Luis Inacio 'Lula' da Silvak botoen ehuneko 60 baino gehiago lortu dituen hauteskunde garaipen izugarriak Brasilgo politika bide berri batean jartzen du. Ezkerreko askok bere lehen agintaldiko erreforma mugatuengatik Lularekin kritiko jarraitzen duten arren, bere garaipenak berak herrialdearen eraldaketa sozial sakonagoetarako dituen aukeren aldaketa sendotu du. IBASEko Francisco Meneses-ek, Brasilgo Azterketa Ekonomiko Sozialaren Institutuak, dioen bezala: «Herrialdea polarizatuagoa dago, ezin du jada ordena zaharrera itzuli. Ekonomia ezberdina da eta gastu sozialak handitu egin dira gizartearen behe-geruzentzat garrantzitsua den maila bateraino».
Lularen garaipenaren arrazoi nagusia Brasilgo biztanleriaren gehiengoa osatzen duten pobreen eta desjabetuen laguntzari zor zaio. Urriaren 8ko hauteskundeetako lehen itzulian ere Lulak gehiengo absolututik kanpo geratu zenean, botoen % 48 lortu zituen aurkari nagusiaren % 41aren aldean, pobreek, bereziki herrialdeko ipar-ekialde txiroan, laguntza-tarte erabakigarria eman zuten. Parana estatuko Lur Eskubideen Zentroko Darci Frigok dioen bezala, «Lularen lehen agintaldian nekazaritza erreforma mugatua izan zen agian, baina Zero Gose programari eta diru-sarreren diru-laguntzei esker familia askok janari gehiago dute eta hobeto daude».
Nazioarteko harremanetan Geraldo Alckminen Lularen aurkariaren garaipenak Brasilek hartu duen jarrera gero eta independenteagoari buelta emango zion. Alckminek Bushen administrazioak defendatutako merkataritza askeko jarrera neoliberalarekin bat egin zuen eta multinazionalen alde egin duen ekonomia pribatizatzeko politika egingo zuen. Hegoaldearekiko harremanei dagokienez, Alckminek Lulari eraso zion Boliviak Brasilgo Petrobras-en ustiategiak uztailean nazionalizazioari uko egiteagatik. Estatu erdi-autonomoko enpresa honek gas naturalaren erreserba handiak zituen Bolivian, Brasilgo gas naturalaren beharren erdia baino gehiago hornitzen zutenak.
Lulak erantzun zuen Brasilgo interesak zainduko zituela Boliviaren autonomia nazionala errespetatuz. Asteburu honetan bertan, Brasilgo hautesleak bozkatzera joan zirenean, Petrobrasek hitzarmen berri bat sinatu zuen Boliviarekin, gas naturalaren erreserben kontrol formala Boliviako estatuko enpresari lagatzen dion eta Boliviako kutxan geratzen diren gasaren diru-sarrerak nabarmen handitzen dituena. Ibaseko Francisco Menesesek adierazi duenez, "Lularen menpeko Brasil Hegoaldeko nazioen blokearekin bat egiten ari da, ez ditu bere interesak iraultzen Estatu Batuetan".
Baina Brasilgo askok eszeptiko jarraitzen dute Lula bigarren administrazio batean aurrerapen esanguratsuak izateko aukeren aurrean. Rio de Janeiron kokatutako alternatiba sozial eta ekonomikoei buruzko ikerketa zentroko PACSeko Marcos Arrudak oso kritikoa da Lularekin. Adierazi duenez, "ingurumenaren suntsiketak, batez ere Amazoniako arroan, abiada jarraitu du" eta "gobernuak politika fiskal arduragabeak praktikatu ditu nazioarteko zorra ordaintzera eta interes-tasak nazionalak altu mantentzera bideratzen dituen bitartean, gastu soziala baino urrun geratzen den bitartean. aldundiaren beharrak».
Lularen lehen agintaldian, herrialdeko gizarte-mugimendu gehienek euren agendak neurri handi batean alde batera utzita zeudela uste zuten Lulak egonkortze ekonomiko eta sozialeko politikak aurrera eraman baitzituen. Land Rights Centerreko Darci Frigo-k dio: "MSTk, Lurrik Gabeko Mugimenduak, defendatutako nekazaritza-erreforma programa sakon baten eskaerak ez ziren aintzat hartu". Gastu mugatu batzuk lurrik gabeko pertsonentzako gizarte- eta hezkuntza-programetara bideratu ziren, baina herrialdeko lursail handiak apenas ukitu zituzten gobernuak nekazaritza-esportazioak bultzatu baitzituen».
Lula azken hauteskunde txandan gastu sozialerako atera zen arren, Brasilgo gizarte mugimendu sendoak ez daude geldirik, Lularen borondatearen zain. MSTk eta Langileen Zentral Bateratuak zuzendutako hamazazpi mugimendu sozial mobilizatu ziren Brasilgo hiri nagusietan kanpainaren azken egunetan. Ekintza manifestua kaleratu zuten, "Brasilgo politika sozial baterako hamahiru puntu" izenekoa. Lularen bigarren agintaldian "herrialde osoko borroka herrikoi eta demokratikoak areagotzeko" konpromisoa hartuta, hezkuntzan aldaketa sakonak eskatzen zituen programa bat zehaztu zuten. , osasuna, politika fiskalak eta nekazaritza erreforma, guztiak «herritarren eta haien gizarte-erakundeen parte-hartze eraginkorrekin» egiteko.
Frai Bettok, Brasilgo teologo erradikal batek dioen bezala, «Lulak asko zor digu bere presidentetzarako kanpainetan egindako promesetan oinarrituta». Lulak 2002ko lehen kanpainan baino are gehiago, hauteskunde hauek herrialdeko hautetsiak polarizatu zituzten, bi ikuspegi ezberdin ezarriz. Francisco Menesesek dio: «Beharbada, Lula bere kabuz ez litzateke asko aldatuko, baina errealitatea da gizarte-mugimenduak konturatzen direla hauteskunde hauek euren garaipena direla eta behetik benetako eraldaketaren aldeko asaldura zorrozteko asmoa dutela».
– Roger Burbach Berkeley-ko (Kalifornia) Ameriketako Ikasketa Zentroko zuzendaria da eta Kaliforniako Berkeley-ko Unibertsitateko Nazioarteko Ikasketen Institutuko bekadun bisitaria. Latinoamerikari buruz asko idatzi du, besteak beste, The Pinochet Affair: State Terrorism and Global Justice, Zed Books, 2003.
ZNetwork irakurleen eskuzabaltasunaren bidez soilik finantzatzen da.
Dohaintzan