻele a ʻoi aku ka liʻiliʻi o ka poʻe ʻeleʻele ma nā kūlana koʻikoʻi ma kekahi hui ʻenehana a pūnaewele paha. He mea nui ka pilikia i ka moʻomeheu a me ke ʻano o ka ʻenehana. ʻO ka hana ʻana o ka pūnaewele, kāna hoʻokele, a (ʻo ka mea nui) kona hoʻomohala ʻana ma o nā polokalamu a me nā protocols e holo ʻia e nā kāne keʻokeʻo, me ka hopena a me nā hiʻohiʻona liʻiliʻi e hiki ke manaʻo ʻia e noʻonoʻo i nā kaʻina hana i kāohi ʻia. ʻO nā pilikia pili i ka pūnaewele, ʻo ia ka mea ʻino loa no ka mea e lōʻihi loa ia i ka wā e hiki mai ana, he pilikia kumu ʻaʻole hiki ke hoʻoponopono ʻia me ka ʻole o ka hoʻoponopono hou ʻana o ka heluna kanaka ʻenehana, a ua paʻa i ka mana o nā kāne keʻokeʻo. kamaʻilio a me ka ʻoihana pili i ka ʻenehana pūnaewele.
Hele lima ma ka lima me ka racism a me ke kiʻekiʻe keʻokeʻo.
ʻO ka mea hope loa, ʻo ka hoʻohana pahū ʻana o ka pūnaewele, ʻo ia hoʻi ma nā kūʻai kūʻai kūʻai, ua lawe mai i nā poʻe ʻEleʻele (ʻoi aku ka poʻe ʻEleʻele ʻōpio) i ka hoʻohana ʻana i ka ʻenehana akā ua hoʻohana ia i nā palena o ka ʻike kamaʻilio o ka poʻe ʻEleʻele i kahi mana o kēia wā o kahi kūʻai. . He ʻoluʻolu nui ke kūʻai ʻana ma ka pūnaewele, akā ʻo ka hoʻohana ʻana i ka pūnaewele no ia mea wale nō he kaohi nui a me ka pōʻino i ke komo piha ʻana o nā kamaʻāina i ke ola politika, pilikanaka, a me ka moʻomeheu o ka lāhui.
Nui ka pilikia a pili ia i ka poʻe a pau o kēia ʻahahui a aia kekahi mau mea hiki iā mākou ke hana… i kēia manawa… i loko o kēia United Nations' International Decade of People of African Descent. Pono kēia e koi ʻia e kā mākou neʻe ʻana a me nā wahi lokahi i waena o lākou:
* Hoʻomaʻamaʻa a hoʻoikaika i nā ʻenehana ʻeleʻele a me nā mea hoʻohana ʻenehana. E hōʻike ana kēia i nā papahana o ka hoʻomaʻamaʻa maoli ʻana a ʻaʻole kekahi "papahana hoʻomaʻamaʻa" i hoʻolālā ʻia e alakaʻi i ka poʻe ʻōpio ʻulaʻula i loko o nā hana ʻoihana paʻakikī a pili ʻole.
* Hoʻohaʻahaʻa ikaika i ka ʻōlelo inaina a hoʻoulu i nā moʻomeheu pūnaewele o ka hoʻomanawanui a me ka mahalo. He pono maoli ka olelo kuokoa; ʻAʻole pono ka hoʻomāinoino lāhui a ʻaʻole pono ka Pūnaewele e ʻae i kēlā. ʻO nā mea a pau a ka mea lawelawe kamaʻilio e hana ai, ʻo ia ka pane ʻana a me ka ʻoi loa i nā ʻōlelo ʻōlelo inaina - maʻalahi lākou e ʻike - a e hoʻomaopopo he kūʻē kēia i ke kulekele o ka mea hoʻolako. Nui nā mea hiki iā lākou ke hana akā ʻo ia wale nō ka mana.
* Hoʻonohonoho e kūkulu i nā kikowaena hou aku no ka noʻonoʻo ʻeleʻele a me kahi hoʻolālā maʻalahi no ka hoʻolaha ʻana a me ka hoʻolaha ʻana i nā ʻike i hana ʻia e nā poʻe ʻApelika. I ka pōkole, ho'ōki i ka "ghetto-izing" noʻonoʻo ʻeleʻele ma ka Pūnaewele ma ke kākoʻo ʻana i ka noiʻi a me nā kikowaena noʻonoʻo a Black-run a me ka hoʻomaʻamaʻa ʻana i ka paʻi ʻana o kā lākou hana.
* Kūʻē a hoʻohuli i ka hoʻopaʻa ʻana a me ka ʻoihana ʻoihana o ka pūnaewele ma o ka pale ʻana i ka neʻe ʻana o ka ʻupena a me ka hoʻomohala ʻana a me ke kākoʻo ʻana i nā lako polokalamu manuahi a wehe ʻia a me ka wehe ʻana i ka puka. Ma hope o nā mea a pau, ʻo ia ke kumu o ka Pūnaewele manuahi.
I loko o ke au kikohoʻe, hilinaʻi ka demokala a me ke kūʻokoʻa i ko mākou hiki ke kamaʻilio me kekahi ma ke ʻano kaulike a pololei. ʻIke ʻia e hoʻomau ʻia nā hopena lōʻihi o ka racism a hoʻonui ʻia ma o ka ʻenehana. ʻO ka paio o kēia lā no ka hoʻokuʻu ʻana e hilinaʻi ʻia ma ka hoʻopaʻa ʻana i ka pono o ke kamaʻilio kūʻokoʻa a me ke kaulike, he mea koʻikoʻi i ka hoʻokō ʻana i nā pono kanaka ʻē aʻe.
ʻO Jackie Smith, he polopeka ma ke Kulanui o Pittsburgh, he mea hoʻokumu i ka International Network of Scholar/Activists a he alakaʻi o Mei First/People Link. Ua kākau ʻo Alfredo Lopez e pili ana i ka ʻenehana no This Can't Be Happening! ma ke ano he lala o ka hui.
Hāʻawi kālā ʻia ʻo ZNetwork ma o ka lokomaikaʻi o kāna poʻe heluhelu.
E Makana mai