[traducido por irlandesa]
Sitala, Chiapas. 16 de xullo.
As cousas están en tal estado para os desprazados de San Pedro Buena Vista que, cando Sebastián Hernández Sánchez acudiu ao xuíz de Yajalón para reclamar xustiza, case o meten no cárcere, acusado de ter 'roubado' terras, cando el era o único. que fora desposuído. O ministro público de Bachajón (concello de Chilón), sen responsabilizarse das acusacións que presentaron as familias expulsadas, trasladou o expediente ao xulgado de Yajalón.
As autoridades municipais de Sitala, pola súa banda, "non saben nada do problema", como dixo hoxe un mozo policía municipal baixo os arcos do concello. Isto a pesar de que San Pedro Buena Vista está situado en Sitala, a menos de 30 minutos a pé desta cabeceira municipal.
'A policía non vai a San Pedro porque ten medo. Saben que os paramilitares están mellor armados que eles. Teñen bombas lacrimóxenas e rifles’, dixo un novo membro do grupo expulsado de campesiños de Tzeltal e bases de apoio do EZLN.
Tres concellos constitucionais (Yajalón, Chilón e Sitala) e a Policía Estatal de Seguridade Pública estiveron pasando a pelota, incapaces de facer cumprir a lei e de plantar cara aos agresores. Polo menos un concello, Chilón, foi acusado de protexer aos paramilitares (PRI e PRD) que o 25 de maio expulsaron violentamente aos veciños de San Pedro. Agora están a ocupar as casas e terreos dos zapatistas, que están aloxados en diferentes vivendas de Sitala. Algúns homes tiveron que marchar para buscar traballo como obreiros, porque non teñen cartos nin as colleitas das milpas e dos seus campos de café.
A situación é intolerable, digamos desprazados
"Non podemos aguantar máis a situación", dixo Sebastián. «Dous dos meus fillos están enfermos, e non temos nada que mellore.» Mentres continúa a charla cos portavoces de San Pedro Buena Vista, unha nena de tres anos, con ojeiras profundas, pero animado e alerta, non para de tusir.
Os agresores, procedentes de catro ganderías do municipio de Chilón, puideron realizar unha incursión a semana pasada na cabeceira municipal de Sitala, para rodear a casa na que se refuxiaran algunhas das familias de San Pedro Buena Vista, e ordenar un ' comité' para ameazar de morte a Sebastián Hernández Sánchez e á súa familia 'se non se afastan, ata que desaparezan', dixo o propio Sebastián, en castelán imperfecto en terceira persoa. E todo isto tivo lugar a 200 metros do cuartel da Seguridade Pública e a menos de 500 metros do pazo municipal.
'Ese grupo púxose seguro agora', comentou un campesiño do ejido de Sitala. ‘Os que andan agora armados son os mesmos que roubaron as terras do noso ejido hai varios anos, e as autoridades non se atreveron a recuperalas. Arranxaron cousas con eles, e os ejiditarios perdimos 30 hectáreas’.
Entre as persoas que estiveran escoitando fóra da casa onde se levaba a conversa, xurdiu unha voz de idade avanzada: «Eran campos de café absolutamente desenvolvidos». E todos os homes coincidiron.
"Aquel 4 de xullo dixéronme que me unira ao outro lado se non quería morrer. Uns 50 deles, armados, rodearon esta casa, e algúns deles entraron para facer ameazas. Un señor da gandería Sitim foi o que fixo as ameazas’, relatou Sebastián Hernández, nun dos breves momentos nos que recorreu ao castelán. Pasaba a maior parte do tempo falando animadamente en Tzeltal coa súa muller e cos homes que o acompañaban. Os paramilitares de Chilón quéreno morto e as autoridades de Yajalón queren que o encarceren. Está nunha posición difícil.
'Estamos pensando en recuperar as terras que nos quitaron. Pase o que pase será responsabilidade do goberno, xa que non queren resolvelo debidamente’, dixo outro home, tamén en representación dos desprazados.
A pequena aldea onde vivían ten 10 casas, unha igrexa e unha pequena escola. Hoxe en día todo está a ser ocupado polos invasores de Chilón, que alegan que as terras de San Pedro Buena Vista lles pertencen, porque os seus antepasados traballaban na finca que alí estivera. Os zapatistas chegaron en 1994, recuperando 30 hectáreas que deixou o finquero para que fose indemnizado polo goberno.
ZNetwork está financiado unicamente pola xenerosidade dos seus lectores.
doar