[traducido por irlandesa]
San Cristóbal de Las Casas, Chiapas. 17 de marzo. A expulsión das comunidades que se atopan nas inmediacións dos Montes Azules, no que se denomina parte protexida da SelvaLacandona, podería comezar moi pronto. Haberá dislocacións e deslocalizacións. Está previsto que os primeiros actos de expulsión teñan lugar nas comunidades de San Antonio Miramar, Sol Paraíso, El Buen Samaritano, Nuevo San Rafael, Nuevo Salvador Allende, Las Ruinas Sol Paraíso, Arroyo Cristalina e Noreste de Ocotal.
Nun documento da Mesa de Medio Ambiente do goberno de Chiapas que foi entregado á Secretaría de Goberno durante os últimos días, tamén se decidiu unha 'segunda etapa', para deslocalizar Primeiro de Enero, Nuevo Limar e 8 de Febrero (esa é a data). que un suposto asentamento, que ninguén viu nunca, foi "captado" por satélite na parte sur da Reserva da Biosfera).
Nas operacións que levarán a cabo as forzas públicas federais "e que algunhas fontes din que terán lugar esta Semana Santa" intentarase "reubicar, fóra dos espazos protexidos", nunha primeira etapa, Ojo de Agua Las Pimientas. , Nuevo Israel, Nuevo Agua Dulce, Nuevo Guadalupe Tepeyac e Ranchería Corozal. Durante a segunda etapa, os veciños de El Semental, San Francisco e 'Unnamed'(sic) serán botados das súas casas.
Segundo os membros da Mesa de Medio Ambiente, o 'relocalización' dos indíxenas será ás 'súas comunidades de orixe', aínda que moitos deles serán, de feito, expulsados das súas precisas comunidades de orixe. En todo caso, esta política de tipo estalinista, se é así, vai crear desprazamentos inversos, ás zonas dos seus antepasados, onde seguramente non haberá terras para eles. Aínda que o delegado federal de Xustiza de Protección Ambiental (PROFEPA) dixo que os campesiños da Reserva teñen terras ao outro lado, non é certo en todos os casos.
Facendo eco das posicións da mesa
Durante os primeiros días de marzo, a petición do titular da Semarnat, Víctor Lichtinger, algúns membros da Mesa de Medio Ambiente de Chiapas reuníronse na Cidade de México co secretario de Goberno, Santiago Creel, que lle presentaron o documento Problemas de irregularidades, Asentamentos Limpiados en Espazos Naturais Protexidos da Selva Lacandona. Aínda que este documento fora asinado polo goberno estatal, polo menos parte do seu contido colleu por sorpresa ao executivo estatal e presidente da mesa, Pablo Salazar Mendiguchía.
Aínda que a dirección operativa inicial da Mesa de Medio Ambiente 'que se constituíu en setembro' consistía en que todos os seus acordos fosen alcanzados por consenso (polo menos os que aparecen na prensa), o documento que foi entregado a Creel non fora aprobado polos representantes. do goberno de Chiapas, que mesmo descoñecían.
Así e todo, alí preséntanse ‘accións’ moi precisas, das que se fixeron eco os federados da Mesa. Hernán Alfonso León, delegado estatal da Profepa, afirmou o pasado 8 de marzo á axencia Maya Press que unhas 35 comunidades dentro de Montes Azules serían "reubicadas", a non ser que demostren ter adquirido dereitos.
Insistindo en que os indíxenas serán "reubicados, non expulsados", Alfonso León indicou que "o 85% dos asentamentos irregulares están, lamentablemente, situados dentro da zona central, por iso preocupan aos organismos respectivos". O proxecto de realoxamento, non obstante, viuse ralentizado polo seu rexeitamento polos asentamentos irregulares, mal aconsellados por colectivos sociais e ecoloxistas’.
Facendo entender que os campesiños que se resisten a ser expulsados están a ser manipulados por "xente de fóra", o funcionario repetiu o vello argumento dos poderes e dos patróns contra eses eternos "menores", os indíxenas.
O Factor Lacandón
Ao mesmo tempo, a connivencia da pequena comunidade lacandón (con menos de 200 membros superviventes) cos gobernos durante as últimas tres décadas non é ningún segredo. Obtiveron privilexios que son relativos, pero, aínda así, que aínda son maiores que calquera outro pobo indíxena. Foron reiteradamente "os fillos predilectos do réxime", ata o punto de converterse no único pobo indíxena mexicano que non participa en ningunha acción destes pobos no país. Concedéronselles unha inmensa parte dos Montes Azules polo presidente Luis Echeverría, e convertéronse no escudo constante do goberno fronte ás reivindicacións de dereitos á Selva por parte das comunidades tzeltal, chol e tzotzil, moito maior en número que as desaparecidas familias lacandón.
Alienados dos demais pobos, os lacandóns foron o único pobo que pediu o esmagado militar do EZLN en 1994, o único que rexeitou os Acordos de San Andrés e o único que aplaudiu a contrarreforma indíxena de 2001, que fixo non cumprir a proposta da Cocopa. O seu histórico secuestro polos seus poderes converteu, de feito, no único pobo maia que non participa en foros ou encontros convocados polos indíxenas ou as súas organizacións.
Eles mesmos son vítimas dunha mitificación moi útil para o goberno e para a nata do ecoloxismo internacional. Quedaron atrapados nun xogo que xa non controlan. Os historiadores identifícanos como caribe, un pobo forestal do Golfo, que ocupaba as terras e o nome dun pobo extinto, o verdadeiro Lacandón, cuxos últimos membros morreron no século XVIII. Este acontecemento histórico está sendo empregado, erróneamente, para desprestixialos. O problema destes lacandóns, cada vez máis utilizados como escenografía e menos ligados á Selva, é que se están a empregar como escusa para “limpar” os indios das “súas” terras para fins que, efectivamente, son alleos.
Documentouse como abandonaron case por completo a agricultura, e se dedican, en cambio, á caza prohibida. Vémolos a miúdo na encrucillada de Tumbo, na conca de Tulija, vendendo tepezcuintles de montaña (roedores), ou en Chensayab, vendendo os dentes de monos nocturnos, garras de xaguar e peteiros de tucán.
Os seus promotores oficiais e privados proporcionáronlles acceso á industria turística (concedido, a nivel filantrópico), permitíronlles a custodia e administración dos xacementos arqueolóxicos de Bonampak e Yaxchilan (de novo, non exactamente un Sheraton). Desde unha perspectiva histórica rigorosa, por se importa quen ten a caixa de billetes, non serían eles os herdeiros destas ruínas, senón os Chols da comarca, que, porén, teñen que pagar 70 pesos para entrar no ruínas.
ZNetwork está financiado unicamente pola xenerosidade dos seus lectores.
doar