Neta Golan "figura mitiko bat" dela deskribatu dute, eta Israelek Palestinaren okupazioaren aurka lan egiteagatik behin eta berriz atxilotu, jipoitu eta jazartu duten israeldar gutxietako bat da. Zisjordanian bizi da eta Nazioarteko Elkartasun Mugimenduarekin lan egiten du.
Modu batera edo bestera okupazio hau amaituko dela esan duzu. Gehienentzat aurreikusitako ondorio batetik urrun dago hori. Zerk ematen zaitu hain ziur?
Inoiz ezarri den okupazio guztiak, gizarte kolonial guztiak amaitu dira, Ameriketakoak izan ezik, genozidio bat egitea eskatzen baitzuen. Ez dut uste genozidiorik posible denik egoera honetan. Israelek palestinarrak kanporatzeko modu bakarra eskualdeko gerra baten menpe dago. Eskualdeko gerra baten kearen azpian, Israel eskuin muturrak planifikatu eta proposatzen duen ยซtransferentziaยป egiten saia liteke.
Ez dut uste eskualdeko gerra bat AEBen interesekoa denik orain, eta AEBen bedeinkapenik gabe Israelek ezingo luke egin. Beraz, azkenean Israel nekatuko dela uste dut, britainiarrak Indian nekatu ziren bezala edo frantsesak Aljerian edo indonesiarrak Timorren. Azkenean, amaituko da.
Aldeak daude Israelen okupazioaren eta aipatu berri ditudanen artean. 1948 Israel kolono estatu bat da eta, zalantzarik gabe, koloniala da, baina Aljeriako Frantziaren arteko aldea da 1948ko mugetan israeldarrek ez dutela inora joan. Zisjordania eta Gazako zerrenda okupatua, ordea, kolonia klasikoagoak dira. Kolonoak okupazio horiek amaitzen direnean itzuli daitezke eta itzuliko dira.
Baina zenbat hilko dira horren aurretik, alferrik? Zenbat sufrimendu balioko du?
Amaituko dela ziur nagoen ere, oraindik jendea behar da hori gauzatzeko. Beraz, gauzatu egin behar dugu, eta, gainera, saiatu behar dugu ahalik eta lasterren, eta sufrimendu gutxienarekin.
Non sartzen dira nazioartekoak okupazioaren amaieran?
Okupazioa amaitzeko modu posible bat nazioarteko komunitateak Israeli presionatzea da. Zalantzarik gabe, nazioarteko zuzenbidearen arabera kasu bat dago hori egiteko. Konponbideak eta zigor kolektiboak legez kanpokoak dira nazioarteko zuzenbidearen arabera.
Nazioarteko presioak zeresan handia izan zuen Hegoafrikan apartheidaren amaieran. Boikotak eraginkorrak izan ziren, eta garrantzitsuagoa noski lurrean zegoen erresistentzia izan zen. Nazioarteko komunitatearen erretiro osoa balego, okupazioa amaituko litzatekeela uste dut.
Baina non egon da nazioarteko komunitatea? Lehen intifadara arte, inork ez zekien palestinarrak existitzen zirenik ere.
Independenteki etortzen diren nazioartekoei dagokienez, Nazioarteko Elkartasun Mugimenduarekin (ISM) lan egiteko hainbat arazo jorratzen ari dira. Arazo zehatz bat da Israelek gehiegizko indarra erabiltzen duela Palestinako edozein motatako erresistentzia popular zapaltzeko. Israelek ez ditu bereizten borrokalariak, indarkeriarik gabeko manifestariak eta bizitzen saiatzen ari diren pertsonak. Denek lortzen dute indar hilgarria. Eta gertatzen dena da palestinarrek ez dutela ardi bezala joan nahi hiltegira. Ogibidea presio-eltzea da eta lehergarria da.
Herri borroka frankotiratzaileek ixten badute, eta nazioarteko komunitateak onartzen badu, erresistentzia gero eta bortitzagoa izango da. Irekitako bideak dira jendeak bere burua lehertzea dakartenak. Ezin baduzu bizitza duin bat izan, borrokan hiltzen zara. Zibilak hiltzea delitua da, ez dago zalantzarik. Baina garrantzitsua da aitortzea jendeak zertarako bizitzeko baldin badu ez duela hori egiten.
Ba al dago frogarik? Palestinarrek Oslok bakea ekarriko ziela uste zutenean, zazpi urte itxaron zuten. Asentamenduak eta kontrol-puntuak zabalduz, probokazioek zabalduz zazpi urtez, palestinarrek bakea ekarriko ziela uste zutelako itxaron zuten. Zazpi urteren buruan okupazioaren ke-korba gisa aitortu zuten, eta intifada lehertu zen.
Intifada bera harri-jaurtiketarekin hasi zen, eta frankotiratzaileen eta tankeetako metrailadoreen jaurtiketarekin topo egin zuten.
Nazioarteko Elkartasun Mugimenduarekin egin nahi duguna da herri borrokarako bide bat zabalik mantentzea. Palestinarrek lagunduta, sistema osoaren arrazakeria dela eta, armadak ez gaitu helburutzat hartzen palestinarrak tratatzen dituen moduan. Gatazkaren izaera arrazista agerian utzi nahi dugu hori eginez, eta, gainera, jendea babesten saiatu, politikoki erresistentea izan dezaten.
Palestinarrek nazioarteko babes indar bat eskatu zioten munduari. Indar horrek indarkeria murriztuko zuen. Israelek eta AEBek eragotzi zuten, AEBek Nazio Batuen Erakundean betoa jarrita. Gure gobernuek okupazioari eusteko jarduten ari direnez, zibilek beraiek etorri behar dute hona babes zibilen indar gisa lan egiteko. Itxaropena da noizbait gure gobernuek jarraituko dutela.
Zer uste duzu gertatuko dela huts egiten badugu?
Munduko zibil arabiar guztiek badaki haien odola merkea dela.
Irakiarrak, afganiarrak, palestinarrak. Prezio handia ordaintzen ari dira Mendebaldeko arrazakeriagatik, hiltzen, umiliatzen. Gauza horiek terrorismoa sortzen dute. Israelgo eta AEBetako estatu terrorea eta 'txikizkako' terrorismoaren erreakzioa txanpon beraren bi aldeak dira eta ezin dira existitu elkar gabe. Hori sortzen ari gara, elikatzen, arabiar munduan. Eta elikatzen duen iturri bat, arabiarrei odola merkea dela esaten diena, Palestinan gertatzen ari dena da.
Mendebaldekoek hori egiteari uko egiten diogula esatea, gure bizitzak arabiar bizitzak baino gehiago balio duela uste izateari uko egiten diogu, mezu garrantzitsua da guztiontzat. Denak seguruago egiten ditu.
Bush, Sharon, gure etorkizunerako oso arriskutsua den bide batetik eramaten gaituzte. Gure orainaldirako! Mendebaldeak apur bat ordaindu du jada, New Yorkeko atentatuekin, sortzen ari diren gorrotoagatik. Erreakzio gehiago besterik ez da izango. Beraz, mundu sano bat nahi dugunontzat, gerran dagoen mundu batean bizi nahi ez dugunontzat, gatazka honi modu justuan aurre egitea gure interesekoa da.
Interesgarria ยซmundu sano batยป aipatu izana. Hemen Israelen, eta uste dut beste nonbait, gu garela ยซerootzatยป jotzen ditugunak. Ziur 'eroa' deitu izan zaretela, ezta?
Arazo bat desinformazioa da. ยซEroยป esango gintuzkeen inork ia ez daki hemen zer gertatzen ari den eta hala egingo balute, hona etorriko balira, gu gauden modu berean motibatuta egongo lirateke. Baina telebistaren atzetik altxatu beharko lukete.
Israelgo hedabideetan, arabiarren irudi bakarra indarkeria da. Giza aldea, sufrimendua, ezkutatuta dago. Uste dut jendea, haiek bezala, dagoen moduan sufritzen ikusiko balute, era berean motibatuko liratekeela.
Israeldar judua naiz. Judu bezala, zauri bat daramat. Badakit nire herriak genozidio bat jasan zuela. Munduari kontatzen saiatu ziren; jendea ez zen etorri, sinesten, jakin, jakin nahi, ezer egin.
Batzuek egin zuten. Gutxi batzuk bai, eta ยซeroยป esaten zieten garai hartan. Palestinarrentzat egin nahi dut ยซeroยป haiek juduentzat egin zutena, haien adibidea hartu nahi dut, eta egia esan, errazagoa zaigu orain egiten duguna egitea orduan baino. Hemen gure lana onartzen duten israeldarrak daude.
Israelgo gizartea faxismoaren buelta kolektiboa ari da. Erailketak, judizioz kanpoko exekuzioak, argi eta garbi onartzen ari da. Gauza hauek benetan beldurgarriak dira. Sentitzen dut, gertatzen ari den hondamendi baten erdian gaudela sentitzen dut eta, askotan, erresistentzia egin zuten Alemaniako ยซeroยป haietan pentsatzen dut. Hurbilago sentitzen naiz denbora guztian.
Hona etortzen ari diren ekintzaile asko ere etengabe ari dira lanean ยซglobalizazioaren aurkakoยป mugimenduarekin. Dena justiziaren aldeko mugimendu baten parte bada, zeintzuk izan beharko liratekeela uste duzu hurrengo urratsak?
Gustatuko litzaidake G-8ko bilera batera edo Munduko Bankuko bilera batera joaten diren hamar mila pertsona hona etortzea, haiek hartzen dituzten erabaki izugarriak benetan gauzatzen ari diren. Mila ekintzailerekin kontrol-puntuak desegin genezake, mota guztietako setioak hautsi, politikak benetan ezartzen ari diren lekuan benetako aldea eragin genezake. Oso ondo iruditzen zait politiken ezarpena etetea, horien plangintza baino ez.
Politikoki hitz eginez, nolabaiteko indar antiinperialista eta antineoliberal bat musulman moderatuengana heldu liteke. Musulmanen aukerak itxura fundamentalista duen inperialismoa edo erresistentzia direla dirudi. Zer gertatzen da antiinperialista eta ez fundamentalista den erresistentzia? Gure ideiak komunitate musulmanarengana iritsiko balira eta interesatuko balira, indarra eta sakontasuna gehituko lieke bi mugimenduei, eta bide eta aukera politiko berriak emango lieke jendeari.
ZNetwork irakurleen eskuzabaltasunaren bidez soilik finantzatzen da.
Dohaintzan